pbiu, Bank Państwowy

Bank Państwowy	Bank w formie spółki akcyjnej	Bank Spółdzielczy
Toworzony na podst. Rozporządzenia Rady Ministrów na wniosek Ministra Skarbu, po zaopininiowaniu przez Komisję Nadzoru Bankowego	Wymagane zezwolenie Komisji Nadzoru Bankowego; musi być 3 założycieli (mogą być osobami prawnymi)	Założyciele: min. 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne.
Rozporządzenie: nazwa, siedziba, przedmiot i zakres działania, fundusze statutowe		Założyciele uchwalają statut
Organy: Rada Nadzorcza i Zarząd	Organy: Rada Nadzorcza i Zarząd	Organy: Rada Nadzorcza i Zarząd
Rada Nadzorcza -> Przewodniczącego powołuje prezes rady ministrów, pozostałych członków Minister Skarbu; kadencja 3 lata. Członkowie RN muszą wykazywać się znajomością finansów i nie mogą zajmować się działalnością konkurencyjną.	Rada Nadzorcza -> co najmniej 5 osób wybieranych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy; o każdej zmianie RN informuje się Komisje Nadzoru Bankowego	Rada Nadzorcza - minimum 5 osób, z czego 1/5 mogą stanowić pracownicy banku
Zarząd - powoływany przez Radę Nadzorczą	Zarząd - co najmniej 3 osoby wyznaczone przez RN.	Zarząd - co najmniej 3 osoby, z tego 2 muszą być zatrudnione w banku
	Prezes - wyznaczany przez RN, KNB musi wyrazić zgodę. Warunki jakie musi spełniać kandydat: Nie był karany za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe z wyłączeniem przestępstwa ściganych oskarżenia prywatnego Jeśli sprawowała udokumentowane straty w miejscu pracy albo w związku z pełnieniem funkcji członka organizacji prawnej -> to nie może być kandydatem Kto na zakaz prowadzenia działalności gosp. Na własny rachunek oraz pełnienia funkcjie pełnomocnika przedsiębiorcy, członka RN, członka komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, spółce z o.o. lub spółdzielni. Musi dawać rękojmie ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem. Musi posiadać wykształcenie zawodowe w prowadzeniu bankiem. Staż przynajmniej 5 lat na stanowisku kierown. I musi znać język polski -> KNB może od tego odstąpić jeśli jest mały zakrs działalności banku KNB odmawia zgody: Kiedy w stosunku do kandydata jest prowadzone postępowanie karne Kiedy osoba była karana za inne przestępstwo np. gwałtu	Prezes - mianowany przez RN, wymagana zgoda KNB

Tworzenie banku:

1) Warunki uzyskania zezwolenia KNB na utworzenie banku:

Zostało zapewnione wyposażenie banku:

w fundusze własne -> wielkość powinna być dostosowana do rozmiaru działalności
pomieszczenia posiadające urządzenia techniczne należycie zabezpieczające przechowywanie w banku wartości materialnych

Założyciele oraz osoby przewidziane do objęcia stanowiska prezesa i 1 członek komisji dają rękojmie ostrożnego i stabilnego zarządzania
przedstawiony przez założycieli plan działalności banku na okres co najmniej 3 lat wskazuje, że działalność ta będzie bezpieczna dla środków pieniężnych gromadzonych w banku.

Otrzymanie zgody nie jest równoważne z możliwością prowadzenia działalności.

Jeśli w ciągu 6 miesięcy od uzyskania zgody nie rozpoczął działalności, to zezwolenie traci ważność.

Podział funduszy własnych:

- fundusze podstawowe (fundusze zasadnicze)

- fundusze uzupełniające (zysk z lat ubiegłych)

- fundusze pomniejszające fundusze własne (strata z lat ubiegłych; WNiP)

Fundusz zasadniczy

Bank Państwowy

Bank S.A.

- fundusz statutowy

- fundusz zapasowy

- fundusz rezerwowy

- wypłacony i zarejestrowany kapitał zakładowy

- kapitał zapasowy

- kapitał rezerwowy

- wypłacone udziały

- fundusz zapasowy

- fundusz rezerwowy

LIMITY KONCENTRACYJNE

1 limit koncentracji: Suma kredytów pożyczek pieniężnych gwarancji bankowych i poręczeń członkom zarządu rady nadzorczej banku lub osobie zajmującej kierownicze stanowisko w banku nie może przekroczyć w banku w formie spółki akcyjnej i banku państwowym 10% sumy funduszy podstawowych, a w banku spółdzielczym 25% sumy funduszy podstawowych

2 limit koncentracji: Suma wierzytelności banku udzielanych przez bank zobowiązań pozabilansowych ( gwarancja, akredytywa, awal, poręczenie) oraz posiadanych przez bank bezpośrednio lub pośrednio akcji lub udziałów w innym podmiocie wniesionych dopłat w Sp. z o.o. lub wkładów lub sum komandytowych w zależności od tego, która z tych kwot jest większa w Sp. komandytowej lub Sp. komandytowo- akcyjnej obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie nie może przekroczyć limitów:

20% funduszy własnych banku wobec każdego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie gdy którykolwiek z tych podmiotów jest w stosunku do banku podmiotem dominującym lub zależnym albo jest podmiotem zależnym od podmiotu dominującego wobec banku.
25% funduszy własnych banku dla zaangażow. banku wobec każdego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie gdy żaden z nich nie jest podmiotem powiązanym z bankiem w sposób określony w punkcie 1.

Podmiot dominujący - podmiot w sytuacji gdy:
posiada bezpośrednio lub pośrednio przez inne podmioty większość głosów w organach innego podmiotu także na podstawie porozumień z innymi osobami
jest uprawniony do powoływania lub odwoływania większości członków organów zarządz. innego podmiotu ( banku)
więcej niż połowa członków zarządu drugiego podmiotu jest jednocześnie członkami zarządu, prokurentami lub osobami pełniącymi funkcje kierownicze pierwszego podmiotu bądź innego podmiotu pozostającego z tym pierwszym w stosunku zależności

Podmiot zależny- podmiot w stosunku do którego inny jest podmiotem dominującym z zastrzeżeniem, że wszystkie podmioty zależne od podmiotu zależnego uważa się również za podmioty zależne od podmiotu dominującego.

