ANDRZEJKI W NASZEJ KLASIE

ANDRZEJKI W NASZEJ KLASIE"
mgr Aneta Drążewska
nauczycielka nauczania zintegrowanego
SP 3 w Nowogardzie

Dzień wróżb andrzejkowych poprzedzony był przygotowaniami, w których uczestniczyła cała klasa. Przygotowywaliśmy ozdoby, którymi mieliśmy udekorować salę teatralną (w niej miała się odbywać uroczystość). Dekoracje te wprowadzały nastrój tajemniczości. Treścią ich były wiedźmy, czarownice, nietoperze, sowy, pająki, wśród tych dekoracji były również wizerunki znaków zodiaku. Zasłoniliśmy okna i przygotowaliśmy świece. Kto chciał mógł przygotować sobie przebranie na tą okazję i wróżby, aby wróżyć swoim koleżankom i kolegom. Przygotowaliśmy również zaproszenia. Na uroczystość zaprosiliśmy koleżanki i kolegów z innej III klasy. Specjalnym - zaproszonym gościem była pani - seniorka z zespołu folklorystycznego "Wesoła Ferajna" z Nowogardzkiego Domu Kultury. Kartą wstępu miała być gałązka wiśni, przewiązana kokardą z podpisem właściciela, każdy musiał też przynieść pieniążek. Krzesła w sali były ustawione w kręgu (dla wszystkich), a poza kręgiem przygotowane były stanowiska wróżbitów.

Andrzejki odbyły się 29 listopada w wigilię dnia św. Andrzeja w Szkole Podstawowej nr 3 w Nowogardzie.

PRZEBIEG IMPREZY

Spotkanie przed salą. Jedna z uczennic wita wszystkich i prosi, aby w trakcie przekraczania progu sali pomyśleli życzenie i wstawili do dzbana przyniesioną gałązkę.
Wejście do ciemnej, rozświetlonej tylko świecami sali.
Powitanie gości przez uczennicę i ucznia.

Witamy wszystkich na tym dziwnym i tajemniczym spotkaniu
Zapraszamy do zajęcia miejsc w kręgu.
Opowiemy wam dziś o dawnych ZWYCZAJACH ANDRZEJKOWYCH.
Zachęcamy wszystkich do wróżenia sobie u naszych wróżek i wróżbitów.
Gałązka, którą wstawiliście do dzbana jest częścią wróżby, jeśli rozkwitnie do Bożego Narodzenia życzenie, które pomyśleliście przy przekraczaniu progu sali spełni się.

Zabawa integrująca;

niech pomachają do mnie osoby, które wierzą we wróżby andrzejkowe;
które na widok kominiarza łapią się za guzik;
które nie wierzą we wróżby, ale przyszły tu aby dobrze się bawić;
które chciałyby umieć czarować;
Wprowadzenie w nastrój - N. Zapala w środku kręgu 13 świec (obok stoi miska z wodą) i zaczyna opowiadanie:

Ludziom zawsze towarzyszyła troska o to, by zapewnić sobie szczęście i powodzenie. Często wróżyli sobie, słuchali przepowiedni, odprawiali magiczne zaklęcia.
W dawnej Polsce po zakończeniu prac polowych, gdy dni stawały się coraz krótsze, a wieczory długie rozpoczynała się pora kojarzenie małżeństw. Czyli wyszukiwano pannom kawalerów. Następował wtedy okres wróżb i zalotów, ale dniem szczególnym był dzień 29 listopada - wigilia św. Andrzeja.
Bardzo popularne były przysłowia np.: "Na św. Andrzeja dziewkom z wróżby nadzieja", "Noc Andrzeja św. przyniesie nam narzeczonego". Dziewczęta wróżące sobie w noc św. Andrzeja musiały wykazać się niezwykłą odwagą. Jedną z takich niesamowitych wróżb było wróżenie z nocnego szczekania psów - dziewczyna wybiegała przed dom i nasłuchiwała, z której strony szczeka pies. Z tej strony mogła spodziewać się przyjścia narzeczonego. Dziewczyna idąc nocą przez wieś zatrzymywała się przed domem, z którego dobiegały słowa rozmowy i z ich treści odgadywała swój przyszły los. Czasem dziewczęta chcąc poznać narzeczonego biegły samotnie w noc do opuszczonego domu, by o północy w ciemnym otworze znajdującego się pieca zobaczyć postać przyszłego męża. O północy dziewczyna mogła również wyjść na skrzyżowanie dróg i zapytać pierwszego napotkanego mężczyznę jak ma na imię. Jego odpowiedź miała świadczyć o tym jak będzie miał na imię przyszły mąż.

