Ochrona praw dzieci na świecie

(kalendarium)

1900

* Ukazanie się książki pt."Stulecie dziecka" , której autorką była Ellen Key przedstawicielka ruchu wyzwolenia kobiet i bojowniczka o prawa dzieci , zwłaszcza dzieci osieroconych opuszczonych i moralnie zaniedbanych.

1905

* Otwarcie w Lille we Francji Międzynarodowego Biura Opieki nad dziećmi opuszczonymi i zwalnianymi z więzień - jako pierwszej międzynarodowej instytucji opieki nad dziećmi.

1908

* Utworzenie w Londynie organizacji pod nazwą Międzynarodowe Kongresy Wychowania Moralnego (Con­gres internationale pour l'education morale), której zadaniem było popularyzowanie idei nowego wychowania moralnego ludzkości poprzez organizowanie kongresów pedagogicznych (Haga -1913, Genewa -1922 , Rzym -1926 , Paryż -1930, Kraków -1934) i z którą współpracowało wielu znanych pedagogów i psychologów , jak : W.Foerster, A.Ferriere, G.Kerschensteiner i inni.

1911

* Przyjęcie na I Międzynarodowym Kongresie w sprawie sądów dla nieletnich w Paryżu uchwały o prawach dzieci wykolejonych, w której postulowano powoływanie sądów dla nieletnich przestępców, które miały zamiast środków karnych stosować środki wychowawcze. Na kongresie przedstawiono też wniosek o konieczności po­wołania międzynarodowego stowarzyszenia opieki nad dzieckiem.

1913

* Zorganizowanie pierwszego międzynarodowego Kongresu Opieki nad Dzieckiem w Brukseli, którego obra­dom przewodniczył H.Carton de Wiatr - znany prawnik i rzecznik praw dzieci , na których rozpatrywano pro­blemy opieki , wychowania i zdrowia dzieci, przestępczości nieletnich oraz projekty powołania stowarzyszenia, a doraźnie Międzynarodowego Biura Opieki nad Dzieckiem.

1914-1918

* Tragedia dzieci w I wojnie światowej na skutek działań wojennych , śmierci rodziców, utraty podstawowych warunków do życia , a w konsekwencji głodu, chorób itp.

1915-1918

* Działalność angielskiej bojowniczki o prawa dziecka - Englantyny J e b b na rzecz pomocy dzieciom i rato­wania ich z wojennej pożogi, utworzenie z jej inicjatywy Funduszu Ratowania Dzieci (Save the Children Fund).

1920

* Utworzenie z inicjatywy E.Jebb Międzynarodowego Związku Pomocy Dzieciom (UISE - Union internatio­nale de secours aux enfants), w skład którego weszli przedstawiciele Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z Genewy, Komitetu Pomocy dzieciom z Berna i Funduszu Ratowania Dzieci z Londynu, którego celem było niesienie pomocy dzieciom dotkniętych skutkami wojny .

* Powstanie pod protektoratem Międzynarodowego Czerwonego Krzyża organizacji o nazwie Międzynarodowy Związek Opieki nad Dzieckiem (UIPE).

1920-1925

* Wydawanie przez Międzynarodowy Związek Pomocy Dzieciom pisma "Bulletin de l'union internationale de secours aux enfants" i zorganizowanie akcji pomocy dla dzieci z krajów europejskich (w tym Polski), które ucierpiały na skutek wojny.

1921

* Powstanie na zjeździe pedagogicznym w Calais we Francji Międzynarodowej Ligi Nowego Wychowania (Lique internationale pour l'education nouvelle) zrzeszającej uczonych i praktyków, którzy w wydawanych pismach "The New Era" (Londyn) , "L'ere nouvelle (Genewa) i "Das Werdende Zeitalter" ( Berlin) upowszech­niali idee nowego wychowania .

1923

* Przyjęcie przez Radę Generalną Międzynarodowego Związku Pomocy Dzieciom pierwszej deklaracji praw dziecka uświadamiającej ludzkości jej obowiązki w dziedzinie opieki i wychowania dzieci .

1924

* Zorganizowanie kolejnego międzynarodowego Kongresu Opieki nad Dzieckiem we Wiedniu i Budapeszcie z udziałem przedstawicieli 19 krajów i 10 organizacji międzynarodowych , którego głównym tematem obrad była realizacja postanowień Deklaracji Genewskiej.

* Proklamowanie przez Zgromadzenie Ogólne Ligi Narodów pierwszej Deklaracji Praw Dziecka określanej odtąd mianem Deklaracji Genewskiej i przejęcie przez Ligę Narodów spraw opieki nad dzieckiem do pro­gramu swego działania i utworzenie Komitetu Opieki nad Dzieckiem , który zajął się takimi problemami , jak: a/ ochrona rozwoju fizycznego dziecka , b/ opieka społeczną nad dzieckiem, c/ ochrona i zapewnienie prawi­dłowego rozwoju intelektualnego i moralnego dziecka.

1925

* Utworzenie w Genewie z inicjatywy Instytutu J.J. Rousseau Międzynarodowego Biura Wychowania ( Bureau international d'education ) , które w 1929 roku uzyskało status organizacji międzypaństwowej , a do 1969 roku stało się wyspecjalizowaną agencją UNESCO zajmującą się problematyką oświaty i wychowania na całym świecie.

* Zorganizowanie w Genewie przez Międzynarodowy Związek Pomocy Dzieciom I Ogólnoświatowego Kon­gresu Dziecka , w którym uczestniczyły delegacje z 53 krajów i na którym poszukiwano dróg pełnej realizacji praw dzieci na świecie bez względu na pochodzenie , wyznanie , płeć , przynależność państwową i narodową.

* Utworzenie przez Ligę Narodów Komitetu Opieki nad Dzieckiem (Comite de la protection de l,enfant) w skład którego weszli przedstawiciele państw członkowskich Ligi Narodów i międzynarodowych organizacji opiekuń­czych , a którego zadaniem była ochrona praw dziecka,

1926

* Początek wydawania przez Międzynarodowy Związek Pomocy Dzieciom (UISE) pisma poświęconego ochro­nie praw dzieci , wydawanego dotąd pod tytułem "Revue International de l'Enfant".

1928

* Utworzenie w Paryżu Międzynarodowego Stowarzyszenia Sądów dla Nieletnich (nazwa aktualna od 1958 roku), którego zadaniem jest koordynacja prac ekspertów sędziowskich dla nieletnich i ochrona praw dzieci.

* Zorganizowanie w Paryżu Międzynarodowego Kongresu Opieki nad Dzieckiem , na którym zajmowano się problemami opieki nad matką i dzieckiem , organizacją sądów dla nieletnich i szkół na wolnym powietrzu.

* Wysunięcie przez Radę Generalną Międzynarodowego Związku Pomocy Dzieciom (UISE) propozycji zjed­noczenia międzynarodowych organizacji opiekuńczych działających wówczas w Europie: Międzynarodowego Stowarzyszenia Opieki nad Dzieckiem z Francji i Belgii oraz Międzynarodowej Pomocy Dzieciom z Genewy , co zrealizowano częściowo dopiero w 1945 roku.

1929

* Początek wydawania przez Centrum Informacyjne Ligi Narodów raportów o stanie prawnym i sytuacji dzieci w różnych krajach świata.

1937

Utworzenie w Lidze Narodów Komisji Spraw Społecznych w składzie której działał: Komitet Opieki nad Dzieckiem i Komitet do Walki z Handlem Kobietami i Dziećmi

1939-1945

* Akcje eksterminacyjne hitlerowskiej Rzeszy Niemieckiej wobec blisko 2 milionów dzieci polskich i żydow­skich , które zginęły w koncentracyjnych obozach zagłady, obozach wysiedleńczych i przymusowych obozach pracy.

1942

* Ogłoszenie przez Ligę Nowego Wychowania apelu o poszanowanie praw dzieci i rezolucji potępiającej zbrod­nie hitlerowskie dokonanych na dzieciach.

1945

* Utworzenie na międzynarodowej konferencji w Londynie Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty Nauki i Kultury - UNESCO - (United Nations Educational Scientific and Cultural Organization),której zadaniem jest wzmacnianie pokoju i przyjaźni między narodami poprzez wspieranie rozwoju oświaty , nauki i kultury .

* Przyjęcie na Konferencji w San Francisco Karty Narodów Zjednoczonych , w której stwierdzano m.in. , że należy "przywrócić wiarę w podstawowe prawa człowieka w dostojeństwo i wartość jego osoby , w równo­uprawnienie mężczyzn i kobiet " oraz rezolucji w sprawie opracowanie i przyjęcia Deklaracji Praw Człowieka będącej jego składową częścią.

1946

* Utworzenie Miedzynarodowego Nadzwyczajnego Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNI­CEF) którego zadaniem było niesienie pomocy dzieciom z krajów objętych II wojną światową poprzez dostar­czanie żywności i leków , organizowanie pomocy w budowie zakładów je produkujących , wdrażanie progra­mów opieki nad matką i dzieckiem , zapobiegania i zwalczania chorób , itp.

1947

* Utworzenie w Londynie organizacji o nazwie Międzynarodowa Pomoc Dzieciom - IHC (Help for Chil­dren),której zadaniem jest niesienie pomocy socjalnej dzieciom żyjącym w trudnych warunkach , zwłaszcza poprzez organizowanie wakacyjnego wypoczynku u rodzin z innych krajów członkowskich.

1948

* Ustanowienie z inicjatywy Światowej Demokratycznej Federacji Kobiet Międzynarodowego D n i a D z i e c k a , który odtąd obchodzony jest corocznie 1 czerwca.

* Utworzenie z inicjatywy UNESCO w Trogen w Szwajcarii Międzynarodowego Zrzeszenia Wspólnot Dziecię­cych - FICE (Federation internationale des communautes d,enfants) , którego celem jest upowszechnianie metod aktywnego wychowania dzieci przebywających w różnego rodzaju placówkach opiekuńczych lub specjalnych poprzez organizowanie seminariów i sesji naukowych , inspirowanie badań , itp.

* Utworzenie w Genewie Międzynarodowego Katolickiego Biura Dziecka , posiadającego status doradczy UNESCO i ECOSOC i wydającego pismo "L'enfance dans le mond"

* Wprowadzenie przez Międzynarodowy Związek Pomocy Dzieciom uzupełnień do Małej Deklaracji Praw Dziecka zwanej Deklaracją Genewską i ogłoszenie jej jako 7- punktowej Karty Praw Dziecka .

* Przyjęcie na III Sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych Powszechnej Deklaracji Praw Czło­wieka składającej się z Preambuły i 30 artykułów zawierających m.in. prawa odnoszące się do rodziny , matki i dziecka.

1949

* Założenie w Innsbrucku w Austrii przez A.Gemeinera międzynarodowej organizacji o nazwie SOS-Kinder­dorf , której celem jest niesienie pomocy w budowie" wiosek dziecięcych" dla dzieci osieroconych w różnych krajach świata.

1950

* Utworzenie z inicjatywy Międzynarodowego Związku Pomocy Dzieciom (UISE) - Międzynarodowego Cen­trum Dziecka-CIE (Centre international de l'enfance) - jako placówki wspomagającej działalność wyspecjalizo­wanych organizacji ONZ i koordynującej badania nad problematyką medyczną i socjalną dzieci z różnych krajów i organizującej konferencje na temat opieki nad dzieckiem.

* Podpisanie w Rzymie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka - będącej jednym z podstawowych dokumen­tów regionalnego (zachodnio-europejskiego) systemu ochrony praw człowieka , w tym ochrony praw dziecka.

1951

* Utworzenie w Hamburgu Instytutu Pedagogicznego UNESCO zajmującego się badaniami porównawczymi praktyki wychowawczej dzieci i młodzieży.

1953

* Przekształcenie UNICEF-u w stałą wyspecjalizowaną agendę ONZ o nazwie Fundusz Narodów Zjednoczo­nych na Rzecz Dzieci (United Nations Childrens Fund), której zadaniem jest niesienie pomocy dzieciom , zwłaszcza z krajów rozwijających się Afryki , Ameryki Łacińskiej i Azji oraz krajów dotkniętych katakli­zmami przyrodniczymi lub objętych wojną .

* Początek zainicjowanego przez UNESCO eksperymentu pod nazwą "szkół stowarzyszonych", w których reali­zowany jest program wychowania dzieci w duchu zrozumienia i współpracy międzynarodowej o nazwie ASPRO (Associated School Pojects).

1957

* Utworzenie z inicjatywy UNESCO - Międzynarodowego Ośrodka Filmów dla Dzieci i Młodzieży (ICFCYP - International Centre of Films for Children and Young People), z siedzibą w Brukseli , który zajmuje się proble­mami produkcji i rozpowszechniania filmów dla dzieci i młodzieży (od 1961 roku także programów telewizyj­nych) , organizowaniem festiwali , konferencji i prowadzeniem badań naukowych w tym zakresie.

* Utworzenie w Nantes we Francji Międzynarodowej Federacji Ruchów na Rzecz Szkoły Nowoczesnej (FIMEN - Federation internationale de mouvements d'ecole moderne),której zadaniem jest propagowanie i wprowadzanie do szkół metod i programów nauczania pozwalających na pełne rozwinięcie inicjatywy dziecka i zbliżenie szkoły do życia.

1959

(20.XI) Uchwalenie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych D e k l a r a c j i P r a w D z i e c k a składającej się z Preambuły i dziesięciu zasad , w których określono podstawowe prawa dzieci.

1961

Uchwalenie Europejskiej Karty Socjalnej i Kodeksu Zabezpieczenia Socjalnego - będących podstawowymi dokumentami zachodnio-europejskiego systemu ochrony praw człowieka, w tym także ochrony praw dziecka , matki i rodziny.

1963

Przyjęcie na międzynarodowej konferencji krajów afrykańskich Karty Organizacji Jedności Afryki , w której potwierdzono akceptację postanowień zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych i Powszechnej De­klaracji Praw Człowieka z 1948 roku.

1965

* Przyznanie dla UNICEF-u nagrody pokojowej Nobla za całokształt działań na rzecz dzieci całego świata.

* Przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Deklaracji w sprawie rozpowszechniania wśród młodzieży ideałów pokoju , wzajemnego szacunku i zrozumienia między narodami.

1966

* Uchwalenie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Międzynarodowego Paktu Praw Obywatel­skich i Politycznych , będącego potwierdzeniem zasad sformułowanych w Powszechnej Deklaracji Praw Czło­wieka i w którym stwierdzano w artykule 24 , że " ...Każde dziecko , bez żadnej dyskryminacji ze względu na rasę, kolor skóry , płeć , język , religię , pochodzenie narodowe i społeczne , sytuację majątkową lub urodzenie , ma prawo do środków ochrony , jakie wymaga status małoletniego, ze strony rodziny społeczeństwa i państwa."

1968

* Przyjęcie na Światowej Konferencji Praw Człowieka w Teheranie postanowień dotyczących ochrony praw człowieka i ich miejsca w systemach państwowych i międzynarodowych, w tym także w uniwersalnym systemie ONZ.

1969

* Podpisanie na konferencji w San Jose Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka zawierającej m.in. prawa dziecka i rodziny.

* Opublikowanie przez UNESCO "Studium Ustawodawstwa w zakresie kształcenia specjalnego dzieci i młodzieży upośledzonej" oraz raportu w tej sprawie Komitetu Ekspertów Światowej Orga­nizacji Zdrowia. .

1970

* Uchwalenie przez Zgromadzenie Ogólne NZ Deklaracji Praw Upośledzonych Umysłowo (odnoszącej się także do dzieci ).

