ocena wiarygodności -do mowienia, Bankowość wrocław studia moje materiały

Do wyliczania ocen punktowych wykorzystywana jest metoda o nazwie scoring. BIK świadczy dla banków i SKOK-ów usługi w zakresie scoringu, te zaś wykorzystują scoring w procesie podejmowania decyzji kredytowych. Ponieważ scoring znajduje coraz szersze zastosowanie w bankowości, dotyczy on niemal wszystkich Klientów posiadających lub ubiegających się o kredyty. Warto zatem dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat.

Czym jest scoring?
Scoring jest metodą punktowej oceny ryzyka kredytowego. Polega ona na określeniu wiarygodności kredytowej Klienta na podstawie porównania jego profilu z profilem Klientów, którzy już otrzymali kredyty. Im bardziej profil danego Klienta jest podobny do profilu Klientów terminowo spłacających swoje kredyty w przeszłości, tym lepszą ocenę punktową otrzyma ten Klient.

Dla ciekawych Początki systemu punktowej oceny ryzyka kredytowego sięgają czasów II wojny światowej, kiedy to właśnie Amerykanin Durand w ramach projektu badawczego dla US National Bureau of Economic Research wpadł na pomysł wykorzystania w dziedzinie bankowości koncepcji Fishera, naukowca, który w 1936 r. opracował metodę rozpoznawania gatunków irysów na podstawie podobieństwa ich cech. W wyniku niedoboru profesjonalnych analityków kredytowych w Stanach Zjednoczonych pojawiła się potrzeba opracowania takiej metody oceny ryzyka kredytowego, która byłaby mało skomplikowana i która mogłaby być stosowana również przez osoby niewykwalifikowane. W rezultacie powstał system nazywany liczbowym scoringiem (numerical scoring system), którego zasada polegała na ręcznym zliczaniu punktów, przydzielanych poszczególnym zmiennym wybranym do oceny. Za jeden z pierwszych powstałych scoringów numerycznych uważa się scoring opracowany w firmie Spiegel Inc. przez Henry Wellsa. Ważnym wydarzeniem dla dalszego rozwoju credit scoringu było założenie w 1956 r. w San Francisco pierwszej firmy konsultingowej Fair, Isaac and Company, uważanej często za głównego autora sukcesu credit scoringu. Główny postęp w dziedzinie credit scoringu nastąpił w latach 60. XX w. wraz z powstaniem niezbędnej technologii komputerowej. Dzięki ogromnemu sukcesowi, który ta metoda osiągnęła, stała się ona także popularna w innych państwach. Szczególny rozkwit nastąpił w Wielkiej Brytanii, która stała się drugim po Stanach Zjednoczonych krajem na świecie pod względem wykorzystania techniki scoringowej.. W krajach Europy Zachodniej scoring wykorzystywany jest przez banki od końca lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Scoring był i jest stosowany nie tylko przez banki, lecz także przez emitentów różnego rodzaju kart: kredytowych, klubowych, podróżnych. Podobne metody wykorzystywane są ponadto m.in. w marketingu i ubezpieczeniach, a nawet w diagnostyce medycznej. W Polsce scoring do oceny wiarygodności kredytowej Klientów stosuje coraz więcej banków.

Czym jest i jak wyliczana jest ocena punktowa (score)?
Ocena punktowa (score) to liczba punktów uzyskanych przez Klienta w wyniku zastosowania metody punktowej oceny ryzyka kredytowego. Ocena punktowa wyliczana jest na podstawie danych o Kliencie. W przypadku scoringu oferowanego przez biura kredytowe (takie jak BIK) dane te pochodzą ze zbiorów przekazywanych przez banki/SKOK-i. Do wyliczania ocen punktowych stosowana jest odpowiednia, starannie opracowana formuła matematyczna.

