Wychowanie- to świadomie organizowana działalność ludzka, której celem jest wywoływanie zamierzonych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te obejmują zarówno stronę instrumentalną jak i aksjologiczną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celów. Samowychowanie- zachodzi wówczas, gdy dana osoba zdobyła już pewien zasób wiedzy o świecie, nabyła umiejętności pozyskiwania źródeł informacji i jej przetwarzania dla realizacji wyznaczonych przez siebie celów aktywności poznawczej, a także wtedy, kiedy młody człowiek osiągnął strategie pokonywania trudności życiowych. Jest to udział własny ucznia w wyznaczaniu sobie samemu celów rozwoju intelektualnego, wrażliwości emocjonalnej i moralnej. Samorealizacja- cel wychowania i kształcenia oraz pewna wartość człowieka, dzięki której osiąga on poczucie szczęścia, spełnienia swoich marzeń, odczuwa radość z egzystencji w świecie. Przyczyny i skutki zaburzeń w wychowaniu: Trudności wychowawcze wynikają z: a) zaniedbań wychowawczych i negatywnych oddziaływań środowiska rodzinnego b) związane z niepowodzeniami szkolnymi dzieci i młodzieży c) wynikające z nieprawidłowego funkcjonowania rodziny d) związane z psychofizycznym rozwojem dziecka e) rozbieżność między dążeniami, oczekiwaniami i ambicjami rodziców, a dążeniami i zainteresowaniami dzieci Są 3 style wychowania: a) demokratyczny- okazywanie dzieciom i młodzieży zrozumienia, życzliwości, pozyskiwania sobie ich sympatii, zaufania i przyjaźni, zachęcani do wspólnego i samodzielnego podejmowania decyzji b) autokratyczny- metody nagród i kar, zakazy i nakazy, brak wolności wyboru c) liberalny (wolnej ręki)- szeroki zakres swobody, minimalny wpływ na wychowanków, wychowawca doradza tylko wtedy, gdy jest o to proszony Cele wychowania- są to normy wychowawcze, pożądane społecznie i moralnie zachowania i postawy wychowanków, które chcemy osiągnąć w procesie wychowania. Źródła celów wychowania- są to normy moralne, prawa natury, poczucie obowiązku jednostki. Naczelnym źródłem celów wychowania są wartości uniwersalne: życie, zdrowie, wolność, bezpieczeństwo, godność. - niedokładność w określaniu celów - cele określane mało precyzyjnie i wieloznacznie - wielość celów wychowania: nie wiadomo którym dać pierwszeństwo Rola wartości w stanowieniu celów- wartość: to co cenne, godne pożądania i wyboru, co stanowi cel ludzkich dążeń. Wartości nadają głębszy sens celom wychowawczym. Nie ma wychowania bez wartości, bez sacrum. Wartości ogólnoludzkie- wyrosłe z wielowiekowego doświadczenia poszczególnych pokoleń związanego z przeżywaniem tego co dobre, wartościowe i piękne. Wartość a symbole w wychowaniu- flaga państwowa, krzyż, gesty i formy zwyczajowe, ludzie zdolni są poświęcić dla nich życie. Wartości a normy społeczne- określają w jaki sposób dana społeczność lub członkowie danej grupy rozumieją, realizują i zachowują dane wartości. Osiągnięcie dojrzałości jako najwyższy cel wychowania.
|
Wychowanie ma sens, kiedy za swój najwyższy cel stawia pomoc osobie ludzkiej w osiąganiu pełnej dojrzałości. Dojrzałość ludzka składa się z: a) zdolność wychwycenia swoich realnych możliwości i stworzenia projektu życia naprawdę ludzkiego b) z nabyciem pozytywnych cech, które umożliwią osobie urzeczywistnienie celów autentycznie ludzkich. Innowacyjność- umiejętność odnalezienia się w nowej sytuacji Schematyzacja i automotywacja- zbija samodzielność myślenia. Trzeba działać za pomocą schematu, bo jest się krytykowanym przez otoczenie. Wychowanie dyrektywne- wg danego porządku Typ dionizejski- współzawodnictwo o prestiż społeczny Typ apolliński- umiar i równowaga w zachowaniu ludzi, którzy są posłuszni obowiązującym rytuałem. Pulsacyjne kategorie- propozycje wychowania na różny sposób i tylko od wychowawcy zależy, które metody wybierze. Intelektualizm- bezpośrednia praca z uczniem, kształcenie z zakresu wiedzy uogólnionej, poprzez opanowanie pojęć, wyprowadzanie sądów i wniosków. Praktyczność- pulsowanie oznacza ciągłą oscylację między całościowym działaniem a wysiłkiem rozumienia tego, co się robi. Przedmiotowość- pulsowanie jest określone przez pytanie: na ile stosowanie wysuwanych metod pozwala osiągać stawiane cele. Podmiotowość- pulsowanie dotyczy czasu: podmiot przemiennie zyskuje swoja podmiotowość i ją traci a więc pulsuje. Pytajność- pulsowanie istnieje między pytaniem a odpowiedzią, gdyż odpowiedź nie jest ustalona z góry i w tym zawiera się otwartość tego, o co pytamy. Krytyczność- jej pulsowanie rozpina się między tym, co uznaje się za akceptowalne, a tym, co postrzega się jako wątpliwe. Sakralność- kategoria jest uwikłana między kształtowaniem człowieka jako wiernego i podporządkowanego syna kościoła a natchnieniem człowieka wielkością pozainstytucjonalnego ducha. Kontekstowość- pulsowanie polega na tym, że jedno doświadczenie staje się kontekstem dla innego. Pole pulsowania łączy się ze stosunkiem do tradycji, która oznacza nie tylko uznanie inności przeszłości, lecz też jej aktualny sens . Polityczność- grupy społ. Posiadające swoje ideologie jako systemy przekonań, rywalizujące ze sobą, ciągle walczą o akceptację i jest to naturalny stan życia społ. i pulsujących stosunków międzygrupowych. Równoprawna wielość- pole pulsowania ujawnia się wówczas, gdy relacje pojęciowe tworzą nowe znaczenie, wymagające problematycznego rozważenia. Edukacja powinna opamiętać się i wrócić do poważnej, solidnej koncepcji kształcenia, opartej na trwałych wartościach, a więc powrócić do korzeni.
|
|
|