Podmioty powiązane kapitałowo lub organizacyjnie - co najmniej 2 podmioty z których przynajmniej 1 bezpośrednio lub pośrednio wywiera znaczący wpływ na pozostałe lub które stanowią dla banku jedno ryzyko gospodarcze ze wzglądu na to, że kondycja finansowa jednego z nich może mieć wpływ na spłatę zobowiązań przez pozostałe.

3 limit koncentracji: Suma zaangażowania banku równych lub przekraczających 10% funduszy własnych banku ( tzw. duże zaangażowanie) w stosunku do podmiotów, powiązanych, zależnych albo nie od banku nie może być wyższa niż limit, który wynosi 800% funduszy własnych.

Limity koncentracji nie dotyczą Skarbu Państwa, NBP, Europejskiego Banku Centralnego, Rządów Państw OECD, Banków Centralnych Państw OECD, ponieważ są to podmioty o małym ryzyku.

CZYNNOŚCI BANKOWE

1) Umowa rachunku bankowego

W umowie rachunku bankowego banki zobowiązują się względem posiadacza rachunku na czas oznaczony lub nieoznaczony do przechowywania jego środków pieniężnych i przeprowadzania na jego polecenie rozliczeń pieniężnych.

Rodzaje:

rachunki rozliczeniowe ( bieżące i pomocnicze)
rachunki lokat terminowych
rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo - rozliczeniowe, terminowych lokat oszczędnościowych ( wyłącznie dla osób fizycznych, szkolnych kas oszczędnościowych oraz zakładów… )
rachunki powiernicze - mogą być prowadzone wyłącznie dla:

- osób prawnych

- jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, o ile

posiadają zdolność prawną ( np. Sp. Jawna, Sp. Komandytowa )

- dla osób prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek w tym

dla przedsiębiorstw indywidualnych

Istnieje możliwość prowadzenia wspólnego rachunku dla osób fizycznych i dla jednostek samorządu terytorialnego (pod warunkiem że dwie gminy/powiaty ubiegają się o dotacje). Każdy z posiadaczy może wtedy samodzielnie dysponować środkami i wypowiedzieć umowę.

Rachunek martwy -> bank może rozwiązać umowę, jeśli na r-ku nie było w ciągu 2 lat żadnych operacji poza dopisywanie odsetek, a saldo nie przekracza kwoty minimalnej określonej w umowie.

Egzekucja z rachunku bankowego -> zajęciu nie podlegają środki w kwocie przekraczającej 3krotne wyngrodzenie ogłaszane przez GUS za miesiąc poprzedni.

Śmierć posiadacza rachunku -> Kwotę ostatniego świadczenia bank ma obowiązek wypłacić dla osoby w stanie spoczynku, jeśli dokonał on przelewu za wcześnie, nie wiedział o śmierci

Dyspozycja na wypadek śmierci -> pełnomocnictwo; można zadysponować, że po śmierci zosają wypłacone środki pieniężne zastępnym. Kwota nie może być jednak większa niż 20krotność przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego przez ZUS za miesiąc przed śmiercią.

Rachunek od 13 do 18 r.ż -> posiadacz może dysponować swobodnie środkami na rachunku, chyba że rodzic sprzeciwi się na piśmie, wtedy każda transakcja wymaga zgody rodzica.

2) Umowa kredytu

Bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji odbiorcy na czas oznaczony, określone środki pieniężne na określony cel.

Kredytobiorca zobowiązuje się środki wykorzystać na określony cel, zapłacić określone odsetki oraz prowizję.

Elementy obowiązkowe umowy kredytu:

główne:

- strony umowy

- kwotę i walutę kredytu

- cel kredytowania

- zasady i terminy spłaty

- wysokość oprocentowania i zmiany oprocentowania w przypadku kiedy oprocentowanie jest zmienne

dodatkowe:

- sposób zabezpieczenia kredytu

- zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania kredytu

- terminy i sposób pozostawienia dla kredytobiorcy środków pieniężnych

- wysokość prowizji

- warunki dokonania zmiany i rozwiązania umowy o kredyt

Umowa kredytu powinna być na piśmie, można tez w formie ustnej, ale tego się nie praktykuje, bo są trudności dowodowe. Może być też w formie elektronicznej ( z podpisem certyfikowanym elektronicznym ).

Termin wypowiedzenia umowy przez bank to 30 dni ( skrócić go nie można ale wydłużyć tak), w przypadku upadłości przedsiębiorstwa termin ten wynosi 7 dni, ale jeśli jest program naprawczy u kredytobiorcy to wtedy nie można wypowiedzieć umowy.

KREDYTY DLA PRACOWNIKÓW ORAZ DLA PODMIOTÓW DOMINUJĄCYCH I ZALEŻNYCH OD BANKU

Bank nie może stosować korzystniejszych warunków gwarancji i korzystniejszych warunków!

Kredyty dla członków RN i członków zarządu:

- wymagany osobny regulamin

- kredyty powyżej 10.000 € wymagają uchwały podjętej 2/3 głosów przez Zarząd i Radę Nadzorczą

- o kredytach powyżej 30.000 € trzeba poinformować KNB

Kredyty konsumenckie:

- dla osoby fizycznej

- kredytem konsumenckim nie jest: kredyt powyżej 80.000zł, jeśli odraczany jest termin spłaty bez dodatkowych kosztów, odroczenie płatności za prąd, telefon, itp.

Ustawa antylichwiarska: wysokość oprocentowania kredytu nie może być wyższa niż 4krotnośc stopy lombardowej (4,25) Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący.

