Waga mózgu człowieka 1280 - 1460 g

Ad. 1 DIAGNOSTYKA I METODY W NEUROLOGII

Badanie płynu mózgo-rdzeniowego, nakłucie lędzwiowe, nakłucie podpotyliczne

w celu uzyskania płynu.

Rezonans magnetyczny MR

Badanie rtg czaszki i kręgosłupa

Odma czaszkowa Arteriografia

Tomografia komputerowa Mielografia

Pneumomediastinografia - badanie kontrastowe śródpiersia Badania izotopowe

Echoencefalografia - przepływ tętnic szyjnych

E E G -elektroencefalogrofia

Elektromiografia - badanie pobudliwości nerwowej

Ad. 2 ZESPOŁY I OBJAWY obserwowane w przebiegu chorób neurologicznych.

1 Uszkodzenie poszczególnych nerwów czaszkowych 2 Uszkodzenie nerwów obwodowych oraz splotów nerwowych 3 Nerwobóle ( rwa kulszowa ! ) 4 Zapalenie wielonerwowe, które mogą być efektem zapalenia wirusowego , niedoborem witamin. 5 Choroby mózgu i mózgowia pochodzenia naczyniowego ( zmiany miażdżycowe ) , zawały mózgu , zakrzepy, przekrwienia lokalne tkanki mózgowej, zatory mózgowe.

6 Padaczka. 7 Guzy śródczaszkowe.

8 Choroby uciskowe rdzenia kręgowego

9 Choroby zakaźne ukł. nerwowego( Zapalenie opon mózgowych) w różnych postaciach

10 Choroby powodowane przez zarazki przesączalne ( chodzi o barierę mózgową)

Heine - Medina, KZM, Wśccieklizna, Półpasiec, Kiła ukł. nerwowego 11 Choroby o podłożu toksycznym ( Pląsawica ). 12 Choroby o podłożu demielinizacyjnym ( izolacja od kolejnych komórek nerwowych-SM ) 13 Choroby z zaburzeniami Awitaminozy ( Pelagra ). 14 Choroby ukł. pozapiramidowego ( Parkinsona , Pląsawica , choroba Huntingtona , Zwyrodnienie wątrobowo - soczewkowe . 15 Choroba zwyrodnieniowo- układowe ( Rdzeniowy postępujący zanik mięśni , Stwardnienie boczne zanikowe, Zaniki móżdżkowe, Jamistość rdzenia, Postępujące dystrofie mięśniowe, Miastemia, Zapalenie wielomięśniowe.

16 Urazy czaszkowo - mózgowe ( wstrząs, stłuczenie, nerwice pourazowe,

urazowe uszkodzenie mózgu , urazowe stłuczenie rdzenia ). 17 Zaburzenia naczyniowe i odżywcze ( choroba Rayda , Erytromelagia, obrzęki

angioneurotyczne, twardzina skóry), Postacie bólów głowy (migreny ). 18 Zatrucia ( szczególnie w zakresie chorób zawodowych).19 Następstwa urazów okołoporodowych (mózgowe porażenie dziecięce, wodogłowie).

UKŁAD NERWOWY

I. CUN II. OUN

III. AUTONOMICZNY UKŁ. NERWOWY ( ZALEŻNY OD WOLI )

1.Elementy CUN ; mózg , mózgowie , rdzeń kręgowy .OUN - Obwodowy Układ Nerwowy - nerwy rdzeniowe tworzą 4 podstawowe sploty;

szyjny, ramienny, lędźwiowy , krzyżowy i nerwy inne ( promieniowy, kulszowy ramienny itd. )

3 Autonomiczny ukł. nerwowy - niezależny od naszej woli (inaczej animalny

lub wegetatywny, część współczulna i przywspółczulna ) .

W każdym neuronie jest komórka - neuron - najmniejsza część mózgu :

Ciało komórki, neuryt i liczne drobne dendryty ( jest ich duża ilość ) .

Każdy neuron cechuje zdolność przewodzenia impulsów - pobudliwość - przewodnictwo nerwowe ; zasadniczą funkcją ukł. nerwowego .

Włókna nerwowe powstają z neurytów i dendrytów . Tkanka nerwowa w porównaniu z innymi tkankami ma słabą zdolność regeneracji, szczególnie wrażliwa na brak tlenu - tkanka kory mózgowej u dorosłych do 4 min., u dzieci do 7 min.).Ad . 3 Udział pielęgniarki w diagnozowaniu i leczeniu chorych neurologicznie.

