Warsztaty doskonalące dla nauczycieli
REFERAT
TEMAT:ROLA GIER I ZABAW DYDAKTYCZNYCH W EDUKACJI PRZEDSZKOLNEJ
Jednymi z ważniejszych zabaw w życiu dziecka są gry i zabawy dydaktyczne . Już Platon kazał uczyć dzieci poprzez zabawy i polecał wykorzystywać zabawki w nauczaniu geometrii i arytmetyki, a starożytni Rzymianie nadawali ciasteczkom kształt liter i podając je dzieciom do połknięcia uczyli alfabetu.
Zabawy dydaktyczne są jedną ze skuteczniejszych metod oddziaływania na dziecko przedszkolne. To sposób zachowania łączności metodyczno-organizacyjnej między wychowaniem przedszkolnym a wychowaniem i nauczaniem wczesnoszkolnym. Ta forma zabawy wyzwala aktywność dzieci w procesie nauczania i uczenia się. Stosując gry i zabawy dydaktyczne pobudzamy siłę twórczą , aktywizujemy je indywidualnie, emocjonalnie i wolicjonalnie, dlatego są polecane jako forma sprzyjająca organizowaniu wielostronnej i wieloczynnościowej aktywności ucznia
Zabawy dydaktyczne pozwalają dziecku na osiągnięcie coraz wyższego poziomu rozwoju psychicznego. Kształtują się pozytywne cechy osobowości, a także dziecko rozwija się prawidłowo emocjonalnie. Ta forma zabawowa wprowadza dziecko w określone układy społeczne, uczy współdziałać z innymi.
Gry i zabawy te pełnią w życiu dziecka oraz edukacji między innymi rolę poznawczą, kształcącą , społeczno- wychowawczą jak również aktywizującą, motywacyjną, kompensacyjną i integrującą.
Rola poznawcza pozwala dziecku na zgromadzenie materiału poznawczego i operowaniu zdobytymi informacjami. Umożliwiają wykonanie zadań dzięki czemu poszerzają wiedzę w różnych dziedzinach nauki.
W. Hemerling uważa, iż zabawy dydaktyczne i poznawcze pełnią rolę wspomagającą w zakresie uświadamiania istoty poznawanych rzeczy, zjawisk i prawidłowości oraz sensu dokonujących się przemian.
Zabawa dydaktyczna jest formą uczenia się, poznawania świata, aktywności. Dla dziecka jest przyjemnym przeżyciem, gdyż zaspokaja jego potrzebę radości z zabawy a jednocześnie jest okazją do zdobywania wiedzy.
Rola ta polega na wzbudzeniu i wzmaganiu wewnętrznej chęci do wykonania zadań szkolnych i odpowiadających im czynności .Zabawy bowiem są osobliwą formą bezpośredniego poznawania rzeczywistości, w której na plan pierwszy wysuwają się emocje.
Gry i zabawy dydaktyczne pełnią również określone role kształcące. Polegają one przede wszystkim na doskonaleniu i rozwijaniu procesów i zdolności orientacyjno-poznawczych dzieci, zwłaszcza ich mowy i myślenia. Dziecko w czasie zabawy kształci swoje zmysły, doskonali sprawność motoryczną, wzbogaca wiedzę o świecie i samym sobie poznając możliwości.
Z. Bogdanowicz uważa, również , że służą doskonaleniu różnych sprawności umysłowych tj. spostrzegawczość uwaga, pamięć, umiejętność analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, do porównywania i klasyfikowania, uogólniania - stwarzają okazję do logicznego myślenia.
Podczas zabawy dziecko utrwala i doskonali przyswojone już sposoby myślenia działania, a ponadto rozwija swe możliwości umysłowe, wzbogaca zasób ich wiedzy. Zabawy zespołowe są wartościowymi środkami uspołecznienia dzieci, uczą dążenia do celu, sprzyjają nawiązywaniu przyjacielskich stosunków, uczą uzgadniania między sobą czynności, przyzwyczajają do postępowania zgodnie z ustalonymi regułami. Wdrażają do wytrwałości, co doskonale przygotowuje do pracy szkolnej.
Zabawy dydaktyczne są terenem doświadczeń społecznych dziecka oddziaływań wychowawczych, spełniają rolę społeczno-wychowawczą.
Jest to ważny środek do ukształtowania odpowiednich postaw do nauki szkolnej, wobec innych osób, jak również do otaczającej rzeczywistości społeczno-przyrodniczej.
Zdaniem Z. Bogdan0owicz gry i zabawy dydaktyczne pełnią rolę społeczno-moralną . Wyrabiają takie cechy jak „ systematyczność, wytrwałość, samodyscyplinę i poczucie sprawiedliwości. Wdrażają do samodzielnego podejmowania zadań jak i do zgodnego współżycia w grupie koleżeńskiej, stając się tym samym pomostem ogromnie ułatwiającym dzieciom przejście z przedszkola do szkoły”.
W zabawie dziecko uczy się dawać, brać, dzielić się współpracować i oceniać własne postępowanie. Wielu zabaw zwracało uwagę na możliwość wykorzystania ich jako terapii, sposobu odreagowania napięć i lęków, wyrównywania braków, przypisując zabawie rolę kompensacyjną.
Bawiąc się z innymi, dzieci uczą się nawiązywać kontakty społeczne, poznawać oraz rozwiązywać problemy, które wyłaniają się w czasie tych kontaktów. Niezależnie od wartości, jakie niesie ze sobą w zakresie rozwijania wszystkich sfer osobowości dziecka jest także środkiem ekspresji.
Uczestnictwo w zabawach wiąże się również z przestrzeganiem reguł. Sposób w jaki podporządkowuje się regułom, czy potrafi samodzielnie je ustalić, świadczy o poziomie dojrzałości społecznej.
Bardzo ważne znaczenie odgrywa rola aktywizująca gier i zabaw dydaktycznych. Aktywność jest nie tylko stanem, lecz również procesem i wyraża się w konkretnych czynnościach i działaniach, zabawach podejmowanych przez człowieka od wczesnego dzieciństwa. Wiek przedszkolny charakteryzuje się rozwojem aktywności dziecka i kształtowaniem coraz bardziej złożonych form jego działalności. W okresie między 3 do 7 roku życia wzrasta również czas trwania aktywnej uwagi, to znaczy zdolności dziecka do koncentracji na określonej zabawie, zadaniu. Intensywna aktywność zabawowa dziecka powoduje też rozwój uczuć pozytywnych. Dążenia poznawcze dziecka poniekąd usamodzielniają je. U dzieci w wieku przedszkolnym rozwijają się różne formy działań i działalności . Przede wszystkim kształtują się różnego rodzaju zabawy.
Budzenie społecznej i umysłowej aktywności to jedno z podstawowych zadań przedszkola, a gry i zabawy dydaktyczne są metodą spełniającą te zadania.
Należy wspomnieć o roli motywacyjnej zabaw. To gry i zabawy są takim motorem pobudzającym dziecka aktywność, rozwijającym zainteresowania wiedzą i otoczeniem, otaczającym światem.
W grach i zabawach dydaktycznych występują takie zjawiska jak chęć, zamiar, pragnienie, dążenie, życzenie do określonego celu. Kształci się także sama motywacja: zdolność do ukierunkowania działań, właściwości natężenia, sposobu realizacji celów. Właściwa motywacja pobudza do szybszego przyswajania materiału programowego.
Ważną rolę odgrywa w grach i zabawach dydaktycznych rola integrująca . Integracja ta polega na integrowaniu treści programowych dotyczących życia społecznego, techniki, przyrody, informacji o świecie oraz innych dziedzin życia i nauki. Scalają , integrują, społecznie.
Wszystkie przeze mnie role gier i zabaw są ze sobą ściśle powiązane i realizowane jednocześnie i przenikają się wzajemnie. Dlatego chciałabym ,żeby nauczyciele przedszkola chętnie wykorzystywali z dzieckiem w wieku p5rzedszkolnym.
OPRACOWAŁA I PRZEPROWADZIŁA:
DOROTA SZTORMOWSKA