1. Przedst podst zas jakie wypracow ergonom dla potrzeb projektow bloków infor i sterowniczych: Bardzo wazną sprawą w bloku inf. masz. jest zast. optym. l. symboli. L. znacząc. elem. w kodzie cyfr. <10. w kodz. liter. <20, w kodzie barwnym pow. wyn. 7-8. W kodow. barwnym natęż. barw powin. być 6, 7 razy większe od natęż. progowego, a kol barw ze wzgl na szyb. różnicowania: biała, czerwona, zółta, zielona, nieb, fiol. Użyta skala pow. być dost. do prakt. potrzeb i oparta na 1, 10, 100. Podz. ozn. na skali. kreskami lub drobniejszymi cyfr na skali powinny mieć war. 1, 2, 5. Koniec wskaz. nie może zasła. cyfr i kresek podział. i dochodzić do ich podst. przy czym zakończ. wskaz. pow. być tej samej gr. jak kreska podział. kształt wskaz jak i cyfr -prosty. Ważne jest tłumienie nadmiernych wahań wskaz. by nie przedłużało czasu reakcji przyrz. na zmianę wlk. mierzonej. W nocy skala i wskazówki oświetlone, fosforyzuj. Światło tak ustawić, by nie rzucało cienia na skalę przyrz. wlk. tarcz zal od odl od obserwatora i f-cji urządz. 2. Jakie proced eduk przygotow człow do bezpiecz zach w trudn syt pracy? Upowszech wiedzy o zagroż powodujących wyp przy pr i chor zaw i o sposo przeciwdział tym zagroż: - poznanie przepis. BHP, by pracow na danym stan., odpowiedzaln w dziedz. BHP -wykonyw pracy bezp, postęp. w syt awaryj i udz.1 pom - rozpowsz inf o czynn ryz zaw i metod jego ogranicz -BHP: szkol. wstępne, okresowe, w formach: instruktaż, seminar, kurs, samokształc. kierowane, cele szkol: uzysk. wiad i prakt inf w zakr bezpiecz. pracy, inf o zagr. wypadkowych i zagr. dla zdrow. w na stanowisku i w otocz., ochr. przed wypadkiem w normalnej i awaryj. syt. 3. Analiz źr bł u czł zw z percepcją wzrok należy wyróżn rolę podstaw subsystemów uwagi. 1. subsystem zawiadujący proc orientac i śledząc 2. subsystem detekcyjny - sterujący rozpoznaw i przetwarz inf 3. subsystem odpowiedz za utrzym stanu czuw i wzbudzania faz z ogólną gotow dział, jak i z czynnoś specyficz ukierunkowan na cel. Rola 1. i 2. jest zw z peryferycz i centr polem widz. Subsystem orientac jest odpowiedz za śledz i automat proc kontrol zachodz w przestrz percepc zmian i przestrzen przemieszczeń obserwowanych obiekt. Subsystem detekc odpow za rozpoznaw i analize inf zawartej w pojawiaj się bodźca. 4. Wymień procesy myślenia, odbioru i magazynowania informacji w kontekście systemu autonomicznego człowieka. 5. Wyjaśnij zjawiska psychiczne i czynniki sytuacyjne powodujące zwężenie pola uwagi jako istotne źródło błędów u człowieka. Bł człowi (zjaw psych) 90% udział w powst. wypad: nieprzydatność (ew. niewydolność) umysł lub fiz, nieuwaga, nieostrożn, brak dozoru Przycz techn 10% wady maszyn i urządz, uszkodz i awarie
6. Przedst. podst war stos sygnal wzrok lub słuch. Słuchowa: wiad krótka, prosta, nie musi być wykorzyst później, dotycz zdarz w czasie, wymaga natychmiast dział, stos gdy wzrok jest przeciąż, otocz zakłóca postrzeg wzrok, praca wym stałej zmian usytuow operatora, wzrokowa: wiad długa, złożona, musi być wykorzyst później, dotycz zdarzeń w przestrz, nie wym natychmiasto dział, stos gdy słuch jest przeciąż, w otocz jest hałas, praca nie wym zmiany usytuowa operat 7. Przy rozmieszcz i grupow urządzeń sygnaliz i sterown wykorzyst się zas. zas spełnian f-cji - obok siebie spełniaj podob f-cję, zas