Nauczycielka kończy opowieść takimi słowami:
Hokus - pokus; czary mary,
Aby wróżby się spełniły złóżmy dary
Wszyscy obecni wrzucają do miski stojącej na środku przygotowany grosik.
Zaproszenie do wysłuchania opowieści o dawnych wróżbach - o wróżbach z dzieciństwa i młodości opowiada honorowy gość.
/N. mówi dalej: Na sali ciemno, nie zapalajmy lampy. Przy świecach łatwiej przyjąć treści przepowiedni.
Oj, dadaże , oj, babaże,
Niechaj przyszłość się ukaże.
Czary - mary, butów stawianie,
Co ma stać się niech się stanie.
Wróżba z butami - najpierw dziewczęta, później chłopcy zdejmują lewy but i ustawiają je gęsiego. Czyj but pierwszy "wyjdzie" za próg ten pierwszy wyjdzie za mąż lub się ożeni.
Odczytanie horoskopów:
N.: Zapraszam wszystkich, aby odnaleźli swoje znaki zodiaku - umieszczone na ścianach, usiedli każdy pod swoim znakiem i wysłuchali swoich horoskopów (wyznaczone wcześniej dzieci czytają horoskopy dla poszczególnych znaków.
Zaproszenie do wróżb przygotowanych przez dzieci.
Wśród tych wróżb znalazły się:

Serca z imionami dziewczynek i chłopców - osoba wróżąca sobie przebija serce szpilką i odczytuje imię przyszłej sympatii.
Wróżba z butelką - uczestnicy siedzą w kole, wróżbita układa karteczki z napisami tworząc z nich mniejsze koło (np.: "wystrzegaj się plotek", "czeka cię miła niespodzianka", "czeka cię podróż", "jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz", "ktoś bardzo cię lubi", " jesteś kowalem swego losu" itp.). Wróżący kolejno wprawiają w ruch butelkę. Wróżbą jest napis, na który wskaże szyjka butelki.
Wróżba "Kim będę" - na stoliku rozłożone są, ukryte pod talerzykami przedmioty symbolizujące drogę życiową lub przyszły zawód (pod każdym talerzykiem jeden przedmiot). Osoba wróżąca sobie wskazuje, który talerz wybiera i dowiaduje się jaka ją czeka przyszłość. I tak np.: pierścionek - szybkie wyjście za mąż, klucz - bogactwo, cukier - dobre, słodkie życie, liść laurowy - sława itp.
Wróżba z obierkami jabłek - (do pomocy przy obieraniu jabłka potrzebny jest opiekun). Dziecko obiera jabłko tak, aby obierka była jak najdłuższa i rzuca ją za siebie. Litera, która ułoży się z obierki wskaże pierwszą literą imienia przyszłego męża lub żony.
Były również wróżby bardziej współczesne, które dzieci znalazły w czasopismach kolorowych.
Zaproszenie na mały poczęstunek przygotowany w sali lekcyjnej przez rodziców.
Była to okazja do podsumowania całej imprezy: dzieci rozmawiały o wróżbach, o tym, kim wg nich mają zostać, były ciekawe czy gałązki wiśni rzeczywiście mogą rozkwitnąć do Bożego Narodzenia. Niektóre dzieci traktowały wróżby poważnie inne traktowały je jak dobrą zabawę.
Zakończenie spotkania: