Autor: Johann Wolfgang Goethe. Tytuł: Cierpienia młodego Wertera. Data pierwszego wydania: anonimowo w 1774 roku w Lipsku. W 1787 roku ukazało się wydanie, do którego autor dodał historię o parobku, zakochanym w bogatej wdowie. Gatunek literacki: powieść epistolarna. Składa się z szeregu listów głównego bohatera do przyjaciela. Temat: dzieje nieszczęśliwej miłości Wertera do Lotty, zakończone samobójstwem głównego bohatera. Struktura: powieść podzielona na dwie księgi, złożona z datowanych listów Wertera do przyjaciela Wilhelma, dwóch listów do Lotty i jednego do Alberta. Księga pierwsza obejmuje listy od czasu przyjazdu głównego bohatera w okolice Wahlheim do jego wyjazdu z miasteczka. Druga księga obejmuje listy od momentu przyjazdu Wertera z posłem do miasta D., a kończy się samobójstwem bohatera i jego pogrzebem, opisanym przez wydawcę listów. TREŚĆ: Werter przybywa do Wahlheim gdzie chce odpocząć po tym, jak rozkochuje w sobie dwie siostry; tam poznaje Charlottę S (Lottę) i coraz lepiej się poznają. Okazuje się ona ową bliźniaczą duszą, o której tyle mówili romantycy. Werter nie może uwierzyć w swe szczęście, odkrywa, że Lotta odwzajemnia jego uczucie, ale ona ma narzeczonego. Werter wyjeżdzą, ale nie umie bez niej żyć. Wraca, nie może się pogodzić z tym, że nie może być z Lottą. Z miłości popełnia samobójstwo. BOHATEROWIE Lotta (Charlotta S.)- Piękna, szlachetna, czuła i dobra, opiekuje sic rodzeństwem, pełna miłości dla bliźnich, szczególnie dzieci, przepełniona jest niewinnością i ufnością do Wertera, kocha narzeczonego. Nie chciała zranić Wertera, czuje się skrępowana sytuacją, cierpi, ale nie może pomóc Werterowi. Lotta ma wszystkie charakterystyczne cechy romantycznej kochanki. Dla Wertera Lotta, zgodnie ze sposobem przesłania tego uczucia, ulega uwzniośleniu, staje się mistyczną boginią i w ten sposób jest uwielbiana. Werter. Upatruje szczęścia w samotności, przyznaje sic jednak do „buntowniczej krwi", snuje filozoficzne rozmyślania na temat ludzi i przyrody i nic nie zapowiada wielkich uczuciowych uniesień. Czuje się niemalże lepszym od innych, przez swoją wrażliwość (próżność?). Nie potrafił zrozumieć porządku ustalonego przez człowieka. Wrażliwy na cierpienie innych, współczujący. Właśnie takim poznaje Lotta, Werter to typowy kochanek romantyczny (bohater werteryczny). Rządzą nim uczucia. Jest nadwrażliwy, przesadnie skłonny do wzruszeń', żyje marzeniami, często ucieka od Świata. Jest przy tym bierny nie walczy o ukochaną kobietę i jej miłość. Jest wykształcony, oczytany, subtelny i nie potrafi odnaleźć' sic w rzeczywistości. Wszystkie te cechy powodują, że bohater popełnia samobójstwo, które jest formą buntu wobec tego świata. Albert- Narzeczony Lotty, później jej mąż. Człowiek szlachetny, dobry, pracowity. Bardzo kocha Lottę, a przywiązanie Wertera do dziewczyny traktuje jak kolejny wyraz uwielbienia. Zna Lottę od wielu lat. Tolerancyjny i wyrozumiały dla przyjaźni narzeczonej i Wertera. Jest pewien jej uczuć i nie okazuje zazdrości. Wertera traktuje jak przyjaciela. Wyczuwa, że jego obecność wpływa niekorzystnie na nastrój młodzieńca i najczęściej zostawia go samego z Lottą. W końcu wizyty Wertera, jego nerwowe zachowanie, sprawiają, że Albert prosi żonę o ograniczenie kontaktów z młodzieńcem. Komisarz S. - ojciec Lotty, wdowiec, wychowujący dziewięcioro dzieci. Człowiek szczery, otwarty i zacny. Bardzo ceni Wertera. Wilhelm - adresat listów Wertera, przyjaciel, z którym od dzieciństwa byli nierozłączni. Córka nauczyciela - kobieta, którą poznaje Werter w Wahlheim. Wychowuje trzech synów. Jej mąż wyjechał do Szwajcarii po odziedziczony majątek. Troskliwa i kochająca dzieci. Traci najmłodszego synka. Parobek - chłopak służący u starszej wdowy, w której jest zakochany. Pragnie ponad wszystko, by kobieta została jego żoną. Uwielbia ją bezgranicznie. Oskarżony o gwałt, zostaje wyrzucony ze służby. Z zazdrości zabija nowego parobka wdowy, kiedy dowiaduje się, że ma on zamiar poślubić kobietę. Poseł - pracodawca Wertera. Pedantyczny i wiecznie niezadowolony z jego pracy. Panna von B. - niebieskooka dziewczyna, podobna do Lotty. Werter poznaje ją podczas pracy w poselstwie. Miła i naturalna, źle się czuje w domu bogatej ciotki. Hrabia C. - arystokrata, darzy młodzieńca szczerą przyjaźnią i zrozumieniem. Książę * - generał. Wrażliwy na sztukę. Werter spędza w jego zamku kilka tygodni. Henryk - młody chłopak z niższej klasy społecznej o smutnej i prostodusznej twarzy. Był pisarzem u ojca Lotty. Zakochał się w dziewczynie i został odprawiony ze służby. Odrzucony, popada w melancholię i obłęd. Przez jakiś czas jest zamknięty w domu wariatów. Traci zupełnie kontakt z rzeczywistością. Chodzi po skałach i szuka kwiatów dla Lotty.
|