Ocena jakości mleka surowego
Podstawę prawną oceny mleka surowego stanowi Polska Norma PN-A-86002 „Mleko surowe do skupu”
Norma wyodrębnia warunki dopuszczania mleka do obrotu określone w wymaganiach ogólnych, kryteriach przyjęcia mleka do skupu i szczegółowych wymaganiach jakościowych mleka.
Warunki ogólne
Mleko powinno być:
Pochodzi od krów zdrowych, wolnych od gruźlicy i brucelozy.
Pochodzi od krów bez widocznych objawów zapalenia
Nie powinno być niczym uzupełniane, ani niczego pozbawione
Nie wolno dostarczać i skupować mleka:
Zafałszowanego
Od krów chorych i w trakcie leczenia
Zdojonego przed upływem karencji antybiotyku
Zdojonego 21 dni przed wycieleniem i 6 dni po wycieleniu
Zanieczyszczonego (zanieczyszczeniami widocznymi `gołym okiem')
Kryteria przyjęcia mleka do skupu
Uwzględnia się 4 składniki oceny (przy każdym przyjęciu mleka do skupu):
Wygląd
Zapach - świeży
Temperaturę - gdy odbieramy codziennie do 8oC, gdy nie jest odbierane codziennie do 4oC)
Kwasowość - metody oceny:
- miareczkowa 6-7,5 SH
- próba alizarolowa odpowiadająca barwie liliowo-czerwonej przy braku strątów, pH 6,6-6,8
Szczegółowe wymagania jakościowe mleka (raz na jakiś czas, lub gdy mleko wygląda podejrzanie):
Gęstość - nie mniej niż 1,028 g/ml
Zafałszowanie - niedopuszczalne
Rozwodnienie - punkt zamarzania nie wyższy nić -0,512 oC (gdy punkt zamarzania niższy to większy dodatek wody)
OLB (ogólna liczba bakterii) - tyś/cm3, dzięki temu klasyfikujemy mleko
- Dla klasy Ex < 100
- Dla klasy I ≤ 400
Średnia geometryczna z 2 miesięcy przy badaniu min. dwóch próbek miesięcznie.
Liczba komórek somatycznych, LKS - tyś/cm3
- Dla klasy Ex ≤ 400
- Dla klasy I ≤ 500
Średnia geometryczna z 3 miesięcy przy badaniu min.jednej próby miesięcznie.
Celem tej metody było:
Pełne zobiektywizowanie stanu higienicznego mleka surowego dostarczanego przez producenta.
Ponieważ średnia geometryczna jest zawsze mniejsza od średniej arytmetycznej, dlatego wybacza się producentowi jedną wpadkę (pogorszenie jakości higieny surowca) - rozkłada się ocenę jakościową na dłuższy okres.
Szczegółowe wymogi jakościowe mleka
Obecność antybiotyków i innych substancji hamujących - niedopuszczalne
Zawartość pestycydów - podano w odpowiednich przepisach
Zawartość metali szkodliwych dla zdrowia (np.Pb) - podano w przepisach
Obecność aflatoksyny M1 - niedopuszczalne
MASTITIS
Stan zapalny gruczołu mlekowego - podwyższona liczba komórek somatycznych w mleku - powodujący chemiczne i fizyczne zmiany w mleku, oraz zmiany w samym gruczole.
Bakterie powodujące zapalenie wymienia:
Streptococcus agalactiae - nie może przeżyć długo poza wymieniem
Streptococcus dysgalactiae - paciorkowiec bezmleczności
Streptococcus uberis - może rozmnażać się na legowisku krowy, najczęściej atakuje krowy w okresie zasuszania
Staphylococcus aureus - gronkowiec złocisty, bytuje na błonach śluzowych
Escherichia coli - występuje w oborniku, wodzie, ściółce
Mastitis
Obniża produkcję mleka o 300-600 l w okresie jednej laktacji
Straty wynoszą ok. 350 zł na krowę na rok
Zmniejsza się wydajność krów - 62%
Badania i koszty leczenia - 12 %
Straty mleka w okresie leczenia - 22%
Na mastitis najczęściej zapadają krowy:
Stare
Mające nisko zawieszone wymię
Posiadające dodatkowe, drożne strzyki
Mające chore wymię, choroby metaboliczne, osłabione
W pierwszym i ostatnim tygodniu laktacji
W pierwszym tygodniu zasuszania
Hodowla bydła
Ćwiczenia 5 26.11.2005
- 1 -