Zadania samorządu Terytorialnego

Podział zadań samorządu na:

1. Własne - wszystkie te które nie zostały powierzone innym jednostkom państwo nie może ingerować w celowość

- zadania dobrowolne

- zadania obowiązkowe

2. Zlecone - rząd ma prawo wydawać wytyczne

Zadania Własne

a) miejscowe lub ponadmiejscowe

b) wykonywane przez samorząd samodzielnie i na własną odpowiedzialność

1. Zadania miejscowe (lokalne) - zadania związane z terenem i mieszkańcami jednego samorządu nie podzielnego już na mniejsze korporacje

Zadania lokalno - integrujące - zadania dotyczące potrzeb społeczności jako grupy socjalnej, żyjącej na terenie gminy, np. utrzymanie dróg lokalnych

Zadania lokalne zsumowane - sprawy powstające poprzez zsumowanie indywidualnych potrzeb jednostek z danego terenu, jeżeli nie wykraczają poza kompetencje danej korporacji np. dostarczenie wody

2. Zadania ponadmiejscowe - zadania wykonywane przez samorząd złożony z innych samorządów

Zadania ponadgminne (zintegrowane ponadlokalne)

Cel: zaspokojenie potrzeb ludzi mieszkających na terenie danego samorządu

Charakter: głownie płaski i liniowy

Wykonanie zadania jest niemożliwe w obrębie jednej gminy

Np. ponadlokalna gospodarka wodna

Zadania uzupełniające (ponadlokalne zsumowane) - zsumowane indywidualne potrzeby z którymi nie jest w stanie poradzić sobie jeden samorząd.

Zadania wyrównujące - sprawy publiczne z którymi nie może poradzić sobie jeden samorząd w efekcie podlegają one finansowemu i organizacyjnemu obciążeniu wszystkich członków ponadlokalnej wspólnoty celem pomocy słabszemu.

- Tylko te zadania które zabezpieczają równomierne zaopatrzenie ludności

Zadania wspólne - zadania które zaspokajają potrzeby wszystkich podporządkowanych podmiotów administracyjnych, obciążają wszystkich członków.

- mogą one być wykonane tylko wspólnie lub ich wspólne wykonanie jest uzasadnione gospodarczo.

Podział obowiązków w Polsce obecnie:

Zadania - określony cel

Kompetencje - zespół praw i obowiązków organu, obejmujący prawne formy działania sposób realizacji zadań

Zadania:

- charakter publiczny

Własne - zadania publiczne służące zaspokojeniu potrzeb wspólnoty

Zlecone - zadania wynikające z uzasadnionych potrzeb państwa.

Domniemanie kompetencji gminy- Art. 164 Konstytucji RP

Art. 163- domniemanie kompetencji samorządu

Powiat i województwo - nie są jednostkami nadzorczymi. Mają własne zadania i własne kompetencje.

Powiat może w ramach umowy przekazać część swych kompetencji gminie.

Gmina

Zadania własne - art. 7 uosg - przykładowe wyliczenie:

1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i

przyrody oraz gospodarki wodnej,

2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,

3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania

ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia

w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,

4) lokalnego transportu zbiorowego,

5) ochrony zdrowia,

6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,

7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8) edukacji publicznej,

9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony

zabytków i opieki nad zabytkami,

10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,

11) targowisk i hal targowych,

12) zieleni gminnej i zadrzewień,

13) cmentarzy gminnych,

14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej

i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego

magazynu przeciwpowodziowego,

15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz

obiektów administracyjnych,

16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej,

medycznej i prawnej,

17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej,

18) promocji gminy,

19) współpracy z organizacjami pozarządowymi,

20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

Zadania można podzielić na zadania dotyczące:

- infrastruktury technicznej

- infrastruktury społecznej

- porządku i bezpieczeństwa publicznego

- ładu przestrzennego i publicznego

Zadania własne gminy - dobrowolne i obligatoryjne - które są które decydują ustawy dot. w/w kwestii i ustawa o podziale kompetencji pomiędzy organy samorządu terytorialnego i administracji rządowej.

Zadania zlecone - Art. 8 usog - zadania administracji rządowej wykonywanej przez gminy, gdyż w gminie nie ma organów adm. rządowej

Rząd - ma zapewnić finansowanie

Zadania - wykonują wszystkie organy samorządu

Gmina może wykonywać zadania zlecone dla powiatu i województwa na podstawie zawartej z nimi umowy.

Zadania o charakterze lokalnym - tj. tych których adresatem jest mieszkaniec danej wspólnoty wykonywane są w gminie i powiecie.

Powiat

Zadania powiatu - katalog zamknięty - art. 4 uosp. - tylko te zadania którym nie jest w stanie podołać gmina.

Art. 4 usop:

1. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym

w zakresie:

1) edukacji publicznej,

2) promocji i ochrony zdrowia,

3) pomocy społecznej,

4) polityki prorodzinnej,

5) wspierania osób niepełnosprawnych,

6) transportu zbiorowego i dróg publicznych,

7) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,

8) kultury fizycznej i turystyki,

9) geodezji, kartografii i katastru,

10) gospodarki nieruchomościami,

11) administracji architektoniczno-budowlanej,

12) gospodarki wodnej,

13) ochrony środowiska i przyrody,

14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,

15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,

16) ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego

magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania

innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,

17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,

18) ochrony praw konsumenta,

19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz

obiektów administracyjnych,

20) obronności,

21) promocji powiatu,

22) współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Konkretyzacja - ustawy

Podział zadań:

- ponadpodstawowa infrastruktura społeczna (szpitale)

- ponadpodstawowa infrastruktura społeczna (drogi powiatowe)

- porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli w wymiarze ponadgminnym

- ochrona środowiska i zagospodarowanie przestrzenne o charakterze ponadgminnym

- działalność organizatorska zmierzająca do rozwiązywania lokalnych problemów w tym przeciwdziałanie bezrobociu, wspieranie osób niepełnosprawnych, ochrona praw konsumenta

- zadania własne

Powiat może zawierać umowy z rządem na wykonywanie zadań publicznych z zakresu adm. rządowej.

