Wykład 20

Nowe skale kontrolne

Skala VRIN

• T>75 profil kliniczny nieważny diagnostycznie

• zmienne pary odpowiedzi niespójnych przy twierdzeniach dla których odpowiedzi powinny być spójne TAK/TAK lub NIE/NIE

• jeżeli ktoś odpowiada szczerze to pierwsza odpowiedź implikuje drugą

• jest to bardziej zawoalowana wersja skali kłamstwa

Skala TRIN

• T>75 profil kliniczny nieważny diagnostycznie

• niespójne pary odpowiedzi twierdzących

• sprawdza skłonność do odpowiedzi „TAK”

• pary stwierdzeń połączonych treściowo, diagnostycznie odpowiedź przeciwna TAK/NIE

Dużo skal kontrolnych to:

• długi test

• używany w „podbramkowych” dla badanego sytuacjach

Skala 1 - Hipochondria (Hd)

• nadmierne zainteresowanie funkcjonowaniem własnego ciała

• odczuwanie wielu, niesprecyzowanych dolegliwości

• uczucie chronicznego zmęczenia, osłabienia

• pesymizm

• złość, wrogość, wyrażane pośrednio

• brak wglądu w siebie

• wyłapuje głównie osoby z tendencją do somatyzacji problemów psychicznych

• wynik podwyższony nie oznacza nerwicy hipochondrycznej

Skala 2 - Depresja (D)

• wycofywanie się z bliskich związków z innymi ludźmi

• rezerwa, nieśmiałość i izolacja od otoczenia

• trudności w adaptacji do nowych warunków

• brak wiary w siebie

• trudności w podejmowaniu decyzji

• nadmierna samokontrola

• wynik T>80 zaburzenie psychiatryczne (depresja)

• skala bardzo czuła na obniżenie nastroju (nawet krótkookresowe)

• bada stosunek badanego do samego siebie, samoocenę, poczucie bezpieczeństwa

Skala 3 - Histeria (H)

• silna potrzeba opieki, zainteresowania ze strony innych

• płytkie relacje społeczne

• tłumiona wrogość, złość

• niedojrzałość, egocentryzm, skoncentrowanie na sobie

• brak wglądu we własne emocje, motywy działań

• wynik T>70 zaburzenia psychiatryczne (objawy konwersyjne)

• bada objawy somatyczne (ale inne niż w skali H)

• osoby z podwyższonymi wynikami zaprzeczają z reguły problemom natury psychicznej

Skala 4 - Psychopatia (Pd)

• odrzucanie zasad, norm społecznych

• konflikty z otoczeniem, bunt

• problemy z kontrolą zachowania

• słaba tolerancja frustracji

• nieumiejętność odraczania gratyfikacji

• duże zaufanie do swoich możliwości, zdolności

• wrogość, agresywność, poczucie krzywdy

• płytkie, powierzchowne relacje z innymi

• mierzy zespół cech składających się na osobowość dyssocjacyjną

Skala 5 - Męskość/Kobiecość (Mf)

• skala zaprojektowana z myślą o diagnostycy skłonności homoseksualnych

• normalizowane na żołnierzach i stewardessach w USA

• słaba skala - wyniki są raczej wskaźnikiem rozwoju intelektualnego i wrażliwości oraz społecznej zgody na tradycyjne pojmowanie roli kobiety i mężczyzny

• niskie wyniki u obu płci oznaczają „typowe” osobowości męskie i kobiece

Mężczyźni:

• pasywność, zależność

• tolerancja, wrażliwość na innych uspołecznienie

• zainteresowania artystyczne, filozoficzne, estetyczne

• inteligencja, pomysłowość, aktywność

Kobiety:

• dominacja, agresywność, silna rywalizacja

• odrzucenie tradycyjnej roli kobiecej

• duża wiara we własne siły

Skala 6 - Paranoja (Pa)

• introwersja

• sztywność postaw, poglądów

• nadmierna podejrzliwość i wrażliwość

• poczucie krzywdy

• silna wrogość

• skłonność do zamartwiania się

• wynik T>75 zaburzenia psychiatryczne (schizofrenia, stan paranoidalny)

