1 Narzeczeństwo - miłość, fazy związku wg. Sternberga, powody i przeszkody do zawarcia małżeństwa, fałszywe powody.

Przeszkody w zawarciu małżeństwa:- osoba, która nie ukończyła 18 roku życia (wyjątek: w szczególnych sytuacjach sąd może obniżyć niezbędny wiek do 16 lat)- zawarła inny związek małżeński, który nie został formalnie rozwiązany- jest ubezwłasnowolniona prawomocnym wyrokiem sądu- jest chora psychicznie- zbyt bliskie pokrewieństwo w linii prostej (włącznie z czwartym pokoleniem)Powody:- ciąża - jeśli nie ma miłości w związku to nie należy tworzyć małżeństwa, bo to niczego nie zmieni- postrzeganie partnera przez pryzmat atrakcyjności fizycznej- nacisk rodziców (np. grupy zawodowe, status społeczny)- chęć wyrwania się z domu rodzinnego- korzyści finansowe- zazdrość o partnera- strach przed zerwaniem zaręczyn- stawianie zbyt niskich wymagań w stosunku do partnera- punkt honoru, kiedy chce się postawić na swoim Fazy związku wg Sternberga:1. Namiętność - mechanizm, który wpływa na to, że odczuwamy zauroczenie, zakochanie. Stwarzamy obraz człowieka, który jest dla nas idealny, pomimo, że tak nie jest. Ten okres bardzo często mylony jest z miłością. Jego cechą charakterystyczną jest to, że się pojawia, bardzo szybko rozwija ale tak samo szybko mija, jest to też cecha pierwszej miłości, która jest powodem do tego, że na kolejne związki patrzymy przez tą pierwszą. Nie mamy wpływu na to jak ta namiętność się w nas pojawia. Spadek namiętności nie musi oznaczać końca miłości.2. Intymność - na tym etapie, może ocenić czy chcemy być z tą osobą czy nie. Wzmaga się poczucie przywiązania. Przekonujemy się czy możemy na siebie liczyć, dzielimy się, mamy poczucie wsparcia duchowego, dopiero na tym etapie rozmawiamy o rzeczach bardzo delikatnych dla nas. Tutaj można mówić o początku powstania związku.

3. Zaangażowanie - zdawanie sobie sprawy, że chcemy razem spędzić życie. Na tym etapie jest narzeczeństwo. Uświadamiamy sobie czy ten związek jest dla nas satysfakcjonujący czy nie. Tutaj bez emocji podejmuje się decyzję o wspólnym życiu. Jeżeli zaangażowanie jest wysokie to związek ma duże szanse na przetrwanie.

2 Zawarcie małżeństwa - definicje małżeństwa, cele i funkcje małżeństwa, małżeństwo jako sakrament, przysięga małżeńska, typy małżeństw

Definicje małżeństwa: Giddens - m. to uznany i aprobowany społecznie związek seksualny dwojga ludzi dorosłych. Plopa - m. składa się z osób dorosłych wywodzących się z róznych rodzin, które związały się, aby wspólnie zamieszkać i zyć. Braun-Gałkowska - m. jest związkiem mężczyzny i kobiety który z zalożenia cechuje się trwałością i przez tworzenie wieloaspektowej wspólnoty życia dąży derealizacji wspólnego dobra. Sęk - m. jest grupą społeczna składajaca się z dwóch osób odmiennej płci, utworzoną w wyniku swobodnej decyzji tych osób , które łączy więź emocjonalna, a trwałe bezpośrednie kontakty zmierzaja do osiągnięcia indywidualnych i wspólnych celów. Ziemska - m. stanowi szczególną grupe społeczną tzw. Diadę składającą się z dwóch osób niekrewnych odmiennej płci, należących do tego samego pokolenia, pozostających w trwałej bezpośrednie styczności i połączonych więzia uczuciową. Małżeństwo tworzy jedność dwu róznych indywidualności, niepowtarzalnych osobowości, które decydują się spędzić reszte życia razem.

