Ekonomika- wykład 6
2 wykresy (uzupełnić)
O sposobie magazynowania i składowania materiałów decyduje jego rodzaj oraz podatność na wpływ czynników atmosferycznych , w związku z czym materiały można magazynować w różnego rodzaju składowiskach:
- w magazynach otwartych, np. składowiska
- w magazynach półotwartych (zadaszone), np. wiaty, boksy.
- w magazynach zamkniętych, np. budynki, pomieszczenia, silosy, zbiorniki
W kopalniach węgla brunatnego: wyrównawcze i upustowe magazyny:

- Upustowe: nadwyżka powyżej średniej dostawy węgla idzie do zbiornika upustowego.
- Buforowe: cały potok węgla idzie na to składowisko i dopiero z niego odpowiednio uśredniony idzie do elektrowni.
Magazyny:
- scentralizowane- lokalizowane u dostawców materiałów
- zdecentralizowane- lokalizowane u odbiorców

Czynności magazynowe mogę być wykonywane systemem:
- ręcznym: pracownik używa prostych narzędzi umożliwiających mu przemieszczanie oraz gromadzenie materiałów,
- zmechanizowanym: zapasy materiałowe są przemieszczane, gromadzone przy wykorzystaniu maszyn i urządzeń,
- zautomatyzowany: zapasy sterowane są komputerowo.
Asygnata- podstawowy dokument na podstawie którego magazynier wydaje materiał.

Gospodarka inwestycyjna:
Inwestycja- nakłady rzeczowe (środki płatnicze), osobowe (wynagrodzenia pracowników) mające na celu stworzenie nowych, powiększenie, lub modernizację istniejącego majątku trwałego w przedsiębiorstwie. Zarówno o charakterze produkcyjnym jak i konsumpcyjnym.

- przedsięwzięcie inwestycyjne- inwestycja, przewidziana do zrealizowania w określonym celu, miejscu i czasie, obejmująca inwestycje podstawową wraz z inwestycjami towarzyszącymi i wspólnymi, a zakres rzeczowy i koszty przedsięwzięcia inwestycyjnego są określone w założeniach techniczno-ekonomicznych inwestycji,

- zadanie inwestycyjne- jest to wyodrębniona pod względem rzeczowym i kosztowym część przedsięwzięcia inwestycyjnego, która może być zakończona i oddana do eksploatacji (użytkowania) wcześniej niż całe przedsięwzięcie inwestycyjne.

- etap inwestycyjny (inwestycji) to część zadania inwestycyjnego możliwa do zakończenia i uruchomienia wcześniej od zadania czy też przedsięwzięcia inwestycyjnego. Jest on częścią wydzieloną wcześniej w harmonogramie realizacji inwestycji, w ustalonym w założeniach techniczno-ekonomicznych (ZTE).
Systematyka inwestycji:
Z praktycznego kryterium widzenia przedsiębiorstwa (podmiotu gospodarczego) istotne znaczenie ma podział inwestycji na:
- rzeczowe: nowe, rozwojowe, modernizacyjne, odtworzeniowe inwestycje,
- rozwojowe: powodują wzrost pierwotnej zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa.
- odtworzeniowe: nie zmieniają pierwotnej zdolności produkcyjnej lecz mają na celu jej utrzymanie
- finansowe:
- lokaty, udziały w innych podmiotach gospodarczych, akcje, obligacje
- niematerialne: licencje, wynalazki, patenty, znaki towarowe,know-how
Biorąc pod uwagę kryterium przeznaczenia:
- inwestycje produkcyjne: realizowane w działach produkcji materialnej
- inwestycje nieprodukcyjne realizowane poza sferą produkcji materialnej ( szkolnictwo, służba zdrowia)
Kryterium szczebla podjęcia decyzji inwestycyjnej:
- inwestycje scentralizowane ( podejmowane przez ministrów, strategiczne dla państwa
- inwestycje zdecentralizowane ( realizowane przez przedsiębiorstwa, samorządy terytorialne
Kryterium rodzaju ponoszonych nakładów:
- roboty budowano montażowe,
- zakup maszyn, urządzeń, narzędzi,
- inne nakłady, np. na prace poszukiwawcze, dokumentację projektowo kosztorysową
Kryterium oceny rzeczowej inwestycji:
- inwestycje odtworzeniowo- modernizacyjne,
- rozwojowe w istniejących przedsiębiorstwach,
- rozwojowe polegające na budowie nowych zakładów ,
- pozostałe (np. związane z ochroną środowiska).
Kryterium roli, celu:
- inwestycje podstawowe,
- towarzyszące,
- wspólne,
- współzależne.
Kryterium źródła finansowania:
- z środków własnych przedsiębiorstwa, skarbu państwa, kredytów, dotacji.