• wysokie wyniki u osób wycofanych, podejrzliwych, nadwrażliwych

Skala 7 - Psychastenia (Pt)

• nastrój obniżony

• napięcie, poczucie wyczerpania, zmęczenia, senności

• skargi na dolegliwości somatyczne

• skłonność do wyolbrzymiania problemów

• introwersja, nieśmiałość

• nadmierny samokrytycyzm

• brak wiary we własne siły

• sztywność zachowania i poglądów

• objawy nerwicy obsesyjno-kompulsywnej

• wysokie objawy są także u osób z objawami somatycznymi

Skala 8 - Schizofrenia (Sc)

• rezerwa, nieśmiałość, unikanie kontaktów społecznych

• poczucie niższości, niekompetencji

• dezintegracja pod wpływem stresu

• w stresie wycofywanie się w świat marzeń

• lęk, gniew, wrogość, agresja nie ujawniane na zewnętrz

• jedna z najsłabszych skal

• mierzy schizoidalny styl bycia

• wyłapuje osoby nie lubiące innych ludzi

• nieco podwyższony wynik w tej skali mają osoby twórcze, oryginalne

Skala 9 - Mania (Ma)

• energia, wielomówność

• podejmowanie szeregu działań

• brak planowania

• nadmierny optymizm

• przecenianie własnych możliwości

• powierzchowne relacje z innymi

• problemy z kontrolą emocjonalną, labilność

• wynik T>70 zaburzenia psychiatryczne (mania)

• osoby z podwyższonym wynikiem: bardzo aktywne, gaduły ze słomianym zapałem i dużą wiarą we własne siły

Skala 0 - Społeczna introwersja (Si)

• rezerwa w kontaktach społecznych, lęk i napięcie

• nadmierna samokontrola

• submisyjność, przesadna akceptacja autorytetów

• trudności w podejmowaniu decyzji

• epizody przygnębienia, drażliwości, niepokoju

• bada stopień komfortu w sytuacjach interpersonalnych

• miara pomniejszania swojej wartości

• nie mylić introwersji społecznej z typową introwersją

Wymiary osobowości w MMPI wg Diamonda

	zależność społeczna		wrogość
umniejszanie własnej wartości	Depresja (D)	aktywność	Mania (Ma)	przecenianie własnej wartości
		Psychastenia (Pt)	sumienie		Psychopatia (Pd)
	litowanie się nad sobą	Histeria (Hy)	społeczna uległość		Paranoja (Pa)	intelektualizacja marzeń
		Hipochondria (Hd)	potrzeba kontaktów społecznych		Schizofrenia (Sc)

Skale dodatkowe MMPI

• A - skala lęku Welsha

• R - skala represji Welsha (dotyczy mechanizmów obronnych, na ile osoba unika myślenia o negatywnej sytuacji, próbuje tłumić negatywne emocji)

• R-S - skala represji-sensytyzacji Byrne'a (sensytyzacja - na ile osoba jest uwrażliwiona na ciężkie sytuacje)

• Es - skala siły ego Barrona (ile osoba ma zasobów w momencie wchodzenia w terapię, jeśli siła ego jest duża to dobrze, jest z czego czerpać podczas terapii)

• Cn - skala kontroli patologii Caudry'ego (na ile osoba badana potrafi samokontrolować różne objawy patologiczne)

• Re - skala odpowiedzialności społecznej Gougha (w jakie relacje wchodzi badany i na ile jest w tych relacjach dojrzały)

Skale treściowe MMPI (występują tylko w skalach dla młodzieży)

• FAM - skala problemów rodzinnych

• A-sch - skala problemów szkolnych

• A-con skala trudności wychowawczych

Zasady interpretacji MMPI (wg Matkowskiego)

• postawa wobec badania

• ogólny poziom przystosowania

• typy zachowań

• etiologia zaburzeń

• rozpoznanie

• zalecenia na przyszłość