Funkcje rodziny (wg Tyszki): ( czyli małżeństwa posiadającego dzieci )
I BIOPSYCHICZNE: 1) prokreacyjna - zaspokajanie potrzeb w kwestii posiadania potomstwa; 2) seksualna - zaspokajanie potrzeb seksualnych współ małżonków, nie musi być związana z prokreacją; II EKONOMICZNA: 1) materialno-ekonomiczna - zaspokajanie potrzeb materialnych; 2) opiekuńczo- zabezpieczająca - troska nad dziećmi i osobami starszymi i chorymi ;III SPOŁECZNO-WYZNACZAJACA: 1) klasowa- utrzymanie dziecka w klasie rodziny; 2) legalizacyjno-kontrolna - rodzice legalizują pewne zachowania(np. przyzwyczajenie do nagości) ;IV SOCJOPSYCHOLOGICZNA: 1) socjalizacyjna - dostosowanie zachowania do norm obowiązujących w społeczeństwie; 2) kulturalna- zapoznawanie z dziedzictwem kultury, inkulturacja; 3) rekreacyjno-towarzyska - umiejętności zachowania się w towarzystwie, spędzania czasu wolnego, spontaniczne kontakty towarzyskie;
4) emocjonalno-ekspresyjna - poparcie, bezpieczeństwo, miłość, kształtowanie wspólnoty rodzinnej, emocjonalnej i intelektualna

Cele i funkcje małżeństwa wg Ziemskiej:- wzajemne zaspokojenie potrzeb psychicznych, seksualnych, społecznych - wzajemna pomoc w realizacji celów indywidualnych partnerów

- wspólne dążenie do poprawy warunków materialnych, zagospodarowania się i stworzenia podstaw ekonomicznych rodziny - wspólne pragnienie posiadania i wychowania dzieci, przekazywania im określonych wartości, tradycji kultury

Małżeństwo jako sakrament Sakrament małżeństwa jest przymierzem małżeńskim poprzez które M i K tworzą wspólnotę całego życiaPodmiotem przysiegi m . mogą być tylko 2 osoby odmiennej płci. Przedmiotem przysiegi m. sa uprawnienia i obowiązki jakie małżonkowie wzajemnie sobie udzielaja i przyjmuja. Obowiązki te wynikają z celów i przymiotów małżeństwa.

Cele: dobro wspólne małżonków i zrodzenie i wychowanie dzieci.Przymioty: jedność, nierozerwalność, płodność, sakramentalność.

Przysięga małżeńska Jest elementem który stwarza małżeństwo i musi zaistnieć. Zgoda jest osobowym aktem woli świadomym i dobrowolnym poprzez który małżonkowie się wzajemnie oddają i przyjmują. Małżonkowie ślubują sobie: 1)miłość 2)wierność - stałość w dochowaniu danego słowa na wzór Boga który jest wierny swemu Przymierzu. 3)uczciwość- postępowanie zgodnie z sumieniem, odp za siebie i 2, szczerość, zaufanie 4) że się nie opuszcza aż do śmierci - czyli na całe Zycie 5) Tak mi dopomóz Panie Boże wszechmogący…..- wyraża to ludzką słabość oraz w powoływaniu się na łaskę Boga aby wytrwać i dotrzymać danego słowa.

Typy małżeństw ze względu na :

• Liczbe partnerów w małżeństwie: -monogamiczne- 2 osoby, - poligamiczne- więcej niż 2 osoby b) zakres wyboru małzonka:- endogamiczne- pochodzą z tej samej kultury czy religii - egzogamiczne- pochodzą z różnych kręgów kulturowych c)władza w rodzinie: - patriarchalne- władze sprawuje mąż - matriarchalne- żona decyduję - egalitarne- wspólnie decydują c) dziedziczenie nazwiska i majatku: - patrlinearne - m. przyjmuje nazwisko i majatek męża - matrylinearne- przyjmują nazwisko i majatek męża d) miesce zamieszkania: - patrlokalne- zamieszkują z rodziną męża - matrylokalne- zamieszkują z rodziną męża

