Nie będzie pytań 46, 47, 48, 57, 60
z dzisiejszego tematu będzie co najmniej jedno pytanie!!!
Nadzór nad Rynkiem Finansowym
ustawa z 2006r.
Nowością jest tylko to, że w sierpień 2013 ukazał się tekst jednoloty, zmieniony kilkukrotnie...
ale to co będzie na wykładzie to wystarczy
ustawy:
prawo bankowe w kwestii nadzoru też reguluje
albo ustawa o regulowaniu funduszy emerytalnych
Dla różnych sektorów rynku finansowego są ustawy szczególne, które między innymi regulują też nadzór nad rynkiem finansowym
zakres nadzoru finansowego:
uległ poszerzeniu w ostatnich latach (więc stare podr.mogą być nieaktualne)
Nadzór Bankowy, Nadzór Emerytalny, Ubezpieczeniowy, Nad rynkiem kapitałowym, nad instytucjami pieniądza elektronicznego; + Nadzór nad agencjami ratingowymi (wynika z rozporządzenia Rady z 2009), + nadzór nad instytucjami płatniczymi i biurami usług płatniczych; + nadzór dot.SKOKów (z 2009); nadzór uzupełniający (był wcześniej)
Modele nadzoru nad rynkiem finansowym - do niedawna (do 2006) był model zdecentralizowany - 3organy nadzoru -Komisja Nadzoru bankowego, Giełdy i nad ubezpieczeniami
a teraz mamy motel zintegrowany → (13 państw wtedy miało w UE Wlk.Brytania, Niemcy, Szwecja...) → Polska dopiero po 2.latach od wejścia do UE zmieniła model nadzoru
w Grecji,Hiszpani, Włoszech,Portugalii → system zdecentralizowany
w świecie występuje też model częściowo zintegrowany (finlandia,Holandia,Luxemburg)
ale w państwach członkowskich dominuje system zintegrowany
Cel nadzoru nad Rynkiem Finansowych
zapewnienie prawidłowego funkcjonowania, stabilności, bezpieczenstwa, przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, zapewnienie ochrony interesów uczestników rynku
Organizacja Nadzoru nad Rynkiem Finansowym - teraz jest jeden organ!!!
ale przed pewien okres jeszcze działała → od 1.01.2008 dopiero w pełni, bo było stopniowe przejście, bo Komisja Nadzoru Bankowego do wtedy działała
a teraz jest tylko Komisja Nadzoru Finansowego
kolegialny organ, który składa się z 7 osób - przewodniczący +2.zastępców +4członków
nadzor nad tym sprawuje prezes Rady Ministrów → Komisja jest jednak niezależna
KNF musi składać coroczne sprawozdanie ze swojej działalności
przewodniczący Komisji jest na 5-letnią kadencję, powołany przez Prezesa Rady Ministrów (który może też odwołać,ale tylko w ściśle określonych przypadkach....więc tak naprawdę nie może odwołać)
członkiem Komisji może być minister właściwy (ministere finansów/minister pracy i polityki społecznej) albo jego przedstawiciel (ale żaden minister nie chce, więc jest jego przedstawiciel, bo nie chciał by podlegać przewodniczącemu), prezes NBP lub delegowany przez niego wiceprezes; przedstawiciel Prezydenta
→ wydaje zezwolenia na działalność instytucji rynku finansowego
(podejmuje uchwały zwykłą większością głosów, w głosowaniu njawnym, w obecności co najmniej 4osób ale musi być wśród nich przewodniczący albo jego zastępca)
sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym, podejmowanie działań dot.regulacji - wydawanie zezwoleń i cofanie zezwoleń i cały szereg innych kwestii
Komisja może upoważnić samego przewodniczącego, członków lub pracowników do podejmowania decyzji- bo za dużo jest spraw...ale jest część spraw, w których musi działać kolegialnie (a nie tylko przewodniczący/członek czy pracownik)
