Patofizjologia przełyku

Dysfagia zaburzenie połykania

• Stany powodujące ból w zakresie mięśni połykowych

• Zmiany degeneracyjne struktur nerwowo-mięśniowych
  Porażenie nerwów obwodowych po błonicy, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona

• Zaburzenia autoimmunologiczne
  Zapalenie skórno-mięśniowe, miastenia

• Zaburzenia o charakterze mechanicznym
  Ciała obce, zwężenie bliznowate, zmiany zapalne, polipy, nowotwory, uchyłki

Achalazja zaburzenie ruchomości i koordynacji mięśni przełyku

• Ograniczenie perystaltyki trzonu przełyku

• Spoczynkowe ciśnienie powyżej dolnego zwieracza jest podniesione, a rozkurcz w odpowiedzi na czynność połykania niepełny

• Rozszerzenie przełyku (megaoesophagus)

• Patogeneza brak ustalonej etiologii (choroby O.U.N., neuropatie, nacieki nowotworowe).
  Obserwuje się zmniejszenie liczby komórek zwojowych Auerbacha w ścianie przłyku.

• Obraz kliniczny dysfagia, długi okres trwania, zwracanie pokarmu, stopniowe pogarszanie

Przepuklina rozworu przełykowego przemieszczenie się wpustui dalszych części żołądka przez rozwór przełykowy przepony.

• Wyróżnia się wślizgowa, okołoprzełykowa

• Przyczyny podwyższone ciśnienie śródbrzuszne (guzy, długotrwałe zaparcia, otyłość, urazy mechaniczne)

• Objawy kliniczne ucisk I uczucie pełności w nadbrzuszu, bole za mostkiem, zgaga, krwawienia z przewodu pokarmowego

Rozlany kurcz przełyku wzmożony nieskoordynowany kurcz przełyku czynnościowe zaburzenia nerwowo-mięśniowe spowodowane zwyrodnieniem włókien nerwowych

• Obraz kliniczny dysfagia, okresowe występowanie, zaostrzenie na skutek stresów, nasilenie na napojach gazowanych, ból w klatce piersiowejpodobny do dławicy piersiowej bez związku z wysiłkiem.

Żylaki przełyku rozszerzenie podśluzówkowych splotów żylnych przełyku I okolicy wpustu spowodowane nadciśnieniem w układzie żyły wrotnej (marskość wątroby, zakrzep żyły wrotnej)

• Objawy kliniczne masywne objawy krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, objawy wstrząsu krwotocznego

Refluksowe zapalenie przełyku stan zapalny wynikający z zarzucania treści żółądkowej do przełyku prowadzący do nadżerek i owrzodzeń dolnego odcinka przełyku

• Patogeneza niewydolność wpustu, zwiększone ciśnienie śródbrzuszne (ciąża, wodobrzusze, guzy), operacje w dolnym odcinku przełyku, sklerodermia, polineuropatie

• Obraz kliniczny zgaga nasilająca się po wysiłku fizycznym (podnoszeniu ciężkich przedmiotów, pochylaniu się), bole w nadbrzuszu, zwracanie pokarmów, krwawienia z przewodu pokarmowego

Wrzody

Wrzód trawienny - ubytek tkanki spowodowany nadtrawieniem sięgający do błony podśluzowej

Choroba wrzodowa - wrzody przewlekłe

Wrzód ostry - nagłe pojawienie się jako wynik cięzkich opażeń skóry, mocznicy, nadmiernego obciążenia psychicznego

Wrzód żółądka - zwiększenie zarzucania żółci, obecność w żołądku soli żółciowych oraz lizolecytyny uszkadzających barierę śluzówkową

Wrzód dwunastnicy - nadmiar czynników agresji (kwas solny, pepsynogen)

Czynniki ochronne

• Śluz pokrywający ściany żołądka

• Glikoproteiny (gastrony) hamujące sekrecję żołądka

• Sekretyna

• Ścisłe połączenia komórek nabłonka

• Szybka odnowa komórek nabłonka

• Prostaglandyny

Czynniki sprzyjające pojawieniu się wrzodów trawiennych

• Czynniki nerwowe, hormonalne (gastryna, insulin, glukokortykosterydy)

• Niedostateczne wydzielanie sekretyny

• Czynniki krążeniowe (zastoje, niedotlenienie)

• Używki (kawa, alcohol)

• Genetyczne - grupa krwi 0

• Helicobacter pylori !

Zespół Zollingera-Ellisona - gruczolak trzustki wydzielający gastrynę - nadprodukcja kwasu solnego na czczo - choroba wrzodowa.

Patofizjologia biegunki

1. Biegunka osmotyczna - upośledzone wchłanianie osmotyczne czynnych substancji (sole magnezu), disacharydów (niedobory enzymatyczne), utrata wody przeważa nad utratę NaCl. Odwodnienie połączone z hipernatremią.

2. Biegunka wydzielnicza - wywołana wydzielaniem nadmiernej ilości elektrolitów (duża utrata jonów potasowych) I innych substancji do światła jelit.
   Środki przeczyszczjące (bisakodyl), antybiotyki (neomycyna, tetracykliny), guzy wytwarzające substancje hormonalne czynne pobudzające wydzielanie jelitowe.

3. Biegunki spowodowane upośledzonym wchłanianiem wody I elektrolitów

4. Biegunki spowodowane wzmożoną aktywnością motoryczną jelit

Zespół upośledzonego wchłaniania

Zaburzenia transport substancji pokarmowych przez błonę jelitową.

Pierwotne zmiany w samej błonie jelitowej

• Wybiórcze - niedoból oligosacharydów, aminokwasów, tłuszczy

• Uogólnione zaburzenia wchłaniania (choroba glutenowa, sprue tropikalna, endopatie)

Wtórne następstwo zaburzeń trawienia w świetle jelit i związane z brakiem przygotowania substancji do transport przez błonę jelitową

• Niewydolność trawienia (zaburzona czynność zewnątrzwydz.trzustki, zespół Zollingera-Ellisona, resekcja żółądka, nieżyt żołądka)

• Zaburzenia metabolizmu kw. żółciowych, choroby watroby I dróg żółciowych.

Choroba trzewna - celiakia - sprue rodzima

Nieswoiste zmiany i owrzodzenia błony śuzowej jelita cienkiego → nietolerancja gluten (gliadyny).

Przewlekłe biegunki z objawami zaburzonego wchłaniania jelitowego substratów odżywczych

Etiopatogeneza podłoże genetyczne, zaburzenia autoimmunologiczne

Objawy choroby Początek w okresie niemowlęcym. Objawy zmniejszają się lub zanikają w okresie dojrzewania i ponowanie w 2 lub 4 dekadzie życia.

Objawy wczesne

• Biegunka

• Utrata masy ciała

• Zaburzenia rozwoju fizycznego

• Osłabienie

Objawy późne

• Wyniszczenie

• Obrzęki

• Anemia (niedobór żelaza)

• Wybroczyny skórne (niedobór wit. K)

• Osteoporoza (niedobór wit. D)

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Choroba zapalna o nieznanej przyczynie dotycząca głównie błony śluzowej okrężnicy

Najbardziej charakterystyczne zmiany: mikroropni krypt, ograniczenie procesu zapalnego do warstw powierzchniowych.

Choroba Leśniowskiego-Crohna przewlekłe ziarniakowe zapalenie dowolnego odcinka jelita grubego.

Proces obejmuje całą grubość ściany jelita i tkanki sąsiednie

Etioligia nieznana

Objawy kliniczne - pojawiają się między 20-30 rokiem życia

	Choroba Crohna	Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
Lokalizacja	Segmentarne zajęcie przeważnie końcowego odcinka jelita krętego i okrężnicy. Może dotyczyć każdego odc. prz. pokarmowego	Początkowo w odbytnicy; postępuje proksymalnie; nie obejmuje jelita cienkiego
Histologia	Zapalne zmiany ze zwłóknieniem w całej ścianie, w 30% ziarniak nabłonkowy	Stan zapalny ograniczony do błony śluzowej i podśluzowej, powierzchowne owrzodzenia
Obraz kliniczny	Biegunka; obj. przypominające zapalenie wyrostka robaczkowego, ew. wyczuwalny guz, niedokrwistość, ob. płytki krwi	Biegunka śluzokrwista; ból brzucha; bolesne wypróżnienia; gorączka ob. ew. krw. białe, płytkowe, niedokrwistość
Przebieg	Okresy nawrotów I remisji	Przebieg przewlekły, stały lub z okresami nawrotów i remisji
Obraz radiologiczny	Guzkowate ubytki cieniowe, zmiana rzeźby śluzówki typu kamienia brukowego (kolców róży)	Ząbkowanie ubytki ściany, polipy rzekome w końcowym stadium sztywna głądka rura (dętka rowerowa)
Powikłania	Zwężenia, 30% przetoki ropnie; perforacje	Wzdęcia, gorączka, wstrząs, rak okrężnicy

---