II Mikroekonomia i Ekonomika przedsiębiorstw

1.Decyzje produkcyjne w warunkach występowania straty w krótkim okresie czasu.

Krótki okres to czas, w którym przedsiębiorstwo nie jest w stanie w pełni dostosować się do zmian warunków działania. W tym okresie ilość niektórych czynników produkcji się nie zmienia, jest stała.

Prawo malejących przychodów - przy danej, niezmienianej technologii, w sytuacji kiedy ilość jednego z czynników produkcji została ustalona na stałym poziomie, zwiększone użytkowanie innego czynnika produkcji prowadzi do malejących przyrostów produkcji: rośnie dodatkowy koszt przypadający na dodatkową jednostkę produkcji. Ten dodatkowy koszt przypadający na dodatkową jednostkę produkcji określany jest mianem kosztu krańcowego.

MR>MC Zwiększyć produkcję

MR<MC Zmniejszyć produkcję

MR=MC Wielkość optymalna Utrzymać wielkość produkcji w sytuacji zysków

Zaniechać produkcji w sytuacji strat
Utarg krańcowy (MR)

Koszt krańcowy (MC)

2. Różnice pomiędzy dochodem krańcowym w warunkach rynku doskonale konkurencyjnego oraz rynku monopolistycznego

Cechy konkurencji doskonałej:

- po stronie podażowej i popytowej rynku występuje bardzo wiele jednostek,

- „wypadnięcie” z części podażowej jakiegokolwiek producenta nie powoduje zmiany ceny na rynku,

• zwiększając swoją sprzedaż przedsiębiorstwo nie powoduje spadku cen występujących na rynku,

• przychód krańcowy ze sprzedaży jest równy uzyskanej cenie.

Monopol - przedsiębiorca ma możliwość wyznaczania ceny (ma do czynienia z opadającą krzywą popytu)

Produkcję opłaca się zwiększać dopóty, dopóki dodatkowe korzyści związane ze zwiększeniem produkcji o jednostkę (dochód krańcowy) są wyższe, niż dodatkowe koszty (koszt krańcowy).

Produkcję należy ustalić na poziomie dla którego koszt krańcowy będzie równy dochodowi krańcowemu.

Różnica pomiędzy modelem konkurencji a monopolem polega na tym, że w tym drugim przypadku dochód krańcowy przestaje być tożsamy z ceną towaru.

W związku z tym, że w przypadku monopolu dochód krańcowy producenta będzie równy dochodowi ze sprzedaży dodatkowej jednostki pomniejszonemu o utracone dochody z tytułu niższej ceny.

MAKSYMALIZOWANIE ZYSKU W WARUNKACH MONOPOLU

Zwiększeniu sprzedaży odpowiadają dwa przeciwstawne efekty:

a) zmniejsza się wysokość prostokąta mierzącego dochód całkowity na skutek spadku ceny,

b) zwiększa się długość prostokąta mierzącego dochód na skutek wzrostu sprzedawanej ilości.

3.Budowa funkcji produkcji według Cobba-Douglasa.

gdzie:

Q - produkcja, K - kapitał, L - zatrudnienie, ε - zakłócenia losowe,

α0, α1, α2 - dodatnie parametry.

Analiza funkcji produkcji sprowadza się do badania tzw. charakterystyk:

a) elastyczności produkcji,

b) skali produkcji,

c) produktu całkowitego,

d) produktu przeciętnego,

e) produktu krańcowego,

f) krańcowej stopy substytucji czynników produkcji.

Ad a) Efekt elastyczności produkcji

Elastyczność produkcji względem kapitału informuje o ile wzrośnie wielkość produkcji, jeśli kapitał wzrośnie o 1%.

Elastyczność produkcji względem zatrudnienia informuje o ile wzrośnie wielkość produkcji, jeśli zatrudnienie wzrośnie o 1%.

Ad b) Efekt skali produkcji

Efekt skali produkcji informuje o ile wzrośnie wielkość produkcji, jeśli wartość obu czynników produkcji wzrośnie o 1%.

Ad c) Efekt produktu całkowitego

Produkt całkowity informuje o tym, jaka jest wartość produkcji przy danych nakładach obu czynników produkcji.

