Zróżnicowanie oświetlenia Ziemi
Podstawowymi przyczynami, dla których na Ziemi istnieje zjawisko zróżnicowani oświetlenia są następstwa ruchu obrotowego i obiegowego Ziemi, oraz nachylenie jej osi. Dlatego chciałbym najobszerniej opisać właśnie te zjawiska, dzięki którym wyróżniamy dzień i noc oraz pory roku.
Ruch obrotowy Ziemi: to ruch wokół własnej osi. Pełen obrót odbywa się w czasie 23 godzin i 56 minut.
Następstwa ruchu obrotowego to:
- zjawisko dnia i nocy
- pozorna wędrówka słońca
- wschód słońca, górowanie, zachód
- pozorna wędrówka gwiazd po nieboskłonie
- spłaszczenie biegunowe Ziemi
- działanie sił coriolisa
Ad.1 Siła coriolisa - spowodowana ruchem obrotowym ziemi powoduje odchylenia na półkuli północnej w prawo natomiast na półkuli południowej w lewo.
Ruch obiegowy: jest to ruch Ziemi wokół słońca. Pełen obieg Ziemi wokół słońca trwa 365 dni i 6 godzin.
Następstwa ruchu obiegowego:
- zjawisko pór roku, wynika ono ze zmieniającego się konta padania promieni słonecznych. Jest to przyczyną zmiennego nasłonecznienia i różnic w temperaturze różnych stref geograficznych.
Żeby lepiej zrozumieć zmienność oświetlenia powierzchni trzeba poznać charakterystyczne daty.
Równonoc wiosenna - 21 marzec (w oby dwóch tych przypadkach słońce góruje na równiku)
Równonoc jesienna - 23 wrzesień
Przesilenie letnie - 21 czerwca (słońce góruje wtedy na zwrotniku Raka 23stopnie 27 min N)
Przesilenie zimowe - 22 grudnia (słońce góruje wtedy na zwrotniku koziorożca 23stopnie 27 min S)
Wyróżniamy trzy strefy oświetlenia Ziemi:
- strefa międzyzwrotnikowa od 23stopni 27min N do 23stopni 27 min S
- strefa umiarkowanych szerokości geograficznych
23stopnie 27 min N do 66stopni 33min N
23stopnie 27 min S do 66stopni 33min S
- strefa podbiegunowa
66stopni 33min N do 90stopni N
66stopni 33min S do 90stopni S
W tej strefie oświetlenia występuje zjawisko dnia i nocy polarnej:
Dzień polarny na biegunie N trwa od 21 marca do 23 września (słońce nie zachodzi poza horyzont), natomiast noc polarna trwa od 23 września do 21 marca (słońce nie wschodzi ponad horyzont)
Dzień polarny na biegunie S trwa od 23 września do 21 marca, natomiast noc polarna trwa od 21 marca do 23 września.