4. POZNAWIANIE DZIECI I MŁODZIEŻY (ŁOBOCKI)
warunek skutecznego wychowania
na podstawie problemu badawczego, często sformułowanego w formie pytania o CEL
znajomość innych wymagań: trafność (poznanie pokrywa się z problemem badawczym) i rzetelność (stopień dokładności rozwiązania problemu badawczego) poznania chłopców i dziewcząt.
Poznaniu należy, przede wszystkim, kierować się niepodważalnymi faktami.
Proces poznania jest długofalowy i nieustannie konfrontuje fakty znane z nowymi.
Sposoby badań pedagogicznych:
obserwacja = postrzeganie + gromadzenie + analiza danych
przedmiot zachowanie chłopców i dziewcząt w różnych warunkach zewnętrznych (klasa, boisko) oraz sytuacjach (lekcja, zabawa, wycieczka)
obserwacja powinna być: celowa, planowa, selektywna, dokładna, wyczerpująca, wnikliwa, OBIEKTYWNA.
Techniki obserwacji:
obserwacja dorywcza doraźne obserwowanie interesujących zjawisk, bez dokładnie sformułowanego problemu. Konfrontacja własnych spostrzeżeń z opiniami innych.
Dzienniczki obserwacyjne systematyczne zapisywanie zachowań, zadań, sytuacji w ich naturalnym następstwie czasowym. Dobre dla osób z krótkim stażem pedagogicznym.
Obserwacja kategoryzowana dokładne formułowanie celu/celów jakim ma służyć. Uwzględnienie kategorii zachowań osób obserwowanych (scheduła obserwacyjna). Ocenianie w sakli „zawsze, „nigdy”, „często”, „rzadko”. Ceniona pedagogicznie ze względu na późniejsze opracowanie ilościowe.
Badania ankietowe i wywiad zbieranie informacji na określony temat w formie pisemnej (ankieta) oraz ustnej (wywiad). Anonimowość wypowiedzi daję szansę dokładniejszego, rzetelniejszego poznania opinii wychowanków na temat.
Techniki socjometryczne „Zgadnij kto?”, plebiscyt życzliwości i niechęci, szeregowanie rangowe, Wypisywanie imion/nazwisk osób z klasy, grupy w odpowiedzi na proste pytania, np. „Z kim z klasy najchętniej pojechałabyś na bezludną wyspę? Z kim nie chciałabyś siedzieć w ławce?”. Metoda ta pozwala wyłonić w grupie tzw. gwiazdy socjometryczne, osoby przeciętne oraz odrzucone.