Finanse przedsiębiorstw 13.03.2010 r.

EBIT - wynik finansowy przed opodatkowaniem

Przychody finansowe - głównym źródłem jest wykorzystanie kapitału do lokowania na rynku finansowym, związane z aktywami przedsiębiorstwa

Koszty finansowe - obciążają wynik finansowy, są konsekwencją pożyczania kapitału, uwzględniają koszty poniesione wobec wierzyciela (stopa zwrotu, odsetki)

Wynik finansowy brutto - źródło finansowania podatku, nie jest od niego ustalana wysokość podatku

Zysk netto - podstawa ustalenia wysokości stopy zwrotu, efektywności, rentowności

• źródło tworzenia kapitału zapasowego (element zwiększenia)

• przeznaczony dla właścicieli (ta część zysku będzie ponownie podlegać opodatkowaniu od przychodów kapitałowych [19%])

Na politykę dywidendy wpływają:

• potrzeby inwestycyjne przedsiębiorstwa

• alternatywne źródło pozyskania kapitału

• preferencje właścicieli (akcjonariuszy) związane z relacją pomiędzy obecnymi a przyszłymi korzyściami

• koszty kapitału związane z kosztami zatrzymania kapitału w stosunku do kosztów innych źródeł pozyskania kapitału

????????????????

Gotówkowa wypłata dywidendy

Bezgotówkowe formy wypłaty dywidendy

• wypłata w postaci dodatkowego pakietu akcji (emisja nowych akcji sfinansowana zyskiem netto)

• wykup własnych akcji (wyłączenie w celu ich umorzenia, w obiegu znajduje się relatywnie mniej akcji)

AMORTYZACJA (jako element nadwyżki finansowej) dotyczy środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych

Przeniesienie środków produkcji w sferę obrotu

Przyczyny amortyzacji

• techniczne (związane z zużywaniem się środków trwałych)

• ekonomiczne (wprowadzenie nowych technologii)

Funkcje amortyzacji

• ewidencyjna (umorzeniowa) wiąże się z rejestrowaniem spadku wartości środków trwałych, ustalenie wartości netto (obecnej) środków trwałych

• kosztowa, traktowanie zużycia jako koszty przedsiębiorstwa, amortyzacja zmniejsza wynik finansowy, jest również kosztem uzyskania przychodu (efekt tarczy podatkowej - nieodsetkowa)

• finansowa, traktuje amortyzację jako narzędzie gromadzenia środków pieniężnych dla odtworzenia środków trwałych (źródło samofinansowania, głównie inwestycji odtworzeniowych). Amortyzacja będąca kosztem nie jest wydatkiem dla przedsiębiorstwa

Metoda amortyzacji

• liniowa - zastosowanie podstawowych stawek amortyzacji, stosowanie identycznych odpisów w okresie użytkowania środka, jako podstawę stosuje się wartość początkową

• przyspieszona, degresywno-liniowa - dla mobilnych środków trwałych, bez samochodów osobowych, stawki podstawowe + określony dopuszczalny współczynnik, w pierwszym roku podstawą ustalenia jest wartość początkowa, w kolejnych latach wartość netto, stosuję się amortyzację do momentu zrównania odpisów metody przyspieszonej ?????????????

Zalety amortyzacji

• skrócenie okresu amortyzacji (metoda przyspieszona)

• szybsze odtworzenie środków trwałych

• szersze uwzględnienie ekonomicznego zużycia środków

• możliwość skorzystania z tarczy podatkowej w granicach dopuszczonych regulacjami prawa

• wzrost realnej wartości nadwyżki finansowej w przedsiębiorstwie, z uwzględnieniem realnej możliwości samofinansowania

ZARZĄDZANIE PŁYNNOŚCIA FINANSOWĄ

Płynność finansowa przedsiębiorstwa - pozytywny stan środków pieniężnych w przedsiębiorstwie, przewaga płynnych składników majątkowych (o wysokiej płynności), istotna jest struktura aktywów obrotowych w majątku. Jest równoznaczna z jego zdolnością płatniczą, do realizacji wszystkich wymagalnych zobowiązań, relacja aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych.