3 Ślub wesele w kulturze polskiej, tradycje, zwyczaje

Ślub - uroczystość zawarcia małżeństwa, podczas której strony składają przysięgę małżeńską w obecności świadków oraz zaproszonych gości.Współcześnie, w Polsce, ślub może mieć charakter:cywilny - zwany również ślubem cywilnym, udzielany przez Urząd stanu cywilnego.

wyznaniowy - zwany również ślubem kościelnym, mający jednocześnie moc prawną lub też pozbawiony takiego następstwa (zob. małżeństwo sakramentalne). W przypadku spełnienia wymagań określonych prawem, ślub kościelny wywiera skutki w sferze prawa cywilnego (zob. ślub konkordatowy). Ślub może być zawarty jako "per procura", gdy uczestniczy w nim tylko jedna strona, zaś druga składa deklarację woli zawarcia związku małżeńskiego przez swego przedstawiciela. Przyszli małżonkowie oraz świadkowie składają podpisy na dokumentach ślubnych. Ślub odbywa się przy osobistej obecności stron zawierających małżeństwo - określa się ich jako panna młoda i pan młody lub łącznie jako młoda para lub para młodych. Po ślubie są małżonkami - żoną i mężem. Ślubu udziela urzędnik Urzędu Stanu Cywilnego lub upoważniony duchowny (szafarz sakramentu) w obecności dwojga świadków. W wyjątkowych przypadkach ślub może odbyć się pod nieobecność jednej ze stron, w imieniu której występuje wówczas pełnomocnik. W uzasadnionych przypadkach prawo do udzielania ślubów mają również inni urzędnicy: wójt, burmistrz, upoważniony pracownik urzędu konsularnego, a nawet, w niektórych krajach, kapitan statku. Ślub stanowi ważne wydarzenie w większości społeczeństw. W krajach europejskich panna młoda i pan młody są pytani przez osobę prowadzącą ceremonię, czy pragną zawrzeć małżeństwo - bez obopólnej zgody małżeństwo nie może być zawarte. Oboje muszą spełniać określone kryteria wiekowe, aby ich zgoda była w pełni świadoma. Publiczna forma ślubu pozwala każdemu członkowi społeczności na zgłoszenie sprzeciwu, jeżeli jego zdaniem istnieją okoliczności uniemożliwiające zawarcie małżeństwa. Widocznym symbolem małżeństwa są dwie obrączki ślubne, wzajemnie zakładane na palec serdeczny prawej dłoni przez małżonków. W niektórych kulturach podobne znaczenie przypisywane jest specjalnemu strojowi lub określonym przedmiotom. Symbolicznym zakończeniem ślubu może być również wzajemny pocałunek pary młodej.Zazwyczaj ceremonii ślubnej towarzyszy również przyjęcie weselne, często połączone z tańcem i zabawą. Należy jednak zauważyć, że zawieraniu małżeństwa towarzyszą zwyczaje odmienne, zależnie od kręgu kulturowego z jakiego wywodzą się małżonkowie.W tradycji polskiej pojawiły się takie zwyczaje, jak np. lista prezentów ślubnych, strojenie samochodu dowożącego parę młodych do kościoła czy urzędu stanu cywilnego, sesja fotograficzna pary małżeńskiej, a podczas przyjęcia weselnego, w przedstawionej kolejności:

powitanie młodej pary chlebem i solą picie szampana i stłuczenie kieliszków na szczęście

publiczne całowanie się młodej pary, czemu towarzyszą okrzyki gości: gorzko!, gorzko!

rozpoczęcie przyjęcia z pierwszymi toastami za pomyślność młodej pary krojenie tortu i częstowanie nim przez młodą parę Istnieje też zwyczaj wesel bez alkoholu.

Popularne staje się również tworzenie internetowej strony ślubnej z informacjami, przede wszystkim zdjęciami i filmami, przeznaczonymi dla gości weselnych, rodziny, znajomych.

W Polsce, śluby zawierane są, tradycyjnie, najczęściej w sobotę lub w niedzielę.

5 Znaczenie miłości (cechy, podział, rodzaje), wzajemnego zaangażowania oraz intymności w związku małżeńskim

4 cechy miłości wg Hazo: - zawsze zakłada zainteresowanie, - wiąże się z nią preferencja, oparta na konkretnych wymaganiach, które wynikają z doświadczeń życiowych, marzeń, oczekiwań, - zawsze zakłada działanie, - zakłada potencjalne dobro

2 rodzaje miłości wg. Maslowa: Miłość D - wyrasta z potrzeb, przede wszystkim z potrzeby poczucia bezpieczeństwa, przynależności do kogoś; Miłość B - kochamy kogoś bezinteresownie, Maslow uważa, że zdarza się ona bardzo rzadko i tylko wybranym osobom;

Wzajemne zaangażowanie: Zaangażowanie występuje wtedy gdy oboje partnerzy a przynajmniej jeden z nich wyrażają pełną akceptację swojego związku i chęć kontynuowania go na czas nieokreślony, akceptują te formy swojego zachowania które służą utrwaleniu się związku. Działania dzięki którym zaangażowanie staje się bardziej świadome i wyraziste, są różnorodne. Mogą one obejmować odpowiednie przejawy uczuć i manipulacyjne kroki czy przedsięwzięcia ze strony partnera w celu wzmocnienia zaangażowania. Wzajemne zaangażowanie przede wszystkim udrażnia kanały komunikacji werbalnej i niewerbalnej w zakresie nadawania i odbioru informacji. Negatywne reakcje przejawiane w procesie komunikacji sygnalizują dążenie do stosowania kontroli lub postawy dominacji wobec partnera, natomiast pozytywne są wyrazem akceptacji, szczerości, otwartości wobec niego. Wzajemne zaangażowanie partnerów jest jednym z podstawowych warunków małżeństwa. W ten sposób wysoki poziom obustronnego zaangażowania partnerów gwarantuje stałość ich związku.

Intymność: Norma intymności, jej treść i zakres są różnorodne i zmieniają się zależnie od jakości i specyfiki danego związku. Intymność wiąże się z ujawnianiem siebie, zaufaniem i dyskrecją. Wzrastająca wiedza partnera o drugim w odniesieniu do postaw, wartości i potrzeb zakłada wzrastającą intymność. Prawdziwa intymność osiąga szczyt w tych związkach w które cechuje umiarkowany poziom zaangażowania. Autentyczna intymność jest osiągana powoli. Może się zdarzyć między partnerami pozostającymi w bardzo intymnym kontakcie, że przy jakiejś okazji niewłaściwie mogą być wykorzystane informacje zdobyte dzięki ujawnianiu siebie, przyczyniając się do występowania konfliktu w sposób zupełnie nieprzewidziany i nie zamierzony. Rozróżniamy intymność poznawczą i intymność fizyczną. Poznawcza wiąże się z obrazem samego siebie u partnera a intymność fizyczna dotyczy własnego obrazu ciała. Ograniczenie intymności poznawczej może być kompensowane przez intymność fizyczną i odwrotnie. Jedna i druga forma intymności ma duże znaczenie i jest w stanie wzbudzić pozytywne i negatywne emocje.

6 Podobieństwa partnerów w dobranym małżeństwie (endogamia, homogamia)

Atrakcyjność dla siebie dwóch jednostek wzrasta, w miarę jak wzrasta ich podobieństwo w zakresie wielu różnych wymiarów, które dzielą się na 2 grupy: endogamię i homogamię. Endogamia oznacza podobieństwo społeczno-kulturowe, natomiast homogamia oznacza podobieństwo pod względem cech psychicznych.