Badanie neurologiczne: ocena i stan odruchów np. odruch źrenic na światło=odruch źreniczny

odruchy ścięgniste , odruch Babińskiego

brak odruchu jądrowego.

ODRUCH ŹRENIC - zwężenie źrenic przy zapalonym świetle .

W ocenie tego odruchu można również przeprowadzić reakcję konsesualną

( zasłaniając jedną ręką jedno oko powoduje rozszerzenie źrenicy - jasno/ciemno) źrenice muszą być równe

nierówność źrenic np. źrenice szpilki - udar mózgu ODRUCHY ŚCIĘGNISTE - możemy wywołać z obszaru różnych ścięgien

ODRUCH PROMIENIOWY np. z mięśnia ramiennego ze ścięgna mięśnia dwu- i trój- głowego ( młotek neurologiczny )

ODRUCH KOLANOWY zwany RZEPKOWYM - ośrodek odruchu w rdzeniu kręgowym L2 - L4

ODRUCH z zakresu ścięgna Achillesa ( kończyna dolna ) pacjenta posadzić na krześle z nogami na podłodze: lekarz kładzie rękę na

udzie badanego i uderza młotkiem w okolicę rzepki ( skurcz mięśni pod ręką ).

ODRUCH = REFLEKS ( jest to podstawowa czynność ukł. nerwowego)

Reakcja ustroju zachodząca za pośrednictwem UN na działanie bodźca, bez udziału naszej świadomości.

ODRUCHY MOŻNA PODZIELIĆ NA:

NABYTE (warunkowe - uczymy się ich ) DZIEDZICZNE ( bezwarunkowe )

ŁUK ODRUCHOWY:

1.DWUNEURONOWY- inaczej MONOSYNAPTYCZNY, który ma dwa neurony (czuciowy i ruchowy ) i jedną synapsę .

Dwuneuronowych jest niewiele w większości są

1. TRÓJNEURONOWE 2. WIELONEURONOWE - ZŁOŻONE

SKŁADOWE ŁUKU ODRUCHOWEGO

RECEPTOR- narząd odbierający bodźce

DROGA DOŚRODKOWA -włókna aferentne

OŚRODEK - następuje w nim przekazanie bodźca z włókna doprowadzającego na

na 4 WŁÓKNO ODPROWADZAJĄCE

EFEKTOR

Przerwanie da brak wystąpienia odruchu . Brak odruchu nie pozwala ściśle zlokalizować miejsca uszkodzenia .

Rodzaje odruchów

1.Zależne od mechanizmów ich powstania np. błędnikowe, odruch zachowania

równowagi 2.Odruchy w zależności czemu mają służyć - odruchy obronne 3.Odruchy postawne - do utrzymani odpowiedniej pozycji ciała ( dzieci wstawanie, siadanie ) .Odruchy głębokie - są efektem nagłego rozciągnięcia mięśni

5.Odruchy powierzchowne(skórne) reakcje wywołujemy przez podrażnienia różnych okolic ciała np.brzucha. głębokie - są efektem nagłego rozciągnięcia mięśni.

Odruchy informują nas o stanie nerwów .

Ocena odruchów ;

sprawdzamy czy np.w obu nogach są takie same i o tym samym natężeniu,

zróżnicowanie świadczy o zaburzeniach ukł. nerwowego.

Obustronne wygórowane odruchy i inne objawy lub dolegliwości ukł. nerwowego świadczą jako znamienny objaw uszkodzenia dróg korowo - rdzeniowych; bez obecności innych dolegliwości może o niczym nie świadczyć .

AREFLEKSJA- brak odruchu - może wystąpić w przypadku zachowania ciągłości

łuku odruchowego w wyniku szoku np. rdzenia

Jednostronne odchylenie w zakresie odruchu może dać informacje, po któej stronie zmiana się lokalizuje (prawa czy lewa), na wysokości osi ciała- na jakiej wysokości jest zmiana. Poprzez dokładną ocenę różnych odruchów można ustalić, która część elemetu tego łuku została uszkodzona.

Jeśli brak odruchu wystąpi łącznie z zaburzeniami czucia, a siła mięśni i ruchy będą prawidłowe, to uszkodzeniu uległa część doprowadzająca łuku odruchowego. Gdy jest brak zaburzeń czucia , a osłabienie siły mięśni i zaniki mięśni to zmiany są w części odprowadzającej łuku odruchowego.

Jeśli do tego przy zanikach mięśni wystąpi drżenie pęczkowe - to jest uszkodzenie w komórkach rogów przednich rdzenia kręgowego.

Odruchy patologiczne

I. Odruch Babińskiego- odr. podeszwowy

Wywołuje się ten odruch delikatnie drażnić okolice miedzy piętą a V- palcem stopy dosyć energicznie i zdecydowanie. Jego patologia polega na grzbietowym zginaniu palucha ( uszkodzenie dróg

piramidowych), dochodzi do odwiedzenia pozostałych palców stopy.

Dodatkowo może być zgięcie w stawie skokowym, kolanowym i biodrowym ( podciągnięcie całej kończyny do góry) Problemy z wywołaniem tego odr. mogą być przy zbyt dużym oziębieniu stóp.

II.Odruch Rossolimo

Polega na szybkich, rytmicznych, silnych uderzeniach w opuszki palców stopy.( lepiej palcami niż młotkiem neurologicznym). Jego patologia polega na zgięciu podeszwowym palców stopy.Występuje w przypadku uszkodzenia dróg korowo- rdzeniowych ( piramidowych ).Ten odruch łącznie z osłabieniem lub zniesieniem odruchów brzusznych i skórnych świadczy o procesach demienilizacyjnych ( np. SM ). Jednorazowe stwierdzenie tego odruchu nie powinno obligować do postawienia diagnozy ( należy wywoływać go kilkakrotnie ). Wzmocnienie lub odhamowanie odruchu stosuje się spięciu lub stresie chorego ( odwrócić uwagę chorego i jego zdekoncentrować)

Rozpoznanie neurologiczne

I.Wywiad- osobniczy i rodzinny ( genetyczny ), dokładnie przeprowadzić w miarę możliwości.

II.Analiza objawów klinicznych- jest związana z klasyfikacją pewnych chorób wg. Symptomatologii neurologicznej:

1.Urazy mózgowia i rdzenia

2.Zaburzenia naczyniowe i odżywcze np. niedokrwienie tętnic

3.Zatrucia i choroby zawodowe

4.Następstwa urazów okołoporodowych wczesne lub późne np.encefalopatia pożółtaczkowa, porażenie mózgowe dziecięce, nietrzymanie moczu.

III.Badanie przedmiotowe pacjenta- wykonuje się kilkakrotnie

Schemat postępowania oceny neurologicznej:

Stan psychiczny Stan nerwów czaszkowych

Stan układu ruchu Stan czucia

ad.A) Stan psychiczny- oceniać stan przytomności, pamięć wczesna, późna, zachowanie się, orientacja.W przypadku osób nieprzytomnych - próbować ocenić przyczynę utraty przytomności ( np. zapaść, ostre upojenie alkoholowe, uraz czaszkowo-mózgowy,

udar, śpiączka cukrzycowa -( hyperglikemiczna

- hipoglikemiczna), ostre zatrucia (ustalić środek np. leki, CO )Następnie ocenić kolejne układy np. serce, płuca, j. brzuszna

ad.B) Stan nerwów czaszkowych

Polecić wodzić gałką oczną za palcem badającego.

1 nerw węchowy - ocenić prawą i lewą stronę za pomocą wonnych olejków np. kamforowy, miętowy, nafty, benzyny .

2 nerw wzrokowy - ocenić zakres pola widzenia, badanie dna oka-szczególnie przed wykonaniem nakłucia lędźwiowego.

3 nerw okołoruchowy- unerwia 4 mięśnie gałki ocznej

4 nerw bloczkowy i 6 nerw odwodzący-unerwiają 2 mięśnie skośne gałki ocznej.

Nerw 3,4,6 ocenia zakres ruchomości gałek ocznych, dokładna ocena źrenic ( reakcja na światło, równość )

Nerw 2,3,4,6 unerwiają gałkę oczną.

5 nerw trójdzielny- ocena czucia w zakresie unerwienia na twarzy oraz mięśni żwaczy.

7 nerw twarzowy- unerwia mięśnie twarzy, zaciśnięcie powiek, wyszczerzenie zębów, zmarszczenie czoła.

8 nerw przedsionkowo-ślimakowy - ocena zmysłu słuchu i równowagi ( słuch- przyłożenie zegarka do ucha, wypowiadać szeptem np. cyfry z odległości ok. 6 m. bad. równowagi-pacjent powinien ustać bez zachwiania przy złączonych nogach z wyciągniętymi rękami.

9 nerw językowo-gardłowy- unerwia mięśnie podniebienia, języka, struny głosowe , bierze udział przy artykulacji głosu, połykanie , odruch gardłowy.

10 nerw błędny

11 nerw czaszkowy- unerwia mięsień czworoboczny grzbietu, m.obojczykowo-mostkowo-sutkowy ( ruchy skrętne głowy)

12 nerw podjęzykowy- ocena ruchów języka , mowy

AFAZJA - zaburzenia pochodzenia korowego

Afazja ruchowa- pacjent nie może powiedzieć

Afazja czuciowa- pacjent nas nie rozumie

Afazja amnestyczna- pacjent nic nie pamięta

ad.C) Stan układu ruchu pacjent prawo czy leworęczny po której stronie występuje napięcie mięśni stan troficzny mięśni, ewentualne zaniki, deformacje obecność drżeń wiązkowych możliwość wykonywania czynności ruchowych - czynnych, biernych) określenie siły mięśniowej

Badanie diadokokinetyczne- kończyna górna wyciągnięta-wykonywanie ruchów odwracania całej kończyny, wkręcanie żarówki, dotykanie palcem koniuszka nosa ( zaburzenie - indoksykacja )

ad.D) Stan czucia Badanie czucia : ocenić czucie powierzchowne ( ustawienie, gładki, ciepły,zimny)

ocenić czucie głębokie ( z torebek stawowych mięśni- unoszenie nogi czy jest w prawo czy w lewo )

ocenić czucie złożone - Gnozja * Stereognozja- ocena kształtu przedmiotu przy zamkniętych oczach *Barognozja- ocena wywieranego ucisku (delikatnie )np. pewnych okolic ciała -ocena subiektywna

Przy zaburzeniach równowagi ( obj. móżdżkowych ) należy wykluczyć przyczyny związane z uchem - najpierw laryngolog-bad.n.błędnego potem neurolog.

Badanie kończyn dolnych-polecamy dotknąć piętą prawej kończyny dolnej do lewego kolana.

Objawy oponowe

Obecność tych objawów świadczy o podrażnieniu opon mózgowo-rdzeniowych.Występują w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych i w krwotoku podpajęczynówkowym.

1.Sztywność karku - miarą jest odległość między podbródkiem a mostkiem przy biernym zginaniu głowy do przodu.Powstaje wskutek napięcia mięśni karku, grzbietu, jest wynikiem podrażnienia korzonków nerwów rdzeniowych.

Opistotonus- łukowate wygięcie się pacjenta ( mocna obrona )

2.Próba Kerniga- bada się unosząc biernie do góry kończynę dolną zgietą w stawie kolanowym i po zgięciu jej w stawie biodrowym próbuje się ją prostowac w stawie kolanowym.Dodatni objaw Kerniga występuje gdy prostowanie natrafia na opór i jest utrudnione lub niemożliwe.Objaw Kerniga jest obustronny.

3.Objaw Brudzińskiego- bada się podobnie, jak sztywność karku. Podczas zginania głowy do przodu występuje lekkie zgięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i kolanowych. Brudziński 1- objaw górny lub karkowy Pajent leży na plecach , przygina głowę do klatki piersiowej , następuje odruchowe zgięcie k. dolnych w stawach kolanowych i biodrowych.

Brudziński 2- objaw dolny

Przy próbie zginania jednej nogi dochodzi do odruchowego zginania drugiej nogi.

Objaw łonowy Brudzińskiego- badanego uciska się na przednią górną krawędż spojenia łonowego. Dochodzi do odruchowego zgięcia k.dolnych w stawach kolanowych i biodrowych.

4.Objaw Flataua- midriatyczny

Przyginając energicznie głowę do klatki piersiowej następuje silna reakcja bólowa powodująca rozszerzenie żrenic. Ocena odruchów kończyn dolnych i chodu. Pacjent chodzi z otwartymi i zamkniętymi oczami.