Pożyczka	Kredyt
Uregulowana w Kodeksie Cywilnym	Uregulowany w Prawie Bankowym i Ustawie o Kredycie Konsumenckim
Nie posiada celu. Przeniesienie własności określonych środków pieniężnych.	Posiada cel. Nie ma przeniesienia własności, bank tylko oddaje do dyspozycji środki.
Może być nieoprocentowana	Musi być oprocentowany.
Może jej udzielić każdy	Może być udzielony tylko przez osoby upoważnione
Przedmiotem pozyczki są rzeczy określone co do gatunku (szerszy zakres niż kredyt)	Przedmiotem kredytu są środki pieniężne

3) Gwarancje

Gwarancja jest to jednostronne zobowiązanie banku gwaranta, że po spełnieniu przez podmiot uprawniony tzw. beneficjenta gwarancji określonych warunków zapłaty, które mogą być stwierdzone w tym zapewnieniu pewnymi dokumentami, jakie beneficjent dołączy do żądania zapłaty, bank wykona świadczenie pieniężne na rzecz beneficjenta gwarancji bezpośrednio lub za pośrednictwem innego banku

Gwarancja	Poręczenie
Gwarant nie może ponieść żadnych zarzutów jakie przysługuję zleceniodawcy	Poręczycielowi przysługują wszystkie zarzuty jakie ma
Ma charakter określony - do pewnej kwoty	Poręczycielowi odpowiada w sposób nieograniczony tzn. do wysokości zobowiązania głównego
Ważność nie ma związku z ważnością umowy między zleceniodawcą a beneficjentem

4) Akredytywa dokumentowa

Bank działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu może zobowiązać się do osoby 3 ( beneficjenta), że dokona zapłaty beneficjentowi akredytywy ustalonej kwoty pieniężnej po spełnieniu przez beneficjenta wszystkich warunków określonych w akredytywie -> tzw. akredytywa dokumentowa

Akredytywa występuje zwykle w handlu zagranicznym.

5) Akredytywa pieniężna

Bank działając na zlecenie klienta, ale we własnym imieniu może się pisemnie zobowiązać że dokona zwrotu pod wypłacone beneficjentowi lub skupi weksle frasowane ciągnione przez beneficjenta na wskazany bank.

Akredytywa pieniężna ma zastosowanie w rozliczeniach międzynarodowych.

6) Akredytywa stand-by

charakter podobny do gwarancji na żądanie. Zabezpiecza szkody wykonane przez zleceniodawcę beneficjentowi

* Banki hipoteczne i przedstawiciele banków zagranicznych akredytyw nie mogą udzielać.

Akredytywa stand-by może być uważana za szczególny przypadek gwarancji bankowej.

Podobieństwa i różnice akredytywy i gwarancji:

inny cel gospodarczy
inna funkcja ( akredytywa - f. płatnicza, gwarancja - f. zabezpieczająca)
akredytywa zabezpiecza beneficjenta przed skutkami odmowy wykonania umowy przez zleceniodawcę
gwarancja zabezpiecza beneficjenta jeszcze przed innymi ryzykami
bank otwierający akredytywę ma obowiązek spełnić żądanie beneficjenta po przedłożeniu dokumentów, w gwarancji wystarczy tylko żądanie
akredytywa może mieć charakter przekazu, gwarancja NIE

OPERACJE WEKSLOWE I CZEKOWE

Funkcje weksli: zabezpieczająca i płatnicza

Rodzaje weksli: własne (zabezpieczają wierzytelność) i trasowane (do dyskontowania)

Czek: bezwarunkowe polecenie zapłaty przez bank osobie, którą wskazał wystawca. Czek do zapłaty powinien być zrealizowany w terminie 10 dni, później wystawca czeku może go odwołać. Można wystawić czek na okaziciela.

Rozliczenia pieniężne: gotówkowe i bezgotówkowe.

Czek rozrachunkowy - dyspozycja wystawcy, posiadaczy rachunku do obciążenia jego rachunku.

Polecenie zapłaty - udzielono bankowi dyspozycja wierzyciela obciążenia określoną kwotę r-ku bankowego dłużnika i uznania tej kwoty na rachunku wierzyciela. Warunki: dłużnikiem jest osoba fizyczna - wartość polecenia nie większa niż 10.000 EUR, pozostali dłużnicy - do 50.000 EUR.

Odpowiedzialność rozliczeń: wszystkie banki ponoszą odpowiedzialność za ich prawidłowość i terminowość.

Bankowe papiery wartościowe: odrębny typ papierów wartościowych, które mogą być emitowane tylko przez bank. Mogą opiewać tylko na kwoty pieniężne z ich treści wynika zobowiązanie banku do zwrotu określonej kwoty pieniężnej wraz z odsetkami. Jest to alternatywny sposób pozyskiwania środków pieniężnych. 30 dni przed emisją należy poinformować NBP.

SZCZEGÓLNE PRAWA I OBOWIĄZKI BANKÓW

Prezesa

Prawo do żądania i możliwości wyboru sposobu zabezpieczenia wierzytelności wynikających z czynności bankowych nawet w trakcie umowy kredytowej
Prawo do stosowania potrącenia, dot. kaucji blokowanych środków na rachunku bankowym, dysponowanie rachunkiem
Prawo do stosowania sekuratyzacji
Stosowanie lub wystawianie bankowych tytułów egzekucyjnych.
Wydawanie wzorów i regulacji bankowych
Prawo do pobierania opłat

Obowiązki:

Przestrzeganie tajemnicy bankowej.
Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy.
Obowiązek ogłaszania stawek oprocentowania i prowizji w miejscu prowadzenia działalności
Obowiązek obsługi wpłat o charakterze publiczno- prawnym

Bankowe tytuły egzekucyjne- ułatwianie sposobu dochodzenia wierzytelności banku na drodze postępowania egzekucyjnego. Dokument urzędowy stwierdzający wierzytelność banku wobec osoby, która dokonała z nim czynności bankowej. NBP nie może wystawić. Można również wystawić osobie, która przejęła dług (np. spadkobierca).

