REGIONALNE SYSTEMY INNOWACJI

Źródło: Bąkowski A., Fundusze strukturalne UE na rozwój parków technologicznych w Polsce, http://www.sooipp.org.pl/parki/A_Bakowski.doc

Regionalny System Innowacji (RSI) - sieć współpracy pomiędzy organizacjami i instytucjami, działającymi w regionie, których celem jest rozwój innowacyjności tego regionu, poprzez wspieranie potencjału innowacyjnego przedsiębiorstw.

Do instytucji tych zaliczamy m.in.: władze wojewódzkie i samorządowe, agencje rozwoju regionalnego, wyższe uczelnie, instytuty badawczo-rozwojowe, ośrodki innowacji i przedsiębiorczości, ośrodki doradztwa, stowarzyszenia twórcze i zawodowe, instytucje finansowe, firmy konsultingowe, firmy produkcyjne i usługowe, ich zaplecze badawczo-rozwojowe. O konkurencyjności regionów decydować będzie miejsce innowacyjności w strategiach regionalnych, np. wzrost kooperacji, podnoszenie jakości kształcenia, reorganizacja instytucji odpowiedzialnych za politykę innowacyjną.

Regionalne Strategie Innowacji mogą wpływać na innowacyjność gospodarki poprzez własne kombinacje tworzenia współzależności i czerpania korzyści ze skumulowanych zasobów wiedzy, technologii i doświadczenia. Do elementów składowych Regionalne Strategii Innowacyjności zalicza się:

- władze regionalne i samorządowe,

- agencje rozwoju regionalnego,

- wyższe uczelnie,

- instytuty badawczo-rozwojowe,

- ośrodki transferu techniki,

- ośrodki doradztwa, firmy konsultingowe;

- instytucje finansowe,

- firmy produkcyjne i usługowe,

- międzynarodowe organizacje i instytucje tzw. pomostowe,

- inne organizacje związane z rozwojem innowacyjności.

Istotą RSI jest budowanie trwałego partnerstwa pomiędzy uniwersytetami, instytucjami badawczymi, przedsiębiorstwami, przemysłem, dostawcami usług finansowych i doradczych, władzami samorządowymi oraz instytucjami użyteczności publicznej i rozwijania specyficznych umiejętności pracowników w zakresie badań i innowacji. Ważne będą założenia dla kreowania RSI, do których zaliczamy: partnerstwo i konsensus publiczno-prywatny; zintegrowanie i multidyscyplinarność; współpracę pomiędzy regionami i benchmarking polityk.

Do istotnych elementów infrastruktury RSI zaliczamy: klastry (KLA), regionalne parki przemysłowe (RPP); parki technologiczne (PT) i specjalne strefy ekonomiczne (SSE), których charakterystyczne cechy zostały przedstawione w tabeli, a ponadto inkubatory przedsiębiorczości, centra innowacji, preinkubatory, platformy produktowo-technologiczne

Porównanie wybranych elementów RSI

Cechy charakterystyczne	RPP	PT	SSE	KLA
Posiadanie jednostki zarządzającej	tak	tak	tak	nie
Formalne powiązanie z jednostką naukowo-badawczą	nie	tak	nie	nie
Konieczność działania w sferze zaawansowanych technologii	nie	tak	nie	często
Wspieranie podejmowania działalności produkcyjnej	tak	tak	tak	nie
Wspieranie podejmowania działalności usługowej	tak	nie	nie	nie
Prowadzenie usług prawno- finansowych dla małych firm	tak	tak	nie	nie
Konieczna specjalizacja biznesowa pomiędzy podmiotami	nie	nie	nie	tak

Źródło: Kowalak B., Park przemysłowy narzędziem rozwoju regionalnego, http://www.sooipp.org.pl/parki/B_Kowalak.doc

Regionalne Parki Przemysłowe (RPP) to wyodrębniony celowo obszar wykorzystujący lokalną infrastrukturę po restrukturyzowanych lub likwidowanych przedsiębiorcach umożliwiający podejmowanie działalności gospodarczej, przede wszystkim przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Do parku przemysłowego mogą być dołączone przylegające tereny wniesione przez gminy oraz innych właścicieli.

Specjalna Strefa Ekonomiczna (SSE) to wyodrębniona zgodnie z przepisami ustawy, niezamieszkała część terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na której terenie może być prowadzona działalność gospodarcza na zasadach określonych ustawą.

Park technologiczny (PT) to zgodnie z ustawą zespół wyodrębnionych nieruchomości wraz z infrastrukturą techniczną, utworzony w celu dokonywania przepływu wiedzy i technologii pomiędzy jednostkami naukowymi.