Zaburzenia chodu 1.Chód paretyczny- niedowładny ( przy niedowładach wiotkich k.dolnych , po wylewach) drobne kroczki, trudności z przesuwaniem stóp ,, szuranie ,, 2.Chód brodzący- zaburzona koordynacja mieśni przewagi ,nasilenie w prostownikach stóp,nadmierne zginanie kolan, może być spowodowane opadaniem stopy , zaburzeniem

równowagi w mieśniach prostownikach, zapaleniem wielonerwicowym. 3.Chód kaczkowaty- nadmierne kołysanie w biodrach, może być efektem niedowładu mięśni w pasie biodrowym i udach.Występuje utrudnione wchodzenie po schodach typowe dla postępującej

dystrofii mięśniowej. 4.Chód spastyczny-kurczowy-chory z niedowładem kończyn dolnych ciągnie obie nogi po podłodze,szurając nimi.

5.Chód koszący- dominuje w spastycznych niedowładach połowiczych pochodzenia mózgowego nasilony w stopie ( chory zakreśla stopą niewielkie półkola) 6.Chód drobny- małymi, drobnymi kroczkami , brak koordynacji tułowia, z charakterystycznym wygięciem tułowia do przodu

( w zespołach parkinsonowskich)

7.Chód móżdżkowy- ,, na szerokiej podstawie,, chory chwieje się, zatacza, dla utrzymania równowagi rozstawia szeroko nogi ( ,,chód pijanego,,), występuje asynergia tułowia. 8.Chód tylno-podwrózkowy- chód niezborny w uszkodzeniu powrózków tylnych rdzenia, zapaleniu wielonerwowym ( chód niepewny, duże kroki stawiane pod kontrolą wzroku), występuje

dysmetria- kroki nierównej długości

IV.Badania dodatkowe, laboratoryjne

Badanie dna oka - przy pomocy oftalmoskopu po podaniu środka rozszerzającego żrenicę. Należy ocenić - tarczę nerwu wzrokowego stan naczyń tętniczych i żylnych - stan siatkówki . Badanie dna oka należy bezwzględnie wykonać przed nakłuciem lędżwiowym.

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego-powstaje on w wyniku przesączu w splotach naczyniowych, w obu komorach bocznych oraz w komorze III i IV, krąży między oponą pajęczą i mózgowiem ( przestrzeń podpajęczynówkowa ), wypełnia zbiorniki ( wielki, mostu, międzykomorowy, skrzyżowania wzrokowego ) pł.m-rdz. Prawidłowy płyn m.-rdz.-*bursztynowo-żółtawy z odcieniem ciemniejszym *przejrzysty, klarowny, bez zmętnień.Produkcja płynu m.-rdz. 150 cm.3/ dobę .- Wzmożona produkcja - może być przy stanach zapalnych.- Zaburzenia absorpcji-wchłaniania Krew- świadczy o wylewie podpajęczynówkowym Ropa- świadczy o zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych Przeciwskazania do nakłucia lędżwiowego podejrzenie guza tylnego dołu czaszki ( gdzie leży móżdżek) -wzrost RR śródczaszkowego wszystkie zmiany, które mogą lokalizować się w obrębie potencjalnego miejsca nakłucia ( np. zmiany ropne, grużlica) zmiany zwyrodnieniowo- wytwórcze lędżwiowego odc. kręgosł. Miejsce nakłucia- III lub IV krąg lędżw. po grzbiet. str. kręgosłupa Próba Quikszteda- ma za zadanie zwięk. RR płynu mózg-rdz. i określenie drożności kanału kręgowego, polega na ucisku żyły szyjnej. Punkcja podpotyliczna- ostroż. nakłuwać , gdyż ok. 1,5 cm leży rdzeń przedłuzony.

Rezonans magnetyczny-MR - ocena drgań ( w określonym polu magnetycznym pewne jądra - jony wodoru ulegają drganiu. Szczególnie układ nerwowy, CUN, mózg, rdzeń kręgowy, serce. Dokładność jest zwiąazana z nieinwazyjnym oglądaniem wnętrza. Przeciwskazania do MR obce elementy w ciele np. rozrusznik serca, protezy, klipsy np.. w okolicy skroniowej

Spektroskopia MR - drgania pewnych atomów , polega na nieco innej technice, używa się preparatu GD- Gadolinum, stosowany w technice jądrowej ( kumuluje się w miejscach o zmienionej strukturze ).

