Podstawy finansow - wykładowca dr Wojciech M * * * * *

opracowane dwa zestawy: XI i XII

ZESTAW XII

1. Przedstaw podstawowe założenia klasyfikacji zjawisk finansowych. Podmiotowa (kto?) - opiera się na kryterium rodzajowego zróżnicowania jednostek gospodarczych na: a) finanse przedsiębiorstw, b) finanse gospodarstw domowych, c) finanse publiczne (dochody - gromadzone środków finansowych w postaci transferów, bonów skarbowych, obligacji, podatków, grzywny dochodów kredytowych), d) finanse banków i instytucji finansowych (operacje finansowe związane z emisją i wycofywaniem pieniądza, emisja pieniądza żyrowego, przyjmowanie depozytów, przelewy między rachunkami bankowymi, dochody z tytułu odsetek z oprocentowań i prowizje za czynności rozliczeniowe), e) finanse ubezpieczeń (przychody - składki od osób ubezpieczonych). Przedmiotowa (co?) - traktując finanse jako instrument pieniężnego podziału wartości materialnych, pomiędzy jednostkami gospodarczymi za przedmiotowe kryterium zjawisk finansowych przyjmujemy związek między ruchem pieniądza a ruchem wartości materialnych będących przedmiotem podziałów pieniężnych. Rodzaje operacji pieniężnych: - dochody i wydatki typu materialnego, - dochody i wydatki typu transferowego, - dochody i wydatki typu transferowego, Funkcjonalna (jak?) - opiera się na kategorii roli pieniężnej w mechanizmach kierowania podmiotami gospodarczymi z punktu widzenia pobudzenia (bodźce ekonomiczne i zespołowe i indywidualne, które kształtują podstawę podmiotu) i zasilania (strumienie finansowe wypływające i wpływające z podmiotów gospodarczych).

2. W oparciu o klasyfikację zjawisk finansowych scharakteryzuj finanse banków, pojęcie wydatków i dochodów. Finanse banków i instytucji finansowych (operacje finansowe związane z emisją i wycofywaniem pieniądza, emisja pieniądza żyrowego, przyjmowanie depozytów, przelewy między rachunkami bankowymi, dochody z tytułu odsetek z oprocentowań i prowizje za czynności rozliczeniowe, wydatki - z tytułu oprocentowania depozytu, wynagrodzenia, wydatki inwestycyjne, podatki i opłaty, nie występuje ZUS. Dochody - odsetki z tytułu oprocentowania i prowizje za czynności rozliczeniowe.

3. Przedstaw pojęcie środka trwałego. Wymień warunki konieczne do uznania przedmiotu za środek trwały. Środek trwały to środek, który ma długi okres użytkowania oraz stosunkowo wysoką wartość. Zużywa się stopniowo, stopniowo “przekazując” swoją wartość wytwarzanym produktom, wyrobom i usługom. Ulegają one stopniowo zużyciu. Wartość tego zużycia stanowi element kosztów działalności określany mianem amortyzacja, która równa się umorzeniu środka trwałego. Środek trwały to środek, który posiada wartość równą i większą od 2500zł.

4. Co składa się na warunki prowadzenia prawidłowej polityki finansowej. Omów je dokładnie. Polityka finansowa - świadome, celowe działanie ludzi i instytucji polegające na realizacji i ustalaniu określonych celów przy pomocy środków finansowych. Mechanizmy polityki finansowej: a) ustalanie norm planistycznych, b) ustalanie norm prawa, c) ustalanie norm indywidualnych. Warunki prawidłowej polityki finansowej: a) cele muszą być możliwe do osiągnięcia w danym okresie i warunkach, b) cele nie mogą się wykluczać, c) środki realizacji muszą być dostosowane do celu, d) cele i środki muszą być jasno określone i znane adresatom, e) polityka finansowa powinna realizować jasno określone i nieprzekraczalne granice minimalnej stabilizacji i konsekwencji, f) prawidłowa polityka finansowa wymaga by prowadziły ją kompetentne osoby z odpowiednim wyposażeniem technicznym.

5. Przedstaw pojęcie papieru wartościowego podaj przykłady omów podstawowe cechy charakterystyczne dowolnie wybranego przykładu. Papier wartościowy - to dokumenty istniejące w postaci fizycznej lub jako zapis komputerowy, z istoty swojej przynoszące ich posiadaczowi dochód. Rodzaje: a) dokumenty dłużne (akcje, obligacje, listy zastawne, weksle) b) świadectwa udziałowe (akcje) c) instrumenty pochodne (opcje, prawa poboru).

