Ocena opisowa w klasach I-III

Szczegółowa forma oceny opisowej pozwala na przedstawienie rzetelnej informacji o postępach ucznia, jak również o brakach i trudnościach, na jakie napotyka.

[Spis treści]

W związku z wprowadzeniem reformy edukacji, stawiającej za cel nadrzędny „wszechstronny rozwój osobowości ucznia”, wprowadzono zmiany dotyczące systemu oceniania w klasach I-III. Ocenianie w nauczaniu zintegrowanym ma informować nauczyciela o postępach w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności. Ocena ucznia klasy I-III jest ściśle związana z działalnością ucznia. Uczeń klas młodszych chce, aby jego wysiłek został doceniony przez nauczycieli, a praca pochwalona i nagrodzona. Dlatego też każdy nauczyciel oceniając ucznia musi uwzględnić: aktualny stan jego wiedzy, postępy w nauce, włożony wysiłek, zaangażowanie i chęć pracy. W związku z tym wraz z nauczycielami nauczania zintegrowanego przystąpiłam do gromadzenia dokumentacji ucznia. Bardzo pomocnymi książkami okazały się pozycje wydane przez WOM w Poznaniu pt. Ocena opisowa i Ocenianie opisowe a rozwój dziecka oraz artykuły zamieszczone na łamach różnych czasopism: „Życie szkoły”, „Nowe w Szkole”, „Dyrektor Szkoły”. Nasza dokumentacja oceny opisowej składa się z: karty obserwacji ucznia; karty szkolnych osiągnięć ucznia; arkusza ocen; oceny opisowej. Ad 1. Karta obserwacji ucznia zawiera wszelkie informacje o uczniu, jego warunki domowe, zdrowie i obserwacje bieżących postępów w nauce. Ad 2. Karta szkolnych osiągnięć ucznia jest podsumowaniem pracy ucznia w każdym miesiącu. Przykładowy wzór takiej karty znajduje się w książce pt. Ocena opisowa. Ad 3. Arkusz ocen - znormalizowany dokument obowiązujący w szkole podstawowej. Ad 4. Ocena opisowa zawiera treści dotyczące edukacji polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej, artystyczno-ruchowej i społeczno-emocjonalnej. Przykład oceny opisowej dla ucznia klasy trzeciej podano poniżej. Taka szczegółowa forma oceny opisowej pozwala na przedstawienie rzetelnej informacji o postępach ucznia, jak również o brakach i trudnościach, na jakie uczeń napotyka. Ocena opisowa ukierunkowuje jego dalszą pracę i stwarza duże szanse do osiągania jak najlepszych wyników. Ponieważ ocenianie uczniów jest ważnym etapem procesu dydaktycznego, zaproponowałam swoim koleżankom trójstopniową skalę ocen, która ma na celu motywować ucznia do pracy i nagrodzić za jego wysiłek w dążeniu do osiągnięcia celu: czerwone słoneczko oznacza, że uczeń wykonał bardzo dobrze zadanie; zielony listek - uczeń dobrze wykonał zadanie, ale ma pewne trudności; niebieska pszczółka - uczeń musi jeszcze popracować, ponieważ niepoprawnie wykonał zadanie. Aby tę trójstopniową skalę oceniania przedstawić w karcie szkolnych osiągnięć ucznia, wprowadziłyśmy symbole literowe (zamiast słoneczka - litera C, listka - B, pszczółki - A), dodając do symboli A, B, C plus „+” w przypadku, gdy dziecko nabyło daną umiejętność, jeśli nie - to stawiamy tylko symbol literowy A, B lub C. Uczniowie mają prawo uczyć się na błędach, poszukując ciągle nowych rozwiązań. Uczeń, który otrzymuje słoneczko lub literkę C wie, że bezbłędnie wykonał zadanie. Jeśli uczeń otrzymuje listek - B, zostaje poinformowany przez nauczyciela słownie lub pisemnie, jakie trudności wystąpiły, jak należy pracować dalej, aby rozwiązać to zadanie poprawnie. Takie wskazówki mobilizują ucznia do dalszej pracy, do uzupełniania luk w wiadomościach