Ad d) Efekt produktu przeciętnego

Produkt przeciętny informuje o tym, jaka wartość produkcji przypada na jedną jednostkę danego czynnika produkcji:

- produkt przeciętny względem kapitału

- produkt przeciętny względem zatrudnienia

Ad e) Efekt produktu krańcowego

Produkt krańcowy informuje o ile wzrośnie wielkość produkcji, jeśli dany nakład czynnika produkcji wzrośnie o jedną jednostkę:

- produkt krańcowy względem kapitału

-produkt krańcowy względem zatrudnienia

Ad f) Efekt krańcowej stopy substytucji

Krańcowa stopa substytucji oznacza jaką ilością nakładów jednego czynnika produkcji można zastąpić drugi czynnik bez zmian poziomu produkcji:

- krańcowa stopa substytucji nakładów pracy przez nakłady kapitałowe

- krańcowa stopa substytucji nakładów kapitałowych przez nakłady pracy

4.Udowodnić niezasadność ekonomiczną działania w zmowie cenowej.

W przypadku braku zmowy producenckiej występuje rezultat korzystny ekonomicznie dla konsumenta ale również i dla producenta produktu. Sytuacja ta określana jest mianem niewidzialnej ręki rynku.

Bycie w zmowie cenowej wiąże się z dużym ryzykiem. Każda ze stron może złamać zmowę co skutkuję stratami finansowymi dla drugiej strony. Jak wynika z poniższej tabeli w przypadku brak zmowy cenowej przychody dla producentów są w nieznacznym stopniu niższe niż w przypadku trzymania się zmowy, co więcej w tym wypadku nie mamy w/w ryzyka.

Każdy uczestnik rynku w egoistycznym dążeniu do własnego jedynie dobra jest zmuszony, jak gdyby kierowała nim niewidzialna ręka, do realizowania najlepszego możliwego dobra wszystkich innych uczestników rynku służąc celom społeczeństwa jako całości.

Dodatkowe konsekwencje zmowy finansowe mogące wystąpić w przypadku zmowy cenowej: Zgodnie z powołaną powyżej ustawą, za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję Urząd może nałożyć karę w wysokości odpowiadającej nawet 10% przychodów przedsiębiorcy w roku poprzedzającym wydanie decyzji o nałożeniu kary.
Powyższe wskazuje, że porozumienie ograniczające konkurencję polegające na zmowie cenowej może okazać się dla uczestniczących w nim przedsiębiorców bardzo kosztowne.  Choćby już z tego względu warto wiedzieć co może zostać uznane za niedozwolone porozumienie.

5.Zasada poszukiwania poziomu produkcji o minimalnym koszcie jednostkowym w warunkach długiego okresu czasu

• koszty przeciętne spadają, gdy koszty krańcowe są mniejsze od kosztów przeciętnych oraz rosną, gdy koszty krańcowe są większe od kosztów przeciętnych,

• koszty przeciętne osiągają minimum dla rozmiarów produkcji, przy których krzywa kosztów przeciętnych przecina krzywą kosztów krańcowych.

[Krótki okres to okres w którym wielkość zużycia jednego lub kilku zasobów nie może ulec zmianom ani zwiększeniu ani zmniejszeniu (koszty stałe, zmienne, całkowite, marginalne, przeciętne) . Długi okres to okres w którym można zmieniać wielkości zużycia wszystkich rodzajów zasobów (a więc wszystkich rodzajów kosztów), można je zwiększyć lub zmniejszyć .]

W długim okresie przedsiębiorstwo również wybiera rozmiary produkcji określone przez punkt przecięcia krzywej utargu krańcowego i kosztu krańcowego.

Przebieg długookresowej krzywej kosztu przeciętnego zależy od korzyści skali. Jeśli są stałe to długookresowy koszt przeciętny jest stały, jeśli są rosnące to krzywa kosztów przeciętnych maleje, a jeśli są malejące to krzywa kosztów przeciętnych rośnie.

6.Środki trwałe.