6. Przedstaw pojęcie kredytu. Wymień podstawowe funkcje, omów dokładnie jedną z nich. Kredyt - w momencie udzielania tworzy nową siłę nabywczą, jest udzielany odpłatnie na określony cel i czas przez bank w formie gotówkowej (kredytobiorca reguluje płatności) lub bezgotówkowej (bank reguluje płatności). Zasady udzielania kredytu reguluje prawo bankowe, banki biorą odsetki od aktualnej kwoty zadłużenia. Funkcje kredytów: 1) emisyjna - stworzenie nowej siły nabywczej, 2) dochodowa - jeśli część wydatków w danym czasie nie ma pokrycia w przychodach a dokonano ją dzięki przychodom kredytowym a) prosta nie uzupełnia popytu na towary i usługi zmniejszone przez oszczędności pieniężne b) rozdzielcza - uzupełnia globalny popyt i przesunięcie towarów do ich ostatecznych konsumentów 3) kontrolna - uzyskuje informacje o prowadzeniu procesów gospodarczych w kredytowanych podmiotach

7. Wymień przykłady operacji bezgotówkowych. Przedstaw podstawowe założenia dowolnie wybranej operacji bezgotówkowej. Operacje bezgotówkowe: polecenie przelewu, polecenie zapłaty, akredytywa, czek rozrachunkowy, karty płatnicze, rozliczenia planowe, okresowe rozlicznie saldem, inkaso. Polecenie przelewu - może być stosowane do wszelkiego rodzaju zobowiązań osób prawnych i fizycznych posiadających rachunki bankowe. Właściciel rachunku poleca bankowi, aby przelał z tego rachunku określoną kwotę na wskazany rachunek beneficjenta przelewu w dowolnym banku. Polecenie może być realizowane, jeśli zlecający je ma odpowiednie środki na rachunku.

8. Przedstaw podstawowe założenia budżetu i systemu budżetowego. Budżet - roczny plan dochodów i wydatków oraz wskazujący źródła pokrycia niedoboru i rozplanowania nadwyżki. Odzwierciedla założenia i cele polityki gospodarczej państwa w danym okresie oraz jest głównym narzędziem ich realizacji. Założenia budżetu: wysoki poziom wykorzystania mocy wytwórczych gospodarki, stabilny poziom cen, zrównoważony bilans obrotów z zagranicą, wysokie tempo wzrostu gospodarczego. Źródłem dochodów budżetowych są: podatki, opłaty skarbowe, cła, dochody ze sprzedaży składników majątkowych państwa. Głównymi wydatkami są wydatki bieżące tzw. strefy budżetowej tj. administracji publicznej, oświaty, ochrony zdrowia, obronności, nauki i kultury. Różnica między wydatkami i dochodami jest deficytem lub nadwyżką budżetową.

9. Podaj definicję świadczenia podatkowego. Scharakteryzuj ją dokładnie. Podatek - to najbardziej powszechna forma daniny publicznej. Jest to przymusowe świadczenie pieniężne o charakterze ogólnym bezzwrotnym nieodpłatnym, pobierane przez państwo lub inny związek publiczno-prawny na podstawie obowiązujących norm prawnych. Przymusowość oznacza, że władza państwowa nakazuje, w sposób obligatoryjny płacić podatek w określonej wysokości i ustalonym terminie. W razie odmowy stosuje się egzekucję. Pieniężny charakter świadczenia oznacza, że może być on pobierany tylko w formie pieniężnej. Ogólność oznacza, że podatek jest nakładany na podatników wg ustalonych ogólnie zasad prawnych. Bezzwrotność oznacza, że podatek zapłacony nie podlega z reguły zwrotowi. Nieodpłatność oznacza, że podmiot wnoszący podatek nie otrzymuje z tego tytułu żadnego wzajemnego, ekwiwalentnego świadczenia ze strony państwa.

10. Podaj podstawowe założenia skal podatkowych. Co to są zwolnienia i ulgi podatkowe, podaj przykłady. Zwolnienia i ulgi podatkowe - oznaczają zawieszenie lub częściowe zaniechanie pobierania podatków, ale podatek istnieje i jest naliczany. Klasyfikacja I: 1) podmiotowe - są przyznawane ze względu na cechę podatnika np. ilość dzieci, 2) przedmiotowe - są przyznawane ze względu na cechę przedmiotu podatku np. willa. Klasyfikacja II: 1) obligatoryjne - władza udziela ulg i musi je zastosować 2) fakultatywne - mogą być zastosowane ale nie muszą. Skala podatkowa - w przypadku stosowania zróżnicowanych stóp zależnych od stóp procentowych ułożone kolejno stopy podatkowe. Rodzaje skali podatkowej: a) progresywna - charakteryzuje się stopniem podstawy i stopy podatkowej b) regresywna - podstawa opodatkowania rośnie a stopa podatkowa maleje.