Wskaźnik płynności - relacja środków gotówkowych do zobowiązań najszybciej wymagalnych

Zachowanie płynności determinuje:

• pozycja przedsiębiorstwa na rynku

• wiarygodność

• pozyskanie kapitału

Zarządzanie płynnością finansową

1. Utrzymanie długoterminowej płynności, czyli zdolność do realizacji zobowiązań wymagalnych powyżej 1 roku

2. Wybór struktury źródeł finansowania aktywów obrotowych

3. Kształtowanie wielkości i struktury aktywów finansowych z uwzględnieniem zróżnicowanego stopnia płynności i kosztów utrzymania

AD 1. Decyduje o stopniu ryzyka utraty płynności finansowej, wypłacalności, podstawa kryzysu przedsiębiorstwa, ponoszenie kosztów. Warunki utrzymania długoterminowej płynności:

• prawidłowe kształtowanie struktury kapitału

• struktura aktywów, kierunki alokacji kapitału w sfinansowanie aktywów trwałych

• związek pomiędzy strukturą kosztów i jej związek z utratą płynności

• próg rentowności

• struktura podziału zysku netto w przedsiębiorstwie

• struktura przepływów pieniężnych, wysokość środków pieniężnych generowanych przez działalność operacyjną

• struktura źródeł finansowych aktywów obrotowych, z uwzględnieniem tzw. kapitału obrotowego

AD 2. Czym finansujemy aktywa obrotowe ??

Wybór strategii finansowania krótkoterminowego i długoterminowego. Istotną kategorią związaną z wyborem finansowania jest tzw. kapitał obrotowy, kapitał obrotowy netto.

Kapitał obrotowy netto - tzw. pracujący, część źródeł finansowania, ustala się w przedsiębiorstwie dwoma sposobami:

• stanowi tą część kapitału stałego (tj. kapitał własny + zobowiązania długoterminowe), która finansuje aktywa obrotowe w przedsiębiorstwie zgodnie z następującą formułą: kapitał obrotowy = kapitał stały - aktywa trwałe

• część aktywów obrotowych, która pozostanie do dyspozycji przedsiębiorstwa po pokryciu wszystkich zobowiązań krótkoterminowych kapitał obrotowy = aktywa obrotowe - zobowiązania krótkoterminowe

Poziom kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie

Sytuacja I (dodatni kapitał obrotowy)

Kapitał stały - aktywa trwałe > 0

Aktywa trwałe kapitał stały

Aktywa obrotowe zobowiązania krótkoterminowe

Sytuacja II

Kapitał stały - aktywa trwałe = 0

Aktywa trwałe kapitał stały

Aktywa obrotowe zobowiązania krótkoterminowe

Sytuacja III (ujemny kapitał obrotowy)

Kapitał stały - aktywa trwałe < 0

Aktywa trwałe kapitał stały

Aktywa obrotowe zobowiązania krótkoterminowe

Kapitał obrotowy może być w różnym stopniu finansowany kapitałem własnym bądź długoterminowym kapitałem pożyczkowym.

Przedsiębiorstwo zachowuje płynność finansową kiedy ma zdolność płatniczą.

Przedsiębiorstwo powinno dokonywać wyboru pomiędzy zaangażowaniem kapitału obrotowego netto i krótkoterminowego źródła finansowania (np. kredytu obrotowego) uwzględniając:

1. Różnicę w oprocentowaniu kapitału pożyczkowego długo- i krótkoterminowego

2. Koszty utraconych korzyści z tytułu zaangażowania kapitału własnego w finansowanie aktywów obrotowych

3. Bezpieczeństwo finansowe i szanse zachowania płynności finansowej w krótkich i długich okresach

4. Przewidywane zmiany w aktywności gospodarczej przedsiębiorstwa (zmiany struktury produkcji, pozyskiwanie nowych rynków zbytu)

5. 
   
