1. FRAKCJA KAMIENI -(>20mm)składa się z odłamków zaokrąglonych granitów,
bazaltów, piaskowców i innych skał (tu minerały: kwarc, skalenie, miki). Zawartość
frakcji kamieni, przy niezbyt dużej ilości części spławianych, wpływa rozluźniająco na
glebę. Zwiększa przepuszczalność i umożliwia łatwiejsze przenikanie korzeni do głębszych
warstw.
FR. ŻWIRU -(20-1mm)również składa się z odłamków skał macierzystych. Wpływ
frakcji pyłu na fizykochemiczne właściwości gleby jest podobny do wpływu na te
właściwości frakcji kamieni.
FR. PIASKU -(1-0,1mm)składa się prawie wyłącznie z odłamków minerałów
skałotwórczych skał pierwotnych. Frakcja piasku wpływa rozluźniająco na spoistość gleby,
zwiększa jej przepuszczalność i przewiewność, zmniejsza retencję wodną i wysokość
podsiąku kapilarnego(głównie przy piasku grubym). Gleby mające dużą ilość pisku odznaczają
się wadliwymi właściwościami fizycznymi (wody opadowe za szybko przesiąkają do
głębszych warstw). Takie gleby są suche i zawierają małą ilość składników pokarmowych.
FR. PYŁU -(0,1-0,02mm)bardzo mała zawartość krzemianów i glinokrzemianów. Ta
frakcja poprawia fizyczne właściwości gleb, ponieważ zwiększa pojemność wodną oraz
zdolność podnoszenia kapilarnego wody z głębszych warstw. Raczej żyzne gleby, domieszka
tej frakcji wpływa na poprawę struktury gleb. W glinach zmniejsza pęcznienie, lepkość i plast.
FR. IŁU PYŁOWEGO GRUBEGO -(0,02-0,005mm)głównie z minerałów ilastych,
drobnych okruchów kwarcu, skaleni oraz krzemionki bezpostaciowej. Ta frakcja wpływa na
poprawę struktury, zwiększa pojemność wodną oraz kapilarność gleby.
FR. IŁU PYŁOWEGO DROBNEGO -(0,005-0,002mm)składa się głównie z minerałów
ilastych, z drobno rozkruszonego kwarcu i krzemionki bezpostaciowej. Ta frakcja ma dużą
zdolność podnoszenia kapilarnego wody.
FR. IŁU KOLOIDALNEGO -(<0,002mm)składa się z produktów wietrzenia minerałów
pierwotnych. Zatrzymuje kationy, bo ma ładunek. Ładunek produktów wietrzenia bardzo
ważnym składnikiem są minerały wtórne, które mając dużą zdolność sorpcyjną w stosunku
do kationów, zwiększają pojemność sorpcyjną gleb.
2. IŁ WŁAŚCIWY I PYŁ ZWYKŁY - ił(50%części spławianych i do 25% frakcji pyłu), pył
(ponad 40% frakcji pyłu i do 35% części spławialnych). Obu dobry podsiąk kapilarny, ale
słabe powietrzne.
3. GĘSTOŚĆ GLEBY SUCHEJ -jest to masa 1cm3 gleby wysuszonej w temperaturze
105oC o nienaruszonym układzie naturalnym. Im gęstość objętościowa gleby suchej jest
bardziej zbliżona do jej gęstości, tym gleba jest mniej porowata, bardziej zagęszczona.
4. ZADANIE: 100∙100∙0,2=2000
2000 - 100%
x - 35% ,x=700m3=700t →na obszarze 1ha zatrzyma się 700ton H2O.
1.
a) FRAKCJA KAMIENI -zawiera znaczną ilość frakcji kamieni.
b) FR. ŻWIRU -przewaga frakcji żwiru, do 20% części spławianych:
- ŻWIR PIASZCZYSTY (SŁABO GLINIASTY) -części spławialnych do 10%,
części ziemiste wykazują skład granulometryczny piasków.