1973-1975

* Obrady Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (KBWE) z udziałem państw Europy , Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej i Kanady, na której prawa człowieka były jednym z głównych tematów obrad.

1976

* Przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych rezolucji proklamującej rok 1979 - Mię­dzynarodowym Rokiem Dziecka.

* Podpisanie przez przywódców 35 państw Europy Aktu Końcowego KBWE, zawierającego m.in. postanowie­nia odnośnie praw człowieka , w tym także praw dziecka.

1978

* Zgłoszenie przez Polskę na XXXIV Sesji Komisji Praw Człowieka projektu przekształcenia Deklaracji Praw Dziecka w akt prawny o nazwie Konwencja Praw Dziecka , który został przekazany do Rady Społeczno-Gospo­darczej ONZ celem uzyskania rekomendacji na obrady Zgromadzenia Ogólnego NZ.

1979

* Obchody proklamowanego przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych M i ę d z y n a r o d o w e g o R o k u D z i e c k a .

* (VIII) Zorganizowanie pod patronatem UNESCO Międzynarodowego Zgromadzenia Dzieci "Sztandar Po­koju" w Sofii (Bułgaria), w którym uczestniczyły dzieci uzdolnione z ponad 90 krajów świata .

* (IX) Zorganizowanie w Moskwie Światowej Konferencji Międzynarodowego Roku Dziecka pod hasłem "O pokojową i szczęśliwą przyszłość wszystkich dzieci ".

* Założenie w Brest (Francja) stowarzyszenia o zasięgu międzynarodowym pod nazwą "Grupa Pedagogiki i Animacji Społecznej" (Groupe pedagogique et animation social) skupiającego animatorów , pedagogów i psy­chologów pracujących z dziećmi niedostosowanymi społecznie.

1984

* UNICEF współdziała w realizacji programów w 112 krajach świata obejmując opieką około 870 milionów dzieci poniżej 15 lat .

1985

* Założenie z inicjatywy dr Jacquesa Fishera Stowarzyszenia Pomocy Sierotom i Opuszczonym ( World Asso­ciation for Orphans nad Abandoned Children) , która skupia aktualnie ponad 130 komitetów narodowych z wszystkich kontynentów , a którego zadaniem jest niesienie wszechstronnej pomocy dzieciom osieroconym i opuszczonym przez naturalne rodziny , tworzenie im materialnych podstaw do kształcenia i twórczości , a także udzielanie pomocy doraźnej dzieciom - ofiarom wojen i klęsk żywiołowych .

1986

* Przyjęcie na 25 Międzynarodowej Konferencji Czerwonego Krzyża w Genewie nowych założeń statutowych i zasad działania ruchu , za które uznano : 1. Humanitaryzm . 2. Bezstronność , 3. Neutralność , 4. Niezależność , 5. Dobrowolność , 6. Jedność , 7. Powszechność .

1989

* (2O.XI) Przyjęcie przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych Konwencji Praw Dziecka - pierwszej wielostronnej umowy o ogólnoświatowym znaczeniu o ochronie praw dziecka , będącej zwieńczeniem ponad stuletnich starań ludzi z całego świata.

1990

* Spotkanie na szczycie w siedzibie ONZ w Nowym Jorku przedstawicieli 72 państw na temat zwiększenia ochrony prawnej , materialnej i zdrowotnej dzieci zgodnie z postanowieniami Konwencji Praw Dziecka

1991

Powołanie w Marly-le Roi koło Paryża stowarzyszenia pod nazwą Międzynarodowa Sieć "Wczesne Dzieciń­stwo" (Reseau internationale "Prime enfance") w skład którego weszli pedagodzy , psycholodzy , lekarze i ro­dzice z różnych krajów europejskich , a którego celem jest rozwiązywanie

Opracowanie kalendarium: dr Feliks Bocian. Na wykorzystanie w publikacjach i pracach konieczna zgoda autora. © fkb

Materiały dydaktyczne dr Feliksa Bociana

1

_______________________________________________________________________________________

---