i umiejętnościach. Trzecia ocena - pszczółka - A - informująca, że wystąpiły pewne luki i zadanie nie zostało poprawnie wykonane, nie przekreśla to jednak szans dziecka na ocenę wyższą, wręcz przeciwnie, daje szansę do poprawy zadania. Symbole w postaci: słoneczka, listka i pszczółki stosowane są na bieżąco w kartach obserwacji dziecka, natomiast symbole literowe (A, B, C) stosowane są w kartach szkolnych osiągnięć ucznia. Posługiwanie się przez nauczycieli zaproponowanymi ocenami wdraża ucznia do systematycznej pracy, do samokontroli, do jeszcze większej mobilizacji na lekcji, a także do uwalniania się od stresów związanych z otrzymaniem oceny negatywnej. Tak zebrana dokumentacja pozwoli nauczycielowi dokładnie sporządzić ocenę opisową. Każdy uczeń ma wtedy jednakowe szanse osiągnąć sukces na miarę jego możliwości. A informacje o postępach ucznia zmobilizują nauczyciela do poszukiwania coraz to nowych metod i form pracy z uczniami. Takie wprowadzenie trójstopniowej skali ocen pozwoli wszystkim uczniom na osiąganie sukcesów w zależności od tempa pracy i możliwości ucznia. Ponieważ uczeń zdolny wykona zadanie poprawnie bez wkładania dużego wysiłku, uczeń o mniejszych możliwościach uzyska także ocenę pozytywną, co będzie oznaczało, że doprowadził pracę do końca, mimo trudności i ma szansę, aby spróbować jeszcze raz. Podsumowując moje rozważania dotyczące oceniania uczniów należy stwierdzić, że każdy nauczyciel musi mieć świadomość, iż oceniając dziecko ma uwzględnić jego możliwości psychofizyczne, uświadomić sobie co ocenia, po co ocenia, kogo ocenia, za co i na jakiej podstawie. OCENA OPISOWA UCZNIA KLASY III ZA I PÓŁROCZE ROKU SZKOLNEGO Imię i nazwisko ........................................................................................ EDUKACJA POLONISTYCZNO-PRZYRODNICZA CZYTANIE Uczeń: opanował technikę czytania w zakresie: czytania głoskami, sylabami, wyrazami, zdaniami, (tekst nowy i wyćwiczony), wśród cech dobrego czytania opanował: wyrazistość, płynność, poprawność, tempo, odpowiednią siłę i ton głosu.Ma trudności ....................................... umie czytać tekst z podziałem na role, ma trudności ze znalezieniem w tekście swojej kwestii, umie czytać głośno ze zrozumieniem oraz poprawnie interpretuje tekst czytany po cichu, chętnie, niechętnie, samodzielnie czyta książki i czasopisma, ............................................................... PISANIE Uczeń opanował naukę pisania i pisze: płynnie, czytelnie, wyraziście, estetycznie. Ciągłego doskonalenia wymaga: ......................................................................................................... Technikę pisania wypowiedzi cechuje poprawność: ortograficzna, stylistyczna, gramatyczna. Uczeń zna zasady ortograficzne, ale nie zawsze pisze poprawnie ....................... Uczeń nie popełnia znaczących błędów w następujących rodzajach pisania: przepisywanie, pisanie z pamięci, pisanie ze słuchu, przepisywanie z uzupełnianiem. Jednak ćwiczeń utrwalających wymaga ........................................................................ Uczeń potrafi samodzielnie, z pomocą nauczyciela, zredagować i zapisać zdania w formie: opowiadania, opisu, listu, życzeń, zaproszenia, ogłoszenia, zawiadomienia, adresu. W wypowiedziach tych występują - nie występują błędy stylistyczne i gramatyczne. Prawidłowo - nieprawidłowo rozmieszcza tekst na stronicy ................. MÓWIENIE I SŁUCHANIE Uczeń umie - nie umie bez lęku przed klasą wypowiadać się w kilkuzdaniowej formie na temat: lektury, filmu, wydarzeń, swoich przeżyć i doświadczeń. ............................. Chętnie - niechętnie bierze udział w dyskusji. .......................................... Umie - nie umie uważnie, w skupieniu, nie przerywając, słuchać poleceń i wypowiedzi swego rozmówcy. ....................................................... TREŚCI SPOŁECZNO-PRZYRODNICZE Uczeń: zna - nie zna las(u) i jego mieszkańców ............................................................. potrafi - nie potrafi nazwać rośliny zbożowe ............................................................. zna i potrafi wymienić środki transportu ............................................................. rozumie znaczenie przestrzegania ruchu drogowego ............................................................. umie - ma trudności obserwować zjawiska przyrodnicze, analizować je, opisywać i taką wiedzę wykorzystać w praktyce ............................................................. EDUKACJA MATEMATYCZNA Uczeń: dodaje i odejmuje w zakresie 100 na konkretach umie - nie umie; biegle w pamięci umie - nie umie, stosuje poznane własności działań przemienność dodawania umie - nie umie; łączność dodawania umie - nie umie; przemienność mnożenia umie - nie umie; łączność mnożenia umie - nie umie; rozdzielność mnożenia względem dodawania i odejmowania umie - nie umie, mnoży i dzieli w zakresie 30 umie - nie umie; w zakresie 100 umie - nie umie; dzieli z resztą w zakresie 100 i potrafi je sprawdzić umie - nie umie, stosuje - nie stosuje praktyczne umowy dotyczące kolejności wykonywania działań w wyrażeniach napisanych z nawiasami i bez nawiasów, geometria rozumie - nie rozumie pojęcia równoległości i prostopadłości; zna - nie zna; nazywa - nie nazywa podstawowe figury geometryczne, rozwiązuje równania proste potrafi - nie potrafi; złożone potrafi - nie potrafi, rozwiązuje zadania z treścią proste potrafi - nie potrafi; złożone potrafi - nie potrafi. EDUKACJA ARTYSTYCZNO-RUCHOWA potrafi wykonać pracę plastyczną (techniczną) na dany temat; umie wyróżnić i posłużyć się podstawowymi środkami wyrazu plastycznego (plama, kreska); zna możliwości wyrazowe poznanych technik plastycznych; umie - nie umie dobierać i ekonomicznie wykorzystywać środki materiałowe; potrafi - nie potrafi organizować warsztat własnej pracy; poszukuje oryginalnych rozwiązań; wykonuje prace estetycznie - nieestetycznie i dokładnie - niedokładnie; wykonuje prace samodzielnie i zawsze - nie zawsze do końca; potrafi opowiedzieć o własnej pracy i pracy kolegów (samoocena i ocena); przestrzega bezpieczeństwa w miejscu pracy; umie zaśpiewać poznane piosenki; potrafi zapisać na pięciolinii dźwięki w zakresie od „c” do „d”; zna wartości nut - nie zna wartości nut, myli je, nie pamięta ich nazw; umie słuchać utworów muzycznych, nie potrafi skupić się; potrafi określić nastrój utworu; potrafi wykonać ćwiczenia gimnastyczne objęte programem kl. III; uczestniczy w zabawach rytmiczno-tanecznych chętnie - niechętnie; współdziała w zespołowych grach sportowych chętnie - niechętnie; współdziała w grupie przy wykonywaniu ćwiczeń i zadań; przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny w czasie gier, zabaw i zajęć ruchowych; jest odpowiednio - nieodpowiednio ubrany na zajęciach ruchowych. Honorata Kryszewska - wicedyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Żarach

---