Endogamia: czynnikami o dużym znaczeniu są:

1.podobieństwo pod względem wieku - mąż może a nawet powinien być nieco starszy od żony,, w granicach od 3-5 lat. Pary małżeńskie w równym wieku lub tylko z nieznaczną różnicą wiekową są lepiej przystosowane, bardziej zadowolone niż pary małżeńskie u których różnice są znacznie większe czy skrajne. Różnice w granicach 1,2,3 lata można traktować jako korzystną a nawet pożądaną ze względu na pewną prawidłowość rozwojową która polega na tym że mężczyźni dojrzewają do małżeństwa później od kobiet właśnie o 1-2 lata.

2.podobieństwo pod względem przynależności do warstwy społecznej - fakt przynależności do danej warstwy społecznej może być rozpatrywany jako wskaźnik wielu parametrów określających przede wszystkim sytuację materialną, intelektualną, a także społeczną. Wyznacza ona w ogólnym zarysie poziom dochodów, niekiedy warunki mieszkaniowe, typ, poziom i długotrwałość kształcenia, orientację zawodową, zakres korzystania z dóbr kulturowych.

3.podobieństwo pod względem narodowości - różnice narodowościowe wiążą się z różnicami językowymi, które nie są bez znaczenia dla przebiegu procesu komunikacji między partnerami. Bardzo ważną rolę mogą odgrywać różnice związane z odmiennością obyczajów, hierarchią wartości, postaw, oczekiwań.

4.podobieństwo pod względem religii - zakres postaw religijnych znacznie uwidacznia się głównie poprzez nadawanie życiu ogólnej ale specyficznej orientacji postępowania oraz ustalenie odpowiedniej hierarchii ważnych ludzkich wartości. Różnice w tych zakresach mogą okazać się szczególnie niebezpieczne, gdyż ich wpływ może determinować wiele różnych form zachowania się u partnerów. Z tradycją religijną wiążą się specyficzne poglądy, przekonania i zwyczaje dotyczące wielu spraw codziennego życia. Jednym z nich jest problem dzieci, ich posiadania, wychowywania. Endogamię religijną należy traktować jako czynnik wyraźnie wpływający na stabilizację pary małżeńskiej. U partnerów par małżeńskich z endogamią religijną jest większe prawdopodobieństwo wystąpienia zadowolenia i szczęścia małżeńskiego, zwłaszcza u żon.

Homogamia: ważne czynniki to:

1.podobieństwo postaw - występuje ścisła relacja między podobieństwem postaw a wzajemną atrakcyjnością dla siebie partnerów. Spostrzega się siebie samych jako podobnych do tych, których się lubi. Lubi się te osoby u których spostrzega się postawy podobne do własnych. Lubienie prowadzi do spostrzegania podobieństwa postaw u partnera. Nie zawsze jednak spostrzegane podobieństwo odpowiada podobieństwu jakie faktycznie istnieje. Przy rozpatrywaniu roli podobieństwa w funkcjonowaniu związku interpersonalnego. Kochający się mężowie i żony przejawiają tendencję do uwypuklania podobieństwa między sobą, odczuwają potrzebę ukrywania tych dziedzin, w których mogą występować rozbieżności lub ukrywania tych szczegółów które mogłyby świadczyć o różnicach miedzy nimi.

2.podobieństwo pod względem wartości - jest bardziej istotne w początkowych etapach rozwoju związku czyli w okresie zaręczyn, zalotów, przy czym jego znaczenie stopniowo się obniża w miarę jak partnerzy coraz lepiej się poznają, a wyraźnie spada po 2 latach trwania znajomości czy związku małżeńskiego. Związek małżeński funkcjonuje tym lepiej im wyższy jest stopień zbieżności najbardziej preferowanej wartości życiowej u obojga partnerów.

