Sprawozdanie z ćwiczenia z biofizyki.
|
|||||
Temat: Pomiary i rysowanie mikroobiektów za pomocą mikroskopu projekcyjnego.
|
|||||
Wykonujący:
1. Paulina Bińczak 2. Iwona Ośka 3. Karol Szołczyński
|
Wydział Stomatologii Rok I Semestr I |
||||
Prowadzący: dr Hanna Domek
|
|||||
Grupa i podgrupa |
Data wykonania ćwiczenia |
Data oddania ćwiczenia |
Ocena |
Podpis |
|
L2B
|
03.01.2007 |
10.01.2007 |
|
|
Podstawy teoretyczne:
Mikroskop projekcyjny umożliwia demonstrowanie obrazów mikroskopowych większej liczbie osób jednocześnie. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu specjalnego okularu projekcyjnego. Powiększenie mikroskopu można wyznaczyć różnymi sposobami. Jedną z najprostszych metod jest wyznaczenie powiększenia za pomocą mikroskopu projekcyjnego. Obraz skali wzorcowej jest rzutowany na ekran, a powiększenie całego układu można, rzucając na ekran obraz mikroskopowy oglądanego preparatu i mierząc go, wyznaczyć wielkość rzeczywistą mikroobiektu.
W praktyce laboratoryjnej do pomiaru wielkości badanych obiektów za pomocą mikroskopu wykorzystuje się okular ze śrubą mikrometryczną, tzw. okular mikrometryczny. Pomiary wykonywane za pomocą tego okularu są bardziej dokładne niż np. przy użyciu mikroskopu projekcyjnego.
Do pomiarów rozmiarów mikroobiektów potrzebna jest skala wzorcowa. Wzorcem do pomiarów wymiarów liniowych może być dowolna równomierna podziałka o znanych i odpowiednio małych odstępach (np. mikrometr obiektywowy, skala mikrometryczna, stolik Bürkera, stolik Thomy - Zeissa lub siatka dyfrakcyjna o znanej stałej):
Mikrometr obiektywowy jest to płyta szklana z naniesioną podziałką o działce elementarnej d = 0.01mm.
Stolik Bürkera jest to prostokątna płytka szklana z niższą o 0.1mm od pozostałej powierzchni płytki prostokątną częścią środkową. Przez nakrycie całości szkiełkiem nakrywkowym uzyskujemy komorę o wysokości 0.1mm. na części środkowej wyryta jest siatka o ściśle określonych odległościach między liniami. Kwadraty średnie służą w praktyce klinicznej do liczenia krwinek białych, z najmniejsze - do czerwonych.
W przypadku stolika Thomy - Zeissa na szkiełko podstawowe jest naklejone mniejsze z okrągłym otworem, w którym wklejony jest walec o średnicy mniejszej niż średnica tego otworu. Górna powierzchnia walca jest o 0.1mm niższa niż górna powierzchnia otaczającego je szkiełka. Przez przykrycie całości szkiełkiem nakrywkowym uzyskujemy komorę o wysokości 0.1mm. na walcu wyrywa jest siatka wzorcowa.
0.2mm
0.025mm 0.05mm
Rys. 1. Siatka Bürkera
Przebieg ćwiczenia:
Włączamy oświetlenie mikroskopu, czekamy aż będzie on gotowy do pracy.
Wprowadzamy obiektyw x = x10
Znajdujemy obraz mikroobiektu (włosa) i na ekranie ołówkiem odrysowujemy jego kontur, mierzymy linijką pięć wymiarów poprzecznych i znajdujemy jego wartość średnią.
Na stoliku mikroskopu kładziemy siatkę Bürkera i znajdujemy jej obraz, na kartce umieszczonej na ekranie zaznaczamy ołówkiem odległość skali wzorcowej. Mierzymy zaznaczone odległości.
Wyznaczamy powiększenie układu jako stosunek zmierzonego obrazu do odległości na skali wzorcowej:
P = h'/h
gdzie: p - powiększenie układu
h' - wielkość obrazu
h - wielkość przedmiotu
Analogicznie przeprowadzamy pomiary dla innych obiektywów (x = x20, x40).
Obliczenia:
1. Obiektyw x = x10
wymiary mikroobiektu na ekranie:
wielkość obrazu (h') = 15mm
odległość skali wzorcowej na ekranie: 30mm
odległość rzeczywista skali wzorcowej: 0,2mm
z proporcji obliczamy wymiar rzeczywisty mikroobiektu (h):
30mm/15mm = 0.02mm/h
h = 0.1mm
obliczamy powiększenie:
p = 15mm/0,1mm
p = 150
2. Obiektyw x = x20
wymiary mikroobiektu na ekranie:
wielkość obrazu (h') = 30mm
odległość skali wzorcowej na ekranie: 60mm
odległość rzeczywista skali wzorcowej: 0,2mm
z proporcji obliczamy wymiar rzeczywisty mikroobiektu (h):
60mm/30mm = 0.02mm/h
h = 0.1mm
obliczamy powiększenie:
p = 30mm/0,1mm
p = 300
3. Obiektyw x = x40
wymiary mikroobiektu na ekranie:
wielkość obrazu (h') = 70mm
odległość skali wzorcowej na ekranie: 120mm
odległość rzeczywista skali wzorcowej: 0,2mm
z proporcji obliczamy wymiar rzeczywisty mikroobiektu (h):
120mm/70mm = 0.2mm/h
h = 0.1mm
obliczamy powiększenie:
p = 70mm/0,1mm
p = 700