Leczenie zakażeń HIV

• ustąpienie wiremii HIV w ciągu kilkunastu tygodni leczenia - wskaźnik skuteczności leczenia

• leczenie trwa całe życie - przerwanie leczenia zawsze powoduje powrót wiremii do stanu początkowego

• leczenie skojarzone - w celu uniknięcia lekooporności

Leczenie zakażeń HIV u dorosłych

• głównym problemem jest obecnie rezerwuar latentnie zakażonych limfocytów CD4 o długim okresie przeżycia

• fazy obniżania wiremii podczas leczenia:

• gwałtowny spadek wiremii wskutek zahamowania replikacji w limfocytach CD4 - w ciągu kilku tygodni

• powolne obniżanie się wiremii - wskutek hamowania replikacji w zakażonych komórkach

• rezerwuarem HIV mogą być CUN i gonady - z powodu gorszej penetracji leków

Klasy stosowanych leków

NRTI - nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy	NNRTI - nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy	PI - inhibitory proteazy
ddI - Didanozyna 3TC - Lamiwudyna d4T - Stawudyna ddC - Zalcytabina AZT - Azydotymidyna ABC - Abakawir	Delawirydyna Efawirez Newirapina	Indinawir Nelfinawir Ritonawir Sakwinawir Ampenawir Lopinawir Ambrenawir

Nowe grupy leków:

1. inhibitory integrazy - hamują wbudowywanie DNA wirus do genomu gospodarza

2. inhibitory fuzji - cząsteczki TZO

3. antagoniście receptorów CCR5, CXCR4

NRTI

• analogi nukleozydów posiadające zdolność hamowania odwrotnej transkryptazy

• w komórce ulegają fosforylacji i przekształceniu w analogi nukleozydów

• wbudowanie w łańcuch DNA powoduje przedwczesne zakończenie replikacji

• AZT i d4T - hamują replikację tylko we wzbudzonych limfocytach, pozostałe działają niezależnie od fazy cyklu komórkowego

• penetrują do CUN

• eliminowane przez nerki

• mogą powodować obwodową neuropatię

• Triziwir - ABC + AZT + 3TC

NNRTI

• hamują wyłącznie odwrotną transkryptazę HIV-1

• mechanizm działania: bezpośrednie połączenie z aktywną częścią enzymu

• wada: szybkie wytwarzanie oporności

• działają synergistycznie z NRTI

• jedyny NNRTI penetrujący do CUN - Newirapina

• Newirapian - profilaktyka zakażeń wertykalnych

PI

• wiążą się z proteazą białek wirusa (niezbędną podczas składania białek wirionu) i unieczynniają ją

• dobrze tolerowane, rzadko objawy uboczne - gł.:

• dolegliwości żołądkowo-jelitowe

• lipoatrofia - zanik tkanki tłuszczowej na twarzy, gromadzenie się w narządach wewnętrznych, na karku

• ↑ [cholesterolu], [TGA] → ↑ ryzyka zawału

• nietolerancja glukozy

• cukrzyca

• anemia hemolityczna

Wskazania do leczenia

1. AIDS

2. objawy zakażenia HIV

1. wyniszczenie

2. nawrotowe pleśniawki lub inne choroby

3. przewlekłe zakażenia

4. CD4 <350/mm³

5. HIV-RNA >55.000 kopii/ml

3. ostre zakażenia

4. ostra choroba retrowirusowa

Zasady leczenia antyretrowirusowego

• stosuje się 3 leki o dwóch różnych punktach uchwytu:

• 2 NNRTI + PI, lub

• 2 NRTI + NNRTI

• dobra kombinacja: Newirapina + Zydowudyna + Didanozyna

• istotne jest całkowite zahamowanie replikacji - częściowe zahamowanie sprzyja powstawaniu lekooporności i szczepów zdolnych do tworzenia zespólni (HIV-SI)

• ustalając nowe leczenie należy pamiętać o krzyżowej lekooporności - np.:

• Ritonawir - Nelfinawir - Indinawir

• Newirapina - Delawirydyna

Monitorowanie leczenia

• poziom wiremii:

• przed leczeniem

• po 4-8 tygodniach leczenia (czasem spadek dopiero po 12-16 tygodniach)

• co 3-4 miesiące

Wskazania do zmiany schematu leczenia:

1. brak odpowiedzi wirusologicznej (HIV-RNA >50 kopii/ml (poziom oznaczalności) po 6 miesiącach leczenia)

2. wzrost wiremii

3. obniżenie liczny CD4

4. pojawienie się klinicznych wykładników progresji choroby (zakażenia oportunistyczne) - z wyjątkiem tych pacjentów, u których zakażenia oportunistyczne pojawią się na początku leczenia

5. objawy niepożądane

1. hepatotoksyczność

2. wpływ PI na przemiany metaboliczne

3. toksyczność mitochondrialna → uszkodzenia wielonarządowe

Immunoterapia

• IL2 - pobudza limfocyty CD4, nasila replikację latentnych HIV, stymuluje wzrost liczby CD4

• IL-12 - pobudza makrofagi

3/3

---