3.podobieństwo pod względem ról - role w każdym małżeństwie mogą być inaczej określane. Oczekiwania odnośnie zachowania partnera jak faktyczne sposoby jego zachowania, które znajdują swoje odzwierciedlenie w sposobie pełnienia ról, podlegają licznym i różnorodnym wpływom, a szczególnie w płaszczyźnie cech osobowości, doświadczeń związanych z procesem socjalizacji i akceptowanych norm społecznych. Im większą zgodność spostrzega małżonek między swoimi oczekiwaniami a zachowaniem się partnera, tym bardziej zadowalająco będzie przebiegać interakcja między partnerami, czyli tym większe będzie zadowolenie wzajemne partnerów. Oczekiwania związane z rolami małżeńskimi można rozpatrywać w kategoriach praw i obowiązków, one jeszcze dobitniej podkreślają ich normatywny charakter. W przypadku partnerów pary małżeńskiej aspekt rozpatrywania ról partnerskich ma duże znaczenie.

7 Znaczenie motywów wyboru partnera (rola motywów, typologia motywów)

Rola motywacji wyboru partnera: dla jakości funkcjonowania związku małżeńskiego największe znaczenie mają motywy bezpośrednie oraz świadomie przeżywane przez partnerów. Przez nie przejawiają się postawy, oczekiwania i nastawienia partnerów wzajemnie wobec samego związku małżeńskiego jako takiego. Ważne jest dla partnerów związku małżeńskiego uświadomienie sobie motywów wyboru partnera do małżeństwa oraz podtrzymywanie tej świadomości. Współcześnie dobór partnera do małżeństwa w większości przypadków jest oparty raczej na zasadzie endogamii i homogamii.

Typologia: jakość i trwałość funkcjonowania związku są uzależnione od motywów jakimi kierują się partnerzy przy zawieraniu związku małżeńskiego. Przy rozpatrywaniu motywów wyboru partnera do małżeństwa należy uwzględnić fakt, iż mogą być one różne w zależności od wieku partnerów.

Motywy:- miłość - najbardziej popularny motyw, ma istotne znaczenie w wymiarze społecznym, ponieważ stanowi podstawę szczęśliwych i trwałych związków małżeńskich, a tym samym jest fundamentem i rodzin. Może przybierać różne formy, może to być miłość koleżeńska, romantyczna czy zadurzenie. Miłość powinna mieć pewne cechy na podstawie których można ją odróżnić od przemijającego stanu fascynacji, szczególnie erotyczno-seksualnej. Według żon najbardziej podstawowymi cechami miłości partnerskiej w małżeństwie, ze względu na częstotliwość odpowiedzi są: wierność, zaufanie, wyrozumiałość, czułość. Mężowie natomiast jako najważniejsze cechy wymieniają: zaufanie, wierność, bezinteresowność, wyrozumiałość, czułość.

- podobne usposobienie partnerów - chodzi o zgodność cech charakteru lub osobowości, o wzajemną tolerancję i akceptację partnera takim jakim on jest faktycznie, z równoczesnym wybaczeniem mu tych wad i braków, jakie posiada, lub przyzwoleniem na nie.

- szczęście - ma szerokie znaczenie, jest pojmowane najczęściej na sposób subiektywny. Coraz powszechniej kształtuje się przekonanie, że szczęście jest prawem człowieka, że niejako z natury rzeczy powinno się stać udziałem każdej ludzkiej jednostki.

-wspólne zainteresowania - ważna jest realizacja wspólnych zainteresowań, dążeń, aspiracji życiowych,. Zainteresowania czy aspiracje mogą być różnego rodzaju i mogą dotyczyć różnych dziedzin rzeczywistości. Wspólne zainteresowania stanowią podstawę do powstania i kształtowania się więzi koleżeńskiej między partnerami.

-stabilizacja życiowa - obejmuje kilka bardziej szczegółowych wątków, najczęściej występuje tu dążenie do uzależnienia się od rodziny, domu rodzinnego i założenia własnego domu i rodziny. Dzięki stworzeniu własnego domu zyskuje się znaczne uporządkowanie wielu spraw osobistych. Dokonuje się to przez podjęcie licznych obowiązków obciążonych jednoznaczną odpowiedzialnością, przyjęcie wspólnych z partnerem ustaleń dotyczących wielu ważnych spraw.