ważn - grupow w zal od tego, w jakim stop warunk one realizac postawion zad. Pewien elem może być wykorzystyw nieczęsto, lecz w mom użyc ma zasadn wpływ na wykon zad, zas umiejscow w optym stref zasięgu - szuka się optymal miejsc z p-tu widz jego zastosow (wygoda, dokładn, szybkości, potrzebnej siły) zas kolejn użyc - sprowadza się do umieszcz elem w kol odpowiad kolejn wykorzysta, zas częstości użyc - najczęściej używ w najkorzystn położ (np. w centrum pulpitu), a urz rzadziej używ - w stref peryferj 8. Ogólne zasady projektowania urządzeń sterowniczych-Urz. ster. pow. mieć kształt zg. z ich f-cja, i odp. cechami i wym. antropometrycznymi. - ich używanie wygoda chwytania i ruch, - materiał użyty miły higien. i izol. ciepło - elem. ster łatwo dostępne -dobry zasięg, -nie zahaczać się, -nie ranic oper. - nie uniemożl zał. urz, -żeby nie trza za dużo siły i za mało też nie - przejrzyste, by w awarii uzyć automat. - potrzebne w awarii blisko ręki - urządzenia o pod. f-cji koło siebie - awaryjne urz. w dostęp. miejscu - ręczne sterow. przód, tył, →←↓↑lub obr. -urz. ster ręcznie gdy szybko i dokładnie, - ster. nożne dla przen dużej siły - urz. ster łatwo rozpoznaw. - kier r. ster. pow. być zgodny z kier. r. masz. 9. Wyjaśnij sens zasady parsimony i optymalizacji w badaniu ryzyka wypadkowego w pracy. Zas. parsim.(zas. ekonom. srodków-zas oszczędn. środk) dąży do opr. prostych i jasnych norm, reg. instrukcji, teorii, twierdzeń, modeli, reguły: prostota mysl i komunik, ekonom. śr dział, strategi, czasu, podz. f-cji w org. badań i wdrożeń, kolumny joń-estet. prostoty w konstruow. ob. techn, artefaktu=ładny wygląd obiektu. by było miło - antystresu lub obn. str do min. Zas. optym. - ust. najlepszych war. do f-cjonow sys. lub jego elem., cele: niezawodność f-cjonow, efektywność f-cjonow, BHP i życia, poczucie komfortu i dobrostan. czł. 10.Model powstaw wypad i zdarz potenc wypadk: Powst. wyp. jest wyn. dział czyn. techn., organizacyjnego, ludzkiego lub ich kombinat. By określ. przycz. i okol. należy uwzgled. zach ludzi, stan wyposaż, rodz. stos. materiałów, org i war środ pracy 11.Opisz próbę Marieta opisuj przydat człow do zróżnicow poz, uciążl pr. Przydatn pracown do zróżn poziom uciążl pracy określa pr Martineta, pol na: pom tęt spoczynk P1, wykonan 10 przysiadów co 1s, pom tęt zraz po przysiadach P2, pom tęt po 1min P3.wskaźnik Ruffiera Wr = (Pl+P2+P3)-200/10 0 - do każdego wys (bdb) 0-5 - do dużego wys (db) 5-10 - do umiark wysi (dość db) 10-15 - do lekk wysi (dst) 15-20 - niezdolny do pr fiz (ndst) 12. Opisz dział ośrod termoreg kontrol temp ciał i steruj mechan uwaln i oddaw ciepł. Oś termoreg.-dużo neuronów termoczułych w podwzg; ner. skier inf czuciow z termorecpet (skóra i wys. do mięś) pow. r-cje termoefektorów i akumul. lub rozpór ciepła, lub zmian. temp org. w r-cji na różn subst zewn-wenwpoch (neurotoksyny, toks. bakter, kinetyny, uraz), anatom odp obszar przedwzrokow. podgórza, w którym są 4 jądra przedwzork podwzgórza, boczne, przyśr. podśr, okołokomor. 