Obowiązek zachowania tajemnicy bankowej:

Pracownik ma obowiązek w tajemnicy trzymać wszelkich informacji na temat klientów banku
Zakres czasowy tajemnicy bankowej jest bezterminowy

KONSEKWENCJE: kara pozbawienia wolności do 3 lat, grzywna w wys. 1 mln

Informacje mogą wykorzystywać:

Same banki; wymieniają się między sobą informacje o klientach (banki nie mogą odmówić przekazania informacji o obrotach)
Podmioty publiczno-prawne:

Z żądaniem ujawnienia tajemnicy bankowej może się zwracać Komisja Nadzoru Bankowego w trakcie przeprow. Czynności bankowej
Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd
Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
NIK
Biegli rewidenci, którzy badają księgi bankowe
Służby ochrony państwa : VOP, żołnierze wywiadu
Generalny Inspektor Informacji Finansowej
Sąd i prokuratura w zakresie toczącego się postępowania
Dyrektor Izby Celnej w związku ze sprawą karną lub karno-skar.
Policja, jeżeli jest to konieczne do zapobieganiu przestępstwu
Naczelnik Urzędu Skarbowego

Od I.2003 roku banki mają obowiązek przekazywania ZUS informacje o rachunkach bankowych oraz dane o posiadaczach tych rachunków

SEKURATYZACJA: Banki mają pulę wierzytelności trudnych do odzyskania. Aby poprawić płynność banku także wierzytelności przekazuje się spółce S.A., która emituje papiery wartościowe a środki z emisji przekazuje bankowi. Spłaty papierów wart. dokonuje się z płatności ściąganych przez bank.

ZABEZPIECZENIE WIERZYTELNOŚCI BANKU: Zabezpieczenia służą odzyskaniu środków pieniężnych

Rodzaje:

Osobowe- poręczenie wobec prawa bankowego lub wekslowego (awal)

-wystawienie weksla In blanco

-gwarancje bankowe, akredytywy

-oświadczenie patronackie

-przelew wierzytelności (cesja)

-solidarne przystąpienie do długu kredytowego

-pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem

Rzeczowe

-hipoteka

-zastaw zwykły oraz rejestrowy

-przewłaszczenie na zabezpieczenie

-blokada rachunku bankowego

-kaucja

-poręczenie według prawa cywilnego

W przypadku egzekwowania przez bank zabezpieczenia osob. może robić egzekucję z całego majątku (osoba może zostać z niczym).

W przypadku zabezpieczenia rzeczowego- egzekucję robi z danej rzeczy.

PORĘCZENIE WEDŁUG PRAWA CYWILNEGO: Poręczyciel wobec banku zobowiązuje się wykonać zobowiązania gdyby dłużnik umowy nie wykonał (dziwnie brzmi…)

Musi być zawarta na piśmie.

Jeżeli dłużnik główny zalega wobec banku, bank ma swobodę, od kogo będzie ściągał (dłużnik główny lub poręczyciel)

Poręczenie dokonane przez małżonków- regulacje kodeksu rodzinnego; jeżeli małżonek zaciągnie kredyt za zgodą drugiego małżonka, to bank może ściągać wierzytelność ze wspólnego majątku.

Poręczenie może być udzielone wobec długu, który istnieje lub powstanie.

Weksel In blanco: Wystawca wskazuje siebie jako płatnika na żądanie banku. Nie pisze się kwoty. Weksel podpisuje wystawca i awalista. Poręczenie (wg prawa cywilnego) weksla powinno umieszczać się na przedzie..

Poręczenie wg prawa cywilnego:

-poręczenie istnieje dopóki istnieje dług główny

-gdy kredyt okaże się nieważny to poręczenie cywilne jest nieważne, a wg prawa wekslowego jest ważne

-awalista nie może się zwolnić z poręczenia, zawsze odpowiada jako dłużnik, solidarny praw. cywil. - możliwe jest zniesienie poręczenie solidarne

CESJA: Przelew wierzytelności na poręczenie. Bank zawiera umowę według której zawiera cesję z polisy ubezpieczeniowej, np. ubezpieczenie AC.

OŚWIADCZENIE PATRONACKIE: Dokument zawierający oświadczenie spółki matki wobec banku dotyczące zobowiązań finansowych spółki córki lub wnuczki. Treść przybiera formę niewiążącego oświadczenia dobrej woli. Są to miękkie oświadczenie patronackie lub zapewnienie odszkodowania razie niespełnienia zabezpieczonego roszczenia przez sp córkę lub wnuczkę (ośw patr twarde). Jest pozbawione skutków prawnych wyraża moralne zaangażowanie się spółki matki do utrzymania w dobrej kondycji fin. spółki córki.

Twarde oświadczenie patronackie- spółka matka zobowiązuje się zapewnić płynność finansową spółce córce, która ma możliwość spłaty zaciągniętego kredytu.

PRZYSTĄPIENIE DO DŁUGU: Możliwe jest że do długu istniejącego przystępuje osoba w charakterze dłużnika solidarnego. Nie można przystąpić do długu przyszłego. Przystępujący zawiera umowę z dłużnikiem już w istniejącym lub z bankiem, bez wiedzy dłużnika. Przystępujący nie może samodzielnie podpisywać orzekań o zmianie warunków umowy.

Ustawowe przystąpienie do długu:

-nowy wspólnik spółki jawnej, która zaciągnęła kredyt

-tak samo w spółce partnerskiej i komandytowej

Zawiązanie spółki jawnej przez osoby fizyczne lub praw. i przedsiębiorcy, który miał dług.

Przejęcie długu- osoba przejmująca dług zwalnia z płacenia długu osob., która ją zaciągnęła. Nie zmienia się treść umowy.

PEŁNOMOCNICTWO DYSPONOWANIA RACHUNKIEM: Prawo do potrącenia kwoty niespłaconego długu z rachunku bankowego, jeżeli bankiem prowadzącym rachunek bankowy jest bank wierzyciela. Albo jest to prawo do wypłacenia niespłaconego długu, gdy bankiem prow. rachunki jest inny bank niż wierzyciel.

Prawo powinno być nieodwołalne, nie wygasające w przypadku śmierci posiadaczy rachunku, powinno się dokonać blokady części środków na rachunku.

Ograniczenie do pełnomocnictwa dysponowania rachunkiem- samorządu teryt. Nie może ustanowić pełnomocnictwa.