- ucieczka w małżeństwo - potrzeba posiadania własnego związku małżeńskiego, a w konsekwencji własnego domu, rodziny potomstwa jest bardzo silna szczególnie u kobiet które miały trudne dzieciństwo. Motyw ten wpływa wyraźnie na przyspieszenie terminu zawarcia związku małżeńskiego. Potrzeba zawarcia związku głównie w obawie przed samotnością, w pewnym stopniu przed staropanieństwem czy starokawalerstwem.

- chęć posiadania potomstwa - motyw o podstawowym znaczeniu z uwagi na realizację istotnych zadań partnerów związku małżeńskiego. Posiadanie potomstwa jest naturalnym pragnieniem każdej dojrzałej i w pełni rozwiniętej jednostki mężczyzny i kobiety. Najczęściej chęć posiadania dzieci jest realizowana przez jednostki zgodnie z powszechnie obowiązującymi zwyczajami.- atrakcyjność fizyczna - nie wystarcza do zagwarantowania szczęścia i trwałości związku małżeńskiego, ale wywiera decydujący wpływ na postawy partnerów względem siebie i wzajemne zainteresowanie sobą.

8 Znaczenie podobieństwa cech osobowości i charakteru, atrakcyjności fizycznej oraz pożycia małżeńskiego w małżeństwie

Cechy osobowości: podobieństwo w zakresie wielu cech osobowości między mężem a żoną wiąże się ze szczęściem małżeńskim. Chodzi tu o faktyczne podobieństwo. Im szczęśliwsze jest dane małżeństwo tym w większym stopniu wiąże się to z występowaniem podobieństwa między małżonkami. Dla pary małżeńskiej ważniejsze jest zakładane czyli subiektywnie dostrzegane podobieństwo. Nie tak ważne jest to czy partnerzy faktycznie są do siebie podobni jak to czy są głęboko przekonani o tym że są podobni. Podobieństwo osobowości jest cechą charakterystyczną szczęśliwych i stałych par małżeńskich. Nieznaczny brak podobieństwa zwłaszcza jeśli dotyczy on mniej znaczących dla małżeństwa wymiarów osobowości, może iść w parze z bardzo dobranym związkiem. Ważne jest nie tylko samo podobieństwo ale również poziom na jakim występuje wymiar osobowości której podobieństwo ma wpływ na jakość funkcjonowania ich związku.Charakter: decyduje w dużym stopniu o ustosunkowaniu się człowieka do otaczającej go rzeczywistości, rozpatrywanej na różnych płaszczyznach. Znaczenie poznania charakteru partnera jest duże i może dotyczyć istotnych spraw małżeńskich. Cechy charakteru i osobowości decydują o szczęściu w małżeństwie. Osiem podstawowych typów charakteru: pasjonat, flegmatyk, choleryk, sangwinik, nerwowiec, sentymentalny, apatyk, amorfik. Przedstawiciele każdego typu będą zupełnie inaczej reagowali w tej samej sytuacji, i różne mają predyspozycje do spełniania zadań jakie stawia przed partnerami małżeństwo.

Atrakcyjność fizyczna: podobieństwo partnerów pod względem piękna fizycznego jest czynnikiem odgrywającym ważną rolę w doborze partnera do jakiegokolwiek związku. W znacznej mierze i różnorako determinuje sposób reagowania czy też zachowania się jednostki wobec drugiej osoby a zwłaszcza nieznajomych. Wygląd fizyczny jest jedną z najmocniejszych determinant atrakcyjności wobec przedstawicieli płci odmiennej. Nie każdy chce i stara się poszukiwać partnera najbardziej atrakcyjnego fizycznie. Powszechniejsza jest tendencja poszukiwania i dobierania partnera względnie najbardziej atrakcyjnego fizycznie czyli najbardziej atrakcyjnego we własnej kategorii.