13.Różn m prac fiz dynam a statycz. Praca dyn - z przewaga skurcz izotonicz i krótkotrw skurcz izometrycz. Skurcz izoton zach gdy 1 z przyczep mięś jest wolny i po pobudz następ jego skrac z max szybk. Napięc mięś=const. Skurcz izometr zach gdy obydwa przyczep mięśni są nieruchom a opór przekracza wlk siły maks skurczu co pow w mięśn pobudz ↑ napięc. W pr dynam w skurcz. uczestn. zginacze i prostowniki na zmianę-> mięś po skurcz wraca do st wyjściowego i od nowa.Duże znacz z p-tu widz pracy metabol mięś. Skurcze ułatw. krąż krwi (ef pompy mięśn) i wym składn m dopływ krwią i pracując mięśn. Praca stat - skurcz izometr->stan pobudz pow ↑ napięc mięś, ale nie skracają się. Siła mięś pozost w st równ z oporem zewn lub siłą ciężkoś.Nie ma efekt prac w sens mechan jednak ↑ napięcia mięśnia (spowodow jego izometrycz skurcz) jest czynn proces fizjolog stanow częst duże obciąż dla org. Podstaw część obciąż typ statycz jest zw z napięć posturalnymi (utzrym ciała w odp. pozycji). Relaks mięśni na leżąco lub półleząco.Inaczej siła napinających się mięśni oddział na kościec zapewn jego stabiliz wob dział siły grawit. W pracy statyc długotrwałe napięc mięśn przez ucisk na naczy krwionoś utrudn dopływ krwi-> zakłóca dostarcz niezbędn składn i usuw składn przem mat. Powst poczuc dyskomfortu, aż do pojaw się bólu (skurcz izometryczn). 15.Met oceny wydat energ na stanow pracy: 1)kalorym-pom. went. płuc i zuż. O2; by określ. zuż O2: 1.pomiar wentyl płuc, 2. ustalić zaw O2 i CO2 w wydych. pow. E=(4,92 VSTPD/100)x(20,93-% O2 w pow. wydych); E-wyd. energ. [kcal/min], VSTPD-wlk. wentyl. pł. [l/min] w war STPD, 2) met. fizjolog.- op. na wyn. bad. ukl. krwion, mięśni, oddech, tętno, cieśn.. krwi i temp ciała ↑ wraz z wys. fiz, M = 4,OxHR-225 M - koszt energ pracy [W]; HR - częst skurcz serca 3) tabelaryczno-chronometrażowa - stos się równ Datta -Ramanathana E = 0,21 x VE (STPD); VE (STPD) - wentyl płuc w l/min, w war STPD, STPD - obj gazu suchego w temp. 0°C i ciś atmosfer 101,3 KP; Aby obl wyd energ trzeba: 1)przeprow chronometraż czynn roboczych w ciągu zmiany roboczej wyodrębni powtarzaj się cykle czynn gł, pomocniczych i przerw w pracy 2)przeprow pomiar wyd energ dla każdej czynn lub cyklu 3)obl wyd energ netto dla poszczeg czynn i cykli 4)zsumować wart wyd energ wszystkich cykli robocz i przerw by uzyskać global wart na całą zmianę robocz 16. Omów podst determinanty obciąż psych człow: -złożonośc, powtarzalnośc, zmienność, ważność, dokładnośc, uzyskiwanie info: im ↑ złożoność tym trudniej zrozumieć, ↑zmienność ↑wysiłek, powtarzalność ↓ wysiłek ↓, ważność wprost prop. do wysił, dokładność ↑ wysiłek ↑, podejmowanie decyzji: ↑ wieloznaczność, złożoność, zmienność decyzji, wysiłek ↑, powtarzalność decyzji ↓ wysiłek ↓, ważnośc, znaczenie ↑ wysiłek ↑, wykonywanie czynności: udział proc psych w wykonyw pracy ↓, złożoność, zmienność, dokładność ↑wysił ↑17. Działaniem uwagi kierują mechanizmy fizjologiczne i psychiczne . Wskaż na te fizjologiczne. 18. Źródła stresu psycho-fizycznego w pracy: nadmiern wymag, zbyt niskie wymag, ogranicz kontrol w pr, niejasność roli zawod, złe stos mludzkie i brak wspar społ, przeszkody w rozw kariery zaw 19. Wskaż prakt znacz II prawa Yerkesa-Dodsona: Im trudn jest zad, tym niższy jest poz optym pobudz. Gdy goni mnie duży pies, uciekam szybc (bieganie łatwe), ale gdy mam zad z matmy (czynn trudna) to poz pobudz jest niski (powinien), bo stres szybko zmniejszy szanse, że zost ono rozwiąz.20.Przedstaw istotę podstaw wskaźn niezawodn czł w ukł czł-maszyna: a) wychwytyw słab sygn wzrok i słuch b) wychwytyw sygn