Odliczenie VAT naliczonego - eksperci odpowiadają na pytania Czytelników
Podstawową zasadą konstrukcji VAT jest jego neutralność dla przedsiębiorców, co znajduje wyraz w prawie do odliczenia (względnie zwrotu) podatku naliczonego w poprzedniej fazie obrotu. Pamiętaj jednak, że prawo do odliczenia nie jest przywilejem (czy pewnego rodzaju „ulgą podatkową", jak było niekiedy traktowane przez fiskusa pod rządami poprzednio obowiązującej uptu), ale Twoim fundamentalnym prawem wyartykułowanym w I Dyrektywie i mającym oparcie w ugruntowanym orzecznictwie ETS.
Pytanie 1
W dniu 1 sierpnia 2008 r. przejęliśmy samochód osobowy w leasingu od innej firmy. Czy możemy odliczyć VAT?
Odpowiedź eksperta
Pamiętaj, że jeśli Twoja firma jest usługobiorcą użytkującym na podstawie umowy leasingu samochód osobowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony - możesz odliczyć jedynie 60% kwoty VAT naliczonego Ci w czynszu (racie leasingowej). Suma odliczonych kwot VAT nie może przekroczyć w całym okresie użytkowania samochodu kwoty 6.000 zł. Zauważ, iż przejęcie umowy leasingowej to zawarcie umowy z leasingodawcą na identycznych warunkach jak pierwotny leasingobiorca. Zatem, moim zdaniem, nie ma przeszkód do odliczenia 60% wartości VAT naliczonego z faktur dokumentujących raty leasingowe. Kwota odliczenia jest jednak ograniczona do wysokości 6.000 zł.
Pytanie 2
Rozliczana przeze mnie firma wykorzystuje w swojej działalności m.in. wózki widłowe (zaklasyfikowane do PKWiU 29.22.15-33.00). Czy mogę odliczać VAT zawarty w cenie zakupionego paliwa (gazu, benzyny) zużywanego do napędu tych pojazdów?
Odpowiedź eksperta
Musisz wiedzieć, że uptu zakazuje odliczenia VAT od nabywanych paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu - wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Oznacza to, że nie możesz odliczać VAT jedynie od tych paliw silnikowych, które wykorzystujesz do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych. Zauważ, że uptu nie zawiera definicji samochodu osobowego (oraz innego pojazdu samochodowego). Dlatego też powinieneś skorzystać z definicji zawartej w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Za samochód osobowy powinieneś więc uważać ten pojazd samochodowy, który przeznaczony jest konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób - łącznie z kierowcą. Natomiast pojazdem samochodowym w rozumieniu tej ustawy jest pojazd silnikowy, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h (określenie to nie obejmuje ciągnika rolniczego).
Wózek widłowy jest środkiem transportu, przeznaczonym konstrukcyjnie do przenoszenia ładunków w obrębie zakładów pracy. PKWiU klasyfikuje wózki widłowe w grupowaniu „maszyny ogólnego przeznaczenia pozostałe" - w kategorii „wózki widłowe, pozostałe wózki do podnoszenia lub przenoszenia w transporcie wewnętrznym PKWiU 29.22.15". Wózki widłowe nie są więc zaliczane ani do samochodów osobowych, ani też do pojazdów samochodowych poruszających się po drogach. Oznacza to, że ograniczenia w prawie do odliczania VAT od paliwa nie mają do nich zastosowania. Pamiętaj jednak, że prawo do odliczenia VAT zawartego w cenie nabytego paliwa silnikowego jest uzależnione od wykorzystywania tego wydatku do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.
Pytanie 3
Czy warunkiem niezbędnym do odliczenia VAT jest wyłącznie jednoczesne posiadanie towaru i faktury VAT dokumentującej zakup tego towaru?
Odpowiedź eksperta
Musisz wiedzieć, że Twoje prawo do odliczenia VAT jest uzależnione zasadniczo od otrzymania faktury dokumentującej zakup oraz od nabycia prawa do rozporządzania nabytym towarem jak właściciel. Abyś mógł rozporządzać towarem jak właściciel, nie musisz go fizycznie posiadać. Prawo do rozporządzania towarem jak właściciel nie jest tożsame z przeniesieniem prawa własności, ponieważ możesz mieć prawo do rozporządzania towarem jak właściciel, mimo że nie jesteś jeszcze formalnie właścicielem nabytego towaru. Pamiętaj, że prawo do rozporządzania towarem jak właściciel nabywasz w momencie, w którym możesz swobodnie dysponować nabytą rzeczą.
Z taką sytuacją spotkasz się m.in. wtedy, gdy nabędziesz towar, który do czasu odbioru jest przetrzymywany w magazynie sprzedawcy. Pamiętaj jednak, że fakt pozostawania towaru u sprzedawcy może budzić wątpliwości organów podatkowych. Mogą one Ci zarzucić, że nie nastąpiło przejście prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Dlatego też, jeśli decydujesz się odliczać VAT przed faktycznym odebraniem towaru, powinieneś mieć dowód tego, że przysługuje Ci prawo do rozporządzania jak właściciel nabytym towarem (np. umowę sprzedaży).