NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

Katedra Patofizjologii

Agnieszka Żak-Gołąb

REGULACJA CIŚNIENIA TĘTNICZEGO

• Objętość wyrzutowa serca

• Opór obwodowy naczyń krwionośnych

• Autonomiczny układ nerwowy

• Objętość krwi krążącej

• Czynność nerek

• Czynniki nerwowe i humoralne (RAA)

Definicja

Podwyższone ciśnienie krwi w układzie tętniczym krazenia dużego

KLASYFIKACJA HA wg ESC 2007

• Optymalne < 120 i < 80

• Prawidłowe 120-129 i/lub 80-84

• Wysokie prawidłowe 130-139 i/lub 85/89

• Nadcisnienie

• Stopień 1 140-159 i/lub 90-99

• Stopień 2 160-179 i/lub 100-109

• Stopień 3 ≥180 i/lub ≥110

Nadciśnienie izolowane skurczowe ≥140 i <90

PODZIAŁ

• Nadciśnienie pierwotne (90%)

• Spowodowane rożnymi czynnikami genetycznymi i środowiskowymi, które zaburzają działanie jednego lub kilku układów uczestniczących w regulacji ciśnienia tętniczego, co prowadzi do ustalenia ciśnienia krwi na wyższym poziomie

• Istotną rolę odgrywają RAA, układ współczulny, peptydy natriuretyczne, substancje wytwarzane przez śródbłonek (prostacyklina, NO, endoteliny)

• Ryzyko rozwoju HA zwiększają: nadmierne spożycie sodu, mała aktywność fizyczna, otyłość, stres psychiczny.

• Nadciśnienie wtórne

• Znana jest przyczyna

PRZYCZYNY NADCIŚNIENIA WTÓRNEGO

• Nerkopochodne

• Choroby nerek -

• Miąższowe - nadciśnienie miąższowonerkowe

• Naczyniowe - nadciśnienie naczyniowonerkowe

-w jednostronnych chorobach nerek

- w obustronnych chorobach nerek - zapalenie kłębuszków nerkowych, wtórne glomerulopatie,

• Nadciśnienie w chorobach gruczołów dokrewnych

• Guz chromochłonny nadnerczy

• Pierwotny hiperaldosteronizm (Z. Conna)

• Zespół i choroba Cushinga

• Akromegalia

• Nadczynność lub niedoczynność tarczycy

• Nadciśnienie w chorobach układu krążenia

• Koarktacja aorty

• Krążenie hiperkinetyczne

• Niedomykalność zastawki aortalnej

• Nadciśnienie w chorobach układu nerwowego

• Guzy mózgu

• Urazy mózgu

• Zapalenia wielonerwowe

• Nadciśnienie jatrogenne

• Doustne środki antykoncepcyjne

• GKS

• erytropoetyna

• Aminy sympatykomimetyczne

• Cyklosporyna A

• Inne

• Substancje toksyczne

• Narkotyki, metale ciężkie, alkohol, nikotyna

POWIKŁANIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO

- HA PROWADZI DO UOGÓLNIONYCH ZMIAN NACZYNIOWYCH

• Układ krążenia

• koncentryczny przerost mięśniówki lewej komory serca - dysfunkcja rozkurczowa

• Choroba niedokrwienna serca - a następnie dysfunkcja skurczowa

• Zmiany naczyń obwodowych (miażdżyca) z powodu uszkodzenia naczyń

SKUTKI NADCIŚNIENIA

• OUN

• Niedokrwienie i zawał mózgu - efekt powikłań zakrzepowych lub zakrzepowo-zatorowych

• Masywny krwotok związany z nadciśnieniem - pęknięcie naczyń mózgowych

• encefalopatia nadciśnieniowa - zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy, parestezje, dezorientacja, senność, utrata przytomności

• Zmiany w obrębie naczyń siatkówki

• Kryterium zaawansowania zmian jest badanie dna oka

• 4 stopnie

• I - czynnościowe zmiany w naczyniach : tętnice zwężone, rozciągnięte na swoim przebiegu

• II - naczynia dodatkowo zmienione strukturalnie (objaw skrzyżowania Salus-Gunna - ucisk żył przez tętnice)

• III - dodatkowe uszkodzenie siatkówki : krwotoki, ogniska degeneracji

• IV - dodatkowo obrzęk tarczy n. wzrokowego

• Nerki - stwardnienie tętniczek nerkowych

• Mikroalbuminuria jest wczesnym objawem uszkodzenia nerek

FAZA ZŁOŚLIWA NADCIŚNIENIA

• Duży wzrost ciśnienia rozkurczowego > 120-130 mmHg

• Zmiany na dnie oka odpowiadające III lub IV okresowi

• Szybko postępujące zmiany narządowe (zwłaszcza OUN i nerek)

OBJAWY KLINICZNE nadciśnienia tętniczego

• Bóle głowy (okolica potyliczna; rano)

• Zawroty głowy

• Bezsenność

• Pobudliwość

• Nerwowość

• Objawy naczynioruchowe - napadowe zaczerwienienie twarzy lub szyi

• Zaburzenia wzroku

Jednak u większości chorych na niepowikłane pierwotne nadciśnienie tętnicze badanie przedmiotowe nie ujawnia istotnych nieprawidłowości poza podwyższonym ciśnieniem krwi

PRZEŁOM NADCIŚNIENIOWY

• Znaczny wzrost ciśnienia zagrażający życiu chorego z powodu

• Encefalopatii nadciśnieniowej

• Obrzęk mózgu, tarczy n. wzrokowego, bóle głowy, zawroty, nudności, zaburzenia widzenia, ewentualnie ubytki neurologiczne i drgawki

• Przeciążenia lewej komory z zagrożeniem obrzękiem płuc

• Napadu dławicy piersiowej