KONTROLA
Kontrola - działanie które kierownicy muszą realizować; porównanie postaw, zachowań, działań, efektów pracy z przyjętym wcześniej wzorcem.
Podział kontroli:
Model sprzężenia zwrotnego - staramy się wykryć nieprawidłowości, ustalić winnych i ich ukarać [podział dobrany w oparciu o relacje pomiędzy podmiotami kontroli a kontrolowanym]
Model sprzężenia nadążanego - kontrolujemy po to by odpowiedzieć na pytanie co należy zmodyfikować, jak to zrobić, celem jest ulepszenie.
1)kontrola zewnętrzna- kontroler i kontrolerzy są różnymi organizacjami
2)kontrola wewnętrzna - gdy organizacja kontroluje się sama
3) kontrola kompleksowa - bada wszystkie sfery działalności organizacji, niezbyt szczegółowa, celem jest poprawa jakości.
4)kontrola studyjna - tylko zewnętrzna, charakter badawczy, prowadzą je jednostki naukowo badawcze, konsultingowe
5)kontrola problemowa - bada się jeden wybrany obszar działania organizacji- np. sanepid, jest szczegółowa
6)rekontrola - rekontrola powtórna - prowadzona wówczas gdy kontrola pierwotna wykazała nieprawidłowości
7)kontrola interwencyjna - prowadzona w przypadku gdy dochodzą do nieprawidłowościw jakiejś firmie (wewnętrzna i zewnętrzna)
Nadzór służbowy - prowadzi bezpośredni przełożony nad podwładnym
Rozliczenie - celem rozliczenia jest zachowanie dyscypliny zachowawczej np. remont, rozlicznie pieniężne
Proces kontroli:
I etap - określenie celu, przedmiotu i zakresu kontroli
II etap - ustalamy standardy wykonawcze: mierzalne np. wyrażane w jednostkach fizycznych, czasowych (wymiar urlopu) czy monetarnych (płaca) i niemierzalne np. atmosfera pracy
III etap - poinformowanie pracowników o tym że będą kontrolowani, z czym będą porównywane wyniki ich pracy, kiedy będą kontrolowani
IV etap - zaplanowanie strategicznych punktów kontroli tam gdzie pracownik narażony jest na popełnienie błędu
V etap - zaplanowanie działań wyprzedzających w strategicznych punktach kontroli
VI etap - porównanie wyników pracy pracownika z przyjętym wcześniej standardem i podjęcie decyzji o:
przyjęciu wykonanego zadania
przyjęciu warunkowym przyjęcia wykonanego zadania
odrzucenia wykonanego zadania
VII etap - sporządzenie protokołu pokontrolnego
Kontroling - system wczesnego ostrzegania
ZARZĄDZANIE PERSONALNE
Model sita : model który zakłada, że nie ma relacji, lojalności między pracownikami a pracodawcą, w każdej chwili pracownik może zrezygnować z pracy jak i pracodawca może rozwiązać umowę. Zatrudnia się pracowników wyłącznie doświadczonych, stawia się na rywalizację między pracownikami, często operuje się karą, nagrody są rzadko, brak szkoleń, zatrudnienie na krótki okres.
Model kapitału ludzkiego: polega na zatrudnieniu pracowników lojalnych na dugi okres, zatrudnienie absolwentów lub ludzi którzy niedawno ukończyli szkołę/studia, osiągnięcie wydajności poprzez pracę i szkolenia.
Proces personalny:
1-określenie potrzeb kadrowych - czy mamy wolne stanowiska, ilu pracowników potrzebujemy
2-obsada stanowisk - rekrutacja, selekcja
3-uczestwictwa pracy - ocena pracy pracowników
Obsada stanowisk: „alternatywy rekrutacji” elastyczna praca personelu (rozdział zadań między pracowników bez większego wynagrodzenia), praca w godzinach nadliczbowych, umowa o dzieło, zlecenia, personel dodatkowy (sezonowo), jak sparing - dzielenie pracy pomiędzy dwóch pracowników, leasing.
REKRUTACJA
Proces rekrutacji: kolportowanie info o tym że oferujemy pracę. Formy rekrutacji - ogłoszenia internetowe, powiatowe Urzędy Pracy, head hunter - korzystanie z doradztwa personalnego , poczta pantoflowa.