Środki trwałe (majątek trwały) - to kompletne i zdatne do użytku przedmioty majątkowe przedsiębiorstwa, których cena zakupu lub koszt wytworzenia są większe od 3500zł, a okres użytkowania jest większy od 1 roku. Zaliczane są do Rzeczowych Aktywów Trwałych. Długotrwale użytkowane:

- grunty

- budynki

- budowle

- maszyny

- środki transportu

- urządzenia techniczne

- inwentarz żywy

Nie zalicza się:

- dzieł sztuki

- mebli

- środków dydaktycznych

Problem zużycia i wyceny środków trwałych związany jest z wartością brutto i netto środków trwałych. Wartość brutto środków trwałych (Wb) jest równa nakładom powierzonych na ich zakup lub ich wytworzenie. Wartość netto środków trwałych (Wn) jest to ich wartość brutto pomniejszona o wartość zużycia (Wz).

Wn = Wb - Wz

Wz środków trwałych odpowiedniej wielkości umorzeń dokonanych od chwili oddania środków trwałych do użytkowania. Umorzenia wartości środków trwałych są równoważne odpisom amortyzacyjnym obciążających koszty produkcji.

Wycena wstępna środka trwałego może odbyć się wg jednego z pięciu kryteriów:

ceny zakupu - ceny zapłaconej za składnik, zmniejszonej o wartość bonifikat, upustów i rabatów, uwzględniającą podatek VAT

ceny nabycia - ceny zakupu powiększoną o dodatkowe koszty zw. z zakupem (np. załadunek, transport, montaż, instalacja, szkolenie itp.)

kosztów wytworzenia - kosztów zw. z wytworzeniem środka trwałego. Do kosztów wytworzenia wliczamy koszty bezpośrednie (badania geodezyjne, prace badawcze, wynagrodzenia dla pracowników budowy itp.), oraz koszty pośrednie (odsetki od kredytów zaciągniętych na budowę, koszty zarządu odpowiedzialnego za budowę itp.)

wartości rynkowej - wartości takiego samego, lub podobnego charakterem składnika, który można by nabyć za określoną cenę w określonym miejscu i czasie

wartości godziwej - wartości, po jakiej dwie dobrze poinformowane strony są w stanie zawrzeć transakcję na prawach transakcji rynkowej

Istnieje również pojęcie ceny sprzedaży netto - ceny, za jaką można uzyskać taki sam lub podobny charakterem składnik, pomniejszonej o podatek VAT oraz o przeciętną marżę handlową. To kryterium nie jest brane pod uwagę przy wycenie wstępnej środków trwałych.

Rodzaje zużycia środków trwałych:

-techniczne

-technologiczne

-ekonomiczne

-losowe

Ad 1) Zużycie techniczne - następuje w wyniku fizycznego zużywania się poszczególnych elementów podzespołów środków trwałych pomimo prowadzenia prac remontowych, konserwacji, w wyniku tarcia, zmęczenia materiału, działaniem niszczącym, czynnikami atmosferycznymi.

Ad 2) Zużycie technologiczne - wynika z ciągłego postępu nauki i technologii powodującego z upływem czasu, że dany środek trwały jest mniej konkurencyjny w stosunku do podobnego, ale nowego o większej wydajności, lepszych parametrach, o wyższym komforcie pracy.

Ad 3) Zużycie ekonomiczne - określa amortyzacja, jest ono związane z utratą wartości środka trwałego wynikającą z potrącania wartości jego zużycia z tzw. Umorzenia.

Ad 4) Zużycie losowe - następuje w wyniku nieszczęść, zdarzeń losowych: pożar, katastrofa, wypadek, powódź.

Wykorzystanie środków trwałych określa się głównie dla środków trwałych biorących bezpośredni udział w procesach produkcyjnych i oznacza ono problem możliwie maksymalnego ich wykorzystania:

- ekstensywnego - polega na zwiększeniu efektywnego czasu pracy środków trwałych , a więc zmniejszeniu bądź wyeliminowaniu postojów wnikających z różnych przyczyn; określa je współczynnik wykorzystania ekstensywnego środków trwałych: η_e.

- intensywnego - polega na maksymalnym wykorzystaniu możliwości technologicznych środków trwałych; określa je współczynnik wykorzystania intensywnego:
.

- integralnego - określa je współczynnik wykorzystania integralnego:
.