przypadk pojawiaj się na tle szumów c) odbiór, interpret, scal inf cząstk d) wykonyw płynn czynn sterow e) przechwytyw dużej il inf przez dł okres i wykorzystyw ich w odp chwil i umiej kojarz ze sobą różn inf f) myśl indukcyjne (wyciąg wniosk i formułow uogóln na podst dokonanych obserw) g) zmiany w zakr wykonyw f-cji, uczenie się h) zdoln do dział w syt nieoczeki i mało prawdopodob i) wykryw i popraw błęd swoich i cudzych 21. Przyczynowo-skutkowa zależność pomiędzy warunkami pracy a bezpieczeństwem pracy: 22. Wyj pojęcia: Przemęczenie -stan długotr zmęcz, gdy zdoln do pr jest obniż, nie obojętn dla zdrow, objawia się: wydłuż czasu wykonyw pracy i pogorsz jej efektów, brak tworz nowych rozw, dział na zas prób i błęd, postępow stereotyp, brak koncentr, unik kontakt interperson, bóle gł, mięś, krzyża, zobojętn, senność, drażliw, zniechęc, osłab org, podatn na chor, zab snu, zawr głowy, zakłóc w sercu, ukł pokarm i oddech, kłótliwość, wybuchowość, agresja, apatia, depresja, zawał Znużenie- poj się gdy dawka stymulacji jest zbyt mała lub zbyt mało zróżnicow. (jednostajn praca) zmęcz psych- poczucie dyskomf poł z obniż dobrost psych, pojawia się w wyn aktywn poznawczo-emocjonalnej i na skut różn okol zewn nie ma podł fizjol 23. Wyjaśnij pojęcia: zmęcze ośrodk- narast odczuc ciężk wykon pr, osłab chęci jej kontynuow, zakł zdoln koncentr uwagi, spostrzeg i zapamięt, upośledz koordyn ruch, zab wegetat zmęcz obw: zmniejsz zdoln mięś do skurcz przez ↑ temp i zakwasz środow wewnątrzkom (w czasie pracy w mięś wzrasta temp i wytwarz jest k mlekowy). zmęcz przewl - różnego rodz zab czynn regulac spowodow najczęś brakiem długiego wypocz.
1. Przedst podst zas jakie wypracow ergonom dla potrzeb projektow bloków infor i sterowniczych: Bardzo wazną sprawą w bloku inf. masz. jest zast. optym. l. symboli. L. znacząc. elem. w kodzie cyfr. <10. w kodz. liter. <20, w kodzie barwnym pow. wyn. 7-8. W kodow. barwnym natęż. barw powin. być 6, 7 razy większe od natęż. progowego, a kol barw ze wzgl na szyb. różnicowania: biała, czerwona, zółta, zielona, nieb, fiol. Użyta skala pow. być dost. do prakt. potrzeb i oparta na 1, 10, 100. Podz. ozn. na skali. kreskami lub drobniejszymi cyfr na skali powinny mieć war. 1, 2, 5. Koniec wskaz. nie może zasła. cyfr i kresek podział. i dochodzić do ich podst. przy czym zakończ. wskaz. pow. być tej samej gr. jak kreska podział. kształt wskaz jak i cyfr -prosty. Ważne jest tłumienie nadmiernych wahań wskaz. by nie przedłużało czasu reakcji przyrz. na zmianę wlk. mierzonej. W nocy skala i wskazówki oświetlone, fosforyzuj. Światło tak ustawić, by nie rzucało cienia na skalę przyrz. wlk. tarcz zal od odl od obserwatora i f-cji urządz. 2. Jakie proced eduk przygotow człow do bezpiecz zach w trudn syt pracy? Upowszech wiedzy o zagroż powodujących wyp przy pr i chor zaw i o sposo przeciwdział tym zagroż: - poznanie przepis. BHP, by pracow na danym stan., odpowiedzaln w dziedz. BHP -wykonyw pracy bezp, postęp. w syt awaryj i udz.1 pom - rozpowsz inf o czynn ryz zaw i metod jego ogranicz -BHP: szkol. wstępne, okresowe, w formach: instruktaż, seminar, kurs, samokształc. kierowane, cele szkol: uzysk. wiad i prakt inf w zakr bezpiecz. pracy, inf o zagr. wypadkowych i zagr. dla zdrow. w na stanowisku i w otocz., ochr. przed wypadkiem w normalnej i awaryj. syt. 3. Analiz źr bł u czł zw z percepcją wzrok należy wyróżn rolę podstaw subsystemów uwagi. 