Proces inwestycyjny- czynności i działania zmierzające do zrealizowania przedsięwzięcia inwestycyjnego, a więc stworzenie nowych, lub powiększenie istniejącego majątku trwałego przedsiębiorstwa,a także uzyskanie przewidzianych w dokumentacji projektowo kosztorysowej efektów gospodarczych. Proces inwestycyjny rozpoczyna się z chwilą wydania przez odpowiedni organ decyzji o potrzebie i celu inwestowania, upoważniającej inwestora do podjęcia prac związanych z przygotowaniem i realizacją inwestycji,a kończy się z chwilą osiągnięcia zaprojektowanej zdolności produkcyjnej.
Proces inwestycyjny obejmuje:
- proces przygotowania inwestycji,
- proces realizacji inwestycji.

Inwestor- osoba prawna spółka, przedsiębiorstwo, podmiot gospodarczy, organizacja polityczna, organizacja związkowa, lub też osoba fizyczna podejmująca działalność inwestycyjną w wyniku której zapisuje się na jej rzecz powstały przyrost majątku trwałego (środków produkcji lub innych wartości).

Proces przygotowania inwestycji obejmuje ogół czynności i działań związanych z określonym przedsięwzięciem, etapem inwestycyjnym począwszy od momentu wydania decyzji ustalającej potrzebę i cel inwestycji aż do momentu rozpoczęcia jej realizacji. Do prac związanych z przygotowaniem inwestycji zalicza się
- opracowanie dokumentacji projektowo kosztorysowej,
- pozyskanie terenu pod budowę,
- wykonanie robót przygotowawczych na terenie budowy a nie objętych procesem realizacji inwestycji,
- przeprowadzenie pomiarów związanych z planowaną inwestycją
Informacja projektowo kosztorysowa jest zestawem dokumentów, opracowań dotyczących przedsięwzięcia inwestycyjnego określających miejsce, cel, metody, cykl realizacji, koszt wykonania inwestycji oraz inne wymagane przepisami prawa dokumenty. W zależności od rodzaju i wielkości inwestycji rozróżnia się:
- dokumentacje jedno stadiową- tzw dokumentacja uproszczona oraz
- dokumentacja dwu stadiowa:
- założenia techniczno-ekonomiczne inwestycji
- projekt techniczny inwestycji
Założenia techniczno-ekonomiczne inwestycji (ZTE) to:
- dokumentacja zawierająca podstawowe ustalenia niezbędne do realizacji inwestycji, określająca cel, program, metody i cykl realizacji, oraz przewidywany koszt,a ponadto dla inwestycji produkcyjnych okres dochodzenia do zaprojektowanej zdolności produkcyjnej oraz rachunek ekonomicznej efektywności inwestycji.
ZTE sporządza się dla przedsięwzięcia inwestycyjnego. Zatwierdzone ZTE inwestycji stanowią podstawę do sporządzenia projektu technicznego inwestycji.

Projekt techniczny inwestycji jest dokumentem zawierającym zbiór dyspozycji dla wykonawców inwestycji ustalającym czas, zakres oraz sposób prawidłowego wykonania wszystkich robót dostaw materiałów, oraz czynności niezbędnych do osiągnięcia zamierzonego efektu gospodarczego.

Proces realizacji inwestycji- obejmuje czynności i działania (roboty, zakupy) mające na celu wykonanie przedsięwzięcia, etapu inwestycyjnego zgodnie z dokumentacją projektowo- kosztorysową począwszy od momentu rozpoczęcia realizacji inwestycji do momentu przekazania inwestycji do eksploatacji. Okres realizacji inwestycji nazywa się cyklem realizacji inwestycji.

Cykl realizacji inwestycji to okres trwający od dnia przekazania wykonawcy przez inwestora terenu budowy w celu realizacji inwestycji do dnia jej przekazania do eksploatacji (użytkowania).
Cykl ustala się w ZTE inwestycji, lub w dokumentacji uproszczonej dla każdego zadania inwestycyjnego. Rozróżnia się dyrektywny i normatywny cykl realizacji inwestycji.
- dyrektywny cykl realizacji inwestycji ustalany jest na podstawie normatywów, bądź analizy technicznej.
- normatywny czas realizacji to okres realizacji inwestycji ustalony w wykazie normatywów cykli realizacji inwestycji ogłoszonych w dzienniku budownictwa.

1

---