Temat: Mieć dobry akcent - to ważne!

Cele lekcji

Uczeń:

- doskonali staranną wymowę;

- zna zasady akcentowania w języku polskim;

- rozróżnia akcent zdaniowy i akcent wyrazowy.

Pomoce: słownik poprawnej polszczyzny; karty pracy; podręcznik Jutro pójdę w świat kl. 5, s. 212-213, 302.

Tok lekcji

1. Nawiązanie do nauki języka obcego. Pytanie do uczniów: jak nauczyciel języka obcego tłumaczy, zasadę akcentowania wyrazów? W jaki sposób w skeczach kabaretowych wykorzystywany jest akcent? Jak mówią aktorzy grający role cudzoziemców? (dla naśladowania jakiegoś języka, choć naprawdę mówi się po polsku; z akcentem)

2. Akcent wyrazowy. Różne znaczenia słowa akcent? Karta pracy 1:

1. kto musi szczególnie dbać o dobry akcent? - rozmowa o zawodach, w których atutem jest dobra wymowa (aktorzy, spikerzy, negocjatorzy, wykładowcy...);

2. przypomnienie zasad akcentowania wyrazów w języku polskim - definicja
   z podręcznika s. 212;

3. ćw. 1 i 2, s. 213;

4. karta pracy 2;

5. hasło akcent wyrazowy w słowniku poprawnej polszczyzny; uczniowie w grupach czytają hasło, nauczyciel komentuje, jakie informacje zawarte są w nim zawarte.

Uwaga: Ze względu na stopień trudności uczniowie nie odczytują całego hasła.

3. Akcent zdaniowy:

1. ćw. 2, s. 302 - zapoznanie się z definicją;

2. praca w grupach - karta pracy 3: omówienie wyników ćwiczenia, próba głosowej interpretacji zdań;

3. akcent zdaniowy w budzeniu zainteresowania i przekazywaniu informacji - karta pracy 4: odczytanie dwu lub trzech interpretacji głosowych, dyskusja
   o zaprezentowanych sposobach odczytania;

4. praca w grupach - przygotowanie (do wyboru) prognozy pogody lub wiadomości sportowych z podkreśleniem wyrazów akcentowanych, próby właściwego odczytania.

4. Praca domowa: Wybierz z podręcznika wiersz lub fragment prozy przygotuj wzorcowe czytanie, wybierając miejsca do akcentowania.

Karty pracy na następnej stronie

Karta pracy 1:

• W swojej książce autor główny akcent położył na ukazanie historii Śląska.

............................................................................................

• W gwarze podhalańskiej akcent pada na pierwsza sylabę.

..............................................................................................

• Efektowny naszyjnik będzie ciekawym akcentem w twoim stroju.

.............................................................................................

• Ten chłopak zna język polski dość dobrze, ale mówi jeszcze z akcentem.

.............................................................................................

naleciałość z własnego języka, mówienie w języku obcym z akcentem swego języka ojczystego ; coś, co zwraca uwagę; mocniejsze wymówienie sylaby;
punkt ciężkości, podkreślenie czegoś

Karta pracy 2

a) Zaznacz sylabę, na którą pada akcent. Odczytaj starannie poniższe słowa.

• pisaliśmy

• akustyka

• logika

• botanika

• kupiłyście

• oddaliśmy

• arytmetyka

b) Ułóż zdania z podanymi słowami, odczytaj zdania, dbając o poprawny akcent.

Karta pracy 3

Jak akcent zdaniowy (mocniejsze wymówienie jakiegoś słowa) zmienia treść tego, co mówimy?

Zosia upiekła pyszną pizzę. Niesamowite, że udało się jej zrobić w domu pizzę.

Zosia upiekła pyszną pizzę. To właśnie Zosia, a nie ktoś inny.

Zosia upiekła pyszną pizzę. Pizza była bardzo smaczna, nieprawda, że się nie udała.

Zosia upiekła pyszną pizzę. Zosia nie próżnowała.

Karta pracy 4

Wyobraź sobie, że jesteś dziennikarzem radiowym lub telewizyjnym. Przekazujesz poniższy tekst. Chcesz wyrazić emocje i odczucia z ramki. Podkreśl słowa, które zaakcentujesz. Zaznacz pauzy. Przećwicz czytanie.

Loty balonem od dawna cieszyły się zainteresowaniem konstruktorów, wynalazców
i poszukiwaczy przygód. W 1783 roku bracia Montgolfier dokonali pierwszej udanej próby wzlotu balonu papierowo-płóciennego napełnionego gorącym powietrzem. Balon - bez załogi w koszu - przeleciał 2336 m, unosząc się na wysokość około 1,8 km.

Nieco później ci sami bracia wypuścili w górę balon - tym razem w koszu znalazły się baran, kogut i kaczka. Jeszcze pod koniec tego samego roku dwóm konstruktorom udało się podczas lotu balonem osiągnąć wysokość 524 m. Konstrukcja, którą wykonali, była
na tyle nowoczesna, że wykorzystywano ją jeszcze przez następne dwa wieki.

podziw, zaskoczenie, zaciekawienie, zwrócenie uwagi

3

3

www.wsip.pl

---