Dla ciekawych Ostateczna ocena punktowa jest sumą punktów uzyskanych przez Klienta za poszczególne elementy jego profilu (charakterystyki). W przypadku oceny punktowej naliczanej przez biuro kredytowe takim elementem może być np. największe zarejestrowane dotychczas opóźnienie w spłatach kredytów posiadanych przez Klienta: Klient, który nigdy nie miał żadnych opóźnień w spłatach dostanie za tę charakterystykę więcej punktów niż np. ktoś, komu zdarzyło się już nie płacić przez dwa czy trzy kolejne miesiące. Inny przykład zachowania, które może mieć negatywny wpływ na ocenę punktową, to przekroczenie limitu na karcie kredytowej.

Po chwili zastanowienia istnienie zależności między charakterystykami Klienta a jego wiarygodnością kredytową powinno przestać dziwić. Przecież podobne zależności są powszechnie znane i wykorzystywane w innych dziedzinach m.in. w ubezpieczeniach. Liczne badania pokazały, że np. młodzi kierowcy stosunkowo częściej powodują wypadki niż starsi, czyli prawdopodobieństwo wypadku - a zatem również ryzyko dla firmy ubezpieczeniowej - zależy od wieku kierowcy. Dlatego firmy ubezpieczeniowe zwykle stosują tzw. zwyżki za młody wiek, co oznacza, że młodzi kierowcy muszą płacić wyższe składki za ubezpieczenie OC. Z kolei osoby, które mogą pochwalić się bezwypadkową jazdą w ostatnich latach, z dużym prawdopodobieństwem nie spowodują wypadku również w najbliższym czasie i dlatego mogą liczyć na zniżki za bezszkodowość. Podobnie istnieje duża szansa, że osoby, które dotychczas terminowo spłacały swoje kredyty, będą dalej prawidłowo obsługiwać swoje zobowiązania, mogą więc otrzymać wyższe oceny punktowe. Oprócz dotychczasowej obsługi zobowiązań można wskazać jeszcze inne charakterystyki Klienta, od których również zależy prawdopodobieństwo spłacenia kredytu.

Jak scoring jest wykorzystywany przez banki/SKOK-i?
Banki/SKOK-i wykorzystują scoring do szybkiej, precyzyjnej, przejrzystej i obiektywnej oceny ryzyka kredytowego swoich Klientów, niezależnie od czasu i osoby dokonującej analizy. Ocenie punktowej mogą podlegać zarówno dotychczasowi Klienci, jak i osoby, które po raz pierwszy zgłosiły się do danego banku/SKOK-u po kredyt. Przy zastosowaniu scoringu decyzja o przyznaniu kredytu podejmowana jest znacznie szybciej niż w przypadku tradycyjnych metod oceny ryzyka. Dzięki temu skraca się czas oczekiwania na rozpatrzenie wniosku kredytowego Klienta. Ponadto wykorzystanie ocen punktowych pozwala bankom/SKOK-om na obniżenie kosztów procesu podejmowania decyzji kredytowych, co przekłada się na możliwość oferowania Klientom atrakcyjniejszych ofert kredytowych. Scoring umożliwia bankom/SKOK-om również zarządzanie ryzykiem kredytowym w taki sposób, aby utrzymać wysoki poziom bezpieczeństwa, którego zapewnienie jest niezwykle istotne dla ich Klientów.

Jakie korzyści może przynieść Klientowi posiadanie wysokiej oceny punktowej (score'u)?
Wyższa ocena punktowa oznacza mniejsze prawdopodobieństwo tego, że dany Klient w przyszłości przestanie terminowo spłacać swoje kredyty. Klienci o wysokich ocenach punktowych są więc milej widziani w bankach/SKOK-ach, ponieważ są postrzegani jako bardziej wiarygodni, a związane z nimi ryzyko kredytowe jest niższe. Takim Klientom banki/SKOK-i z reguły chętniej udzielają kredytów. W wielu bankach/SKOK-ach Klienci o wysokich ocenach punktowych mogą liczyć na specjalnie traktowanie: nie wymaga się od nich dostarczania dużej liczby dokumentów, a cena kredytu może być dla nich niższa niż dla innych Klientów. Jednym słowem, Klienci, którzy mogą pochwalić się dobrą oceną punktową, mogą spodziewać się atrakcyjnych ofert ze strony banków/SKOK-ów.