Ogłoszenia prasowe/internetowe - zaleta: mało kosztowna
PUP - darmowe ogłoszenia, selekcja kandydatów która jest nie zawsze trafiona
head hunter - firmy profesjonalne, efektywne ale kosztowne, gwarancja na usługi, szybkość
Rekrutacja zewnętrzna - na rynku pracy
Rekrutacja wewnętrzna - wśród zatrudnionych już pracowników
Rekrutacja ogólna - nie mamy sprecyzowanych oczekiwań
Rekrutacja segmentowa - sprecyzowane oczekiwania
Ogłoszenie o pracę obejmuje:
nazwę firmy
nazwa stanowiska pracy
inf. o wymiarze zatrudnienia
lokalizacja stanowiska pracy
wymagania np. wykształcenie, doświadczenie, uprawnienia
co oferujemy
inf. w jaki sposób trzeba aplikować, termin składania dokumentów (formularze zgłoszeniowe, list motywacyjny, CV)
Selekcja - staramy się wyłonić najlepszych pracowników. Wstępna selekcja - w oparciu o formularz wniosku zgłoszeniowego. Wybrane osoby zapraszamy na rozmowę kwalifikacyjną. Prowadzone są testy kandydatów: testy merytoryczne, psychologiczne, sprawnościowe. Testy sprawdzają poziom inteligencji kandydatów, testy o ukrytym celu badania. Po selekcji podpisanie umowy, wynagrodzenie wynegocjowane, wykonanie badań okresowych, dokumenty do podpisania, pracownik poddany ocenie musi wiedzieć kiedy i za co będzie oceniony.
Metody oceny pracownika (wyników pracy, stosunek do pracy, postawy):
-metoda względna- metoda w ramach oceniamy pracownika na tle zespołu w którym pracuje np. ranking - zawsze jest osoba do naśladowania, najbardziej wydajna i ta która jest najmniej wydajna, najgorsza
-metoda bezwzględna - wszyscy są źli, słaby zespół stosuje się punktowe skale ocen, opisujemy pracę, co jest istotne i staramy się wycenić to co jest ważne od min. do max np. punktualność
Skala BARS - skomplikowana metoda, bardzo precyzyjnie ocenia, wymagana pomoc specjalistów
SZKOLENIA
rozpoznanie ??? szkolenia:
procesy oceny
kontrola, nadzór służbowy
dla całej grupy pracowników
dla całych organizacji np. weszła nowa dostawa i cała branża musi być przeszkolona
Przygotowanie procesu szkolenia:
w jakim zakresie będziemy szkolić pracownika
ustalamy przedmiot szkolenia i osobę szkolącą
miejsce szkolenia
termin
ocena i pomiar efektów szkolenia
Szkolenie wewnętrzne - tańsze, nie jest tak atrakcyjne jak zewnętrzne, rotacja pracowników
Szkolenie zewnętrzne - bardziej efektywne, lepsze, ale droższe, trzeba wybrać firmę która jest kompetentna
Metody szkoleniowe:
przy stanowisku pracy : trenig, mentoring, coaching
poza pracą: wykłady, ćwiczenia, seminaria, panele dyskusyjne, konferencje
Rotacja pracowników - pracownicy zamieniają się rolami, swoimi miejscami.
KULTURA ORGANIZACJI W PORACIU O MODEL EDGARA SCHEIN
Artefakty
Założenia kulturowe - poziom tajny, zna tylko ścisłe kierownictwo
Normy i wartości - poziom częściowo jawny, znają go pracownicy, otoczenie niekoniecznie
Artefakty - poziom jawny znany całemu otoczeniu , na pokaz
Założenia kulturowe dot. 5 obszarów:
natura człowieka : wiek pracowników, płeć, wykształcenie, narodowość, niekaralność, wyznanie, orientacja seksualna
relacja międzyludzka : rywalizacja, współpraca
struktura organizacji
relacje z otoczeniem
natura otoczenia (pozytywna lub negatywna
STRUKTURA ORGANIZACJI
Organizacja ma strukturę, która ma umożliwić realizację celu i cel który chce osiągnąć.