ZASTAW: Wierzyciel, którego wierzytelność została zabezp. Zastawem na rzeczy może dochodzić zabezp. Z tej rzeczy bez względu na to czyją ona stała się własnością z pierwszeństwem przed właścicielem rzeczy.,

Żeby ustanowić zastaw trzeba zawrzeć umowę.

Przedmiot zastawu: wszystkie rzeczy dopuszczone do obrotu i ruchome, prawa majątkowe.

Zastaw może być ustanowiony też na rzeczy osoby, która nie jest dłużnikiem, ale chce ustanowić zabezpieczenie na rzecz banku.

Zbieg zastawu- zastaw powstały później przy egz. Ma pierwszeństwo przed zastawem, który powierzono wcześniej, jeżeli wierzyciel nie wiedział o wcześniejszych zastawach.

W zastawach zwykłych nie jest możliwe przejęcie rzeczy na własność w celu zaspokojenia długu, konieczna jest egzekucja w drodze postępowania sądowego. Rzecz trzeba sprzedać i z uzyskanej kwoty bank uzyskuje zaspokojenie.

WYGAŚNIĘCIE ZASTAWU

-jeżeli wierzytelność przestała istnieć (spłacony dług, pożyczka)

-jeżeli bank się zrzeknie umowy zastawu

-gdyby bank stał się właścicielem przedmiotu zastawu np. sprzedaż przedmiotu

- sprzedaż rzeczy w trakcie egzekucji

HIPOTEKA: Jest to ograniczone prawo rzeczowe, które daje wierzycielowi prawo do zaspokojenia się z nieruchomości na którą została ustanowiona.

Gdyby dłużnik sprzedał nieruchomość, bank również może dochodzić swojej wierzytelności.

Rodzaje:

sposób powstania

-hipoteka umowna- mowa o formie aktu notarialnego

-przymusowa- bank może doprowadzić do ustanowienia hipoteki przymusowej na nieruchomości poręczyciela

2. jaką wierzytelność zabezp.

-zwykła-zabezp. Wierzytelności o określonej wartości kredytu- gdy odsetki liczy się według stałej stopy procentowej

-kaucyjna- kredyt zmienia stopę %

-łączna- powstaje jeżeli dochodzi do podziału nieruchomości obciążonej hipoteką, to wtedy każda część jest obciążona hipoteką

Przedmiot hipoteki

-na nieruchomości

-na użytkowniku wieczystym

-na współwłasności

-własnościowe- spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego

-spółdzielczym prawie do użytkowania lokalu

-prawie do domu

Nie można ustanowić na lokatorskie spółdzielcze prawie do lokalu

-wierzytelności zabezpieczone hipoteką (subitabulat)

FINANSOWANIE LEASINGOWE: zabezpieczenie na wierzytelności rat leasingowych

EGEK. Z HIPOTEKI

Trzeba wszcząć postępowanie sądowe, nadać tytuł wykonawczy i wtedy komornik wzywa dłużnika aby w ciągu 2 tygodni spłacił wierzytelność. Jeżeli tego nie zrobi wszczyna egz z nieruchomości. Ustala się cenę rynkową i następuje licytacja. Gdy licytacja nie dojdzie do skutku to cenę obniża się najpierw o 25 % a potem o 50%. Gdy nie dojdzie do licytacji to bank może nabyć nieruchomość po ostatniej cenie z licytacji, ale i tak musi ją potem sprzedać.

Regulacja- ustawa z 06.12 o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów

ZASTAW REJESTROWY

Umowa na piśmie pomiędzy osobą uprawnioną do rozpowszechniania zastawu tzw. Zastawcą a wierzycielom zastawnikiem oraz wpis do rejestru zastawu (30 dni od zawartej umowy)

Elementy umowy:

1. Data kiedy została zawarta

2. Wskazane strony umowy

3. Przedmiot zastawu (cechy zastawu)

4. Oznaczyć wysokość wierzytelności (w walucie polskiej lub obcej)

Przedmiot zastawu

Nie ma ograniczeń. Przy zastawie zwykłym konieczność wydania rzeczy osobie

Zastaw rejestrowy- osoba, która ustanawia zastaw, może z tej rzeczy korzystać.

Można ustanowić zastaw na sieci komputerowej i w trakcie wymieniać części.

Wniosek o wpis do rejestru zastawu może złożyć zastawca jak i zastawnik.

ZASTAW REJESTROWY

Nie ma potrzeby aby wierzyciel prowadził egzekucje, można ją przejąć na własność, dot. rzeczy używanych powszednie w obrocie towaru. Może sprzedać tą rzecz przez komornika lub notariusza.

Zastawnik może korzystać z dochodu używania przedmiotu zastawu.

Sposoby takie (pozasądowe) są możliwe, jeżeli zostały zawarte w umowie.

PRZEWŁASZCZENIE NA ZABEZPIECZENIE

Art. 110

Zabezpieczenie wierzytelności banku może być dokonane w drodze przeniesienia na bank przez dłużnika lub osobę trzecią do czasu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją prawu własności rzeczy ruchomej lub papierów wartościowych.

Przewłaszczenie ma zabezpieczenie na przedmiocie.

KAUCJA

Art. 102

W celu zabezpieczenia należności banku lub osoby trzecie może przenieść określoną kwotę złotych lub w innej walucie, wymienionej na własność banku.

Bank jest zobowiązany do zwrotu tej kwoty po uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją.

Kaucja może być oprocentowana, bank nie ma obowiązku zwrotu, która jest równa niezapłaconemu zadłużeniu wraz z odsetkami i prowizją.

Przedmiotem mogą być tylko należności pieniężne, można ją uczynić tylko w środkach pieniężnych.

W Sp. z o.o. kaucję wpłacają osoby fizyczne, odsetki z kaucji otrzymują właściciele. Kredyt otrzymuje spółka.

Ustanowienie kaucji wymaga najczęściej umowy, ale może odbyć się w sposób porozumień.

Jeżeli kaucja jest oprocentowana i ktoś się spóźnia to również odsetki należy zaliczyć na poczet spłaty długu.