1. subsystem zawiadujący proc orientac i śledząc 2. subsystem detekcyjny - sterujący rozpoznaw i przetwarz inf 3. subsystem odpowiedz za utrzym stanu czuw i wzbudzania faz z ogólną gotow dział, jak i z czynnoś specyficz ukierunkowan na cel. Rola 1. i 2. jest zw z peryferycz i centr polem widz. Subsystem orientac jest odpowiedz za śledz i automat proc kontrol zachodz w przestrz percepc zmian i przestrzen przemieszczeń obserwowanych obiekt. Subsystem detekc odpow za rozpoznaw i analize inf zawartej w pojawiaj się bodźca. 4. Wymień procesy myślenia, odbioru i magazynowania informacji w kontekście systemu autonomicznego człowieka. 5. Wyjaśnij zjawiska psychiczne i czynniki sytuacyjne powodujące zwężenie pola uwagi jako istotne źródło błędów u człowieka. Bł człowi (zjaw psych) 90% udział w powst. wypad: nieprzydatność (ew. niewydolność) umysł lub fiz, nieuwaga, nieostrożn, brak dozoru Przycz techn 10% wady maszyn i urządz, uszkodz i awarie
6. Przedst. podst war stos sygnal wzrok lub słuch. Słuchowa: wiad krótka, prosta, nie musi być wykorzyst później, dotycz zdarz w czasie, wymaga natychmiast dział, stos gdy wzrok jest przeciąż, otocz zakłóca postrzeg wzrok, praca wym stałej zmian usytuow operatora, wzrokowa: wiad długa, złożona, musi być wykorzyst później, dotycz zdarzeń w przestrz, nie wym natychmiasto dział, stos gdy słuch jest przeciąż, w otocz jest hałas, praca nie wym zmiany usytuowa operat 7. Przy rozmieszcz i grupow urządzeń sygnaliz i sterown wykorzyst się zas. zas spełnian f-cji - obok siebie spełniaj podob f-cję, zas ważn - grupow w zal od tego, w jakim stop warunk one realizac postawion zad. Pewien elem może być wykorzystyw nieczęsto, lecz w mom użyc ma zasadn wpływ na wykon zad, zas umiejscow w optym stref zasięgu - szuka się optymal miejsc z p-tu widz jego zastosow (wygoda, dokładn, szybkości, potrzebnej siły) zas kolejn użyc - sprowadza się do umieszcz elem w kol odpowiad kolejn wykorzysta, zas częstości użyc - najczęściej używ w najkorzystn położ (np. w centrum pulpitu), a urz rzadziej używ - w stref peryferj 8. Ogólne zasady projektowania urządzeń sterowniczych-Urz. ster. pow. mieć kształt zg. z ich f-cja, i odp. cechami i wym. antropometrycznymi. - ich używanie wygoda chwytania i ruch, - materiał użyty miły higien. i izol. ciepło - elem. ster łatwo dostępne -dobry zasięg, -nie zahaczać się, -nie ranic oper. - nie uniemożl zał. urz, -żeby nie trza za dużo siły i za mało też nie - przejrzyste, by w awarii uzyć automat. - potrzebne w awarii blisko ręki - urządzenia o pod. f-cji koło siebie - awaryjne urz. w dostęp. miejscu - ręczne sterow. przód, tył, →←↓↑lub obr. -urz. ster ręcznie gdy szybko i dokładnie, - ster. nożne dla przen dużej siły - urz. ster łatwo rozpoznaw. - kier r. ster. pow. być zgodny z kier. r. masz. 9. Wyjaśnij sens zasady parsimony i optymalizacji w badaniu ryzyka wypadkowego w pracy. Zas. parsim.