ZESTAW XI

1. Scharakteryzuj finanse. Finanse to gospodarka pieniężna, która polega na gromadzeniu pieniądza z różnych źródeł i tytułów oraz na jego wydatkowaniu i lokowaniu na różne cele i w różny sposób. Finanse można podzielić na: finanse gospodarstw domowych , finanse przedsiębiorstw, finanse publiczne, finanse banków, finanse ubezpieczeń zarobkowych.

2. Funkcja pieniądza, omów jeden przykład. Funkcje pieniądza: a) miernik wartości innych towarów - pieniądz wykorzystywany jest do ustalenia wartości wymiennej wszystkich innych towarów, pieniężny wyraz wartości to wielkość społecznie niezbędnych nakładów pracy na produkcję wyrażona w formie ceny. Pieniądz pełni rolę ewidencyjno-kontrolną nad rozmiarami produkcji i spożycia. b) środka cyrkulacji ułatwiającego wymianę towarów przez rozdzielenie w czasie i przestrzeni aktu kupna od aktu sprzedaży c) środka tezauryzacji, czyli gromadzenia skarbu (przechowywanie pieniędzy w sejfowych skrytkach d) środka płatniczego, umożliwiającego spłatę zobowiązań dłużnych, które człowiek przyjmuje na siebie z różnych tytułów, np. z tytułu zwłoki, przekroczenia przepisów w ruch drogowym, umowy itd. e) pieniądza światowego, tzn. ekwiwalentu na rynku światowym.

3. Funkcje kredytu, omów jeden przykład. 1) emisyjna - stworzenie nowej siły nabywczej, 2) dochodowa - jeśli część wydatków w danym czasie nie ma pokrycia w przychodach a dokonano ją dzięki przychodom kredytowym a) prosta- nie uzupełnia popytu na towary i usługi zmniejszone przez oszczędności pieniężne b) rozdzielcza- uzupełnia globalny popyt i przesunięcie towarów do ich ostatecznych konsumentów 3) kontrolna - uzyskuje informacje o przebiegu procesów gospodarczych w kredytowanych podmiotach.

4. Funkcje banków. a) prowadzenie rachunków bankowych b) przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych c) przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych d) udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek pieniężnych e) wykonywanie operacji wekslowych i czekowych f) przyjmowanie i dokonywanie lokat w bankach krajowych i zagranicznych g) udzielanie i przyjmowanie poręczeń i gwarancji bankowych h) dokonywanie obrotu wartościami dewizowymi i prowadzenie obsługi za granicą i) prowadzenie obsługi pożyczek państwowych j) emitowanie i obrót papierami wartościowymi i prowadzenie kont depozytowych pap. wartościowych k) przechowywanie papierów wartościowych, udostępnianie skrytek.

5. Weksel i jego funkcje. Weksel - dokument zobowiązujący wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do zapłacenia określonej sumy w danym terminie. Funkcje weksla: a) płatnicza - można wekslem zapłacić lub przyjąć zapłatę gdy nabywca reguluje należność korzystając z kredytu handlowego, b) kredytowa - odracza płatność. Rodzaje; a) trasowany - występują trzy osoby, bezwarunkowe polecenie wystawcy (trasanta) skierowane pod adresem innej osoby (trasata) do zapłacenia przez nią osobie wskazanej (remitent, beneficjent) określonej sumy w określonym czasie b) własny - występują dwie osoby, wystawiany do 3 miesięcy, dłużnikiem jest wystawca weksla, wystawia i płaci weksel ta sama osoba.

6. Techniki prowadzenia kredytów, czemu służy i na czym polega prowadzenie kredytowania. Techniki kredytów: 1) na rachunku rozliczeniowym 2) na rachunku kredytowym 3) na specjalnych rachunkach kredytowych. Przedsiębiorstwa potrzebują funduszy na rozpoczęcie działalności i na jej kontynuację. Najpowszechniej wykorzystywanym zewnętrznym źródłem funduszy są kredyty bankowe. W gospodarce rynkowej należą one do najważniejszych czynników decydujących o wzroście gospodarczym. Podstawą udzielenia kredytu jest umowa kredytowa zawierana między bankiem a kredytobiorcą.

