Wskaźniki efektywności
(wykorzystania majątku)
Są to przede wszystkim wskaźniki określające szybkość z jaką w przedsiębiorstwie obracane są zapasy, należności i aktywa ogółem, oraz okres po jakim firma przeciętnie spłaca swoje zobowiązania.
Wskaźnik rotacji majątku obrotowego
Wskaźnik rotacji majątku obrotowego opisuje efektywność wykorzystania aktywów obrotowych.
Oczekuje się wzrostu jego wartości w czasie, świadczącego o coraz lepszym wykorzystaniu aktywów obrotowych przez jednostkę. Na jego wartość wpływają wszystkie składniki majątku obrotowego, dlatego też dla dokładniejszej analizy konieczne jest badanie efektywności poszczególnych grup aktywów - przede wszystkim należności i zapasów.
Wskaźnik rotacji należności
Wskaźnik rotacji należności informuje ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo odtworzyło swój stan należności, czy też ile cykli obrotowych należności miało miejsce w ciągu roku obrachunkowego. Jego konstrukcja wygląda następująco:
Nie występuje wzorcowa wartość tego wskaźnika, choć niektórzy autorzy próbują ją podawać1. Jedyną możliwością jego oceny są porównania w czasie i przestrzeni. Oczekuje się, że w rozwijającym się podmiocie wartość tego wskaźnika będzie wysoka, z tendencją wzrostową. Porównywanie w przestrzeni musi być przeprowadzane w stosunku do konkretnej branży lub przedsiębiorstwa.
Wskaźnik rotacji zapasów
Wskaźnik rotacji zapasów informuje o tym, ile razy w ciągu roku posiadane przez jednostkę zapasy zostały przekształcone w wyroby gotowe. Jest to wskaźnik określający efektywność wykorzystania zapasów. Niski wskaźnik sugeruje, że poziom zapasów jest zbyt wysoki i spółka niepotrzebnie ponosi koszty magazynowe2.
Wskaźniki uzupełniające
Wskaźniki uzupełniające są to przede wszystkim wskaźniki długości trwania jednego obrotu; w przypadku należności nazywane wskaźnikami czasu windykacji. Pokazują one tą samą informację co wskaźniki obrotowości, tylko w innej jednostce. Dodatkowo moża również badać wskaźnik produktywności kapitału pracującego.
Wskaźnik średniego okresu windykacji należności
Można go liczyć na dwa sposoby
Wskaźnik ten ukazuje przeciętny czas jaki przedsiębiorstwo czeka na spłatę należności. Oczekuje się, że wskaźnik ten będzie wykazywał tendencję malejącą, lub przynajmniej będzie stabilny. Negatywnym zjawiskiem jest jego wzrost, mogący świadczyć o utrudnieniach w ściąganiu należności.
Wskaźnik czasu trwania jednego obrotu zapasów
Podobnie jak dla należności, również w przypadku zapasów można obliczyć wskaźnik czasu trwania jednego obrotu. Dwie metody jego wyznaczania wyglądają następująco:
Z reguły korzystnym zjawiskiem jest wzrost wskaźnika rotacji zapasów i spadek wskaźnika czasu trwania jednego obrotu. W tej sytuacji bowiem, firma zmniejsza ilość utrzymywanych zapasów, co powoduje spadek kosztów magazynowania.
Wskaźnik produktywności kapitału pracującego
Wskaźnik produktywności kapitału pracującego informuje o wielkości przychodów ze sprzedaży przypadających na jedną złotówkę kapitału pracującego.
Pozytywnym zjawiskiem jest jego wzrost oznaczający wzrost obrotowości kapitału pracującego.
Przypisy:
Szyszko L, Szczepański J., Finanse Przedsiębiorstwa, wyd.II, PWE 2003 podają jego wartość w przedziale 7-10
Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, Praca zbiorowa pod red. Walczak M., Difin, 2003, s. 326
Wskaźniki efektywności
1