Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży, Różne pedagogika


Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży

Terminnieprzystosowanie społeczne (używany na ogół zamiennie z innymi terminami, takimi jak: „ niedostosowanie społeczne ” czy „wykolejenie społeczne”) nie jest określany w sposób jednoznaczny. Przede wszystkim jednak odnosi się do zachowań jednostek lub grup społecznych funkcjonujących w konkretnych systemach społecznych. Przy czym chodzi tu o takie zachowania, które są nieadekwatnymi, powtarzającymi się reakcjami jednostek na wymogi i nakazy zawarte w przypisanych im przez system społeczny rolach np roli dziecka, kolegi, ucznia w szkole itp. Do dzisiaj nie udało się jednoznacznie uzgodnić definicji społecznego niedostosowania.

Typowymi przejawami dla dzieci i młodzieży nieprzystosowanej społecznie są: notoryczne kłamstwa, wagary, alkoholizowanie się, ucieczki z domów, kradzieże, niekonwencjonalne zachowania seksualne, rozmaite formy agresji antyspołecznej, łącznie z autoagresją, jak również notoryczne kłamstwa, werbalna agresja (wulgarność), lenistwo szkolne, lękliwość,

nie przestrzeganie wewnętrznych zarządzeń i przepisów szkoły, zaburzenia koncentracji uwagi, konflikty z nauczycielami lub wzmożone konflikty z rówieśnikami.

Podobnie jak w przypadku definicji, jest również wiele typów niedostosowanie społecznego dzieci i młodzieży. Jednym z takich podziałów jest typologia wg D.H. Stotta. Pod
względem formalnym należy ona do kategorialnych i zawiera cztery typy (rodzaje) niedostosowania: zachowanie wrogie, zahamowanie, aspołeczność, zachowanie niekonsekwe
ntne.

a). Zachowanie wrogie - agresja jako główny składnik tego typu zachowania ukierunkowana jest na świat społeczny. Wrogość jest wynikiem sumy doświadczeń doznawanych w różnych okresach życia. W wielu przypadkach postawy wrogie ulegają dwukierunkowej transformacji, stają się albo ukrytymi nastawieniami, albo przybierają formy jawne w postaci przemocy i aktów przestępczych.

b). Zahamowanie - skłonność do przeżywania depresji, bierność społeczna. W sytuacjach problemowych dziecko zachowuje się poniżej swoich możliwości intelektualnych. Często staję się ofiarą rówieśników, nie sprawia większych kłopotów wychowawczych, chociaż nie przejawia znaczących kompetencji społecznych.

c). Zachowanie niekonsekwentne - trudność w koncentracji uwagi, nadpobudliwość, niekonsekwencja w działaniu. Reakcje na bodziec są nieprzemyślane i przypadkowe. Niekonsekwencja przejawia się w sferze poznawczej, werbalnej i stosunku do otoczenia społecznego.

d). Aspołeczność - jest to końcowy etap rozwoju wrogości w szczególnie w niekorzystnych warunkach środowiskowych, podobny do socjopatii. Cechy to okrucieństwo, nieprzestrzeganie norm, członkostwo w podkulturach dewiacyjnych.

Etiologia nieprzystosowanie społecznego

Według J. Konopnickiego przyczyny niedostosowanie społecznego są dwojakie:

Współcześnie obok pojęcia niedostosowania społecznego funkcjonuje termin „zaburzonego zachowania”. Mówimy o nim wówczas, gdy zachowanie nieadekwatne do sytuacji staje się regułą, a dziecko w różnych sytuacjach prezentuje stały stereotyp zachowania. Termin zachowanie stosuje się do oznaczenia czynności ruchowych, pewnych

reakcji fizjologicznych i wypowiedzi słownych, które można badać w sposób obiektywny, dokonać ich rejestracji i pomiaru. Zachowanie nieadekwatne to takie, które nie uwzglednia indywidualnych cech sytuacji, jest nieracjonalne, przez to wydaje się obserwującym je osobom dziwne czy nawet szokujące.

Konsekwencje zaburzonego zachowania ujawniają się w relacjach:

  1. dziecko - dorośli

  2. dziecko - rówieśnicy

  3. dziecko - zadanie

  4. dziecko w relacji do samego siebie.

Zespoły oraz stopnie zaburzeń zachowania naruszających przyjęte normy społeczne (wg Hartman)

  1. Zespół niestabilności - skłonności depresyjne, wycofanie się, słabość kontaktów społecznych, ucieczki. Dzieci zaliczone do tego zespołu nie stanowią większego zagrożenia.

  2. Zespół zachowania aspołecznego - niechęć do nauki i pracy, włóczęgostwo, nadużywanie alkoholu, skłonność do konfliktów. Jest to postać „bierna”, średni stopień zagrożenia.

  3. Zespół przestępczości - zagrożenie dla innych osób, niszczenie przedmiotów, wczesne skłonności przestępcze, naruszanie prawa. Znaczne zagrożenie dla porządku społecznego.

