Podstawy gospodarki leśnej
Funkcje lasu - zdolność do świadczenia różnego rodzaju usług o materialnym i niematerialnym charakterze. Całokształt świadczeń lasu nazywa się funkcjami, ponieważ świadczenia te są zmiennymi zależnymi od charakteru lasu i od ciągle ulepszanych metod gospodarowania w lasach.
Las spełnia funkcje: pozaprodukcyjne, produkcyjne, mieszane (bardzo często)
Lasy spełniają funkcje w sposób: naturalny lub w wyniku działań gospodarki leśnej
Celem nadrzędnym gospodarki leśnej jest trwałe utrzymanie lasów dla ciągłego spełniania przez nie funkcji: środowiskotwórczych, ochronnych, społecznych, gospodarczych.
Funkcje środowiskotwórcze (ochronne
- stabilizacja obiegu wody w przyrodzie
- przeciwdziałania powodziom, lawinom, osuwiskom, chrona gleb przed erozją i krajobrazu przed stepowieniem
- kształtowanie klimatu globalnego i lokalnego, lepsze warunki dla zdrowia i życia ludności oraz produkcji rolniczej
- stabilizacja składu atmosfery i jej oczyszczanie
- tworzenie warunków do zachowania potencjału biologicznego wielkiej liczby gatunków, ekosystemów i wartości genetycznych organizmów, zapewniające wzbogacenie różnorodności i złożoności krajobrazu
- lepsze warunki dla zdrowia i życia ludności oraz produkcji rolniczej.
Lasy ochronne w zarządzie Lasów Państwowych - 48,4%
glebochrone - 4,2%
wodochronne - 18,7%
uzdrowiskowo-klimatyczne - 0,9%
masowego wypoczynku - 0,3%
krajobrazowe - 0,2%
w strefach oddziaływania przemysłu - 10,3%
wokół miast - 9,2%
obronne - 1,9%
ostoje zwierząt - 1,0%
powierzchnie badawcze - 0,8%
cenne pod względem przyrodniczym - 0,7%
nasienne - 0,2%
Rezerwat przyrody - obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
ochrona ścisła - długookresowym, niezmiennym celem jest zapewnienie naturalnych procesów rozwojowych i obserwacja rozwoju lasu,
renaturalizacja - kształtowanie struktury drzewostanów właściwej dla danych warunków siedliskowych,
przebudowa - przywracanie właściwych składników drzewostanów lub eliminacja niewłaściwych (np. obcych gatunków),
stabilizacja - utrzymanie danego stanu (np. punktów widokowych, ale nie drzewostanów).
Funkcje społeczne
- kształtowanie korzystnych warunków zdrowotnych i rekreacyjnych dla społeczeństwa
- wzbogacanie rynku pracy
- tworzenie różnorodnych form użytkowania lasu przez społeczność lokalną
- zagospodarowanie terenów zdegradowanych i gleb marginalnych
- wzmocnienie obronności kraju
- rozwój kultury, oświaty i nauki oraz edukacji ekologicznej społeczeństwa
Edukacja ekologiczna społeczeństwa - w 1994 r. powołano Leśne Kompleksy Promocyjne (LKP) - obecnie jest 19; LKP umożliwiają lepszy kontakt społeczeństwa z leśnikami i promują w społeczeństwie proekologiczną i wielofunkcyjną gospodarkę leśną.
Infrastruktura dydaktyczno-turystyczna w LKP:
Ośrodki edukacji ekologicznej (18)
Izby przyrodniczo-leśne (44)
Wiaty edukacyjne - „zielone klasy” (62)
Ścieżki dydaktyczne (141)
Punkty edukacyjne (195)
Parki i ogrody dendrologiczne (18)
Funkcje produkcyjne (gospodarcze)
Zachowanie odnawialności i trwałego użytkowania lasu
Pozyskiwanie użytków niedrzewnych i gospodarki łowieckiej
Rozwijanie turystyki kwalifikowanej
Zyski ze sprzedaży towarów i usług
Tworzenie stanowisk pracy
Zasilanie podatkiem budżetu państwa i budżetów samorządowych