BLOKADA ŚRODKÓW NA RACHUNKU

Jest to ograniczenie swobody w dysponowaniu środkami przez posiadacza rachunku i jego pełnomocników.

Bank przyjmuje blokadę powinien żądać udzielenia pełnomocnictwa do dysponowania zablokowanym rachunkiem bankowym w zakresie:

-prawo do pobrania niespłaconego długu z rachunku bankowego

-prawo do potrącenia niespłaconego długu

Blokadę ustanawia posiadacz rachunku lub pełnomocnik.

Można ustanowić też na rzecz banku, który nie jest wierzycielem.

Można ustanowić blokady na rachunku jednostek samorządu terytorialnego.

JAKOŚĆ ZABEZPIECZNIA POD WZGLĘDEM JAKOŚCI DOCHODZ. PRZEZ BANK

Kaucja o ile zastaw złożono w wysokości jak wierzytelność, którą zabez.
Blokada na rachunku jeżeli zabezp. Taką samą kwotę
Zastaw rejestrowy
Przewłaszczenie na zabezpieczeniach
Cesja wierzytelności
Weksel własny in blanco i poręczenie wg. Prawu ...(?)
Zastaw kaucyjny hipoteki
Nieodwołalne pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem

2-5 zab. Rzeczowe - wierzyciel może się spodziewać odzyskania jakiejś części pewnej

6-8 zab osobowe- mają znaczenie przy kredycie konsumpcyjnym

Jeżeli przez 12 miesięcy dług nie jest spłacany, bank musi założyć rezerwę na całą wierzytelność.

Zabezp dają również bankom możliwość pomniejszenia tworzenia rezerw.

KRYTERIA ZALICZANIA EKSPOZYCJI BANKU

Jest to wszystko co dotyczy środków w banku: akredytywa, poręczenia

Kategoria normalna
Pod obserwacją
Zagrożone

Ekspozycje poniżej standardu
Wątpliwe
Stracone

Kredyt dla osób fizycznych (detaliczne)

Nominalne- opóźnienie do jednego miesiąca
Pod obserwacją- opóźnienie przekracza 1 miesiąc ale nie dłużej niż 3 mce
Poniżej standardu- opóźnienie w płatnościach dłuższe niż 3 miesiące, ale nie dłuższe niż 6 miesięcy
Wątpliwe- opóźnienie > 6 m < 1 rok
Stracone- przekracza 1 rok lub wobec dłużnika wszczęto egzekucję lub dłużnik kwestionuje dług, lub bank nie wie gdzie dłużnik się znajduje

REZERWY

Pod obserwacja- 1,5 % (opóźn. Do 1 mca)
Poniżej standardu- 20%
Wątpliwe- 50 %
Stracone- 100 %

Rezerwy obciążające wynik i nie są zaliczone do kosztów.

ZABEZPIECZENIA KTÓRE UMOŻLIWIAJĄ ZAKWALIKOWANIE DO KATEGORII NORMALNE

Zabezpieczenie poręczenie Skarbu Państwa, NBP
Poręczenie BC i innego państwa
Zastaw rejestrowy na papiery wartościowych emitowanych przez NBP
Przeniesienie na własność papierów wartościowych emitowanych przez Skab Państwa lun NBP (wg wartości godziwej)

ZABEZPIECZENIE KTÓRE POMNIEJSZAJĄ REZERWY

1. Gwarancje lub pomniejsza

2. Gw. lub pomn. jedn. sam. Terytorialnego

3. Kaucja

4. Hipoteka

5.Przewłaszczenie na zabezpieczenie

6.Zastaw rejestrowy

7.Zastaw zwykły

Kwota nie może być wpisana niż 50% wartości rzeczy na hipotekę.

Zastaw rejestrowy- 50% wartości sprzedaży rzeczy; nie więcej niż 50% pierwotnej wartości rzeczy

Przeniesienie papierów wartościowych- 50% wartości godziwej

Po upływie 60 mscy zabezpieczenie w postaci hipoteki nie daje.

W innych przypadkach zab. Do 36 mscy zab. Działa.

Przykład

Kredyt w wysokości 100 tys. Nie jest opłacany przez 3 msce, zabezpieczeniem jest przewłaszczenie samochodu, którego wartość sprzedaży oceniamy na podstawie ofert giełdowych wynosi 60 tys. Zł. Jaką bank powinien utworzyć rezerwę jeżeli to kredyt dla podmiotu gospodarczego.

Są to kategorie wątpliwe

Bank powinien stworzyć 50% rezerwy czyli 50 tys.

Bank może pomniejszyć rezerwę o połowę wartości sprzedaży czyli 30 tys.

100-30=70x 50%=35 tys

Kaucja- daje podmiot do pomniejszenia rezerwy o połowę

100-60= 40 x 50%= 20 tys

Poręczenie np. akcyjne o wartości aktywów 500 tys.

500 x 15% = 75 000

100 tys.- 75 tys. = 25 tys.

Kat. stracone - nie 50% ale pełne

KONSORCJUM BANKOWE art.71 prawa bankowego

Banki w celu udzielenia kredytu mogą zawierać konsorcja. Wtedy rozkładają ryzyko poza tym bank może udzielać sam dużych kredytów.

Bank może udzielić konsorcjum z innym podmiotem np. kasa zapom. pożycz., osobom fiz. I prawnym, w celu finansowaniu

Przedmiot:

kredyt
pożyczka
gwarancja
akredytacja
wiązane

Rodzaje konsorcjum

Pojedyncze, których uczestnicy nie mają powiązań bezpośrednio tworzone jest na podstawie odrębnych umów zawieranych przez organizatora , z każdym z uczestników z osobna
Jednolite- tworzy się na podstawie jednej umowy łączącej wszystkich uczestników

Ze względu na powiązania między uczestnikami konsorcjum

Pojedyncze

B1 B2 B3

\ I /

Osobne umowy każdego banku z kredytobiorcą

Ze względu na powiązania między uczestnikami konsorcjum a kontrahentem

Scentralizowane- w którym jeden z uczestników zawiera umowę z kontrahentem we własnym mieniu lecz częściowo także na rzecz innych podmiotów strona jest tylko jeden bank lecz ryzyko rozkłada się na pozostałych

Tajnie- jeżeli klient nie wie, że i środki (?) pochodzą od kilku banków

Zdecentralizowane- każdy z uczestników konsorcjum udziela kredyt osobno. Kontrahent osobno z każdym uczestnikiem konsorcjum nawiązuje umowę.