7.Wskaźniki finansowe.

WSKAŹNIKI FINANSOWE

Działalność przedsiębiorstwa jest związana z ciągłym procesem podejmowania i realizacji wielu różnorodnych decyzji, chara kryzujących się różnym zasięgiem i stopniem swobody działania. Ogniwem łączącym wszystkie przejawy działania przedsiębiorstwa będące skutkiem różnych decyzji są finanse. W analizie finansowej stosuje się tak zwane wskaźniki finansowe, które można ująć w następujących czterech grupach, a to:

1. Wskaźniki płynności finansowej

2. Wskaźniki sprawności działania

3. Wskaźniki zadłużenia

4. Wskaźniki rentowności

Analiza finansowa przedsiębiorstwa pozwala określić jego wiarygodność finansową, kondycję i sytuację finansową, a także zdolność do regulowania bieżących zobowiązań finansowych.

Ad.1.

Wskaźniki płynności finansowej charakteryzują zdolność przedsiębiorstwa do wywiązywania się z bieżących zobowiązań finansowych. Podstawowym źródłem środków służących do zaspokajania tych zobowiązań są aktywa bieżące. DO tej grupy wskaźników finansowych należą:

• Wskaźnik bieżący płynności finansowej (BPF)

BPF=

Aktywa bieżące- gotówka, należności, zapasy

Zobowiązania bieżące- różnorodne, krótkoterminowe zobowiązania (do 12 miesięcy)

Korzystna wartość BPF zawiera się w przedziałach zamkniętych <1,2;2,0>. BPF mierzy zdolność przedsiębiorstwa do spłaty krótkoterminowych zobowiązań bez konieczności upłynniania części aktywów trwałych. Wysoka wartość BPF (3;4) oznacza duże zaangażowanie kapitału obrotowego.

• Wskaźnik szybkiej płynności finansowej, tzw. (czyli tak zwany) „wskaźnik szybki”

SZPF=

Korzystna wartość to przedział <1,0;1,2>. Jeżeli SZPF jest mniejszy od jeden to przedsiębiorstwo ma trudności płatnicze. Wskaźnik SZPF różni się od BPF tym, że nie obejmuje całych aktywów bieżących, a jedynie składniki najbardziej płynne, łatwe do spieniężenia. SZPF mierzy zdolność przedsiębiorstwa do realizacji krótkoterminowych zobowiązań finansowych aktywami o dużej płynności. Zapasy uznaje się za składniki o najmniejszej płynności, w szczególności dotyczy to produkcji zapasów w toku.

Ad.2.

Wskaźniki sprawności działania pokazują efektywność składników majątkowych mierzoną wielkością uzyskanej sprzedaży. Najczęściej stosowanymi wskaźnikami z tej grupy są:

• Wskaźnik obrotu zapasami (OZ)

OZ=

OZ informuje ile razy w ciągu roku zapasy zostały przekształcone w sprzedane wyroby gotowe. Niski poziom tego wskaźnika oznacza małą ilość cykli obrotów wykonanych przez przeciętny poziom zapasów w ciągu roku tj. długi okres obrotu zapasami.

• Wskaźnik obrotu aktywami (OA)

OA=

OA mierzy zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania sprzedaży. Im wyższa jego wartość tym lepiej. Przedsiębiorstwa wymagające dużych nakładów kapitałowych (kopalnie, huty) cechują niskie wartości OA.

• Wskaźnik ściągania należności (ŚN)

ŚN=

ŚN określa liczbę dni, w ciągu których nastąpiło wywiązanie się klientów ze zobowiązań finansowych. Im niższy jest poziom tego wskaźnika tym lepiej. Wysoka jego wartość zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia należności nieściągalnych.

• Wskaźnik operatywności (OP)

OP=

OP określa aktywność przedsiębiorstwa w wykorzystaniu posiadanych zasobów (środków gospodarczych). Korzystna wartość <0,5;0,9>.

Ad.3.

Do oceny poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa stosuje się:

• Wskaźnik zadłużenia aktywów (ZA)

ZA=

ZA informuje jaki udziałów całych aktywach stanowi zadłużenie tzn. jest on miarą ryzyka działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Im niższa jest wartość ZA tym stopień zadłużenia przedsiębiorstwa jest mniejszy i odwrotnie. Różnica między jednością a wartością tego wskaźnika, czyli 1-ZA określa udział środków własnych finansujących aktywa. Im większa jest wartość ZA tym mniejszy jest udział środków własnych finansujących przedsiębiorstwo, a zatem przedsiębiorstwo jest bardziej podatne na niekorzystne zmiany w jego otoczeniu.

Wskaźnik zadłużenia kapitału (ZK)

ZK=

ZK przedstawia relację między środkami obcymi a własnymi. Zapewnienie długoterminowej równowagi finansowej osiąga się w wyniku decyzji finansowych o zaciąganiu lub ograniczaniu zobowiązań. Kapitał własny stanowi potencjalne zabezpieczenie pożyczek udzielonych przez kredytodawców. Wysokie zadłużenie w sytuacji niekorzystnej koniunktury gospodarczej, kryzysu stanowi niebezpieczeństwo poniesienia znacznych strat. ZK powinni być mniejsze od 0,5.

• Wskaźnik pokrycia spłaty długu (PSD)- wskaźnik wiarygodności kredytowej

PSD=

PSD określa zdolność przedsiębiorstwa do spłaty zobowiązań finansowych z tytułu zaciągniętych pożyczek. Na zobowiązanie to składa się rata kapitałowa plus odsetki.

Zysk operacyjny równa się sumie zysku netto plus podatek dochodowy plus odsetki.

PSD powinno być większe od jeden. PDS jest szczególnie interesujący dla instytucji finansowych, takich jak np. banki.

Ad.4.

Wskaźniki zyskowności bazują na wielkości osiągniętego przez przedsiębiorstwo zysku. Zysk jest bowiem odzwierciedleniem efektywności podjętych decyzji finansowych i inwestycyjnych, Spośród wielu wskaźników tej grupy powszechnie stosuje się trzy:

• Wskaźnik rentowności aktywów (ROI)

ROI=

ROI określa zdolność aktywów go generowania zysku, czyli efektywność zarządzania aktywami.

• Wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE)

ROE=

ROE mierzy zdolność kapitału własnego do tworzenia zysku, a zatem umożliwia określenie bieżącej kondycji oraz możliwość potencjalnego rozwoju przedsiębiorstwa.

• Wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS)

ROS=

ROS określa zdolność przedsiębiorstwa do generowania zysku przez sprzedaż, a zatem mierzy zależność między zyskiem, a wartością sprzedaży.

Im wyższe wartości tych wskaźników, tym lepiej. Jeśli przedsiębiorstwo osiągnęło stratę określa się wskaźniki deficytowości.

Analiza wyżej wymienionych wskaźników finansowych ma wiele zalet. DO najważniejszych zalicza się np.:

1. Możliwość identyfikacji krytycznych obszarów działalność przedsiębiorstwa

2. Możliwość prowadzenia analiz gospodarczych

Wadą jest nieukazywanie przyczyn niekorzystnych zjawisk, które powodują powstawanie niekorzystnych wartości tych wskaźników.

8. Systematyka inwestycji.

Inwestycje- nakłady rzeczowe (środki płatnicze) oraz nakłady osobowe (wynagrodzenia), mające na celu stworzenie nowych , powiększenie lub modernizację środków trwałych.

Podział:

 Ze względu na przeznaczenie:

•produkcyjne, realizowane w działach produkcji materialnej

•nieprodukcyjne, realizowane w działach poza sferą produkcji materialnej (nauka, oświata,kultura)

 Ze względu na szczebel podjęcia decyzji inwest.:

• scentralizowane - podejmowane przez najwyższy organ władzy ustawodawczej Radę Ministrów bądź Sejm, są to inwestycje strategiczne

• zdecentralizowane - inwestycje podejmowane przez podmioty gospodarcze, przeds., oraz terenowe (przez gminy)

 Ze względu na rodzaj ponoszonych nakładów:

•roboty budowlano-montażowe

•zakup maszyn i urządzeo

• inne nakłady np. na dokumentację projektową

 Z praktycznego punktu widzenia przedsiębiorstwa istotne znaczenie ma podział na:

• Inwest. finansowe (akcje, obligacje, lokaty, udziały)

• Inwest. rzeczowe (nowe, rozwojowe, modernizacyjne, odtworzeniowe)

• Inwest. niematerialne (licencje, wynalazki, patenty, znaki towarowe)

 Kryterium oceny rzeczowej:

• rozwojowe w istniejących przedsiębiorstwach (rozbudowa lub generalnej modernizacji całego przeds. lub poszczególnych zakładów)

• odtworzeniowo-modernizacyjne (wymiana zużytych lub przestarzałych maszyn i urządzeo, wprowadzenie postępu technolog., poprawa warunków pracy)

• rozwojowe polegające na budowie nowych firm ( budowa nowych przedsiębiorstw jedno lub wielo zakładowych, filii, nowych wydziałów produkcji podst. w celu wytworzenia nowych produktów)

•pozostałe (socjalne, sportowe)

 kryterium celu:

•inwest. podstawowe- zalicza się obiekty podstawowe w których odbywa się zasadniczy proces produkcyjny np. kopalnie, budowle do przeróbki kopalin użytecznych.

•inwest. towarzyszące- obiekty pomocnicze, usługowe, socjalno-bytowe, które łączą inw. Podstawową z całą infrastrukturą zewnętrzną np. mosty, linie wysokiego napięcia.

•inwest. wspólne - obiekty pomocnicze, usługowe, socjalno-bytowe, wykorzystywane przez dwa lub kilka przeds. przeznaczone do wspólnego użytkowania.

•inwest. współzależne- podejmowane przez odbiorców i dostawców przeds. realizującego inwestycje podstawowe.

 źródło finansowania:

• dotowane - z budżetu paostwa, ze środków UE,

• kredytowane - ich finansowanie jest pokrywane zwrotnym kredytem, koniecznośd spłaty kredytu obliguje inwestora do optymalnego planowania realizacji inwestycji,

• samofinansujące- finansowane ze śr. własnych (zysk netto, fundusz amortyzacyjny )

9.SKŁADNIKI WYNAGRODZENIA PRACOWNIKA

• Płaca:- stanowi wynagrodzenie za pracę, jaką otrzymuje pracownik od swojego pracodawcy i spełnia pięć podstawowych funkcji: dochodową, kosztową, motywacyjną, rynkową i społeczną.

• Do podstawowych czynników wpływających na wysokość płac pracownika należą:

• 1. rodzaj wykonywanej pracy

• 2. ilość wykonanej pracy

• 3. jakość wykonanej pracy

• 4. uciążliwość pracy

• 5. staż pracy

• Płaca składa się z:

• 1. z płacy podst. (wynagrodzenie zasadnicze dodatek funkcyjny)

• 2. płacy dodatkowej (premia , dod. za prace w warunkach szkodliwych, dod. za godz. nadliczbowe, dod. za prace w porze nocnej)

• 3. z płacy uzupełniającej (deputaty wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy lub za urlop okolicznościowy)

• W strukturze wynagrodzeń pracownik można wyróżnić składniki obligatoryjne oraz składniki fakultatywne.

• Składniki obligatoryjne:

• -wynagrodzenie zasadnicze

• -dodatek funkcyjny

• -premia regulaminowa

• -dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych

• -dodatek za pracę w niedzielę lub święto

• -dodatek za pracę w porze nocnej (2100 -700)

• -wynagrodzenia za czas postoju

• -wynagrodzenia za czas dyżuru

• Składniki fakultatywne:

• -premia uznaniowa

• -dodatek za wysługę lat (stażowy)

• -dodatek zmianowy

• -dodatek za pracę w warunkach niebezpiecznych dla zdrowia

• -deputaty (np. węglowy)

• Na wysokość wynagrodzenia mogą mieć też wpływ:

• -premie( 2 rodzaje premii: regulowane i uznaniowe) i nagrody

• -nagrody jubileuszowe

• -świadczenia w naturze (deputaty)

• -dodatki do płac (dodatek stażowy, funkcyjny, służbowy, za znajomość języków obcych, za pracę w warunkach szczególnych)