Struktura składa się z:
stanowisk organizacyjnych
komórek organizacyjnych [małe org. mają charakter jednokomórkowy]
pionów organizacyjnych [duże organizacyjne]
Wyróżniamy 4 stanowiska:
wykonawcze (pracownicy otrzymują polecenia od przełożonych)
kierownicze (wydaje polecenia, kieruje, kontroluje, jest ich najwięcej)
samodzielne (stanowisko wykonawcze + kierownicze w jednym np. radca prawny
doradcze (osoba kierująca nie jest w pełni kompetentna np. lekarz w szpitalu
Pion organizacyjny - pewna grupa komórek np. wydział
Cechy struktury organizacji:
rozpiętość kierowania
- to ilość pracowników podlegających kierownikowi, zależy to od tego czy są oni zdyscyplinowani
- doświadczenie zawodowe
- złożoność zadań ich powtarzalność, zadania skomplikowane
formalizacja - ograniczenie dowolności działań w organizacji np. wszelkie przepisy, regulaminy, rozporządzenia, plany zajęć. Formalizacja ma 3 miary:
- ilość przepisów
- szczegółowość przepisów
- restrykcyjność przepisów - czyli co nas spotka za nieprzestrzeganie przepisów
Formalizacja organizacji:
= niedoformalizacja ( mało przepisów, nie szczegółowe, nie restrykcyjne)
=przeformalizowanie (dużo przepisów, dużo szczegółów, restrykcyjne np. praca w księgowości)
zróżnicowanie organizacji - cecha niejednorodna
-pionowe - mierzone w ilości szczebli kierowania w organizacji
-poziome - mierzone ilością specjalności zawodowych w organizacji
-przestrzenne - mierzone liczbą organizacji, lokalizacji, przestrzeni geograficznej
Zakład fryzjerski
szef [jeden szczebel kierowania]
|
|
|
podwładny
PLANOWANIE
metoda prognostyczna - ma zastosowanie do zadań prostych, powtarzalnych
metoda scenariuszowa:
scenariusz optymistyczny: przewidujemy wszystko co dobre może się zdarzyć
scenariusz pesymistyczny - przewidujemy zdarzenia optymistyczne ale niekorzystne dla nas
scenariusz najbardziej prawdopodobny - przewidujemy zdarzenia które są najbardziej prawdopodobne
scenariusze niespodziewane - przewidujemy zdarzenia bardzo mało prawdopodobne ale są możliwe np. pożar
Dwa podejścia:
eksploatacyjne - nie zakładamy naszego wpływu na przebieg zdarzeń w przyszłości
podejście antycypacyjne - zakładamy wpływ na przebieg zdarzeń w przyszłości np. reklamy
PODEJMOWANIE DECYZJI
decyzja- świadomy wybór, jednego z rozpoznanych i uznanych za możliwy do realizacji
Klasyfikacja decyzji:
w oparciu o ryzyko decyzyjne
decyzje w syt. pewności - jeden z wariantów rozwiązania problemu jest doskonały, reszta beznadziejna, a prawdopodobieństwo wystąpienia oczekiwanych skutków decyzji wynosi 1
decyzje w syt. niepewności - jeden z wariantów jest lepszy od pozostałych a prawdopodobieństwo wystąpienia oczekiwanych skutków jest wysokie np. decyzja o wyjściu za mąż
decyzja w syt. ryzyka - żaden z wariantów nie jest lepszy ani gorszy od pozostałych a prawdopodobieństwo wystąpienia oczekiwanych skutków jest bardzo niskie np. gra w lotto
w oparciu o podmiot decyzyjny
w oparciu o tryb podejmowania decyzji:
decyzje kalkulacyjne - np. przy wyborze stroju, kandydata na męża, każdy wariant ma wady i zalety, używane w życiu codziennym
decyzje negocjacyjne - podmiot wieloosobowy, decyzje muszą się róznić, wynik negocjacji to kompromis
decyzje proceduralne- procedura w myśl której podejmujemy decyzje, np. decyzja dziekana o wpis studenta na kolejny rok studiów
w oparciu o czas utrzymywania się skutków:
decyzje krótkookresowe - wiemy dokładnie
decyzje średniookresowe - taktyczne np. plan roczny, nie wiemy co będziemy robić za jakiś czas
decyzje długookresowe - strategiczne np. kredyt wiemy co chcemy osiągnąć ale nie wiemy jak
Model kosza na śmieci - w decyzjach korzystamy własnego doświadczenia , sytuacje starsze - trzeba się do nich dogrzebać, sytuacje nowe są na samym wierchu kosza
Model organizacyjny - problem dzielimy na kawałki, na pod problemy
Model polityczny - zastosujemy w negocjacjach, decyzjach wieloosobowych
MOTYWACJA
motywacja - skłonienie pracowników do wykonywania zadań które stawia przed nim kierownik, zawsze działa wiele bodźców
Teorie motywacyjne:
behawioralne - dwa bodźce zawsze na nas działają: nagroda i kara
Normy i wartości
Założenia kulturowe