   Struktura aktywów obrotowych z uwzględnieniem elementów względnie stałych i elementów zmiennych w strukturze aktywów obrotowych

Zmienny poziom aktywów obrotowych

Stałe aktywa obrotowe (minimalny stan zapasów, stały poziom należności)

Strategie finansowania aktywów obrotowych zależą od:

1. Udziału kapitału obrotowego i krótkoterminowych źródeł finansowania aktywów obrotowych

2. Poziomu przyjętego bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa (poziomu ryzyka utraty płynności finansowej)

3. Dostępności do długoterminowych i krótkoterminowych źródeł finansowania

Konserwatywna i agresywna strategia finansowania aktywów obrotowych.

Konserwatywna strategia - ograniczanie ryzyka utraty płynności finansowej, zachowanie bezpieczeństwa, akceptacja wyższych kosztów finansowania aktywów obrotowych, wykorzystanie kapitału obrotowego w finansowaniu aktywów obrotowych na poziomie pokrywającym stałe i zmienne aktywa obrotowe

Agresywna strategia - występuje dominująca rola krótkoterminowych zobowiązań w finansowaniu z akceptacją ewentualnego ujemnego kapitału obrotowego, preferowanie niskiego kosztu finansowania aktywów obrotowych, dopływ źródeł finansowania na granicy ryzyka utraty płynności finansowej (akceptacja wysokiego ryzyka), konieczność bieżącego dopasowywania terminów wymagalności zobowiązań do tzw. terminów zapadalności aktywów

Kredyt handlowy:

Wiąże się ze sprzedażą z odroczonym terminem płatności. Dotyczy zawsze układu w obrocie gospodarczym pomiędzy dwoma stronami dostawcą i odbiorcą.

1. Kredyt handlowy o charakterze manipulacyjnym (odroczenie terminu płatności wynikającego ze specyfiki rozliczeń finansowych bezgotówkowych). Zobowiązania o charakterze bezodsetkowym.

dostawca odbiorca

należności zobowiązania wobec dostawców

(kredyt handlowy)

2. Kredyt handlowy o charakterze sterowanym, gdzie warunki wynikają z polityki kredytowej dostawcy jako elementu zarządzania jego należnościami. Szczególną formą dostępu do kredytu handlowego sterowanego może być wykorzystanie opustów cenowych tzw. skonto kasowe za terminy realizacji zobowiązań. Kosztem kredytu handlowego w tym przypadku jest koszt nie skorzystania z opustu cenowego i dokonania pełnej zapłaty w odroczonym terminie płatności. W kredytach handlowych o charakterze sterowanym gdzie terminy płatności są indywidualnymi ustaleniami należy uwzględnić oprocentowanie kredytów handlowych (stosuje się stopę dyskontową) biorąc pod uwagę następujące elementy:

• zmienną wartość pieniądza w czasie

• rekompensowanie kosztów z utraconych korzyści

• ryzyko dokonywanych transakcji

Najprostszą formą zabezpieczenia transakcji jest weksel handlowy.

Posiadacz weksla

1 2 3

co wybiera ? czeka do terminu zapłaty przenosi prawa weksla na przedstawia weksel do

inną osobę w drodze indosu dyskonta w banku

warunki przedstawia weksel do zapłaty Przeniesienie wyłącznie całości

w dniu płatności sumy wekslowej

Brak na wekslu klauzuli

zabraniającej indosu

co osiąga ?

Kredyt bankowy

Kredyty w rachunku bieżącym - dla przedsiębiorstw, które posiadają podstawowy rachunek w banku i są wiarygodnymi klientami. Wiąże się to z limitem zadłużenia w rachunku ustalonym przez bank na podstawie historii rachunku. Wyróżniamy kredyt otwarty (odnawialny - każda spłata powiększa limit) oraz kredyt kasowy związany z chwilowym brakiem gotówki udzielanym na krótki okres i spłacany z najbliższych wpływów.

Kredyty w rachunku kredytowym - ewidencjonuje się wpływ środków na specjalnie otwartym koncie

Emisja krótkoterminowych papierów wartościowych

Ich celem jest możliwość pozyskania kapitału bezpośrednio z rynku finansowego wielu wierzycielom (inwestorom nabywającym ten papier wartościowy). Stanowią alternatywy pozyskania pieniędzy z sektora bankowego.

1. Bony komercyjne są sprzedawane z dyskontem tzn. że cena ich sprzedaży jest niższa od ich wartości nominalnej

---