Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Marcin Rzeszotek gr.5 m.

NERWY CZASZKOWE (podział-budowa)

Nerwy czaszkowe w liczbie 12 par wychodzą z powierzchni podstawnej mózgowia, wyjątek stanowi nerw bloczkowy, który wychodzi z powierzchni grzbietowej pnia mózgu. Nerwy czaszkowe zaopatrują głównie obszar głowy i szyi. Wyjątek stanowi nerw błędny, zawierający włókna przywspółczulne przeznaczone dla trzew klatki piersiowej brzucha.

Wyróżniamy następujące nerwy czaszkowe:

1. nerw węchowy

2. nerw wzrokowy

3. nerw okoruchowy

4. nerw bloczkowy

5. nerw trójdzielny

6. nerw odwodzący

7. nerw twarzowy

8. nerw przedsionkowo-ślimakowy

9. nerw językowo gardłowy

10. nerw błędny

11. nerw dodatkowy

12. nerw podjęzykowy

Nerwy czaszkowe dzieli się na trzy grupy:

• nerwy czuciowe ( n.węchowe, n.wzrokowy, n.przedsionkowo-ślimakowy )

• nerwy ruchowe (n.okoruchowy, n.bloczkowy, n.odwodzący, n.dodatkowy, n.językowo gardłowy)

• nerwy mieszane ( n. trójdzielny, n. twarzowy, n.językowo-gardłowy, n. podjęzykowy)

1. Nerwy węchowe

Rozpoczynają się w nabłonku węchowym błony śluzowej jamy nosowej, ciało komórki leży w głębi nabłonka. Z przeciwnego bieguna komórki wychodzą włókna, które łączą się w pęczki i w postaci nici węchowych kierują się przez otwory blaszki sitowej do jamy czaszki, gdzie wnikają do opuszki czaszki.

2. Nerw wzrokowy

W siatkówce oka ułożone są kolejno trzy neurony drogi wzrokowej :

• Neuron zewnętrzny

• Neuron wewnętrzny

• Neuron środkowy

Nerw wzrokowy wychodzi z gałki ocznej i przez kanał wzrokowy dostaje się do jamy czaszki gdzie łączy się z nerwem drugostronnym wytwarzając skrzyżowanie wzrokowe.

3. Nerw okoruchowy

Jądra tego nerwu położone są w śródmózgowiu na wysokości wzgórków górnych blaszki pokrywy. Nerw ten rozpoczyna się w okolicy dołu międzykonarowego i kieruje się przez szczelinę oczodołową górną do oczodołu.

4. Nerw bloczkowy

Jądro nerwu położone jest w śródmózgowiu poniżej jądra nerwu okruchowego na wysokości wzgórków dolnych blaszki pokrywy. Jako jedyny nerw ten wychodzi po stronie grzbietowej mózgowia z rejonu brzegu dolnego blaszki pokrywy.

5. Nerw trójdzielny

Zbudowany jest a części większej- czuciowej, i części mniejszej-ruchowej. Komórki czuciowe tworzą duży zwój księżycowaty położony na powierzchni przedniej piramidy kości skroniowej. Włókna czuciowe tego zwoju dochodzą do jąder krańcowych położonych w rdzeniu przedłużonym, moście i sródmózgowiu. Jądro ruchowe położone jest w moście.

Ze zwoju półksięzycowatego wychodzą 3 gałęzie:

• gałąź pierwsza, nerw oczny

• gałąź druga, nerw szczękowy

• gałąź trzecia, nerw żuchwowy

• nerw oczny

• nerw szczękowy

• nerw żuchwowy

6. Nerw odwodzący

Jądro początkowe położone jest w obrębie mostu, we wzgórku nerwu twarzowego. Po wyjściu z pnia mózgu kieruje się do szczeliny oczodołowej górnej i wnika do oczodołu unerwiając m.prosty boczny oka.

7. Nerw twarzowy

Z nerwem twarzowym związane są dwa zwoje przywspółczulne, zwój skrzydłowo-podniebienny i podżuchwowy. Jądro początkowe nerwu położone jest w moście. Nerw twarzowy po wyjściu z pnia mózgu kieruje się wspólnie z nerwem przedsionkowo-ślimakowym do przewodu słuchowego wewnętrznego, następnie zagina się i w chodzi do kanału nerwu twarzowego. Nerw opuszcza czaszką otworem rylcowo-sutkowym

8. Nerw przedsionkowo-ślimakowy

To nerw zaopatrujący narząd słuch i równowagi, składa się z dwóch części:

• przedsionkowej, (zachowanie równowagi)

• ślimakowej, (właściwy nerw słuchu)

Każda z obu części nerwu ma zwój położony w błędniku, odpowiednio zwój przedsionkowy i zwój spiralny. W przewodzie słuchowym obie części łączą się wytwarzając nerw przedsionkowo-ślimakowy.

9. Nerw językowo-gardłowy

Jądro początkowe włókien (dwuznaczne) położone jest w rdzeniu przedłużonym. Początkiem włókien czuciowych są komórki zwoju górnego i dolnego. Włókna współczulne pochodzą z jądra ślinowego dolnego.

Nerw po wyjściu z jamy czaszki otworem szyjnym kieruje się do nasady języka i tu przechodzi w gałęzie końcowe.

10. Nerw błędny

Zawiera trzy rodzaje włókien: czuciowe, ruchowe i przywspólczulne. Jest największym nerwem układu przywspólczulnego, i najdłuższym nerwem czaszkowym. Biegnie od głowy do jamy brzusznej. Komórki czuciowe nerwu położone są w zwoju górnym i dolnym.

Charakterystyczny przebieg tego nerwu pozwala na wyróznienie 4 odcinków :

• głowowego

• szyjnego

• piersiowego

• brzusznego

Gałęzie odc. Głowowego-

- to gałąź oponowa

Gałęzie odc. Szyjnego-

- to gałęzie gardłowe

Gałęzie odc. Piersiowego-

-to gałęzie sercowe,

• tchawiczne dolne,

• oskrzelowe,

• przełykowe,

• śródpiersiowe,

• osierdziowe

Na odcinek brzuszny składają się dwa pnie:

• p.błędny przedni

• p.błędny tylny

11. Nerw dodatkowy

Składa się z korzeni czaszkowych ( wychodzących z jądra dwuznacznego) i korzeni rdzeniowych (które zaczynają się w komórkach tylnej części rogu przedniego) . Oba korzenie łączą się ze sobą w jamie czaszki i wychodzą z czaszki przez otwór żyły szyjnej. Jego gałęzie końcowe unerwiają m.czworoboczny grzbietu i

m.mostkowo-obojczykowo-sutkowy.

12. nerw podjęzykowy

Rozpoczyna się w jądrze nerwu podjęzykowego w rdzeniu przedłużonym. Opuszcza czaszkę kanałem nerwu podjęzykowego kieruje się w stronę języka gdzie oddaje liczne gałęzie przeznaczonych dla mięśni wewnętrznych i zewnętrznych języka.

---