7. Co to jest faktoring. - to skup wierzytelności, polega na wykupie przez bank faktur wystawionych przez przedmiot z tytułu podpisanych umów handlowych. Faktorant sprzedaje swoją wierzytelność, a faktor ją nabywa. Sprzedający swoją wierzytelność na rzecz banku otrzymuje należną kwotę przed terminem wymagalności płatności faktury. Nie otrzymuje równowartości faktury, tylko kwotę z tytułu sprzedaży wierzytelności. Jest to forma kredytowania należności, gwarantuje zabezpieczenie przedsiębiorstwa przed ryzykiem, to inkasowanie należności przez bank. Rodzaje faktoringu: a) pełny - polega na skupie wierzytelności handl. w związku z którym bank w przypadku braku spłaty w terminie może dochodzić spłaty od dłużnika wierzytelności, jak również od podmiotu, który sprzedał bankowi tą wierzytelność. Bank żąda zabezpieczenia w postaci weksla inblanco z deklaracją wekslową b) niepełny - to skup wierzytelności handl. a wykup od faktoranta w związku z którym w przypadku braku spłaty wierzytelności w terminie bank może żądać zapłaty do dłużnika należności c) mieszany - skup wierzytelności łączący w sobie elementy faktoringu pełnego i niepełnego.

8. Zasady budżetowania, omów jeden przykład. Wydatki budżetu: środki na realizację zadań państwa lub gminy bez wliczania wcześniej zaciągniętych zobowiązań, są realizowane z chwilą przelewu bankowego lub wypłaty z kasy. Rodzaje budżetowania: a) budżetowanie brutto - jednostka budżetowa nie może finansować dodatkowych wydatków. Taka jednostka nosi nazwę jednostki budżetowej np. szkoła, b) budżetowanie netto - jeśli wydatki są niższe od dochodów to różnicę dostaje z budżetu (dotacja wyrównawcza) jeżeli dochody są wyższe niż wydatki to różnicę oddaje do budżetu

9. Podatek, elementy składowe, różnice między podatkiem a opłatą. Podatek - przymusowe świadczenie pieniężne ogólne bezzwrotne i nieodpłatne, pobierane przez państwo na podstawie przepisów prawa, które określają wymiar, termin i warunki płatności. Elementy podatku: a) podmiot i przedmiot podatku - podmiot podatku czynny (państwo), bierny (płatnik i podatnik). Płatni osoba fizyczna lub prawna która ponosi ciężar świadczenia podatkowego i doznaje uszczuplenia swego dochodu. Płatnik - osoba fizyczna i prawna, która na podstawie przepisów jest zobowiązana do odprowadzania świadczenia podatkowego na rachunek instytucji, która ma prawo do wyboru tych świadczeń. Przedmiot podatku - rzecz, nieruchomość lub zdarzenia z którymi wiąże się powstanie obowiązku podatkowego. b) podstawa opodatkowania - to wyrażone zwykle w pieniądzu wartość przedmiotu opodatkowania ustalona przez przepisy prawa podatkowego, c) stopa podatkowa i saldo stóp - wyrażona w % część podstawy opodatkowania która w postaci świadczenia podatkowego ma wejść do budżetu. Zastosowanie odpowiedniej stopy podatkowej do procentowej daje wymiar, czyli kwotę podatku, jaką trzeba wpłacić do budżetu, d) kwota podatku, e) zwolnienia i ulgi.

ZESTAW XII

1. Przedstaw podstawowe założenia klasyfikacji zjawisk finansowych.

2. W oparciu o klasyfikację zjawisk finansowych scharakteryzuj finanse banków, pojęcie wydatków i dochodów.

3. Przedstaw pojęcie środka trwałego. Wymień warunki konieczne do uznania przedmiotu za środek trwały.

4. Co składa się na warunki prowadzenia prawidłowej polityki finansowej. Omów je dokładnie..

5. Przedstaw pojęcie papieru wartościowego podaj przykłady omów podstawowe cechy charakterystyczne dowolnie wybranego przykładu.

6. Przedstaw pojęcie kredytu. Wymień podstawowe funkcje, omów dokładnie jedną z nich.

7. Wymień przykłady operacji bezgotówkowych. Przedstaw podstawowe założenia dowolnie wybranej operacji bezgotówkowej.

8. Przedstaw podstawowe założenia budżetu i systemu budżetowego.

9. Podaj definicję świadczenia podatkowego. Scharakteryzuj ją dokładnie.

10. Podaj podstawowe założenia skal podatkowych. Co to są zwolnienia i ulgi podatkowe, podaj przykłady.

ZESTAW XI

1. Scharakteryzuj finanse.

2. Funkcja pieniądza, omów jeden przykład.

3. Funkcje kredytu, omów jeden przykład.

4. Funkcje banków.

5. Weksel i jego funkcje.

6. Techniki prowadzenia kredytów, czemu służy i na czym polega prowadzenie kredytowania..

7. Co to jest faktoring.

8. Zasady budżetowania, omów jeden przykład.

9. Podatek, elementy składowe, różnice między podatkiem a opłatą.

---