Paciorkowce

• Ziarniaki G(+) kuliste lub owalne

• Łańcuszki paciorki lub dwoinki

• Zwykle nieurzęsione (wyjątek paciorkowce grupy D)

• Niektóre szczepy wytwarzające otoczkę polisacharydową (S.pyogenes, pneumonae equi suisy ibovis) o właściwościach antyfagocytarnych - odpowiada za zjadliwość

• Względne beztlenowce

• Większość nie rośnie na podłożach zwykłych, dodatek krwi, surowicy lub glukozy

• Katalaza (-)

Podział paciorkowców opiera się na

• Typ hemolizy

• Różnica węglowodanów (wielocukru C) wchodzą w skład ściany komórkowej (grupy serologicznej A-R wg. Lancefielda), dalsze typowanie na podstawie różnic antgenu białek ściany komórkowej ( np. białka MR lub T)

• Różnice w sekwestracji podjednostki 16 S rRNA

Podział ze względów praktycznych

• Paciorkowceropotwórcze

• Paciorkowce jamy ustnej (Gruvizidans)

• Paciorkowce o zwiększonych wymaganiach odżywczych (paciorkowce wybiórcze)

I Paciorkowce ropotwórcze

• Paciorkowce grupy A, B, C, G

GRUPA A(S.pyogenes)

• Hemoliza beta

• Przy podłożu płynnym - osad opalizujący na dnie, ściany probówki, mogą wytwarzać 3 typy koloni:matowe, błyzczące lub śluzowe (charakterystyczne dla szczepów otoczkowych)

Czynniki determinujące chorobę

Hemolizyna

Streptolizyna S - niewrażliwe na tlen, działanie cytotoksyczne, nie ma właściwości immunogenetycznych

Odczyn ASO - poczytać

Streptolizyna O - białka silnie immunogenetyczne aktywne w stanie zredukowanym, inaktywowane przez tlen i temp. 37 st. C, uszkadza leukocyty, wykożystywane w diagnostyce chorób paciorkowcowych (gorączka reumatyczna, kłębkowe zapalenie nerwów, odczyn ASO miano > 200sugeruje, świadczy lub przeczy zakażeniom paciorkowców

Struktury antygenowe S.pyogenes

• Grupowo swoisty antygen A (wielocukier „C”) składa się z N-acetyloglukozaminy i ramnozy. Wielocukier „C” antygeny błony cytoplazmatycznej odgrywają patogenną rolę w nie ropnych następstwach zakażeń paciorkowcami są struktury podobne do ludzkich antygenów tkankowych zwłaszcza serca nerek i siatkówki (odp. Immunologiczna musi spowodować autogenne)

• Białka M - ściśle związane ze zjadliwością paciorkowców dr A, występuje u bakterii rosnących w postaci koloni metylowych lub wytwarzające śluz

Hamuje fagocytozę……..

Chorobotwórczość grupy A (S.pyogenes)

• Najczęściej czynnik etiologiczny zakażenia

• może stanowić cześć flory bakteryjnej

• nie powodować objawów chorobowych (błony śluzowe górnych dróg oddechowych u nosiciela) rzadziej skora

• źródło zakażenia endogennego lub egzogenne górne drogi oddechowe człowieka (droga kropelkowa przez kontakt, wysięk zapalny, krew środowisko zanieczyszczone wydzielinami człowieka)

• pierwotne zakażenie ropne (ostre zapalenie gardła, migdałów, ropne zapalenie skóry)

Wtórne zakażenia ropne ziarenkowców (opracować z Zaremby)

• dotyczą najczęściej ran powierzchniowych (ropne zakażenie skóry), zmiany opryszczkowe

• …………

• Róża??- zakażenie skóry tkanek podskórnych, najczęściej następuje u ludzi…

• Plonica paciorkowcowa - ……..

• Paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego (STSS) podobny do gronkowców

Nieropne następstwa (Zaremba)

• Gorączka reumatyczna - schorzenia kolagenu……

• Ostre zapalenia kłębuszkowe nerek - powstaje Ig skierowane przeciwko…….