Badania radiologiczne czaszki i kręgosłupa- należy do bad. rutynowych, rtg. czaszki-uwidocznić wewnątrzczaszkową strukturę siodła tureckiego w min. 2 projekcjach np. przedniotylne i boczne, gdyż w jednym zdjęciu może być artefag- błąd, skaza rtg. Przeglądowe szyjnego odcinka kręgosłupa

Odma czaszkowa- mózgowa (pneumoencefalografia ) wprowadzenie powietrza np. wodogłowiu wewn. - ocena symetrii komór Przeciwskazania do odmy - podwyższone RR śsródczaszkowe- guzy tylnego dołu czaszki ( niebezpieczeństwo wklinowania )

Arteriografia - Angiografia- wskazaniami są choroby naczyniowe mózgu i procesy uciskowe ( guzy, krwiaki ), polega na wstrzyknięciu środka cieniującego do tętnic mózgowych przez bezpośrednie nakłucie tętnicy szyjnej lub kręgowej.* braki obszarów w siatce naczyń - ropień mózgu * duża koncentracja naczyń- nowotwór

Tomografia komputerowa- TK - ocena absorbcji przez tkanki promieni rtg. Badanie korzystne przy miastemii.

Pneumomediastinografia- ocena śródpiersia

Mielografia - kont. celowane badanie rdzenia kręgowego , środek kontrast., powietrze lub jodowy środek cieniujący wprowadza się do kanału kręgow. przez nakłucie lędżwiowe lub podpotyliczne.

Wykonuje się w przypadku podejrzenia chorób rdzenia ( guzy, wypadnięcie jądra miażdżystego, torbiele zapalne )

Badania izotopowe - Scyntygrafia - polega na wstrzyknięciu dożylnym izotopów radioaktywnych np. Jod 123 Umożliwia to zlokalizowanie guzów mózgu, krwotoków oraz tkanki zniszczonej wskutek zmian naczyniowych.

Urazy czaszki i rdzenia kręgowego

następstwa mechanicznych urazów głowy

Powierzchowne uszkodzenia powłok czaszki

Uszkodzenia powłok czaszki ze złamaniem kości czaszki (pokrywy lub podstawy czaszki)

Obrażenia mózgu

złamanie podstawy czaszki

Złamanie przedniego dołu czaszki (uszkodzenie n.węchowego,wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego z nosa ) Złamanie środkowego dołu czaszki (uszkodzenie n.twarzowego i n.słuchowego, krew w przewodzie słuchowym )
Złamanie tylnego dołu czaszki (uszkodzenie nerwów czaszkowych IX,X,XI,XII ) owikłania pęknięć pokrywy i złamań podstawy czaszki

Krwiak przymózgowy Krwiak śródmózgowy

Ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu Ropnie mózgu

obrażenia mózgu ze względu na zespół objawów
i patomorfologię dzielimy na: wstrząśnienie mózgu

stłuczenie półkul i pnia mózgu obrzęk mózgu

krwiak wewnątrzczaszkowy wstrząśnienie mózgu

Chwilowe lub rzadziej długotrwałe wyłączenie czynności tworu siatkowatego pnia, krótkotrwała niedomoga krążenia mózgowego

Zespół objawów charakteryzujący wstrząśnienie mózgu: utrata przytomności

zaburzenia krążeniowo oddechowe niepamięć wsteczna zawroty głowy Nudności i wymioty

stłuczenie mózgu Trwałe zmiany w strukturach mózgowia powstające na skutek chwilowego odkształcenia pod wpływem działającej siły
Mechanizmy powstawania urazu:

zgniatająco-kompresyjny przemieszczający

stłuczenie półkul mózgu Wystąpienie pourazowych zaburzeń przytomności trwających ponad godzinę

Stwierdzenie objawów deficytu neurologicznego (niedowładów, zaburzeń afatycznych, napadów padaczkowych) Obecność ognisk stłuczenia w badaniach obrazujących (KT,MRI)