Rząd może też zlecić zadania powiatowi - wymóg ustawy

Problem - klasyfikacja zadań powiatu

Podstawa - art. 24 ptk 4 ustawy kompetencyjnej

Zadania:

- administracji rządowej

- zlecone zadania rządu różniące się sposobem przekazania

- powierzone

- własne

Zadania administracji rządowej - zadania przekazane samorządowi w wyniku powstania powiatów i województw a nie w wyniku odrębnych ustaw

Np. powiat organizuje prace różnych służb i inspekcji do tej pory była to administracja niezespolona.

komendy powiatowe policji

komendy powiatowe straży pożarnej

powiatowe inspektoraty nadzoru budowlanego

Zwierzchnictwo starosty nad służbami zadania własne o charakterze rządowym

Zadania rządowe zlecone na mocy ustawy szczególnej

Zadania powierzone na mocy porozumienia miedzy powiatem a rządem - (art. 5 ust. 1 uosp)

Zadania własne o charakterze samorządowym

Ustawy zlecające - musi być uzasadnienie zlecenia

Zapewnienie wykonywania zadań powiatowych służb, inspekcji i straży:

- nie podlegają samorządowi powiatowemu

- odwołania - u wojewódzkich naczelników

- nie SA częścią samorządu ani częścią zadań zleconych

Art. 7 uosp - możliwość nałożenia ustawą na powiat zadań z zakresu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zadania zarówno na terenie powiatu jak i poza nim.

Województwo

- samorząd regionalny

Cel zadań: Rozwój regionalny

Zadania - art. 11 uosw

1) pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej,

obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie

tożsamości lokalnej,

2) pobudzanie aktywności gospodarczej,

3) podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,

4) zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy

uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,

5) kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

1a. Strategia rozwoju województwa opracowana przez samorząd województwa po

przyjęciu jej w drodze uchwały przez sejmik województwa jest przedkładana do

wiadomości ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.

Art. 11 ust. 2

Samorząd województwa prowadzi politykę rozwoju województwa, na którą

składa się:

1) tworzenie warunków rozwoju gospodarczego, w tym kreowanie rynku pracy,

2) utrzymanie i rozbudowa infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu

wojewódzkim,

3) pozyskiwanie i łączenie środków finansowych: publicznych i prywatnych, w

celu realizacji zadań z zakresu użyteczności publicznej,

4) wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia

obywateli,

5) racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska

naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

6) wspieranie rozwoju nauki i współpracy między sferą nauki i gospodarki, popieranie

postępu technologicznego oraz innowacji,

7) wspieranie rozwoju kultury oraz sprawowanie opieki nad dziedzictwem kulturowym

i jego racjonalne wykorzystywanie,

8) promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa.

Samorząd wojewódzki przy tworzeniu strategii rozwoju i jej realizacji współpracuje z (art. 12 uosw):

1) jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa

oraz z samorządem gospodarczym i zawodowym,

2) administracją rządową, szczególnie z wojewodą,

3) innymi województwami,

4) organizacjami pozarządowymi,

5) szkołami wyższymi i jednostkami naukowo-badawczymi

Art. 12 ust. 2 uosw -

„samorząd województwa może również

współpracować z organizacjami międzynarodowymi i regionami innych państw,

zwłaszcza sąsiednich”

Strategia rozwoju województwa - Programy wojewódzkie

Samorząd Wojewódzki - wykonuje też zadania o charakterze wojewódzkim - określone ustawami - art. 14 uosw - wyliczenie enumeratywne.

1) edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,

2) promocji i ochrony zdrowia,

3) kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami

4) pomocy społecznej,

5) polityki prorodzinnej,

6) modernizacji terenów wiejskich,

7) zagospodarowania przestrzennego,

8) ochrony środowiska,

9) gospodarki wodnej, w tym ochrony przeciwpowodziowej, a w szczególności

wyposażenia i utrzymania wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych,

10) transportu zbiorowego i dróg publicznych,

11) kultury fizycznej i turystyki,

12) ochrony praw konsumentów,

13) obronności,

14) bezpieczeństwa publicznego,

15) przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy.

Też i inne zadania - np. art. 11 uosw

Zadania mogą też zostać rozszerzone ustawami.

Główny i bezpośredni adresat działalności województwa - różnego rodzaju jednostki organizacyjne, zwłaszcza struktury i podmioty gospodarcze.

Tylko w niewielkim zakresie odbiorcami są niektóre kategorie mieszkańców województwa.

Sprawy zlecone - tylko w drodze ustawy.

Samorząd wojewódzki nie może zawierać umów z rządem.

Art. 6 ust. 3 uosw - błąd gdyż zgodnie z nim istnieje możliwość porozumień

Art. 8 ust. 2 uosw - województwo może zawierać porozumienia tylko z innymi województwami i samorządami z terenu województwa.

Ustawa z 5 VI 1998 o administracji rządowej w województwie możliwość zawarcia porozumień też z województwami.

sprzeczność ustawowa.

Województwo - może tworzyć wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne.

Kompetencje do tworzenia jednostek muszą wynikać z przepisów ustawowych (np. ustawa o finansach publicznych).

Gmina, powiat, województwo - obowiązek uczestnictwa w organizacji przygotowania i przeprowadzania wyborów powszechnych, samorządowych i referendów (tak powszechnych jak i samorządowych)

---