ETYKA W BIZNESIE
Wolność ekonomiczna jawi się wielu ludziom biznesu jako tzw. wolność negatywna, czyli uwolnienie się od przymusów, które obowiązywały w polskiej gospodarce w minionym systemie ekonomiczno-politycznym. Niedostrzeganie czy wręcz lekceważenie elementarnych zasad etycznego postępowania w biznesie wynika przede wszystkim braku tradycji działania w gospodarce rynkowej. Obserwuje się swoiste zachłyśnięcie swobodą gospodarczą i zupełne niezrozumienie sztuki pozytywnego z niej korzystania. Słyszy się, że to co nie jest przez prawo zabronione jest przecież dozwolone. Modne jest w wielu kręgach działanie według zasady: "cel uświęca środki"
Pamiętać jednakże należy, że zastosowanie tej zasady jest selektywne i służy wyłącznie do usprawiedliwiania działań nieuczciwych. Często spotykamy się z sytuacją, w której biznesmen zastanawia się nad wyborem między korzyściami firmy, a minimalizacją negatywnych efektów zewnętrznych swej działalności przyjmując, że to doraźne korzyści firmy są nadrzędne. Zapomina się, że etyka w biznesie zaczęła także i u nas zajmować poczesne miejsce w tworzeniu image' firmy.
***
Punktem wyjścia do rozważań nad etyką w biznesie może być imperatyw Kanta głoszący, że podstawą wszelkich działań moralnych musi być świadomość człowieczeństwa drugiego człowieka. Biznes w kategoriach etycznych należy więc definiować jako poczucie przynależenia do zbiorowości społecznej jaka jest nasza firma i poczucia zadania jakie ma on spełniać - służenia drugiemu człowiekowi. Etyka zawiera zasadnicze zobowiązanie do traktowania personelu w sposób uczciwy i z szacunkiem dla godności ludzkiej. Stawianie czynnika ludzkiego na czoło zagadnień firmy to podstawa myślenia o etyce biznesu, którą przecież tworzą ludzie. Biznes staje się zatem nieetyczny także i wtedy gdy zapomina o swej społecznej roli.
Pospiesznie realizowana transformacja systemu politycznego i gospodarczego spowodowała niespójność wielu aktów prawnych, luki umożliwiające jednostkom nie posiadającym żadnych skrupułów etycznych osiąganie korzyści kosztem innych obywateli. Dodać do tego należy takie negatywne sytuacje jak: trudności w egzekwowaniu prawa, błędna polityka kadrowa oparta na kryteriach politycznych a nie merytorycznych, brak skutecznych metod wychowania i kształcenia na wszystkich poziomach, wysoce naganne zachowanie wielu luminarzy. Z ubolewaniem należy stwierdzić, że związki typu: biznes - etyka - honor, w zasadzie jeszcze nie istnieją. Częściej za to spotykamy się z różnego rodzaju rewelacjami środków masowego przekazu o nagannych postawach ludzi biznesu. Wszystko to rodzi frustracje społeczeństwa oczekującego wysokiego morale kadr kierowniczych.
***
Należy jednak oczekiwać, że już wkrótce i u nas, wzorem cywilizacji zachodnich, powstaną w firmach komórki tworzące systemy wartości i kodeksy etyczne podejmowania decyzji, że zacznie się tworzyć zręby kultury organizacyjnej instytucji. W miarę jak będziemy normalnieć, nie tylko przepisy ale i zachowania w biznesie trzeba będzie dostosować do norm przyjętych w wysoko rozwiniętych państwach, o wypracowanych cywilizacjach. Obserwować będziemy coraz większy nacisk opinii publicznej na etykę działania przedsiębiorstw oraz rosnące zrozumienie wagi poszanowania zasad etycznych w prowadzeniu interesów.
Często spotykamy się ze stwierdzeniem, że jedyną rolą biznesu jest pomnażanie zysków. W niektórych sferach biznesu mówi się nawet dobitniej, że "liczy się tylko kasa". Dylemat, czy tylko pieniądze, jest bardzo charakterystyczny dla państw, firm czy też osób, które wkraczając z opóźnieniem na drogę rozwoju gospodarczego chcą jak najszybciej dogonić czołówkę. Często działają na pół dziko, pełni w dodatku obaw co do stabilności przepisów prawnych. Realizują zasadę, że "to co mam w kieszeni to moje". Stąd tak modne w pewnych sferach pseudo biznesu niezapłacenie na czas, czyli operowanie pieniędzmi klienta bądź kontrahenta, niepłacenie podatków, czy wreszcie oszukanie partnera w biznesie.
***
Przedsiębiorstwo jako instytucja nie posiada właściwości etycznych, może natomiast prowadzić nieetyczne interesy. Etyka firmy jest sumą etyk pracowników, jest więc silnie powiązana z etyką osobistą. Najważniejsza w tym jest postawa szefa - dyrektora czy właściciela, który tworzy wszystkie relacje, można powiedzieć - jest "dyrygentem zespołu-orkiestry" i dlatego to on właśnie powinien wychwytywać "kto fałszywie gra".
Etyka i osobiste poczucie odpowiedzialności są nierozłącznie ze sobą związane. Oznacza to, że etyka w biznesie jest niczym innym jak etycznym poczuciem odpowiedzialności menedżera czy zarządu, co oznacza, że ich styl życia i postawa muszą być brane pod uwagę. Obserwuje się niestety wielu menedżerów prowadzących przesadnie luksusowy tryb życia. Postawa ich charakteryzuje się arogancją,, złym traktowaniem pracowników, wywyższaniem się i aktywnością... w dziedzinie oszustw podatkowych jak i oszukiwania wspólników.
Działamy bardzo konkretnie aby wejść w ciągu najbliższych lat do Wspólnoty Europejskiej. Musimy więc pamiętać, że w obecnych czasach nie ma w biznesie światowym miejsca dla postaw niesolidnych, nieetycznych wzorów zachowań. Współczesny rynek podlega ogromnemu nowemu naciskowi - sile klienta. Rozsądny szef firmy dobrze wie, na klient - ten rzeczywisty jak i potencjalny - jest siłą przewodnią i wyznacznikiem naszego sukcesu. To klient nas zweryfikuje, oceni czy postępujemy etycznie wobec niego, a w przypadku negatywnych wniosków nie będzie się długo zastanawiał, tylko zmieni partnera. O tym trzeba stale pamiętać.
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl