Wstęp
Program edukacji informatycznej opracowany został dla uczniów klas IV-VI Szkoły Podstawowej Nr 1 w Choszcznie w ramach innowacji pedagogicznej. Podstawą do jego opracowania jest „Program edukacji informatycznej dla szkoły podstawowej - KOMPUTEROWE OPOWIEŚCI” - autorstwa Małgorzaty Mordaki przy współpracy Marka Gulgowskiego, dopuszczony do użytku szkolnego pod numerem DKOS-4014-40/02. Wprowadzone zmiany i modyfikacje uwzględniają wcześniejszą edukację informatyczną uczniów prowadzoną w klasach I-III zgodnie z założeniami programu autorskiego WIRTUALNY PRZYJACIEL opracowanego i wdrożonego w Szkole Podstawowej Nr 1 w Choszcznie w kolejnych trzech latach nauki poprzedzających bieżący rok szkolny. Jest on kontynuacją dotychczasowych oddziaływań dydaktycznych w zakresie edukacji informatycznej w szkole.
W programie innowacyjnym przewidziano zagadnienia do realizacji w IV, V i VI roku nauki przy założeniu pracy w grupach w wymiarze 1 godziny tygodniowo na daną grupę. Program edukacji informatycznej przewiduje zajęcia grupowe w kolejnych latach nauki w następującym wymiarze:
Kl. IV - 1 godzina tygodniowo - 35 godzin w roku
Kl. V - 1 godzina tygodniowo - 35 godzin w roku
Kl. VI - 1 godzina tygodniowo - 35 godzin w roku
RAZEM - 105 godzin w trzech latach nauki
Program edukacji informatycznej obejmuje poznanie zasad prawidłowej i bezpiecznej pracy z komputerem. Uczniowie obserwują i analizują zastosowanie TI w życiu codziennym. Poznają też możliwości wykorzystania komputerów do nauki i pracy, oraz jako narzędzie komunikowania się. Zawiera również zagadnienia pracy z komputerem uwzględniające umiejętność posługiwania się i wykorzystania w nauce oprogramowania edukacyjnego, encyklopedii multimedialnych, oraz internetu. Poprzez właściwie dobrane oprogramowanie i strony www, uczniowie rozwijają swoją aktywność poznawczą, poznają możliwości wspomagania edukacji technologią informacyjną, oraz wykorzystanie komputera do rozwiązywania wyznaczonych zadań.
Realizacja treści zawartych w Programie powinna przebiegać w układzie spiralnym. Należy powracać do zagadnień wprowadzanych wcześniej, powtarzać je i utrwalać poprzez wyznaczanie zadań o coraz wyższym stopniu trudności.
Edukacja informatyczna w szkole podstawowej
Ogólne cele kształcenia.
Poznanie zasad działania komputera i jego zastosowania w pracy i nauce;
Kształtowanie umiejętności posługiwania się komputerem przy wykonywaniu różnych zadań;
Korzystanie z komputera jako narzędzia do komunikowania się
Kształtowanie umiejętności rozwiązywania prostych problemów przy pomocy komputera;
Rozwijanie aktywności poznawczej i twórczej dziecka i właściwe jej motywowanie;
Rozwijanie zainteresowań informatycznych i przygotowanie dziecka do funkcjonowania w zinformatyzowanym społeczeństwie;
Kształtowanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z wykorzystaniem technologii informacyjnej;
Nauczenie podstawowych zasad posługiwania się komputerem i technologią informacyjną.
Zadania szkoły i nauczyciela
Przygotowanie uczniów do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną.
Stworzenie warunków do nauczenia podstaw obsługi komputera, oraz posługiwania się wybranym oprogramowaniem komputerowym
Przedstawienie i zapewnienie warunków bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem
Ogólne treści nauczania.
Komputer jako narzędzie pracy
Komunikowanie się z komputerem w środowisku WINDOWS
Korzystanie z programów użytkowych i multimedialnych
Tworzenie kompozycji graficznych w edytorze grafiki
Tworzenie dokumentów tekstowych w edytorze tekstu
Wykonanie i prezentowanie obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym
Korzystanie z multimedialnych źródeł informacji
Wyszukiwanie informacji w bazie danych
Zdobywanie informacji i komunikowanie się za pośrednictwem Internetu
Technika komputerowa w życiu człowieka
Osiągnięcia uczniów
Korzystanie z dostępnego oprogramowania edukacyjnego i Encyklopedii Multimedialnych do rozwiązywania zadań edukacyjnych
Tworzenie elektronicznych dokumentów w edytorze graficznym i tekstowym oraz prezentacji multimedialnych
Korzystanie z komputera i dostępu do sieci do komunikowania się
Korzystanie z Internetu
Stosowanie komputerów do wzbogacania własnego uczenia się i poznawania różnych dziedzin
Gromadzenie, porządkowanie przechowywanie i prezentowanie informacji w wersji elektronicznej
Rozwiązywanie praktycznych zadań obliczeniowych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego
Szczegółowy materiał nauczania
KOMPUTER JAKO NARZĘDZIE PRACY
Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem
Prawa i obowiązki użytkownika komputera i oprogramowania
Elementy komputera i ich funkcje
Ochrona komputera i jego zasobów
KOMUNIKOWANIE SIĘ Z KOMPUTEREM W ŚRODOWISKU WINDOWS
Podstawowe operacje systemu Windows - powtórzenie i rozszerzenie
Przeglądanie zasobów komputera.
Wyszukiwanie i uruchamianie programów
Tworzenie folderów. Zmiana nazwy folderów i plików
Kopiowanie plików i folderów. Usuwanie i odzyskiwanie skasowanych plików i folderów
Zapisywanie i odczytywanie wyników pracy z komputerem
Elementy konfigurowania środowiska Windows
Zaawansowane wyszukiwanie i przeglądanie folderów i plików
Operacje na plikach i folderach
Instalowanie programu na dysku
Zaawansowane operacje systemu Windows
Operacje dyskowe z wykorzystaniem środowiska Windows
Wprowadzanie zmian w konfiguracji środowiska Windows
Instalowanie programu na dysku
KORZYSTANIE Z PROGRAMÓW UŻYTKOWYCH I MULTIMEDIALNYCH
Tworzenie kompozycji graficznych w edytorze grafiki
Korzystanie z narzędzi programu graficznego
Wstawianie napisów w obszarze rysunków
Przekształcenia elementów rysunków
Tworzenie kompozycji z elementami importowanymi z innych źródeł
Przegląd wybranych programów graficznych
Zarządzanie plikami graficznymi z wykorzystaniem przeglądarki plików graficznych
Tworzenie projektów graficznych z wykorzystaniem bardziej rozbudowanego oprogramowania
Tworzenie dokumentów tekstowych w edytorze tekstu
Znajomość klawiatury i wybranych klawiszy funkcyjnych
Pisanie i formatowanie tekstu
Wyrównywanie tekstu w kolumnach za pomocą tabulatorów
Formatowanie dłuższego tekstu z wykorzystaniem stylu
Tworzenie numerowanej i wypunktowanej listy
Wstawianie do dokumentu i formatowanie tabel
Wstawianie do dokumentu symboli
Ozdabianie tekstu elementami graficznymi
Wykreślanie i modyfikowanie autokształtów
Kopiowanie do dokumentu zrzutów ekranowych
Łączenie różnych elementów w tworzonym dokumencie
Drukowanie tworzonych dokumentów
Wykonanie i prezentowanie obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym
Podstawowe pojęcia związane z arkuszem kalkulacyjnym, jego budowa i zastosowanie
Przeglądanie arkusza. Różne metody wypełniania komórek
Projektowanie i tworzenie prostych arkuszy. Formatowanie tabeli
Graficzna prezentacja danych zawartych w arkuszu
Rozwiązywanie w arkuszu kalkulacyjnym prostych zadań obliczeniowych
Przykłady funkcji arkusza kalkulacyjnego i ich stosowanie w formułach
Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin
Wyszukiwanie informacji w bazie danych
Baza danych - budowa, podstawowe pojęcia i zastosowanie
Tworzenie w arkuszu prostej bazy danych
Wyszukiwanie danych wg określonego filtru
Porządkowanie bazy danych, przeglądanie i wyszukiwanie danych w uporządkowanej bazie danych
Modyfikowanie bazy danych
Wyszukiwanie danych na podstawie ustalonego kryterium
Rozwiązywanie zadań szkolnych
Korzystanie z multimedialnych źródeł informacji
Praca z programami edukacyjnymi
Instalowanie i testowanie oprogramowania edukacyjnego
Projektowanie i wykonanie prezentacji multimedialnej do podanego tematu
Dołączanie do tworzonej prezentacji elementów graficznych
Dołączanie do tworzonej prezentacji hiperłączy
Wstawianie do prezentacji wykresów z arkusza
Wykorzystanie szablonów projektów w tworzonych prezentacjach
Ustawianie efektów animacji - przygotowanie pokazu
Pokaz opracowanych prezentacji i analiza ich wykonania
ZDOBYWANIE INFORMACJI I KOMUNIKOWANIE SIĘ ZA POŚREDNICTWEM INTERNETU
Wykorzystywanie encyklopedii i słowników internetowych
Wyszukiwanie informacji na podany temat z wykorzystaniem wyszukiwarki
Przeglądanie zasobów internetowych z wykorzystaniem katalogu
Wyszukiwanie i kopiowanie programów edukacyjnych
Tworzenie indywidualnego katalogu stron internetowych
Rozwiązywanie zadań i problemów z wykorzystaniem zasobów internetowych
Zakładanie konta pocztowego w internecie
Przesyłanie listów pocztą elektroniczną
Przesyłanie e-maila z załącznikiem
Plan pracy - IV rok nauki
KOMPUTER JAKO NARZĘDZIE PRACY
Nr kol. lekcji |
Temat |
Liczba godzin |
Osiągnięcia uczniów |
1 |
Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem - powtórzenie i uzupełnienie |
1 |
|
2 |
Prawa i obowiązki użytkownika komputera i oprogramowania |
1 |
|
3 |
Elementy komputera i ich funkcje |
1 |
|
KOMUNIKOWANIE SIĘ Z KOMPUTEREM W ŚRODOWISKU WINDOWS
Podstawowe operacje systemu Windows - powtórzenie i rozszerzenie |
|||
4 |
Przeglądanie zasobów komputera. Wyszukiwanie i uruchamianie programów
|
1 |
|
5 |
Tworzenie folderów. Zmiana nazwy folderów i plików |
1 |
|
6 |
Kopiowanie plików i folderów. Usuwanie i odzyskiwanie skasowanych plików i folderów |
1 |
|
7 |
Zapisywanie i odczytywanie wyników pracy z komputerem |
1 |
|
KORZYSTANIE Z PROGRAMÓW UŻYTKOWYCH I MULTIMEDIALNYCH
Tworzenie kompozycji graficznych w edytorze grafiki |
|||
8 |
Korzystanie z narzędzi programu graficznego - powtórzenie i uzupełnienie |
1 |
|
9 |
Wstawianie napisów w obszarze rysunków |
1 |
|
10-11 |
Przekształcenia elementów rysunków |
2 |
|
12 |
Tworzenie kompozycji z elementami importowanymi z innych źródeł |
1 |
|
Pisanie |
|||
13 |
Ćwiczenia utrwalające znajomość klawiatury |
1 |
|
14 |
Pisanie i formatowanie tekstu wg podanej instrukcji |
1 |
|
15 |
Wyrównywanie tekstu w kolumnach za pomocą tabulatorów |
1 |
|
16 |
Tworzenie numerowanej i wypunktowanej listy |
1 |
|
17-18 |
Ozdabianie tekstu elementami graficznymi |
2 |
|
19 |
Drukowanie tworzonych dokumentów |
1 |
|
Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym |
|||
20 |
Podstawowe pojęcia związane z arkuszem kalkulacyjnym, jego budowa i zastosowanie |
1 |
|
21 |
Przeglądanie arkusza. Różne metody wypełniania komórek |
1 |
|
22 |
Projektowanie i tworzenie prostych arkuszy. Formatowanie tabeli |
1 |
|
23 |
Rozwiązywanie w arkuszu kalkulacyjnym prostych zadań obliczeniowych |
1 |
|
24 |
Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin |
1 |
|
Komputer jako źródło wiedzy i rozrywki |
|||
25-26 |
Praca z programami edukacyjnymi z różnych przedmiotów |
2 |
|
27 |
Projektowanie i wykonanie prezentacji multimedialnej do podanego tematu |
1 |
|
28 |
Dołączanie do tworzonej prezentacji elementów graficznych |
1 |
|
29 |
Wykorzystanie szablonów projektów w tworzonych prezentacjach |
1 |
|
30 |
Ustawianie efektów animacji - przygotowanie pokazu |
1 |
|
31 |
Pokaz opracowanych prezentacji i analiza ich wykonania |
1 |
|
ZDOBYWANIE INFORMACJI I KOMUNIKOWANIE SIĘ ZA POŚREDNICTWEM INTERNETU
32 |
Wykorzystywanie encyklopedii i słowników internetowych |
1 |
|
33 |
Wyszukiwanie informacji na podany temat z wykorzystaniem wyszukiwarki |
1 |
|
34-35 |
Rozwiazywanie zadań i problemów z wykorzystaniem zasobów internetowych |
2 |
|
RAZEM 35 godz.
Plan pracy - V rok nauki
KOMPUTER JAKO NARZĘDZIE PRACY
Nr kol. lekcji |
Temat |
Liczba godzin |
Osiągnięcia uczniów |
1 |
Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem - powtórzenie i uzupełnienie |
1 |
|
2 |
Ochrona komputera i jego zasobów |
1 |
|
3 |
Elementy komputera i ich funkcje |
1 |
|
KOMUNIKOWANIE SIĘ Z KOMPUTEREM W ŚRODOWISKU WINDOWS
Elementy konfigurowania środowiska Windows |
|||
4 |
Zaawansowane wyszukiwanie i przeglądanie folderów i plików
|
1 |
|
5 |
Operacje na plikach i folderach |
1 |
|
6 |
Instalowanie programu na dysku |
1 |
|
KORZYSTANIE Z PROGRAMÓW UŻYTKOWYCH I MULTIMEDIALNYCH
Tworzenie kompozycji graficznych w edytorze grafiki |
|||
7 |
Przegląd wybranych programów graficznych |
1 |
|
8 |
Zarządzanie plikami graficznymi z wykorzystaniem przeglądarki plików graficznych |
1 |
|
9 |
Przekształcenia elementów rysunków |
1 |
|
10 |
Tworzenie kompozycji z elementami importowanymi z innych źródeł |
1 |
|
11-12 |
Tworzenie projektów graficznych z wykorzystaniem bardziej rozbudowanego oprogramowania |
2 |
|
Pisanie |
|||
13 |
Ćwiczenia utrwalające znajomość klawiatury |
1 |
|
14 |
Pisanie i formatowanie tekstu wg podanej instrukcji |
1 |
|
15-16 |
Wstawianie do dokumentu i formatowanie prostych tabel |
2 |
|
17 |
Tworzenie numerowanej i wypunktowanej listy |
1 |
|
18 |
Wstawianie do dokumentu symboli |
1 |
|
19 |
Wykreślanie i modyfikowanie autokształtów |
1 |
|
Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym |
|||
20 |
Projektowanie i tworzenie prostych arkuszy. |
1 |
|
21 |
Graficzna prezentacja danych zawartych w arkuszu |
1 |
|
22 |
Rozwiązywanie w arkuszu kalkulacyjnym prostych zadań obliczeniowych |
1 |
|
23 |
Przykłady funkcji arkusza kalkulacyjnego i ich stosowanie w formułach |
1 |
|
24 |
Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin |
1 |
|
25 |
Tworzenie w arkuszu prostej bazy danych |
1 |
|
26 |
Wyszukiwanie danych wg określonego filtru |
1 |
|
Komputer jako źródło wiedzy i rozrywki |
|||
27 |
Instalowanie i testowanie oprogramowania edukacyjnego |
1 |
|
28 |
Projektowanie i wykonanie prezentacji multimedialnej do podanego tematu |
1 |
|
29 |
Dołączanie do tworzonej prezentacji hiperłączy |
1 |
|
30 |
Wstawianie do prezentacji wykresów z arkusza |
1 |
|
31 |
Ustawianie efektów animacji - przygotowanie pokazu |
1 |
|
ZDOBYWANIE INFORMACJI I KOMUNIKOWANIE SIĘ ZA POŚREDNICTWEM INTERNETU
32 |
Wyszukiwanie i kopiowanie programów edukacyjnych |
1 |
|
33 |
Przeglądanie zasobów internetowych z wykorzystaniem katalogu |
1 |
|
34-35 |
Rozwiązywanie zadań i problemów z wykorzystaniem zasobów internetowych |
2 |
|
RAZEM 35 godz.