Banki mogą zawierać konsorcja tylko na podstawie prawa bankowego

Kons. jednolite i scentr. Art. 73

Z konsorcjum można udzielać kredytów wielokrotnie.

Do zawarcia konsorcjum potrzebne są 2 podmioty NBP z innym bankiem może udzielić kredyt refinan.

Zawarcie umowy następuje po rozmowach.

Każdy z banków musi dokonać oceny zdolności kredytowej kontrahenta.

Treść umowy

wskazuje się warunki udzielenia i zabezp. kredytu
bank, który jest umocow....(?) do zawarcia kredytu
udziały banków
odpow. uczestników wobec kredytobiorców
zasady reprezentacji wobec kredytobiorców
tryb podejmowania decyzji np. wystąpienie z konsorcjum
kwestie wynagrodzenia
kto ma prowadzić egzekucję
ewidencjowanie przepływów między uczestnikami
kwota zabezpieczenia kredytu

Zabezpieczenie powinno ustanawiać się osobno na rzecz każdego uczestnika konsorcjum (oprócz zastawu) do wysokości jego udziału w kredycie konsorcjalnym.

Jeżeli ustala się hipotekę na rzecz jednego banku to inni uczestnicy powinni dokonać przelewu na jego rzecz.

Najwięcej praw i obowiązków ma bank inicjujący:

musi prowadzić ewidencję i monitoring
sprawdzać wykorzystywanie kredytu
nie może wypowiedzieć umowy konsorcjum

Przedmiotem konsorcjum bankowego może być subskrypcja lub sprzedaż papierów wartościowych. Dopuszczalne jest zawiązywanie konsorcjum tylko z domem maklerskim.

BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY ust z 14.12.1991 r. o bankowych funduszach gwarancyjnych

Zajmuje się ochroną środków złożonych do banku oraz

Bank Hipoteczny

Może być tworzony tylko w formie spółki akcyjnej.

W nazwie dwa wyrazy: bank hipoteczny

Zakres czynności art. 5-6:

Udzielanie kredytów zabezp. hipoteką
Udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, zabezpieczonych:

Gwarancja lub poręczenie NBP, EBC rządów lub banków państw członkowskich UE organizacji współpracy gosp. rozwoju z wyłączeniem państw, które restrukturyzowały lub restrukturyzują swoje zadłużenie zagraniczne w ciągu 5 lat.
Gwarancją skarbu państwa

Mogą udzielać kredytów:

- jednostkom samorządu terytorialnego

- skarbu państwa

- NBP

- EBC

- rządom państw członkowskich UE

Nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielanych przez nich kredytów zabezp. hipoteką
Nabywanie czynności innych banków z tytułu udzielanych kredytów (zabezp. hipoteką) NBP, JST, SP
Emitowanie hipotecznych banków zastawnych, których postawę stanowią wierzytelności banku hipotecznego z tytułu

udzielanych kredytów zabezp. hipoteką
nabytych wierzytelności innych banków z tyt. Udzielanych przez nich kredytów zabezp. hipoteką

Emitowanie hipotecznych listów zastawnych; podstawą emisji są wierzytelności banku zabezp. gwarancją lub poręczeniem JST, NBP, Sp oraz wierzytelności nabyte od innych banków zabezpieczone
Przyjmowanie lokat
Zaciąganie kredytów hipotecznych
Emitowanie obligacji
Przechowywanie papierów wartościowych
Nabywanie akcji i udziałów w innych podmiotach (nie może przekroczyć 10 % funduszy własnych banku hipotecznego)
Prowadzić rachunki bankowe w zakresie obsługi bieżącej inwestycji realizowanych z zabezpieczenia
świadczenie usług konsultacyjno - doradczych związanych z rynkiem nieruchomości

LIST ZASTAWNY HIPOTECZNY

Jest papierem wartościowym, imiennym lub na okaziciela, którego podst. emisję stanowią wierzytelności. BH zabezp. hipotekami.

Bank w treści zobowiązuje się do spełnienia określonych świadczeń pieniężnych

LIST ZASTAWNY PUBLICZNY

Papiery wartościowe imienne lub na okaziciela podst. emisji wierzytelności.

BH z tytułu udzielanych kredytów zabezp. gwarancją lub poręczeniem JST, SP, NBP, rządom lub banków państwom. (wygląda tu na Państwom ale nie ma zbytniej składni)

Treść:

- wskazać czy hipoteczny czy publiczny

- wskazać podstawę emisji

- nazwa banku hipotecznego

- seria i nr hipoteki listu zastawnego

- wartość nominalna

- wysokość oprocentowania

- terminy wykupu odst. (czy tu może będzie odstąpienie?)

- informacje o uprawnieniach z hipotecznego listu zastawnego

- miejsce wystawienia

- podpisy

Emisja najczęściej w formie zapisu elektronicznego

Wydaje się świadectwo.

Jeżeli BH udziela kredytów JST musi uzyskać opinię na temat możliwości spłaty tego kredytu przez Regionalną Izbę Rachunkową. Jeśli opinia jest negatywna to bank i tak może udzielić kredytu.

