EKONOMIA
Literatura:
- S. Marciniak „Mikro i makro ekonomia” PWN, Warszawa 1998 i późniejsze wyd.
- R. Milewski „Podstawy ekonomii”, PWN, Warszawa 2009 „Elementy zagadnienia ekonomi”
Wstęp do ekonomii
Ekonomia- nauka o gospodarowaniu, czyli dokonywaniu wyborów na co przeznaczyć rzadkie zasoby i jakie potrzeby zaspokoić; nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością.
Ekonomia pozytywna- opisuje nam zastana sytuację gospodarczą; zajmuje się światem gospodarczym jakim on jest. Tworzy fundament na którym budowane są różne szkoły myślenia normatywnego.
Ekonomia normatywna- zajmuje się światem gospodarczym, jaki powinien być; posługuje się sądami wartościowującymi, np. jakie powinny być kierunki polityki gospodarczej, podaż pieniądza, stopa bezrobocia.
Problem rzadkości w ekonomii
Rzadkość- jest podstawowym faktem życia gospodarczego i dostępne zasoby (czynniki produkcji) są ograniczone, natomiast potrzeby ludzkie są nieograniczone.
zapotrzebowanie (ilość dóbr, które ludzie chcieliby posiadać w danym okresie) jest większe od zdolności (ilość dóbr, które ludzie są zdolni wytworzyć w danym okresie).
- rzadkość wymusza dokonywanie wyboru
- czynniki produkcji wykorzystywane przy produkcji jednego dobra nie mogą być jednocześnie wykorzystane przy produkcji innych dób.
- oznacza to, ze produkując jakieś dobre jednocześnie rezygnujemy z wytwarzania innych dóbr
Ekonomia
- makroekonomia -zajmuje się badaniem współzależności pomiędzy takimi wielkościami gospodarczymi jak DNA, konsumpcja, inwestycje, oszczędność, wielkość zatrudnienia, poziom budżetu państwa
- mikroekonomia - zajmuje się badaniem zachowań indywidualnych uczestników gospodarki rynkowej(konsumentów, producentów) oraz analiza rynków poszczególnych dóbr i usług.
Zasoby- czynniki produkcji służą do produkcji dóbr- 3 podstawowe grupy czynników produkcji: praca, ziemia, kapitał.
Technologia produkcji
- wyznacza ilość i rodzaj zasobów koniecznych do wyprodukowania danego dobra; wyznacza również proporcje w jakich zasoby te powinny być ze sobą połączone.
Dobra to
- produkty - są w pełni własnością osoby która je wykorzystuje
- usługi - korzystamy z nich jedynie przez pewien okres czasu.
Dobra są wytwarzane w celu zaspokojenia potrzeb.
Dobra wolne - nie są wytwarzane przez człowieka, są dostarczane przez przyrodę, są niemal zawsze dostępne dla człowieka, można z nich korzystać w sposób nieograniczony.
Dobra gospodarcze - są wytwarzane przez ludzi, występują w ilości ograniczonych w stosunku do potrzeb, dlatego muszą być przedmiotem gospodarczym
Dzielimy je na:
- dobra konsumpcyjne (środki spożycia) - bezpośrednio zaspokajają potrzeby ludzkie, np. żywność, odzież..
- dobra produkcyjne (środki produkcji) - pośrednio uspokajają potrzeby ludzkie, służą do wytworzenia nowych dóbr gospodarczych, np. urządzenia i maszyny produkcyjne, narzędzia, surowce, materiały..
- dobra prywatne - przynoszą korzyści pojedynczym osobom, np. żywność, odzież.
- dobra publiczne - przynoszą korzyść grupie ludzi np. szkoły, instytucje..
Podmiot gospodarczy - jest to podstawowa jednostka ekonomiczna podejmująca automatycznie decyzje o zastosowaniu rzadkich dóbr, będących jej własnością
Głównymi podmiotami gospodarczymi w modelu gospodarki są konsumenci oraz producenci.
Wybór ekonomiczny wynika z:
- ograniczoności zasobów
- nieograniczoności potrzeb
- konieczności dokonywania wyborów ( jako producenci, jako konsumenci)
Każdemu towarzyszą dwa efekty:
- korzyści
- koszty ( koszt alternatywny- koszt utraconych korzyści)
Koszt alternatywny
- reprezentuje wartości najbardziej cennej niewykorzystanej alternatywy
- graficzna - ilustracja kosztu alternatywnego jest krzywą (granica) możliwości produkcyjnych (z tego kosztu jest korzyść)
1
ZASOBY
Zasoby ludzkie
Zasoby naturalne
Zasoby kapitałowe
Środki pracy
rzeczowe
odnawialne
Przedmioty pracy
Kapitał finansowy
nieodnawialne