Klastry (KLA) to zlokalizowane na wyodrębnionym obszarze sieci wzajemnie powiązanych przedsiębiorstw ich dostawców i klientów, instytucji naukowych i edukacyjnych, specjalnych agencji rządowych i tzw. instytucji pomostowych, świadczących usługi techniczne i konsultacyjne oraz instytucji finansowych i ubezpieczeniowych. Klastry to systemy innowacyjne oparte głównie o transfer wiedzy w oparciu o bezpośrednie kontakty ludzi.

Kolejnym składnikiem infrastruktury innowacyjności są parki naukowo-technologiczne, których rozwój i popularność wiążą się, przynajmniej częściowo, z faktem, że są najprostszym instytucjonalnym pomostem pomiędzy sferą nauki i techniki a gospodarką, ponieważ są ulokowane na terenie lub w pobliżu uczelni, co sprzyja kontaktom firm z instytucjami naukowymi.

Parki Naukowe, z kolei, to organizacje zarządzane przez wykwalifikowanych specjalistów, których celem jest podniesienie jakości życia społeczności, w której działają, na skutek promowania kultury innowacji i konkurencji wśród przedsiębiorców i instytucji opartych na wiedzy. Park Naukowy stymuluje i zarządza przepływem wiedzy, technologii pomiędzy szkołami wyższymi, jednostkami badawczo - rozwojowymi, przedsiębiorstwami i rynkami, ułatwia tworzenie i rozwój przedsiębiorstw opartych na wiedzy poprzez inkubowanie i proces pączkowania (spin-off).

Natomiast platforma produktowo-technologiczna to rozwiązanie, które stanowi podstawę dla szeregu wyrastających z niej rodzin (linii) produktów nakierowanych na różne lub uzupełniające się zastosowania rynkowe.

Innym przykładem są inkubatory przedsiębiorczości, czyli instytucje, wyposażone w przestrzeń produkcyjno-biurową, infrastrukturę i kwalifikowaną kadrę, udzielającą pomocy w zakładaniu firmy oraz w jej przetrwaniu w pierwszym okresie funkcjonowania. Inkubator przedsiębiorczości to forma udzielania pomocy młodym firmom oraz indywidualnym przedsiębiorcom, którzy posiadając pomysł na innowacyjną technologię, usługę, itp. nie dysponują wystarczającą ilością środków finansowych na jego realizację. Ich odmianą są inkubatory high tech, które działając na styku nauki i gospodarki, oferują szeroki dostęp (na korzystnych warunkach) do informacji, szkoleń, doradztwa i pośrednictwa technologicznego.

Ponadto istnieją jeszcze centra doskonałości, czyli jednostki bądź struktury organizacyjne, które prowadzą badania naukowe i rozwijają nowoczesne technologie na poziomie światowym w sensie mierzalnych efektów naukowych (włączając działania szkoleniowe).

Warto tu również wspomnieć o pre-inkubatorach, to znaczy miejscach, gdzie pomysł na biznes wraz z autorem ma szanse dojrzeć, aby po jakimś czasie podjęta została właściwa decyzja o tworzeniu lub też nie nowego przedsiębiorstwa. Pre-inkubator może być jednostką organizacyjną większej instytucji, np. uczelni, czy inkubatora np. akademickiego, albo samodzielnym podmiotem gospodarczym prowadzącym działalność na rzecz i w imieniu „ukrytych” w nim przyszłych przedsiębiorców.

Polityka innowacyjna w Polsce do 2006 roku, jako jeden z czynników poprawy konkurencyjności gospodarki, http://www.mgip.gov.pl/GOSPODARKA/Innowacyjnosc/Polityka+innowacyjna/Polityka+innowacyjna+w+Polsce+do+2006+roku.htm

Ustawa z dnia 23 listopada 1994 r.- o specjalnych strefach ekonomicznych, z późniejszymi zmianami.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. - o zmianie ustawy o finansowym wspieraniu inwestycji oraz ustawy o warunkach     dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców.

GUS, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw przemysłowych w latach 1998-2000, Warszawa 2002, s. 154.

http://www.klastry.pl/index_tresc.php?plik_tresc=main/artykul_tresc.php&id=1

http://www.6pr.pl/centra_dosk/index.html, grudzień 2005.

Gulda K., Od pomysłu do przemysłu, http://www.sooipp.org.pl/parki/K_Gulda.doc, grudzień 2005.

INSTYTUCJE POŚREDNICZĄCE

firmy konsultingowe, agencje rozwoju regionalnego, centra transferu technologii, ośrodki szkoleniowe i doradcze

SYSTEM BADAŃ I EDUKACJI

edukacja i szkolenia,

szkolnictwo wyższe,

instytucje badawcze

FIRMY

duże, małe i średnie, nowe (start-up)

INFRASTRUKTURA - banki, firmy VC, inkubatory, parki technologiczne, systemy informacji, infrastruktura IT.

ZAPOTRZEBOWANIE RYNKU- konsumenci, producenci

---