(zas. ekonom. srodków-zas oszczędn. środk) dąży do opr. prostych i jasnych norm, reg. instrukcji, teorii, twierdzeń, modeli, reguły: prostota mysl i komunik, ekonom. śr dział, strategi, czasu, podz. f-cji w org. badań i wdrożeń, kolumny joń-estet. prostoty w konstruow. ob. techn, artefaktu=ładny wygląd obiektu. by było miło - antystresu lub obn. str do min. Zas. optym. - ust. najlepszych war. do f-cjonow sys. lub jego elem., cele: niezawodność f-cjonow, efektywność f-cjonow, BHP i życia, poczucie komfortu i dobrostan. czł. 10.Model powstaw wypad i zdarz potenc wypadk: Powst. wyp. jest wyn. dział czyn. techn., organizacyjnego, ludzkiego lub ich kombinat. By określ. przycz. i okol. należy uwzgled. zach ludzi, stan wyposaż, rodz. stos. materiałów, org i war środ pracy 11.Opisz próbę Marieta opisuj przydat człow do zróżnicow poz, uciążl pr. Przydatn pracown do zróżn poziom uciążl pracy określa pr Martineta, pol na: pom tęt spoczynk P1, wykonan 10 przysiadów co 1s, pom tęt zraz po przysiadach P2, pom tęt po 1min P3.wskaźnik Ruffiera Wr = (Pl+P2+P3)-200/10 0 - do każdego wys (bdb) 0-5 - do dużego wys (db) 5-10 - do umiark wysi (dość db) 10-15 - do lekk wysi (dst) 15-20 - niezdolny do pr fiz (ndst) 12. Opisz dział ośrod termoreg kontrol temp ciał i steruj mechan uwaln i oddaw ciepł. Oś termoreg.-dużo neuronów termoczułych w podwzg; ner. skier inf czuciow z termorecpet (skóra i wys. do mięś) pow. r-cje termoefektorów i akumul. lub rozpór ciepła, lub zmian. temp org. w r-cji na różn subst zewn-wenwpoch (neurotoksyny, toks. bakter, kinetyny, uraz), anatom odp obszar przedwzrokow. podgórza, w którym są 4 jądra przedwzork podwzgórza, boczne, przyśr. podśr, okołokomor. 13.Różn m prac fiz dynam a statycz. Praca dyn - z przewaga skurcz izotonicz i krótkotrw skurcz izometrycz. Skurcz izoton zach gdy 1 z przyczep mięś jest wolny i po pobudz następ jego skrac z max szybk. Napięc mięś=const. Skurcz izometr zach gdy obydwa przyczep mięśni są nieruchom a opór przekracza wlk siły maks skurczu co pow w mięśn pobudz ↑ napięc. W pr dynam w skurcz. uczestn. zginacze i prostowniki na zmianę-> mięś po skurcz wraca do st wyjściowego i od nowa.Duże znacz z p-tu widz pracy metabol mięś. Skurcze ułatw. krąż krwi (ef pompy mięśn) i wym składn m dopływ krwią i pracując mięśn. Praca stat - skurcz izometr->stan pobudz pow ↑ napięc mięś, ale nie skracają się. Siła mięś pozost w st równ z oporem zewn lub siłą ciężkoś.Nie ma efekt prac w sens mechan jednak ↑ napięcia mięśnia (spowodow jego izometrycz skurcz) jest czynn proces fizjolog stanow częst duże obciąż dla org. Podstaw część obciąż typ statycz jest zw z napięć posturalnymi (utzrym ciała w odp. pozycji). Relaks mięśni na leżąco lub półleząco.Inaczej siła napinających się mięśni oddział na kościec zapewn jego stabiliz wob dział siły grawit. W pracy statyc długotrwałe napięc mięśn przez ucisk na naczy krwionoś utrudn dopływ krwi-> zakłóca dostarcz niezbędn składn i usuw składn przem mat. Powst poczuc dyskomfortu, aż do pojaw się bólu (skurcz izometryczn). 15.Met oceny wydat energ na stanow pracy: 1)kalorym-pom. went. płuc i zuż. O2; by określ. zuż O2: 1.pomiar wentyl płuc, 2. ustalić zaw O2 i CO2 w wydych. pow. E=(4,92 VSTPD/100)x(20,93-% O2 w pow. wydych); E-wyd. energ. [kcal/min], VSTPD-wlk. wentyl. pł. [l/min] w war STPD, 2) met. fizjolog.