Plan pracy - VI rok nauki
KOMPUTER JAKO NARZĘDZIE PRACY
Nr kol. lekcji |
Temat |
Liczba godzin |
Osiągnięcia uczniów |
1 |
Bezpieczna i higieniczna praca z komputerem - powtórzenie i uzupełnienie |
1 |
|
2 |
Ochrona komputera i jego zasobów |
1 |
|
3 |
Elementy komputera i ich funkcje |
1 |
|
KOMUNIKOWANIE SIĘ Z KOMPUTEREM W ŚRODOWISKU WINDOWS
Zaawansowane operacje systemu Windows |
|||
4-5 |
Operacje dyskowe z wykorzystaniem środowiska Windows
|
2 |
|
6 |
Wprowadzanie zmian w konfiguracji środowiska Windows |
1 |
|
7 |
Instalowanie programu na dysku |
1 |
|
KORZYSTANIE Z PROGRAMÓW UŻYTKOWYCH I MULTIMEDIALNYCH
Tworzenie kompozycji graficznych w edytorze grafiki |
|||
8 |
Zarządzanie plikami graficznymi z wykorzystaniem przeglądarki plików graficznych |
1 |
|
9-10 |
Tworzenie projektów graficznych z wykorzystaniem bardziej zaawansowanych narzędzi graficznych |
2 |
|
Pisanie |
|||
11 |
Ćwiczenia utrwalające znajomość klawiatury |
1 |
|
12-13 |
Formatowanie dłuższego tekstu z wykorzystaniem stylu |
2 |
|
14-15 |
Wstawianie do dokumentu i formatowanie bardziej złożonych tabel |
2 |
|
16 |
Kopiowanie do dokumentu zrzutów ekranowych |
1 |
|
17 |
Łączenie różnych elementów w tworzonym dokumencie - ilustrowana instrukcja |
1 |
|
Obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym |
|||
18-19 |
Rozwiązywanie w arkuszu kalkulacyjnym zadań obliczeniowych |
2 |
|
20 |
Przykłady funkcji arkusza kalkulacyjnego i ich stosowanie w formułach |
1 |
|
21 |
Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego do rozwiązywania zadań z różnych dziedzin |
1 |
|
Wyszukiwanie informacji w bazie danych |
|||
22 |
Baza danych - budowa, podstawowe pojęcia i zastosowanie |
1 |
|
23 |
Porządkowanie bazy danych, przeglądanie i wyszukiwanie danych w uporządkowanej bazie danych |
1 |
|
24 |
Modyfikowanie bazy danych |
1 |
|
25 |
Wyszukiwanie danych na podstawie ustalonego kryterium |
1 |
|
26 |
Rozwiązywanie zadań szkolnych |
1 |
|
ZDOBYWANIE INFORMACJI I KOMUNIKOWANIE SIĘ ZA POŚREDNICTWEM INTERNETU
27-28 |
Rozwiązywanie zadań szkolnych z wykorzystaniem edukacyjnych zasobów internetu |
2 |
|
29-30 |
Katalog stron internetowych - prezentacja z hiperłączami i zrzutami ekranowymi |
2 |
|
31-32 |
Przeglądanie zasobów internetowych - tworzenie własnego katalogu internetowych stron edukacyjnych |
2 |
|
33 |
Zakładanie konta pocztowego w internecie |
1 |
|
34 |
Przesyłanie listów pocztą elektroniczną |
1 |
|
35 |
Przesyłanie e-maila z załącznikiem |
1 |
|
RAZEM 35 godz.