- ŻWIR GLINIASTY -części spławialne 10-20%, części ziemiste wykazują skład
granulometryczny glin.
c) FR. PIASKÓW -przeważa frakcja piasku, a części spławialne do 20%:
- PIASEK LUŹNY -do 5% części spławialnych;
- PIASEK SŁABO GLINIASTY -od 5 do 10% części spławialnych;
- PIASKI GLINIASTE -od 10 do 20% części spławialnych:
~P. G. LEKKIE -od 10 do 15% części spławialnych;
~P. G. MOCNE -od 15 do 20% części spławialnych;
PIASKI zawierające 25-40% frakcji pyłu nazywamy pylastymi;
d) FR. PYŁÓW -ponad 40% frakcji pyłu i do 50% cześci spławialnych:
- PYŁY ZWYKŁE -do 35% części spławialnych;
- PYŁY ILASTE -od 35 do 50% części spławialnych;
e) GLINY -ponad 20% części spławianych:
- GLINY LEKKIE -od 20 do 35% części spławialnych;
- GLINY ŚREDNIE -od 35 do 50% części spławialnych;
- GLINY CIĘŻKIE -ponad 50% części spławialnych;
GLINY zawierające 25-40% frakcji pyłu nazywamy pylastymi.
f) IŁY -ponad 50% części spławialnych, prawie nie mają części szkieletowych:
- IŁY WŁAŚCIWE -do 25% frakcji pyłu;
- IŁY ILASTE -25-40% frakcji pyłu.
2. PYŁY ZWYKŁE I PIASEK LUŹNY -pył (do 35% części spławialnych; dobry
podsiąk kapilarny, słabe powietrzne),
piasek (do 5% części spławialnych).
3. POROWATOŚĆ OGÓŁNA -na porowatość ogólną składa się suma
wszystkich przestworów kapilarnych i niekapilarnych występujących w glebie
(czyli ogólną objętość porów ,wśród których wyróżnia się pory duże ,o średnicy
0,2-30 μm ,zwane mezoporami,oraz pory najdrobniejsze ,o średnicy
mniejszej od 0,2 mikrometra. Wpływa: lepiszcze, frakcje, stopień zgruźlenia).
4. V=2500000000cm3 1,5 g/cm3
d=m/V
m=dV→ 1,5∙500000000=750000kg=750t
Cz. szkieletowe i cz. ziemiste |
3 pierwsze |
2 kolejne |
3 ostatnie |
GRUPY |
PIAS 1-0,1mm |
PYŁ 0,1-0,002mm |
CZ SPŁ<0,002mm |
●Piasek luźny |
70 - 100 |
0 - 25 |
0 - 5 |
P luźny pylasty |
55 - 74 |
26 - 40 |
0 - 5 |
P słabo gliniasty |
65 - 94 |
0 - 25 |
6 - 10 |
P słabo glin pylasty |
50 - 68 |
26 - 40 |
6 - 10 |
P gliniasty lekki |
60 - 89 |
0 - 25 |
11 - 15 |
P glin lekki pylasty |
45 - 63 |
26 - 40 |
11 - 15 |
P glin mocny |
55 - 84 |
0 - 25 |
16 - 20 |
P glin mocny pylasty |
40 - 58 |
26 - 40 |
16 - 20 |
●Glina piaszczysta |
50 - 79 |
0 - 25 |
21 - 25 |
G piaszcz pylasta |
35 - 53 |
26 - 40 |
21 - 25 |
G lekka |
40 - 74 |
0 - 25 |
26 - 35 |
G lekka pylasta |
25 - 48 |
26 - 40 |
26 - 35 |
G średnia |
25 - 64 |
0 - 25 |
36 - 50 |
G śred pylasta |
10 - 38 |
26 - 40 |
36 - 50 |
G ciężka |
10 - 49 |
0 - 24 |
51 - 75 |
G cięż pylasta |
10 - 24 |
25 - 39 |
51 - 65 |
G bardzo ciężka |
10 - 24 |
0 - 14 |
76 - 90 |
●Ił pylasty |
0 - 9 |
25 - 49 |
51 - 75 |
Ił |
0 - 9 |
0 - 24 |
67 - 100 |
●Pył piaszczysty |
25 - 59 |
41 - 75 |
0 - 20 |
Pył zwykły |
0 - 24 |
56 - 100 |
0 - 20 |
Pył gliniasty |
0 - 38 |
41 - 79 |
21 - 35 |
Pył ilasty |
0 - 23 |
41 - 64 |
36 - 50 |