Pojawienie się psychoz pourazowych

procesy naprawcze w miejscu stłuczenia

Okres krwawienia (do 48 godz.), wytworzenie się martwicy krwotocznej i obrzęku

Okres resorpcji (do 3 tyg.) Okres proliferacji, rozwój tkanki glejowej i łącznej (do 3 miesięcy)

obrzęk mózgu Działanie czynnika zewnętrznego (uraz) - łańcuch reakcji w tkankach mózgowia

Uszkodzenie naczyń Niedokrwienie

Zaburzenia przepływu krwi

Hipoksja w wyniku działania łańcucha reakcji dochodzi do: przekrwienia tkanki mózgowej

zatrzymania płynów międzykomórkowych

obrzmienia komórki podział obrzęków mózgu ze względu na obszar występowania

Ograniczony lub ogniskowy - miejsce bezpośredniego urazu i jego okolice
Rozlany - obrzęk uogólniony główne objawy obrzęku mózgu Bóle głowy Wymioty Bradykardia

Zaburzenia oddechowe Niepokój ruchowy

Senność i śpiączka krwiak wewnątrzczaszkowy

Powstają na skutek uszkodzenia naczynia tętniczego, żylnego lub zatoki żylnej

Podział ze względu na lokalizację:

krwiak nadtwardówkowy krwiak podtwardówkowy

krwiak śródczaszkowy

DIAGNOSTYKA

Wywiad i badanie fizykalne

Diagnostyka obrazowa - RTG, TK

Badanie neurologiczne

Krwiaki nadtwardówkowe

- Krwawienie tętnicze z a.meningea media,

- Często pęknięcie pokrywy kostnej czaszki,

- Objawy : niedowład twarzowo-ramienny po stronie przeciwnej, nierówność źrenic, zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, zespół odmóżdżeniowy

Krwiaki podtwardówkowe

- Krwawienie żylne,

- Objawy narastają wolno,podstępnie, skąpoobjawowo,

- Objawy : wolno narastające objawy ciasnoty śródczaszkowej- spowolnienie psychoruchowe, bóle głowy, nudności, wymioty

Krwiaki śródmózgowe

- Niedowład połowiczy,

- Zaburzenia mowy o typie afazji,

- Ciasnota śródczaszkowa,

- Krew w płynie mózgowo-rdzeniowym,

LECZENIE URAZÓW CZASZKI

WSTZĄŚNIENIE PNIA MÓZGU (Leżenie w łóżku przez kilka dni,leki uspakajające, stabilizujące układ autonomiczny),

CIĘŻKIE URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE (Leki przeciwobrzękowe, poprawiające metabolizm mózgowy, poprawiające prawidłowe krążenie mózgowe),

KRWIAKI PRZYMÓZGOWE I ŚRÓDMÓZGOWE (leczenie operacyjne )

PRZEWLEKŁE STANY POURAZOWE

Wyróżnia się dwa zespoły objawowe :

-- cerebrastenię pourazową ( po przebytym wstrząśnieniu mózgu zespół objawów

subiektywnych- bóle głowy, zawroty, ogólne osłabienie, nerwowość, bezsenność, brak koncentracji,męczliwość )

-- encefalopatię pourazową (po ciężkich urazach czaszki- padaczka pourazowa, niedowłady,zaburzenia koordynacji ruchowej)

Urazy rdzenia kręgowego Wstrząśnienie,

Stłuczenie, Ucisk, Uszkodzenie nerwów rdzeniowych

Wstrząśnienie rdzenia kręgowego

Molekularne uszkodzenie struktur nerwowych i zaburzenia w rdzeniowym przepływie krwi,

Objawy : niepełne poprzeczne porażenie czynności nerwowych rdzenia na okres kilku godzin lub dni

Stłuczenie rdzenia kręgowego

Uszkodzenie poprzeczne całkowite lub niecałkowite,

Porażenie kończyn i tułowia,

Zespoły rdzeniowe : opuszkowy, poprzeczny, połowiczy Ucisk rdzenia kręgowego

W następstwie ścieśnienia kanału kręgowego np. po zwichnięciu, złamaniu, krwawieniu zewnątrztwardówkowym lub śródrdzeniowym

Uszkodzenie nn.rdzeniowych

Wyrwanie korzeni,

Przerwanie,Zmiażdżenie,

Ucisk.

Objawy : wiotkie porażenie, niedowład, zanik mięśni jednej kończyny

5

---