STUDIA NIESTACJONARNE PRAWA (ZAOCZNE)
HISTORIA PAŃSTWA I PRAWA POLSKIEGO
Rok akademicki 2012/2013
ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE
I. USTRÓJ
Polskie państwo feudalne (do 1795 r.)
Patrymonialna koncepcja państwa - piastowskie zasady następstwa tronu (pryncypat i seniorat).
Zasada rządów opiekuńczych.
Koronacje królewskie pierwszych Piastów.
Zakres władzy monarszej.
Przywileje.
Ciężary prawa książęcego.
Urzędy w monarchii patrymonialnej.
Monarchia stanowa - istota i nowa koncepcja państwa.
Sukcesja tronu w monarchii stanowej (Andegawenowie, Jagiellonowie).
Zasada elekcyjności tronu w okresie dynastii jagiellońskiej.
Zakres władzy królewskiej w monarchii stanowej.
Przywileje w monarchii stanowej.
Urzędy w monarchii stanowej.
Unie polsko - litewskie.
Instytucja stanów.
Przedstawicielstwo stanowe.
Periodyzacja i ogólna charakterystyka Rzeczypospolitej szlacheckiej.
Cechy demokracji szlacheckiej.
Cechy oligarchii magnackiej.
Pozycja ustrojowa króla w Rzeczypospolitej szlacheckiej do połowy XVIII w.
Geneza Sejmu Walnego.
Struktura, skład, porządek obrad i kompetencje Sejmu Walnego w XVI w.
Tryb uchwalania konstytucji sejmowych.
Szlachecki ruch egzekucyjny.
Artykuły henrykowskie i pakta konwenta.
Instytucja senatorów - rezydentów.
Liberum veto. Zerwanie i nie dojście sejmu do skutku.
Rodzaje sejmów.
Sejmiki ziemskie i ich rodzaje.
Urzędy w Rzeczypospolitej szlacheckiej.
Konfederacje i rokosze.
Rządy sejmikowe w XVII-XVIII w.
Reformy sejmu „niemego” z 1717 r.
Reformy ustrojowe z lat 1764-1775. Rada Nieustająca. Komisje Wielkie.
Prawa kardynalne w Rzeczypospolitej szlacheckiej.
Komisje porządkowe cywilno-wojskowe z 1789 r.
Zasady Konstytucji 3 Maja.
Pozycja ustrojowa monarchy w Konstytucji 3 Maja. Straż Praw.
Władza ustawodawcza w Konstytucji 3 Maja.
Postanowienia sejmu grodzieńskiego z 1793 r.
Ziemie polskie w okresie zaborów (1795-1918)
II. PRAWO SĄDOWE
Dawne prawo polskie
Ogólna charakterystyka dawnego prawa polskiego.
Ogólna charakterystyka dawnego polskiego prawa ziemskiego.
Ogólna charakterystyka dawnego polskiego prawa miejskiego i wiejskiego.
Ogólna charakterystyka dawnego polskiego prawa prywatnego.
Ogólna charakterystyka dawnego polskiego prawa karnego.
Ogólna charakterystyka dawnego polskiego prawa procesowego.
Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych w dawnym prawie polskim.
Zawarcie i rozwiązanie małżeństwa w dawnym prawie polskim.
Rodzice i dzieci w dawnym prawie polskim.
Posag i wiano w dawnym prawie polskim.
Stosunki majątkowe między małżonkami w dawnym prawie polskim.
Pojęcie posiadania i pojęcie własności w dawnym prawie polskim.
Sposoby nabycia własności.
Obrót nieruchomościami w dawnym prawie polskim.
Cechy feudalnej własności ziemi.
Zastaw w dawnym prawie polskim.
Zobowiązania w dawnym prawie polskim.
Dawne prawo spadkowe.
Pojęcie przestępstwa w dawnym prawie polskim.
Wróżda, odwet i pokora.
Podział przestępstw w dawnym prawie polskim.
Mir w dawnym polskim prawie karnym.
