Liryki lozańskie Adama Mickiewicza. Strona Lemanu. Antologia,
oprac. Marian Stala, Kraków 1998.
WSTĘP
zmiana patrzenia na liryki lozańskie w Młodej Polsce.
w rękopisie „arcydzieło bez ostatecznego kształtu”.
czas powstania - prawdopodobnie czerwiec 1839 - październik 1840.
warianty interpretacyjne:
dwie odrębne linie przeżyć: podsumowanie życia (przeszłość i teraźniejszość) oraz skierowanie w stronę przyszłości, nieziemski wymiar istnienia.
kilka odcieni tego samego, negatywnego doświadczenia (klęska, poczucie daremności wszelkich działań).
paradoksalne świadectwo poznania i przemiany.
Juliusz Kleiner - analogia do Goethe'ego.
Mieczysław Jastrun - analogia do wierszy Hoerderlina z okresu obłędu.
Adama Mickiewicza liryki lozańskie i inne utwory.
Snuć miłość…
Nad wodą wielką i czystą…
Ach, już i w rodzicielskim domu…
Uciec z duszą na listek…
Gdy tu mój trup…
Polały się łzy me czyste…
Drzewo.
Wsłuchać się w szum wód…
Jak drzewo przed wydaniem owocu…
Słowa Chrystusa. Z objawienia.
Słowa Panny.
Wiersze Mickiewicza poprzedzające i zapowiadające cykl nadlemański.
Świteź. Ballada.
Do Niemna. Sonet.
W imionniku.
Nieznajomej, dalekiej, nieznany daleki… [W imionniku Ludwiki Mackiewiczowej].
Do Niemna.
Ałuszta w dzień.
Czatyrdah. Mirza.
Pielgrzym.
Droga nad przepaścią w Czufut-kale. Mirza i Pielgrzym.
Z Petrarka.
Podróżni.
Żeglarz (z imionnika Z.).
The meeting of the Waters.
Zdania i uwagi z dzieł Jakuba Bema, Anioła Slązaka (Angelus Silesius) i Sę-Martena.
Te rozkwitłe świeżo drzewa.
Śniła się zima…
Do samotności.
Veni creator.
Broń mnie przed sobą samym.
Widzenie.
Żal rozrzutnika.
Strona Lemanu (antologia).
Wiersze inspirowane lirykami lozańskimi.
B. Leśmian, Klęska.
J. Iwaszkiewicz, Piosenka.
J. Iwaszkiewicz, Ostatnia piosenka wędrownego czeladnika.
J. Tuwim, Piosenka umarłego.
A. Wat, Sen.
A. Wat, Buchalteria.
J. Przyboś, Gwiazda.
J. Przyboś, List ze Szwajcarii.
W. Sebryła, Obrazy pamięci.
A. Ważyk, Przystań.
Cz. Miłosz, Obłoki.
Cz. Miłosz, W mojej ojczyźnie.
Cz. Miłosz, Równina.
Cz. Miłosz, Piosenka o końcu świata.
Cz. Miłosz, Odbicie.
Cz. Miłosz, Notatnik. Bon nad Lemanem.
K. K. Baczyński, Deszcze.
T. Różewicz, Liryka lozańska.
W. Szymborska, Chmury.
Z. Herbert, Jedwab duszy.
Z. Herbert, Obłoki nad Ferrarą.
M. Skwarnicki, Jezioro.
E. Bryll, Sonet niepełny.
E. Bryll, * * * [Tylu co rankiem].
E. Bryll, Jubileuszowy.
L. A. Moczulski, [Stanąłem nad jeziorem].
L. A. Moczulski, [Spokojna południowa].
R. Krynicki, Kogo pocieszy?
J. Polkowski, „Snuć miłość”.
B. Maj, Dobranoc.
Szkice i eseje o lirykach lozańskich.
J. Przyboś, Wiersz-płacz („Polały się łzy”).
przeżycie ściśle związane z więźbą słów; prostota, „kunszt tak wysoki, że się go nie dostrzega”; maksymalna zwięzłość.
J. Przyboś, „Żal rozrzutnika”.
J. Kleiner, Liryki lozańskie.
motyw wody płynącej.
S. Pigoń, Wiek klęski.
nowy portret Mickiewicza.
Mickiewicz wcześnie osierocony, przyjaciele, miłość do Wereszczakówny, małżeństwo z Celiną, jej śmierć, działalność polityczna Mickiewicza.
M. Maciejewski, „Rozeznać myśl wód… (Głosy do liryk lozańskich).
J. Prokop, Adama Mickiewicza „Nad wodą wielką i czystą”.
A. Ważyk, Nad tekstami (fragment).
A. Ważyk, Jeszcze o romantyczności (fragment).
A. Lisiecka, „Nad wodą wielką i czystą…”.
związek z wierszami Norwida; wpływ Sarbiewskiego.
M. Maciejewski, Mickiewiczowskie „czucia wieczności” (czas i przestrzeń w lirykach lozańskich).
M. Stala, „Nad wodą wielką i czystą”.
W. Stróżewski, „Nad wodą wielką i czystą” A. Mickiewicza. Próba interpretacji prawdziwościowej.
atmosfera wzniosłości, oczyszczająca siła wody
D. Zamącińska, Historyk poezji wobec liryk lozańskich Adama Mickiewicza.
M. Piwińska, „I ziarno duszy nagie pozostało”. Późne wiersze Mickiewicza w świetle twórczości genezyjskiej Słowackiego.
liryka konfesyjna i refleksja nad losem; „Słowo u Mickiewicza zawsze ciążyło do symbolu, Słowacki (…) był wirtuozem płynności obrazowania”.
wyobraźnia akwaryczna Mickiewicza oraz solarna i powietrzna Słowackiego.
doświadczenie śmierci, nostalgia.
Słowacki - świat żywą i wciąż pisaną księgą.
liryki lozańskie tzw. pejzaż wewnętrzny.
kryzys u Słowackiego po Beniowskim, Mickiewicz po Panu Tadeuszu milczy.
M. Stala, W stronę Lemanu.
momentalność doznań + niezwykła koncentracja i intensywność.
J. Brzozowski, Fragment lozański. Próba komentarza do wierszy ostatnich Mickiewicza.
M. Maciejewski, Przesłanie „Z drugiego brzegu”. Mickiewicza liryka lat ostatnich.
J. Łukasiewicz, Cykl lozański jako dziedzictwo.
S. Sawicki, „Wiersz-płacz”?
A. Naworecki, Arcydziełko Mickiewicza.
D. Seweryn, O wyobraźni lirycznej Mickiewicza.
2