k2 - socjalizacja dzieci i młodzieży

mechanizmy regulujące

literatura:

Muszyński H. - Zarys teorii wychowania - str. 108-148

Skorny Z. - Proces socjalizacji dzieci i młodzieży - str. 28-46

działanie prospołeczne - zjawisko zachodzące w grupie reprezentującej określoną kulturę związane z procesem socjalizacji (działanie pożyteczne dla grupy);

czynności prospołeczne - udzielanie pomocy, dodawanie ufności w siebie, zaspokajanie cudzych potrzeb, opieka, obrona słabszych, współczucie;

postawa prospołeczna - przejawiająca się w zachowaniu skłonność do podejmowania czynności prospołecznych, czyli korzystnych społecznie; rodzaje:

• postawa życzliwości - przejaw: brak uprzedzeń; współdziałanie społeczne;

• postawa sprawiedliwości - nagradzanie i karanie stosownie do zasług, osiągnięć lub przewinień, obiektywne ocenianie cudzego i własnego działania, przestrzeganie zasad praworządności, unikanie dyskryminacji lub faworyzowania; wpływ ma grupa, w której występuje sprawiedliwe działanie;

• dzieci 7-8 lat - norma postępowania zgodnie z nakazami i zakazami dorosłych;

• starsze dzieci i młodzież - poczucie sprawiedliwości:

- najpierw sprawiedliwość restrybutywna - związana z sankcją i karą; sprawiedliwość: drobne przewinienie - drobna kara;

- następnie sprawiedliwość dystrybutywna - związana z poczuciem równości;

• - dojrzała osoba - zarówno normy sprawiedliwości restrybutywnej, jak i dystrybutywnej

• postawa altruistyczna - poświęcenie się dla innych;

działania aspołeczne - działanie szkodliwe dla grupy reprezentującej daną kulturę, sprzeczne z obowiązującymi w niej normami, wynikające z oddziaływania grupy będącej nosicielem określonej podkultury (a także z indywidualnych właściwości psychofizycznych jednostki; zaburzeń procesów emocjonalnych, procesów motywacji; cech osobowości)

postawa aspołeczna - skłonność do działania aspołecznego; liczne czynności aspołeczne; rodzaje:

• postawa izolacji - unikanie kontaktów społecznych z otoczeniem oraz brak współdziałania przy realizacji zadań grupowych;

• postawa egocentryzmu - nadmierna koncentracja na własnej osobie, domaganie się dla siebie świadczeń przy równoczesnym ich braku na rzecz innych;

• postawa egoizmu - czynności receptywne: działanie zmierzające do zaspokojenia swoich potrzeb i realizacji osobistych celów kosztem innych ludzi;

• postawa wrogości - nieżyczliwe nastawienie wobec ludzi, podejmowanie szkodliwych dla nich działań;

• postawa sadyzmu - sprawianie innym przykrości lub zadawanie bólu jako źródło doznawanej przyjemności;

oddziaływanie resocjalizujące - zmierzające do eliminowania postaw aspołecznych, lub wytworzenie zdolności do działania prospołecznego;

mechanizmy socjalizacyjne (ze względu na formę stosowanych układów nagród i kar):

• mechanizmy kontroli społecznej - wpływ całokształtu grupy; relacje jednostka-reszta członków grupy;

- zachowanie jednostki - reakcja grupy - ocena: aprobata lub dezaprobata;

- ujednolicenie sposobów reakcji na zachowania jednostek;

- duża grupa - kontrola społeczna luźna: opinia publiczna, opinia formalna;

- mała grupa - skuteczna kontrola społeczna: bezpośrednie interakcje członków, działania stałe i jednolite, reakcje bezpośrednie i natychmiastowe, system nagród i kar;

- grupy odniesienia - silna identyfikacja przenoszona na pole innych grup;

- ułatwienie społeczne - sama obecność bez reakcji wywołuje wpływ;

- zaraźliwość psychiczna

• mechanizmy wpływu osób znaczących - wpływ osób o podłożu więzi osobistej; jednostka-pojedyncze osoby;

- poziomy: naśladownictwo(modelowanie), odwzorowywanie (identyfikacja);

- rodzaje naśladownictwa: instrumentalne, przystosowawcze,

- rodzaje identyfikacji: doraźna, stała

- model - osoba naśladowana: zapewnienie osiągnięcia celu, poczucia bezpieczeństwa, realizacja samego siebie

• mechanizmy wzmacniania wewnętrznego - jednostka-własna aktywność;

- system nagród i kar zinternalizowany przez jednostkę, działający w sposób autonomiczny, niezależny od otoczenia;

podstawowe czynniki socjalizacji (grupy i instytucje):

• rodzina - pierwszy czynnik socjalizacji;

• szkoła

• organizacja dziecięca; funkcje: zaspokojenie potrzeb zrzeszania się, społecznego działania i rozrywki; włączanie do życia społecznego; kształtowanie osobowości;

• grupa rówieśnicza

• zakład pracy

• instytucje publicznej informacji

1

http://members.lycos.co.uk/nonameuwb/

---