Do pomiaru zachowań zaburzonych wykorzystuję się typologie Achenbacha, która sprowadza się do dwóch typów: zachowań internalizacyjnych oraz zachowań eksternalizacyjnych

Zachowania internalizacyjne, (nadmiernie kontrolowane). Zachowanie tego typu charakteryzuje się wycofaniem, dysforią, lękiem. Jednostka w wyniku nadmiernego poczucia kontroli internalizuje normy społeczne, co w konsekwencji prowadzi do przesadnej ostrożności w nowych sytuacjach, nieśmiałości w kontaktach interpersonalnych. Większość dzieci przejawiających tego typu zachowania jest równocześnie społecznie niedostosowana, gdyż nie zachowuje się zgodnie z przyjętymi normami. Dzieci takie nie stanowią zagrożenia dla społeczeństwa, Cierpią z powodu wewnętrznych problemów. Są trudnością dla wychowawców.

Symptomy zach, internalizacyjnych to m.in.: skrytość, nieśmiałość, wycofanie, małomówność, nadmierne dążenie do doskonałości, stany depresyjne, poczucie winy, mała aktywność.

Zachowania eksternalizacyjne, (słabo kontrolowane), źródłem tego typu zachowań jest słaba kontrola, a składnikiem - agresja. Jednostka przejawia zachowania, które rzutują na zewnątrz. Konsekwencje tych zachowań ponosi otoczenie, a nie jednostka, która jest sprawcą. Ten typ zachowań prowadzi do przestępczości chronicznej w życiu dorosłym.

Symptomy zach. eksternalizacyjnych m.in.: brak poczucia winy, kłamstwo, opór, zazdrość, atak na innych, potrzeba zwracania na siebie uwagi, wybuchowość, impulsywność, destruktywność i inne antyspołeczne cechy osobowości.

Aby stwierdzić czy i w jakim stopniu jednostka jest niedostosowana społecznie potrzebna jest diagnoza.

Diagnoza - to rozpoznawanie na podstawie zebranych objawów i znanych ogólnych prawidłowości badanego złożonego stanu rzeczy przez przyporządkowanie go do typu lub gatunku, przez wyjaśnienie genetyczne i celowościowe, określenie jego fazy obecnej oraz przewidywanego rozwoju.

Na postawie postawionej diagnozy wyciągany jest wniosek dotyczący treści urazowej oraz stopniu urazu. Diagnoza umożliwia projektowanie odpowiednich sytuacji psychokreacyjnych i profilaktycznych. To od niej zależy, do którego poziomu działań profilaktycznych jednostka zostanie przypisana.

3 poziomy działań profilaktycznych to:

I - niskiego ryzyka - zapobieganie, promocja zdrowia;

II - podwyższonego ryzyka - rozpoznawania zachowań ryzykownych;

III - wysokiego ryzyka - oddziaływania resocjalizujące.

Bibliografia:

  1. Bronisław Urban: „ Zachowania dewiacyjne młodzieży”, Kraków, 2000

  2. Jan Konopnicki: „Niedostosowanie społeczne”, Warszawa, 1971

  3. Aleksandra Karasowska: „Jak wychowywać i uczyć dzieci z zaburzeniami zachowania”, Warszawa, 2006



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
NIEPRZYSTOSOWANIE SPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY
NIEPRZYSTOSOWANIE SPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY (2), IPSIR, resocjalizacja w instytucjach zamknietych
Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodziezy
NIEPRZYSTOSOWANIE SPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY
Druk-dof.do wyp.dzieci i młodzieży, Różne Dokumenty, KADROWE
Nauki społeczne Kościoła - referat, Różne pedagogika
SZTUKA WYCHOWANIA DZIECI I MLODZIERZY wykł 2, pedagogika, semestr I, teoria wychowania
Agresja u dzieci i młodzieży, Z pracy pedagoga szkolnego, psychologia
socjalizacja dzieci i młodzieży, różne, notatki, streszczenia itp
psychologia rozwojowa dzieci i mlodziezy, studia pedagogiczne, Psych rozwoju dzieci i młodzieży
Pedagogika jako nauka o wychowaniu dzieci i młodzieży, st. Pedagogika ćwiczenia
patologia społeczna i jej przejawy, Różne pedagogika
Przyczyny powstawania uzależnień u dzieci i młodzieży., socjologia, Pedagogika
MARGINALIZACJA I WYKLUCZENIE SPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY
NIEPRYSTOSOWANIE SPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY
Niedostosowanie spoleczne dzieci i mlodziezy 2
ROZWIJANIE AKTYWNOŚCI TWÓRCZEJ DZIECI I MŁODZIEŻY-bibliografia, STUDIA PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZO - RESOC
Kwestionariusz wywiadu do diagnozy młodzieży nieprzystosowanej społecznie, Pedagogika, Studia stacjo

więcej podobnych podstron