• Rumień guzowaty

Gr. B (Sagalactae)

• Beta - hemoliza (niektóre szczepy też alfa i gamma)

• Flora fizjologiczna jamy ustnej, nosogardzieli, pochwy, przewodu pokarmowego

• Przyczyna zakażeń noworodków podczas przechodzenia przez kanał rodny lub w końcowym okresie ciąży (pierwszy tydzień życia - bakteriemia i zapalenie płuc, 1-8 tydzień zapalenie opon mozgowo-rdzeniowych)

• Ponadto szczepy cukrzyków i alkoholowe zapalenie pęcherza moczowego i odmiedniczkowe zapalenie nerek

• Powoduje hydrolizę wytwarzają czynnik CAMP (Co-cytoliynaB)- toksyczna reakcja CAMP

Jeżeli obserwujemy charakterystyczny trójkąt beta-hemolizy bak. szczep jest S. agalalactiae

Gr.C - opracować

S.pneumonie

• Hemoliza alfa

• W preparatach pary (jajowate i lancetowate, ziarniakowe)

• Starsze kolonie mają wklęsły środek na skutek działania enzymów autolitycznych (wygląd krateru)

• Występują w jamie ustnej, gardle, tchawicy

• Brak antygenu grupowego

• Posocznica i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (śmiertelność około 20%)płatowe zapalnie płuc, zapalenie ucha środkowego, zatok, rzadziej miejscowe zmiany skórne

• Z H.influenzes - głównie czynniki etiologiczne, zakażenia gardła i dalszych dróg oddechowych

Czynniki zjadliwości

• Otoczka polisacharydowa (83 serotyp - typu otoczkowego) - właściwości antyfagocytarne w zależności od obecności lub braku otoczek kolonie gładkie lub szorstkie

Tylko szczepy wytwarzające otoczkę są patogenne

• proteza Iga inaktywuje wydzielanie czynnika IgA

• cytolizyny (miedzy innymi leukocydyna, pneumolizyna)

• enzymy (hialuronidaza, fibrynolizyna, antolizyna i inne)

Paciorkowce jamy ustnej (grupa jakie choroby opracować)

Paciorkowce wybredne (opracować Zaremba)

Leczenie

S.pyogenes

• penicylina G w leczeniu zapalenia gardła, choroby reumatyczne i inne poważne zakażenia paciorkowcowe

• klindomycyna i erytromycyna i inne malrolidy u paciorkowców uczulonych na penicylinę i cefalospryny (niepokojąco wzrasta oporność na makrolity)

S.pneumoniae

• penicylina lek z wyboru

• cefalosporyny I,II,III generacji, makrolity

• inne - fluorochinolony, rifampicyna, chloramfenikol, kotrimoksazol, tetracykliny (wysoki odsetek szczepów opornych), wankomycyna (nie opisano dotąd oporności jedynie tolerancję)

(terapia celowana)

• w terapii empirycznej - cefalosporyny III generacji (cefotaksym lub ceftriakson)z wankomycyną, w przypadku szczepów wrażliwych na penicyliny - leczenie kontynuuje się tym antybiotykiem lub cefalosporyna III generacji gdy oporny na wszystkie beta-laktamy, stosuje się wankomycyne zwykle skojarzoną z rifampicyną.

Diagnostyka mikrobiologiczna

1. pobieranie materiału w uzasadnionych przypadkach - bakterioskopia bezpośrednia

2. posiew na podłoże stałe i płynne, bakterioskopia

3. określenie typu hemolizy

4. różnicowanie immunologiczne

- gotowy test lateksowy - wykrywany Ag, grupowy paciorkowców Ag, otoczkowy S.pneumoniae

- test EIA, ELISA - diagnostyka paciorkowcowego zapalenia gardła

- test IF, ASO

- test serologiczny np. reakcja pełnienia otoczki, interakcja polisacharydowej otoczki S.pneumonie z odp. Ig

5. Różnicowanie biochemiczne (API ZOSTREP)

6. test z bacytracyną (grupa A wrażliwa, reszta oporna), optochiną (S.pneumoniae - wrażliwe)