Sprawdzanie i ocena osiągnięć uczniów
Ocena uczniów
Osiągnięcia i umiejętności uczniów wykazywane podczas zajęć oceniane będą zgodnie z założeniami wewnątrzszkolnego systemu oceniania obowiązującego w klasach IV-VI. Obejmuje on ocenianie wg 6-cio stopniowej skali ocen, przy czym wskazane jest stosowanie jedynie ocen pozytywnych, ponieważ pozwoli to na wzmocnienie motywacji poznawczych i zainteresowań informatycznych, eliminując stres wynikający z kontaktu ze skomplikowanym i często nieznanym urządzeniem.
Sprawdzaniu i ocenie powinny podlegać tylko umiejętności praktyczne uczniów wykazywane podczas ćwiczeń na zajęciach oraz ich zaangażowanie i umiejętność współpracy w zespole.
Podstawą do dokonania oceny powinny być następujące formy kontroli pracy uczniów:
Obserwowanie uczniów w czasie zajęć,
Szacowanie wytworów ich pracy,
Analiza zgodności działań z poleceniem lub instrukcja wykonania danego zadania,
Aktywność przy omawianiu zagadnień i problemów informatycznych.
Na tym etapie nauki i kontaktów z komputerem niewskazane jest sprawdzanie wiedzy i umiejętności poprzez stosowanie sprawdzianów i testów.
Poszczególne ćwiczenia mogą być punktowane wg wcześniej ustalonej z uczniami skali.
Ocena pracy uczniów uwzględnia ich samodzielność, wykazywane umiejętności, dokładność wykonania ćwiczeń i zaangażowanie.
Ponadto ocenie podlega również współpraca w grupie przy realizacji zadań metodą projektów, prace domowe przygotowujące do nowej lekcji i samodzielne działania uczniów zmierzające do poszerzenia wiadomości - w tym również ich aktywny udział w zajęciach koła informatycznego i w konkursach informatycznych.
Zadania praktyczne i sprawdzające.
Zadania praktyczne rozwiązywane będą najczęściej według podanej uczniom instrukcji słownej lub jako karta instruktażowa. Zadania w instrukcji sformułowane powinny być bardzo precyzyjnie, tak, aby podana treść nie budziła żadnych wątpliwości ucznia.
Bardzo ważny jest również czas przeznaczony na wykonanie zadań. Powinien być on dostosowany do umiejętności uczniów z grupy mniej zaawansowanej i sprawnej informatycznie.
Zadania praktyczne wykonywane według instrukcji powinny obejmować kilka umiejętności o zróżnicowanym stopniu trudności. Pozwoli to na pełne zaangażowanie uczniów o różnym poziomie umiejętności komputerowych. Uczniowie mniej sprawni w użytkowaniu komputera będą mieli możliwość wykonania zadania, natomiast tym bardziej sprawnym taki układ pozwoli na wykazanie się swoją wiedzą i umiejętnościami. Liczba zadań, ich stopień trudności oraz pracochłonność rozwiązań muszą być zawsze dostosowane do możliwości uczniów w danej grupie.
Znakomitym sprawdzianem umiejętności uczniów jest wykonanie zadań praktycznych, które będą miały zastosowanie na innych przedmiotach. Uwzględniają one praktyczne wykorzystanie opanowanych umiejętności i wzmacniają motywację do nauki posługiwania się komputerem poprzez uświadomienie sobie jej celowości i przydatności w życiu codziennym.
19