- op. na wyn. bad. ukl. krwion, mięśni, oddech, tętno, cieśn.. krwi i temp ciała ↑ wraz z wys. fiz, M = 4,OxHR-225 M - koszt energ pracy [W]; HR - częst skurcz serca 3) tabelaryczno-chronometrażowa - stos się równ Datta -Ramanathana E = 0,21 x VE (STPD); VE (STPD) - wentyl płuc w l/min, w war STPD, STPD - obj gazu suchego w temp. 0°C i ciś atmosfer 101,3 KP; Aby obl wyd energ trzeba: 1)przeprow chronometraż czynn roboczych w ciągu zmiany roboczej wyodrębni powtarzaj się cykle czynn gł, pomocniczych i przerw w pracy 2)przeprow pomiar wyd energ dla każdej czynn lub cyklu 3)obl wyd energ netto dla poszczeg czynn i cykli 4)zsumować wart wyd energ wszystkich cykli robocz i przerw by uzyskać global wart na całą zmianę robocz 16. Omów podst determinanty obciąż psych człow: -złożonośc, powtarzalnośc, zmienność, ważność, dokładnośc, uzyskiwanie info: im ↑ złożoność tym trudniej zrozumieć, ↑zmienność ↑wysiłek, powtarzalność ↓ wysiłek ↓, ważność wprost prop. do wysił, dokładność ↑ wysiłek ↑, podejmowanie decyzji: ↑ wieloznaczność, złożoność, zmienność decyzji, wysiłek ↑, powtarzalność decyzji ↓ wysiłek ↓, ważnośc, znaczenie ↑ wysiłek ↑, wykonywanie czynności: udział proc psych w wykonyw pracy ↓, złożoność, zmienność, dokładność ↑wysił ↑17. Działaniem uwagi kierują mechanizmy fizjologiczne i psychiczne . Wskaż na te fizjologiczne. 18. Źródła stresu psycho-fizycznego w pracy: nadmiern wymag, zbyt niskie wymag, ogranicz kontrol w pr, niejasność roli zawod, złe stos mludzkie i brak wspar społ, przeszkody w rozw kariery zaw 19. Wskaż prakt znacz II prawa Yerkesa-Dodsona: Im trudn jest zad, tym niższy jest poz optym pobudz. Gdy goni mnie duży pies, uciekam szybc (bieganie łatwe), ale gdy mam zad z matmy (czynn trudna) to poz pobudz jest niski (powinien), bo stres szybko zmniejszy szanse, że zost ono rozwiąz.20.Przedstaw istotę podstaw wskaźn niezawodn czł w ukł czł-maszyna: a) wychwytyw słab sygn wzrok i słuch b) wychwytyw sygn przypadk pojawiaj się na tle szumów c) odbiór, interpret, scal inf cząstk d) wykonyw płynn czynn sterow e) przechwytyw dużej il inf przez dł okres i wykorzystyw ich w odp chwil i umiej kojarz ze sobą różn inf f) myśl indukcyjne (wyciąg wniosk i formułow uogóln na podst dokonanych obserw) g) zmiany w zakr wykonyw f-cji, uczenie się h) zdoln do dział w syt nieoczeki i mało prawdopodob i) wykryw i popraw błęd swoich i cudzych 21. Przyczynowo-skutkowa zależność pomiędzy warunkami pracy a bezpieczeństwem pracy: 22. Wyj pojęcia: Przemęczenie -stan długotr zmęcz, gdy zdoln do pr jest obniż, nie obojętn dla zdrow, objawia się: wydłuż czasu wykonyw pracy i pogorsz jej efektów, brak tworz nowych rozw, dział na zas prób i błęd, postępow stereotyp, brak koncentr, unik kontakt interperson, bóle gł, mięś, krzyża, zobojętn, senność, drażliw, zniechęc, osłab org, podatn na chor, zab snu, zawr głowy, zakłóc w sercu, ukł pokarm i oddech, kłótliwość, wybuchowość, agresja, apatia, depresja, zawał Znużenie- poj się gdy dawka stymulacji jest zbyt mała lub zbyt mało zróżnicow. (jednostajn praca) zmęcz psych- poczucie dyskomf poł z obniż dobrost psych, pojawia się w wyn aktywn poznawczo-emocjonalnej i na skut różn okol zewn nie ma podł fizjol 23. Wyjaśnij pojęcia: zmęcze ośrodk- narast odczuc ciężk wykon pr, osłab chęci jej kontynuow, zakł zdoln koncentr uwagi, spostrzeg i zapamięt, upośledz koordyn ruch, zab wegetat zmęcz obw: zmniejsz zdoln mięś do skurcz przez ↑ temp i zakwasz środow wewnątrzkom (w czasie pracy w mięś wzrasta temp i wytwarz jest k mlekowy). zmęcz przewl - różnego rodz zab czynn regulac spowodow najczęś brakiem długiego wypocz.