Zasady odpowiedzialności w dawnym prawie polskim.
Kary w dawnym prawie polskim.
Zasady procesu sądowego w dawnym prawie polskim.
Bliższość do dowodu w dawnym prawie polskim.
Środki odwoławcze od wyroku w dawnym prawie polskim.
Nowożytne pojęcie kodyfikacji prawa. Cechy idealnego kodeksu.
Projekty kodyfikacyjne w epoce stanisławowskiej.
Prawo sądowe na ziemiach polskich pod zaborami
Prawo cywilne w Zbiorze Praw Cesarstwa Rosyjskiego - charakterystyka i obowiązywanie na ziemiach polskich.
Prawo cywilne Landrechtu pruskiego z 1794 r. - charakterystyka i obowiązywanie na ziemiach polskich.
Kodeks Napoleona - charakterystyka i obowiązywanie na ziemiach polskich.
Prawo spadkowe w Kodeksie Napoleona.
Austriackie kodeks cywilny z 1811 r. - charakterystyka i obowiązywanie na ziemiach polskich.
Niemiecki kodeks cywilny z 1896 r. - charakterystyka i obowiązywanie na ziemiach polskich.
Prawo spadkowe w niemieckim kodeksie cywilnym z 1896 r.
Idea humanitarna w prawie karnym.
Austriackie prawo karne na ziemiach polskich. Charakterystyka austriackiego kodeksu karnego z 1851 r.
Pruskie i niemieckie prawo karne na ziemiach polskich. Charakterystyka niemieckiego kodeksu karnego z 1871 r.
Rosyjskie prawo karne na ziemiach polskich. Charakterystyka kodeksu karnego z 1903 r.
Prawo sądowe w Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1939
Geneza, skład i kompetencje Komisji Kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej.
Charakterystyka polskiego kodeksu zobowiązań z 1933 r.
Charakterystyka polskiego kodeksu handlowego z 1934 r.
Zasady polskiego kodeksu karnego z 1932 r.
ŹRÓDŁA WIEDZY DO ZAGADNIEŃ EGZAMINACYJNYCH:
wykład z Historii Państwa i Prawa Polskiego;
Zalecane podręczniki:
Juliusz Bardach, Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego (wydanie nie starsze niż z 1990 r.);
Piotr Jurek, Historia Państwa i Prawa Polskiego. Źródła prawa, Sądownictwo;
Wybór tekstów źródłowych:
Franciszek Połomski, Piotr Jurek, Historia państwa i prawa Polski. Źródła.
INFORMACJE O EGZAMINIE:
Egzamin - co do zasady - będzie miał formę pisemną (trzy pytania, na które należy udzielić odpowiedzi w formie „opisowej”).
Będzie można również przystąpić do egzaminu w formie odpowiedzi ustnej przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej, w kilku wskazanych terminach (wymagana jest co najmniej ocena dobra z zaliczenia ćwiczeń). Jest to egzamin na prawach I terminu.
Egzamin obejmuje podane wyżej zagadnienia, zaś w szczególności tematy omawiane
i wskazywane w trakcie wykładów.
Następujące zagadnienia wymienione w części I („Ustrój”):
nr 41-52 [„Ziemie polskie w okresie zaborów (1795-1918)”];
nr 53-64 [„Rzeczpospolita Polska w latach 1918-1939”];
w roku akademickim 2012/2013 podlegają zaliczeniu w ramach ćwiczeń z Historii Państwa i Prawa Polskiego w semestrze letnim (pytań z tego zakresu nie będzie na egzaminie).
Studentów, którzy zdali egzamin z przedmiotu Historia Administracji na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii we Wrocławiu, obowiązuje w ramach egzaminu z Historii Państwa i Prawa Polskiego zakres materiału z części II („Prawo sądowe”) Egzamin wyłącznie w formie odpowiedzi ustnej w ustalonym terminie, pod warunkiem udokumentowania oceny uzyskanej w ramach kierunku Administracja.
1
3