RYGOR BH:

Limity w zakresie przyjmowania lokat i zobowiązań
Wysokość zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek nie może łącznie przekroczyć w okresie 5 lat od rozpoczętej działalności 10- krotności funduszy BH i po upływie 6 lat 6 - krotności funduszy własnych BH
środki uzyskane z przyjętych lokat, kredytów mogą być wykorzystane na refinansowanie kredytów hipotecznych gwarancjami lub poręczeniami JST, NBP, SK,…(ja tez nie wiem)
środki z emisji listów zastawnych hipotecznych bank przeznacza na refinansowanie kredytów zabezp. hipoteką, a także nabyte wierzytelności w innych bankach z tytułu nabytych kredytów hipotecznych. Nie może przekroczyć 60% wartości nieruchomości zabezpieczonych hipoteką.
Wysokość kredytów zabezp. hip. Nie może przekroczyć bankowo - hipotecznej wartości nieruchomości
Dochód BH z tytułu odsetek od wierzytelności kredytów zabezp. hipoteką nie może być niższy od kosztów z tytułu odsetek od znajdujących się w obrocie hipotecznym listów zastawnych
Łączna kwota wyemitowanych listów zastawnych nie może przekroczyć 40- krotności funduszy własnych

ZASADY ZABEZPIECZENIA LISTÓW ZASTAWNYCH

łączna kwota nominalnych wartości listów zastawnych w obrocie nie może przekroczyć sumy kwot wierzytelności banku zabezpieczonych hipoteką stanowiących podst.emisji hipotecznych listów zastawnych <- porycie zwykłe
zastępczo do wysokości 10% kwoty zabezpieczonych hipoteką wierzytelności mogą być

środki ulokowane w NBP
posiadana gotówka
środki ulokowane w papiery wartościowe wyemitowane przez SP, NBP, EBC, Rz. Państw UE <- pokrycie zastępcze

Jak się Bank może zabezpieczyć przed nie przestrzeganiem zasad?

1)Może umorzyć część listów zastawnych i hipotek, które przewyższa kredyt zabezpieczony hipoteką.

2)Oddaje pod nadzór powiernika BN

3)Umorzenie jest dopuszczalne gdy:

-termin wykupu dłuższy niż 5 lat

-jeżeli zastaw zawiera w treści lisa (?)

-nie można umorzyć przed upływem pierwszych 5 lat

Wolne środki BW może3 lokować w bankach innych, posiadających fundusz własny co najmniej 10 mln EUR

-może nabywać wyemitowane przez siebie listy zastawne

-nabycie papierów wartościowych emitowanych przez NBP w państw

-nabyć papiery wartościowe emitowane przez SST i inne banki hipoteczne

-może nabywać nieruchomości jedynie by zapobiec stratom nieruchomości zabezpieczonych hipoteką

Wypłata środków występuje dopiero po złożeniu wpisu o zabezpieczenie hipoteki w sądzie.

Wcześniejsza jest możliwa jeżeli występuje gwarancja SP

REJESTR ZABEZPIECZEŃ LISTÓW ZASTAWNYCH

Każdy bank ma obowiązek prowadzić rejestry.

Wpisuje się w odrębnych pozycjach wierzytelności BH, które są podstawą emisji listów zastawnych czyli tworzą pokrycie zwykłe.

………..

Na podstawie tego rejestru dochodzi do zabezpieczenia roszczeń wierzycieli, którzy nabyli listy zastawne banku, w przypadku upadłości.

Osobną rasę upadłościową stanowią wierzytelności dla listów hipot. i publ.

POWIERNIK

Powiernika powołuje KNB i na jej osobę nie ma wpływu BH. Wynagrodzenie wypłaca BH

Kadencja- 6 lat- tylko jedna kadencja, 1 osoba.

Rada Nadzorcza może wystąpić z wnioskiem o powołanie powiernika.

…….

Odwołanie:

-gdy zrzeknie się wykonywanych obowiązków

-stracił zdolność na skutek trw. Do…..

-gdyby został skazany prawomocnym wyrokiem

-upadłość BH

-zaniedbanie swoich obowiązków

Obowiązki:

-Sprawdzać i kontrolować czy zobowiązania wynikające z listów zastawnych w obrocie zabezpieczone są przez BH (kont. Pokrycie)

-Sprawdzenie czy bank dokonując wyceny hipoteki- bank przestrzega opracowanego przez siebie regulaminu

-kontroluje sposób prowadzenia rejestrów zabezp. listów zastawnych i wpisy do tych rejestrów

-przekazywanie w ciągu 7 dni po każdym miesiącu do KNB aktualny odpis z rejestru zabezp. listów zastawnych.

Wykreślenie wierzytelności z rejestru wymaga zgody powiernika. Wpis nie wymaga.

Jeżeli dojdzie do sporu między bankiem a powiernikiem rozstrzyga je KNB.

Przepis karny:

Jeżeli inny bank poza hipoteką chciałby dokonać emisji listów zastawnych- grzywna 50 tys. PLN oraz kara pozbawienia wolności do 6 lat.

SKOK

Ustawa 14.12.02 r. o SKOK Dz.U. 96 nr 1 poz. 2

Przepisy prawa spółdzielczego i bankowego.

Celem SKOK jest gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie członkom pożyczek, kredytów, przeprowadzenie na ich zlecenie rozliczeń finansowych i pośredniczenia przy zawieraniu umów ubezpieczenia.

Powstają:

-z przekształcenia P… Kasy Oszcz. Kredyt.

-10 członków pisze statut, rejestrują go i rejestrują spółdzielnię

RÓŻNICE M-DZY BANKIEM I SKOK

W przypadku zakładaniu banków trzeba mieć określone fundusze 1000 000 EUR, w przypadku SKOK nie ma wymogów kapitałowych.

SKOK prowadzi działalność niezarobkową. Ma przynosić zysk ale to nie główny cel. Ma dążyc do obniżenia wydatków, redukcji kont własnych, zapobiec marnotractwu. Nie powinien dążyć do pozyskiwania członków.

Członkami SKOK mogą być wyłącznie osoby fizyczne- zatrudnione w jednym zakładzie pracy lub związanie więzami przynależności do jednej organizacji więc nie musi koniecznie występować i każda osoba może być członkiem.

Zakres wkładów:

-dopuszczalne jest wypł. Osobie 3 ..... ........ na podst. rachunków

-można dokonać dyspozycji na wypadek śmierci- osobie wskazanej ........

-wypłata świadczeń rentowych po śmierci członka.

SKOK prowadzą działalność wyłącznie na rzecz członków

ORGANY