Tragedia ( tragos - gr. kozioł + ode)

Komedia (komos - gr. pochód radosny + ode)

Tespis (pierwszy aktor) (VI w. p.n.e.)w 543 r. p.n.e. podczas święta Dionizosa stanął przed niesfornym tłumem śpiewających i wprowadził pewien porządek do kultowych pieśni. Był prototypem pierwszego aktora.

Dialog jest istota tragedii.

KORYFEUSZ - przewodnik chóru

DYTYRAMB - wzniosła pieśń ku czci Dionizosa

MIMESIS - naśladowanie rzeczywistości

Twórcy:

• AJSCHYLOS (drugi aktor): Persowie, Agamemnon, Prometeusz w okowach

• SOFOKLES ( III aktor): Antygona, Król Edyp, Elektra

• EURYPIDES: Andromacha, Medea, Trojanki.

Aurea mediocritas - złoty środek - pojęcie wprowadził Arystoteles.

TRAGEDIA - gatunek wysoko ceniony przez starożytnych, wywodzący się z obrzędów religijnych. Bohaterowie uwikłani są w konflikt miedzy własnym pragnieniem a siłami wyższymi, prowadzący do klęski bohatera. Ich działania determinuje przeznaczenie, fatum, którego nie można zmienić.

Hamarlia - wina tragiczna, zbłądzenie, nieświadome sprowadzenie na siebie nieszczęść.

Katharsis - oczyszczenie, autorzy tragiczni poprzez uczucia przeżywane przez widza, oczyszczają go. Pojęcie to sformułował w „Poetyce” Arystoteles.

Początki teatru związane są z mitami i religijnymi obrzędami. Teatr jest dziełem wspólnoty demokracji ateńskiej. Podczas święta Dionizosa wystawiano trzy sztuki (I i II - tragedie, III - komedię). Biedniejszym płacono nawet za czas, który spędzali na przedstawieniach (była to kwota, jaką można by zarobić pracując przez ten czas).

Starożytny aktor:

• Nosił maskę dla efektu i wzmocnienia głosu,

• Byli nimi tylko mężczyźni,

• Fryzura wysoko upięta podwyższała,

• Koturny dawały nadludzki wzrost,

• Powłóczysta szata zakrywała ciało.

Układ sceny

• Publiczność siada na półkolistej widowni

• W półkolu przed scena stoi chór ORCHESTRA

• Na podwyższeniu PROSKENION są aktorzy

• Aktorzy wychodzą z budynki SKENE na podwyższenie przez drzwi, za którymi później znikają w krwawych momentach sztuki.

DEUS EX MACHINA - bóg z maszyny - bóg przez katapultę wskakiwał na scenę i rozwiązywał problem (rozwiązanie Eurypidesa)

---