w zakresie ubezpieczeń - wydawanie i wycofywanie zezwoleń
w zakresie banków - -”-
Komisja ma duże możliwości oddziaływania przez różne instytucje rynku finansowego
W świetle prawa unijnego, od 2010r., zrozumiano że potrzeba pewnych działań, które będą zmierzały do sprawowania nadzoru nad nadzorami państwowymi...nie do końca się sprawdził dotychczasowy
w 2010r, wydane zostały rozporządzenia, które wprowadziły Organy Nadzorcze do organów UE
są rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, które dotyczą nadzoru makro- i mikroostrożnościowego
na szczeblu unijnym odróżniono te 2organy nadzoru
24.11.2010 - powierzenie EBC szczególnych zadań w zakresie funkcjonowania Rady ds Ryzyka Systemowego
Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego (ESRB) jest niezależnym organem Unii Europejskiej sprawującym nadzór makrooostrożnościowy nad europejskim systemem finansowym
3 rozporządzenia,które regulują nadzór mikroostrożnościowy → europejskie urzędy nadzoru → na szczeblu unijnym nadzór jest zdecentralizowany - Nadzór Bankowy, Nadzór Ubezpieczeń i Emerytalnych , Nadzór Giełd i Papierów Wartościowych
Wzajemny stosunek między unijnymi a państwowymi:
Europejskie Nadzowy funkcjonują od 2011r.;
Wlk.Brytania i Polska uważały, że nadrzędne powinny być krajowe
inne państwa uważały inaczej
osiągnięto kompromis...
Codzienny nadzór nad rynkiem finansowym sprawują krajowe nadzory natomiast te europejskie organy nadzoru (ESA) mają interweniować tylko w sytuacjach nadzwyczajnych
Pyt. 28
Podstawy prawne działalnia banków - w Konstytucji art.227 dot.NBP
ustawy dot.problematyki → ustawa o NBP z 97r.; ustawa Prawo Bankowe; ustawa o funkcjonowaniu Banków Spółdzielczych (2006); ustawa o BGK (2003) - jedyny bank państwowy,który działa :) ; ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych
są jeszcze dyrektywy unijne, które też trzeba wspomnieć
muszą być realizowane przy wydawaniu ustaw - wskazują cele do zrealizowania
z 2006r. - ws.podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe
z 2013r. - ws. nadzzoru ostrożnościowego (warunki, które muszą być spełnione, aby instytucje kredytowe mogły rozpocząć działalność w krajach UE)
Rozporządzenia ws.wymogów ostrożnościowych dla i firm inwestycyjnych - bezpośrednio
a Dyrektywy musi państwo samodzielnie „przerobić”
Pojęcie bank w świetle regulacji prawnej
(z 1987r) - bank to jedna z instytucji finansowych, w Kodeksie Spółek Handlowych wymieniona...
jest ponad 600 banków krajowych (500 spółdzielcze oraz te w formie spółęk akcyjnych i jeden bank państwowy - BGK. )
art.2
bank jest osobą prawną!!!;
musi być utworzony zgodnie z przepisem odpowiedniej ustawy
bank działa na podstawie zezwolenia z KNF (od 1.01.2008)
zezwolenia upoważniają do wykonywania czynności bankowych (obciążające ryzykiem)
przyznaje ochronę prawną dla nazwy - BANK lub KASA
(no może być oczywiście Bank Krwii...ale to nikogo nie myli)
Bank Krajowy w świetle tego:
w słowniczku ustawowym - taki który ma siedzibę na terenie kraju - Polski
zagraniczny to taki , który ma siedzibę poza UE (jeśli ma w UE to wtedy nie jest określony jako bank zagraniczny!!!!!!!!!!!!!! ale instytucja kredytowa któregoś z państw członkowskich)
pojęcie instytucja kredytowa to pojęcie szersze, bo obejmuje też parabanki!!!
Narodowy Bank Polski
mowa o nim w Konstytucji oraz ma specjalną swoją ustawę o NBP
osoba prawna, ale cechy i kompetencje urzędowe
nie wymaga wpisu do KRS!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
to bank centralny Rzeczpospolitej Polskiej (cel: utrzymanie stabilności cen, a polityka gospodarcza tylko jeśli nie koliduje z głównym celem), działalność dewizowa, obsługa państwa, bank banków
ma wyłączne prawo do emitowania pieniążków - funkcja emisyjna, tylko ON
organy:
prezes NBP → jest powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta (na 6 lat); nie może prowadzić działalności publicznej, nie może być w partii - ma być niezależnym organem; kieruje i reprezentuje ale przewodniczy też Radzie Polityki Pieniężnej i Zarządowi
Rada Polityki Pieniężnej → składa się z 9.członków i przewodnczy jej prezes NBP (9+1) powoływanych przez Sejm,Senat i prezydenta - po równo; ustalanie założeń należy do RPP - podejmuje rozmaite działania, m.in.ustala wysokość stóp probentowych, wysokość rezerwy i oprocentowania
Zarząd NBP → składa się z prezesa i od 6 do 8 członków, w tym dwóch wiceprezesów (czyli 7 lub 9 osób) których powołuje Prezydent na wniosek Prezesa → realizuje uchwały RPP; podejmuje uchwały w sprawach niezastrzeżonych dla pozostałych organów
Rodzaje banków:
państwowe (1 - BGK) → już nie powstają pańśtwowe on jest jeden i jedyny (organ: Zarząd i Rada Nadzorcza); gdyby miał powstać to by nie był wpisany do KRSu, ale one już nie powstają więc to taka tylko wzmianka historyczna
spółdzielcze → bank spółdzielczy jest spółdzielnią! Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych jest ustawą szczególną, dopeiro później sięgamy do ustawy prawo spółdzielcze (jeśli czegoś nie ma w tej dot.banków); są 572 banki spółdzielcze
cechy szczególne:
musi być zezwolenie KNFu, powstają w trybie prawa spółdzielczego; kapitał założycielski nie mniejszy niż równowartość 1mln EUR;
statut w formie aktu notarialnego
muszą się zrzeszać w jednym z banków zrzeszających - obecnie są 3 → Bank Polskiej Spółdzielczości, Mazowiecki Bank Regionalny i …
regionalnie, a jeśli posiada kapitał >5mln EUR to może na terenie całego kraju
zarząd musi liczyć przyjanmniej 3 osoby!!! (inaczej niż w spółdzelni)
musi być Rada Nadzorcza co najmniej 5osobowa
Walne Zgromadzenie, do którego nie ma szczególnych ustaleń
banki w formie spółek akcyjnych → KSH stanowi lex generalis, a natomiast Prawo Bankowe zawiera przepisy szczególne
wymaganie zezwolenia KNF
kapitał założycielski - > 5mln EUR
rękojmia stabilnego zarządzania
Organy: Zarząd co najmniej 3 osobowy (szczególny charakter jest spółki akcyjnej), zatwierdzony przez KNF;
Rada Nadzorcza - co najmniej 5 osób
musi dostać zezwolenie na utworzenie, ale też na rozpoczęcie działalności
Banki Zrzeszające też działają w formie banków akcyjnych!!!!
banki hipoteczne to są banki specjalistyczne, które mają odrębne uregulowanie
banki z UE, z siedzibą w innym może działać przez swój oddział, ale też ze względu na transgraniczność, i nie musi otrzymywać zezwolenia KNF
banki zagraniczne mogą działać przez oddział, ale za zezwoleniem (a te które są z UE bez zezwolenia)
Banki Krajowe mogą działać za granicą, mogą one tworzyć oddziały za zezwoleniem KNFu, z wyjątkiem gdy działa w kraju członkowskim UE, to wtedy nie potrzebuje zezwolenia, na zasadzie swobody usług!!!!!!!!!!!!!!!
lex specialis i lex generalis