Państwo dobrobytu

• W. Beveridge, J. Rawls, A.C. Pigou

• Państwo opiekuńcze (welfare state)

• Główne czynniki wpływające na dobrobyt:

• Efektywność systemu społeczno - gospodarczego w danym kraju (wielkość i struktura dostarczanej produkcji i usług; wykorzystanie czynników produkcji; ogólny poziom cen)

• Efektywnośc rynku pracy (wielkość bezrobocia, system informacji o miejscach pracy, zróżnicowanie zarobków itp.)

• Prywatne ubezpieczenia oraz zasoby majatkowe i oszczędności

• Dobrowolna działalność dobroczynna osób prywatnych i instytucji

• Zasady gospodarki rynkowej jako ekonomicznego motoru w sprawach gospodarczych

• Scentralizowany system układów zbiorowych, głównie w zakresie płac, zezwalajacych na wiązanie wysokosci płac z możliwościami ekonomicznymi państwa

• Główne elementy polityki:

• Polityka redystrybucji dochodów

• Względnie wyrównany podział dochodów-zasadniczym celem

• Podwyższanie płac najniższych

• Zmniejszanie różnic w płacach mężczyzn o kobiet

• Wyrównywanie płac między różnymi sferami działalności gospodarczej

• Progresywny system podatkowy

• Solidarna polityka płac- zmierzanie do sytuacji, kiedy pracownicy takie samo wynagrodzenie za tę samą pracę

• Polityka dobrobytu społecznego

• Państwo bierze odpowiedzialność za utrzymanie naodpowiednim poziomie dochodów tych, którzy nie są w stanie zabezpieczyć ich sobie na własna rękę

• Opieka lekarska oparta na powszechnym obowiązkowym systemie ubezpieczeń

• Powszechnie dostępna i na ogół bezpłatna oświata i szkolnictwo

• Pomoc dla bezrobotnych

• Polityka stabilizacyjna państwa

• Utrzymanie odpowiednio wysokiego i stabilnego tempa wzrostu gospodarczego, pełnego zatrudnienia, niskiej stopy inflacji, wyrównanego poziomu życia obywateli w układzie regionalnym

• Regionalna polityka państwa próbuje niwelować różnice poprzez stymulowanie rozwoju regionów słabiej rozwiniętych

• Problemy stojące przed państwem dobrobytu:

• Spadek tempa wzrostu rozwoju gospodarczego ⇒ ograniczenia dla wydatków na świadczenia społeczne

• Trudności z utrzymaniem pełnego zatrudnienia, wzrost bezrobocia

• Rosnący deficyt budżetowy

• Spadek zaufania do systemu społecznego państwa dobrobytu

• Mechanizm państwa dobrobytu może funkcjonować jedynie w silnej i stale rozwijającej się gospodarce

Reaganomika

• Kluczowe elementy programu:

• redukcja podatków od dochodów indywidualnych oraz liberalizacja zasad amortyzacji kapitału

• obnizenie stopy wzrostu wydatków z budżetu federalnego

• „deregulacja” systemu gospodarczego

• poparcie dla prowadzonej przez system Rezerwy Fwederalnej polityki restrykcji pieniężno-kredytowych

• inspiracja z polityki podaży (polityka podatkowa:

obniżka podatku od dochodów indywidualnych, obniżenie maxymalnej stawki opodatkowania dochodów z kapitału, korzystniejsze zasadyamortyzacji kapitału),

monetaryzm (polityka pieniężna), antyetetyzm myśli społecznej

• wprowadzenie programu antyinflacyjnych restrykcji pieniężno-kredytowych

• wzrost wydatków wojskowych

• ekspansywna polityka fiskalno-budżetowa

• ujemne skutki: problem tzw. bliźniaczych deficytów tj. deficytu budżetu federalnego i deficytu obrotów bieżących (i handlu zagranicznego)

• trwająca niemal 8 lat ekspansja koniunktury, niska stopa bezrobocia, godna uwagi hossa inwestycyjna, ograniczenie tendencji inflancyjnych składją się na korzystną ocenę efektów polityki ekonomicznej administracji Ronalda Reagana

Thatcheryzm

• strategia gospodarcza oparta o wartości, postawy i nadzieje związane z preferowaniem gry sił rynkowych, co jednoczesnie musiało ograniczać rolę interwencji państwa w sferze stosunków społeczno-ekonomicznych

• oparty na przedsiębiorczości i odpowiedzialności indywidualnej poszczególnych podmiotów gospodarczych

• cele:

• wytłumienie inflacji

• odwrócenie niekorzystnej tendencji obniżania znaczenia gospodarki brytyjskiej

• kontrola nad podażą pieniądza- ograniczenie subwencji rządowych dla nierentownych przedsiębiorstw oraz wydatków na walkę z bezrobociem

• zarzucono rządową politykę cen i dochodów

• tendencja do obniżania Zapotrzebowań Kredytowych Sektora Publicznego

• dokonanie prawnej reorientacji oczekiwań społecznych; wzrost wysokości osiągalnych płac musi być uzalezniony od 2 czynników:

• wzrostu wydajności i sytuacji ekonomicznej przedsiebiorstw

• ograniczenie redystrybucujnej roli państwa

• cele:

• walka z inflacją

• dążenie do osiągnięcia poprawy konkurencyjności brytyjskiego przemysłu

• potrzeba utrzymania realnej siły nabywczej oszczędności, dywidend i rent warunkującej stabilizacje sytuacji na rynku siły roboczej

• ograniczenie wydatków budżetowych pozwoliło zmniejszyć ciężar opodatkowania podmiotów gospodarujących

• walka z opozycyjnymi zwiazkami zawodowymi

• rozpowszechnienie idei kapitalizmu ludowego

• program prywatyzacji

---