Wiadomości teoretyczne:

Definicja:

Równoważnik chemiczny pierwiastka to taka ilość jego jednostek wagowych, która łączy się lub wypiera ze związku 1 jednostkę wagową wodoru lub 8 jednostek wagowych tlenu.

Jeżeli jednostką wagową jest gram to mówimy o gramorównoważniku pierwiastka.

Tysięczną część gramorównoważnika nazywamy miligramorównoważnikiem.

Obowiązują również odpowiednio nazwy val i milival.

Jeżeli pierwiastek może tworzyć z innym prostym pierwiastkiem dwa lub więcej związków chemicznych to równoważnik chemiczny przyjmuje odpowiednią ilość wartości.

Definicja:

Równoważnik chemiczny związku chemicznego to liczba jednostek wagowych związku, która odpowiada jednej jednostce wagowej wodoru lub ośmiu jednostką wagowym tlenu.

Jeżeli jednostką wagową jest gram to mówimy o gramorównoważniku związku chemicznego.

Tysięczną część gramorównoważnika nazywamy miligramorównoważnikiem.

Wartościowość

Pomiędzy równoważnikiem i masą atomową pierwiastka istnieje zależność proporcjonalna:

Masa atomowa pierwiastka jest równa jego równoważnikowi, albo jest jego prostą wielokrotnością.

Taka sama zależność istnieje między masą cząsteczkową, a równoważnikiem związku chemicznego.

masa atomowa = równoważnik x W

W przyjmuje wartości 1, 2, 3…do 8 i określa się nazwą wartościowości pierwiastka.

Wartościowość pierwiastka, najprościej to liczba atomów wodoru przypadających w cząsteczce związku na atom danego pierwiastka.

Wartościowość pierwiastka oceniana jest również ładunkiem elektrycznym, dodatnim lub ujemnym.

OBLICZANIE RÓWNOWAŻNIKÓW

ZASADY OBLICZEŃ:

1. Wodór z związkach jest zawsze jednowartościowy.

2. Tlen w związkach jest dwuwartościowy (wyjątek - nadtlenki).

3. Suma wartościowości w związku chemicznym równa się zero.

4. Pierwiastki I grupy głównej (1) i kation NH₄ są jednowartościowe.

5. Pierwiastki II grupy głównej (2) są dwuwartościowe.

6. Pierwiastki III grupy głównej (3) są trójwartościowe.

7. Pierwiastki VII grupy głównej (17) są jednowartościowe z wyjątkiem połączeń z tlenem.

8. Równoważniki tlenków określają ułamki masy cząsteczkowej tlenku przypadające na 1 równoważnik tlenu.

9. Równoważnik chemiczny kwasu to stosunek masy cząsteczkowej do liczby atomów wodoru w cząsteczce.

10. Równoważnik chemiczny zasady to stosunek masy cząsteczkowej do liczby grup OH w cząsteczce.

11. Równoważnik chemiczny soli prostej oblicza się dzieląc masę cząsteczkową przez iloczyn jonów jednego rodzaju w cząsteczce i ładunku elektrycznego. (Obojętne czy kationu czy anionu).

12. Ogólnie - gramorównoważnik to masa molowa związku podzielona przez bezwzględną wartość sumy ładunków, dodatnich lub ujemnych.

13. Równoważniki w reakcjach utleniania i redukcji obliczamy dzieląc masy cząsteczkowe reagentów przez liczbę elektronów biorących udział w reakcji.

---