• -dodatki do pracy za nadgodziny lub w porze nocnej

10. SPRAWOZDANIE FINANSOWE PRZEDSIĘBIORSTWA

Celem sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa jest dostarczenie informacji o sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Ustawa o rachunkowości z 1994 roku z późniejszymi zmianami nakłada na przedsiębiorstwo obowiązek sporządzania statystycznego sprawozdania w ściśle określonej formie i zawierającego:

1) Bilans

2) Rachunek zysków i strat

3) Rachunek przepływów pieniężnych

4) Sprawozdanie z działalności zarządu

5) Informacje dodatkową

BILANS:

Dwustronne wartościowe zestawienie majątku przedsiębiorstwa, grupujące po lewej stronie aktywa a po prawej pasywa.

Aktywa są przedmiotem finansowania, uporządkowane według wzrastającego stopnia płynności. Aktywa obejmują majątek trwały i obrotowy.

Aktywa trwałe(majątek trwały)- stanowią go składniki o długotrwałym użytkowaniu (dłuższym niż rok) Ze względu na funkcje jakie maja w przedsiębiorstwie dzielimy je na :

- majątek rzeczowy trwały: inwestycje, zaliczki na potrzeby inwestycji

- wartości niematerialne i prawne: wartość firmy, patenty, wynalazki, prawo majątkowe

- finansowy majątek trwały: udziały, akcje w okresie dłuższym niż 1 rok

-należności długoterminowe: należności o okresie spłaty dłuższym niż 1 rok

Aktywa obrotowe- stanowią środki pieniężne i inne składniki środków przedsiębiorstwa które ulegają zużyciu bądź zamianie na środki pieniężne w ciągu 1 roku. Stanowią:

-zapasy: materiałów, towarów, wyrobów gotowych, półproduktów

-należności i roszczenia: należności dla odbiorców, kontrahentów, roszczenia sporne

-papiery wartościowe: przeznaczone do obrotu, papiery wartościowe krótkoterminowe; mogą to być udziały lub akcje własne do zbycia np. czeki, weksle

-środki pieniężne: mogą to byś środki pieniężne na rachunkach bankowych albo w kasie przedsiębiorstwa na rachunku bankowym.

Pasywa- informują w jaki sposób przedsiębiorstwo finansuje swój majątek, czyli przez kogo zostało ono wyposażone w środki gospodarcze.

Źródła finansowania majątku przedsiębiorstwa można podzielić na:

-kapitały- fundusze własne

-kapitały- fundusze obce.

Kapitały własne: są one wnoszone przez właściciela, właścicieli przeiębiorstwa w formie pieniężnej lub niepieniężnej jako aporty. W przedsiębiorstwach państwowych kapitały własne są funduszami zaś w przedsiębiorstwach niepaństwowych są kapitałami. Biorąc pod uwagę pochodzenie kapitału można je podzielić na:

-powierzane

-samofinansowane.

Powierzane- pochodzą z nakładów pieniężnych właściciela przedsiębiorstwa, mogą one ulegać zmianie w wyniku wyposażenia przedsiębiorstwa w dodatkowe składniki majątku. Kapitał powierzony= podstawowy= zakładowy. W przedsiębiorstwach państwowych mówimy o funduszach powierzonych, którymi są fundusze założycielskie. Fundusz założycielski stanowi równowartość przydzielonej przedsiębiorstwu części mienia którą wniósł organ założycielski w momencie utworzenia przedsiębiorstwa a także w formie dotacji w okresie funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Samofinansowane- pochodzą z wygospodarowanego zysku na cele rozwojowe. W zależności od form organizacyjno prawnych występuje on jako:

-fundusz przedsiębiorstwa państwowego

-fundusz zasobowy

-kapitał rezerwowy

Kapitały obce: stanowią równowartość tych składników majątkowych które znajdują się w dyspozycji przedsiębiorstwa. Kapitały te muszą zostać zwrócone w ściśle określonym czasie dlatego nazywa się je zobowiązaniami. Zalicza się do nich:

-kredyty bankowe: stanowią zobowiązania wobec banku z tytułu pozyskanych przez przedsiębiorstwo środków pieniężnych na określony cel; bank udzielając kredytu staje się wierzycielem- pożyczając pieniądze uzyskuje możliwość kontroli czy udzielone kredyty są właściwie i zgodnie z przeznaczeniem wykorzystywane

-pożyczki: to zadłużenia przedsiębiorstwa w stosunku do innych podmiotów gospodarczych (oprócz banków) które na podstawie zawartej mowy udzielają pożyczki

-zobowiązania wobec dostawców

-zobowiązania publiczno-prawne: zobowiązania w stosunku do budżetu (ZUS, US) a także instytucji ubezpieczeniowych

- zobowiązania wobec pracowników.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT:

Jest zestawieniem przychodów ze sprzedaży i kosztów uzyskania przychodów oraz przedstawai zyski (straty) uzyskane na różnych rodzajach działalności. Rachunek ten może być sporządzany w układzie rodzajowym lub kalkulacyjnym. W układnie rodzajowym koszty grupuje się zgodnie z ich rodzajem i nie są one rozliczne na poszczególne rodzaje działalności. W układzie kalkulacyjnym koszty klasyfikuje się zgodnie z przyporządkowaniem do rodzaju działalności jako koszty sprzedanych produktów lub koszty sprzedaży czy ogólnego zarządu. W analizie rachunków zysków i strat wyróżnia się:

-zasadniczą podstawową działalność operacyjną (koszty działalności operacyjnej, przychodzy operacyjne, pozostałą działalność finansową, zdarzenia nadzwyczajne , losowe oraz podatek dochodowy oraz inne obowiązkowe obciążenia). Za pośrednictwem działalności operacyjnej przedsiębiorstwo jest powiązane z rynkiem dóbr i czynników produkcji. Działalność ta jest związana z realnymi procesami gospodarczymi.

-działalność finansową: przedsiębiorstwo wiąże się z rynkiem finansowym, odnosi się bowiem do procesów inwestycyjnych i zobowiązań finansowych.

W rachunek zysków i strat wyróżnia się 6 poziomów zysków (strat):

-zysk (strata) brutto ze sprzedaży

-zysk (strata) ze sprzedaży

-zysk (strata) z działalności operacyjnej

-zysk (strata) z działalności gospodarczej

-zysk (strata) brutto

-zysk (strata) netto.

RACHUNEK PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH „CASH FLOW”:

Rachunek przepływu środków pieniężnych przeprowadzany jest zgodnie z ustawą o rachunkowości w przedsiębiorstwie które w poprzedzającym roku osiągnęły lub przekroczyły granice dwóch z trzech następujących wielkości:

1) miały średnioroczne zatrudnienie >50 osób

2) suma aktywów bilansu na koniec roku stanowiła równowartość w PLN 2,5 mln Euro

3) Przychód netto ze sprzedaży towarów, produktów, operacji finansowych stanowił równowartość w PLN 5mln.

Przepływy środków pieniężnych dzieli się na:

-przepływy z działalności operacyjnej(obejmuje działania przedsiębiorstwa związane z zakupem środków produkcji oraz sprzedażą wyrobów, towarów i usług)

-przepływy z działalności inwestycyjnej(dotyczy zakupu składników majątku trwałego)

-przepływu z działalności finansowej(wiąże się z operacjami które prowadzą do zmiany wielkości struktury kapitałów zaangażowanych w przedsiębiorstwo).

Celem sprawozdania jest ustalenie zmian jakie nastąpiły w stanie środków pieniężnych oraz określenie na ile wyniknęły one z działalności operacyjnej, inwestycyjnej czy finansowej.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZARZĄDU:

Celem tego sprawozdania jest przedstawienie przebiegu działalności gospodarczej dla dokonania właściwej oceny jego aktualnej i przyszłej sytuacji finansowej, ekonomicznej i gospodarczej. Sprawozdanie to powinno zawierać informacje dotyczące:

1) ważniejszych zdarzeń- również inwestycyjnych- mających istotny wpływ na działalność przedsiębiorstwa

2) przewidywanego rozwoju przedsiębiorstwa

3) ważniejszych osiągnięć w dziedzinie rozwoju

4) aktualnej i przewidywalnej sytuacji finansowej.

---