7. oznaczanie lekowrażliwości

8. Metody genetyczne (np. PCR by potwierdzić wystepowanie genu speA, …….. oligonukleotydowe)

Różnicowanie paciorkowców beta-hemolizujące

	Wrażliwość na bacytracynę	Antygen grupowy	Test CAMP
S.pyogenes	Wrażliwy	A	-
S.agalactae	Oporny	B	+

Rodzina Spneunon??? i grupa „viridans”

	Wrażliwość na optochine	Rozpad w żółci
S.pneumoniae	Wrażliwe	+
Gr. „viridans”	oporne	-

Rodzaj Enterococcus - opracować (

• powoduje 3 typy hemolizy (najczęściej gamma)

• gr. serologiczna D

• wzrost w temp. 10-> 45st.C

• test PYR

• E.fecali , E.fecium

Posiew na Kolumbia agar z telurynem potasu

Fecalis - czarne kolonie

Fecium - nie rosną

Rozpad arabinozy - dla fecium odatni (+)

Redykuje TTC (chlorek etrazoliowy)

Jeżeli obserwujemy hemolizę w przypadku E. fecalis beta, a E.fecium alfa

Różnicowanie Enterococcus i paciorkowców gr.D

	Enterococcus	Paciorkowce gr.D
Wzrost na bulionie 6,5%NaCl	+	-
Wzrost na bulionie p pH 9,6	+	-
Hydroliza meskaliny	+	+
Wzrost w obecności żółci 40%	+	+
Antygen grupowy	D	D
Typ hemolizy	Alfa, beta, gamma	Alfa, gamma

Strepto. Robis- zaczernienie DCA dopiero po kilku godzinach

Entrococus - zaczernienie DCA natychmiast

Testy (aglutynacja lateksowa):

Slidex strepto kit - pozwala określić grupę paciorkowców (A,B,C,D,F,G)na podstawie wykrywania obecności wielocukru C (lateks opłaszcza się przeciwciałami przeciwko antygenom grupowym (wielocukrom))

Slidex neumo kit - pozwala zidentyfikować S.pneumoniae n podstawie obecności otoczkowych (lateks opłaszcza się przeciwko antygenom otoczkowym)

Oporność Enterococcs

• Wrodzona na ampicyline i penicylinę (niski poziom oporności) -> niskie powinowactwo białek PBP

• Wrodzona na aminoglikozydy (niski poziom oporności) ->nie efektywny transport aktywny

• Penicyliny z aminoglikozydami - działanie synergistyczne stosowanie do leczenia ciężkich zakażeń enterokokowych

• Wrodzona na cefalosporyny, polimyksyny, linkozamidy, kotrimoksazot

• U E.faecalis może występować oporność na beta-laktamy - synteza beta- laktamowi kodowanych plazmidowo, wrażliwe na antybiotyk beta-laktamowy + inhibitor beta-laktamaz

• U E.faecium może występować też wysoki poziom oporności na penicylin -> zabrzenia PBP

• Często tolerancja na antybiotyki

• Wzrost częstości występujących szczepów HLAR, nie wrażliwa na działanie synergistyczne penicyliny, aminoglikozydy

• Szczepy WRE - geny oporności zlokalizowanie na chromosomie lub transpozonach:

vanA - wysoka oporność na Va i Tec

vanB - zróżnicowania oporność na Va i wrażliwość Tec

vanC - konstytutywny typ ekspresji i oporności, niska oporność na wankomycyne i wrażliwość na Tec

vanD - umiarkowana oporność na wankomycynę, wrażliwość lub niska oporność na Tec

vanE - oporność na Va i Tec

• Zazwyczaj szczepy VRE oporne na wszystkie antybiotyki dostępne w leczeniu zakażeń i stanowią nawet do 15% wszystkich izolatów??.

• Należy stosować leki (oznaczyć MIC) nie stosowanie standardowo: chloramfenikol, tetracykliny, fluorochinolony, linezolid i chinupristine (dalfopristine (tylko E.faecinum))

---