Kasia Wójtowicz-Król
Ćwiczenia 1
Cielę - od urodzenia do pół roku. Przy urodzeniu ok.40 kg po pół roku 150-160 kg
Jałówka - od 6 miesiąca do pierwszego skutecznego krycia.
Jałówka cielna - w czasie pierwszej ciąży.
Krowa - os. dorosły ok.26 miesiąca.
Pierwiastka - po pierwszym wycieleniu.
Byczek - od 6 miesiąca do pierwszego użycia w kryciu.
Buhaj - dorosły os. używany do krycia.
SPOSOBY OKREŚLANIA WIEKU: *dokumentacja hodowlana *na podstawie uzębienia (1mc-zęby mleczne, 6-8mc-odstępy między zębami, 2l-wymiana średniaków wewn., 2,5l-wymiana średniaków zewn., 4l-wymiana okrajków)
*po rogach *po wyglądzie zewnętrznym.
POMIARY:
Taśmą zoometryczną: *obw.klatki piersiowej między łopatkami *podłużny obw.tułowia.
Laską zoometryczną: wysokości: *w kłębie(najwyższe miejsce w okolicach łopatek) *w krzyżu *w kulszach. szerokości i głębokości: *szer.bioder *szer.klatki piers. *szer.w kulszach *za łopatkami do mostka,
WZÓR PRESSLERA:
P-skośny obw.kl.piers Z-podłużny obw.tułowia C-współczynnik zależny od wieku i rasy
WZÓR TRUCHANOWSKIEGO:
D-długośc tułowia O-obw.kl.piers. K-współcz.(mleczne 2, kombin. 2,25 mięsne 2,5)
BYDŁO MLECZNE-WZÓR BUDOWY : HOLSZTYŃSKO-FRYZYJSKA
-ciało wpisane w trójkąt(zad podstawa wierzchołek głowa) -umięśnienie płaskie(wklęsły profil mięśni udowych) -widoczne żebra,guzy kulszowe i wyr.kolczyste -szlachetna budowa -jedna z większych ras -lekka głowa -szyja wąska bez fałdu na podgardlu -kl.piers.wysklepiona i szersza z tyłu -głęboki i pojemny brzuch -zad lekko nachylony do dołu -suche szeroko ustawione nogi -lekko rozwarte racice -pojemne wymię zawieszone sromowo-brzusznie -zaznaczone więzadło środkowe.
OCENA DO CELÓW HODOWLANYCH:
*przeprowadzona w gospodarstwie *ocenia się buhaje do rozrodu pod względem przekazywania na potomstwo cech typu i budowy *wybór krów na matki buhajów *selekcja krów w stadzie hodowlanym *ocena bydła na pokazach i wystawach
OCENA SKŁADA SIĘ Z: oceny cech liniowych , oceny ogólnej w skali 100pkt, oceny wad budowy.
cechy liniowe: linearne w skali biologicznej, odziedziczalne niezależnie,wykazują zmienność w populacji, oceniane w skali 1-9pkt są to:
* szerokość zadu *nachylenie zadu *więzadło środkowe *wysokość w krzyżu *głębokość tułowia *zawieszenie przednie wymienia *położenie wymienia * szerokość wymienia *ustawienie strzyków przednich i tylnich *szer.kl.piers. *nachylenie miednicy *nachylenie i szer.zadu *wys.piętki racicy *postawa nóg tylnich *długość strzyków *charakter mleczny
skala 100 pkt:
Krowa: *kaliber do 15 pkt(15%) *typ i budowa do 15 pkt(15%) *nogi i racice do 20 pkt(20%) *wymię do 50pkt(50%)-dyskwalifikacje:przystrzyk, strzyk dodatkowy,wymię kozie.
Buhaj: *kaliber do 20 pkt(20%) * typ i budowa do 20 pkt (20%) *nogi i racice do 20 pkt (20%) *zad do 20 pkt(20%).
ocena wad budowy:
Wady przodu: krótka szyja, ciężka głowa, słabo rozwinięte barki. Wady grzbietu: karpiowaty, łęgowaty. Wady partii środkowej: płaska kl.piers, przewężenie za łopatkami. Wady zadu: guzy biodrowe wyżej linii grzbietu, wysoka nasada ogona, zapadnięty odbyt. Wady kończyn: beczkowate, postawa francuska, miękka piętka, zbyt szeroka szpara racicowa. Wady wymienia: nierównomierny rozwój ćwiartek, wymię piętrowe(kozie), nieczynna jedna ćwiartka, strzyki niecylindryczne, lejkowata nasada strzyków, strzyki dodatkowe, przystrzyk, dodatkowe strzyki drożne, poprzeczne przewężenie wymienia, wymie niewykształcone, skośne ustawienie strzyków, międzystrzyki, wymię owłosione.
OCENA KONDYCJI KRÓW MLECZNYCH:
Kondycja zmienia się w czasie cyklu produkcyjnego. Zmiany te powinny być kontrolowane. Ocena w skali 1-5pkt. 1-skrajnie wychudzina, 5-zapasiona 3-4-prawidłowa
*zasuszenie (max 3,5pkt) *szczyt laktacji (max 3pkt)
Co się ocenia:
*wyrostki kolczyste kregów lędźwiowych
* linia miedzy wyrostkami kolczystymi a poprzecznymi kregów lędźwiowych
* płaszczyzna między guzami biodrowymi
* okolica dołu okołoodbytowego i nasady ogona
* guzy biodrowe i kulszowe
* płaszczyzna między guzem biodrowym a kulszowym