Pożycie seksualne: satysfakcja seksualna związana z prokreacją jest jednym z tych podstawowych celów, którego zrealizowaniu ma służyć związek małżeński. Pożycie seksualne jako jeden z wymiarów dobranego związku małżeńskiego jest rozpatrywane w 2 aspektach: partnerskim i indywidualnym. W ujęciu partnerskim chodzi przede wszystkim o rozpatrzenie niektórych psychologicznych uwarunkowań jakie powinny zaistnieć żeby było możliwe doświadczanie przez nich satysfakcji seksualnej, a poprzez prawidłową relację pożycia seksualnego przyczynianie się do stabilizacji i powodzenia tworzonego przez nich związku małżeńskiego. W ujęciu indywidualnym przedmiotem dociekań są bardziej indywidualne, niejako własne cechy partnera, które mogą warunkować lub określać jego osobistą podatność w mniejszym lub większym stopniu albo jej brak na doświadczanie bądź osiąganie przyjemności i satysfakcji seksualnej przy okazji takich czy innych form pożycia seksualnego.

9 Znaczenie posiadanie dzieci w małżeństwie (motywy posiadania dziecka, zmiany w małżeństwie i rodzinie spowodowane pojawieniem się dziecka)

Motywy: znaczącym czynnikiem jest motywacja posiadania dziecka. Przyjście na świat dziecka może stanowić spełnienie marzeń, pragnień obydwu partnerów związku małżeńskiego lub może powodować utrudnienie czy pomniejszenie sensu realizacji innych celów. motywy te mogą być różne, dojrzałe i niedojrzałe. O motywach dojrzałych mówimy wtedy gdy dziecko jest traktowane jako wartość sama w sobie i jego posiadanie wiąże się z realizacją wartości nadrzędnych w stosunku do samego małżeństwa. Wielka jest różnorodność motywów o charakterze instrumentalnym. Do rzadkości prawdopodobnie nie należą takie motywy jak np. chęć neutralizowania obaw dotyczących płodności czy oziębłości seksualnej, zrobienia przyjemności mężowi, a niekiedy, wprost odwrotnie, ukarania go bądź chęć zatrzymania męża przy sobie; dążenie do uzyskania aprobaty ze strony rodziców lub przyjaciół. Niezależnie od faktu planowania i chcenia dziecka jest zaakceptowanie takim jakie jest, ze względu na płeć urodę oraz ogólną kondycję psychiczną i fizyczną. Jeśli dziecko jest niechciane, nieplanowane czy nie akceptowane to może stać się ono źródłem wielu stresów, trudności, negatywnych emocji, jakie mogą się pojawić u partnerów.

Zmiany: proces obniżania się zadowolenia małżeńskiego zaznacza się szczególnie w odniesieniu do tych par małżeńskich, które doświadczyły ścisłego powiązania jednego partnera z drugim przed urodzeniem się dziecka, a nie zostały jeszcze bardziej zespolone po jego urodzeniu. Odwrotna sytuacja może zaistnieć w odniesieniu do tych par małżeńskich, które przed urodzeniem dziecka cechował stosunkowo niższy poziom zadowolenia małżeńskiego, które nie były tak mocno zespolone ze sobą. Proces obniżania się zadowolenia małżeńskiego po urodzeniu się dziecka są mniejsze możliwości realizacji potrzeb seksualnych partnerów związku małżeńskiego. Rozmiar czasu i energii zużytych na spełnienie obowiązków rodzicielskich z natury rzeczy pozostawia o wiele mniej czasu i energii na pożycie seksualne, które to pożycie uprzednio stanowiło częstsze źródło przyjemności. Zazwyczaj partnerzy, których małżeństwo miało początkowo wysoką jakość, nie są w stanie wprowadzić niezbędnych, pozytywnych zmian po urodzeniu się dziecka, aby nadal zagwarantować sobie wysoki stopień zadowolenia. Dodatkowym czynnikiem powodującym ewentualnie obniżenie się zadowolenia małżeńskiego mogą być rozbieżności co do wychowywania dzieci.

10 Dziecko w rodzinie (postawa w czasie ciąży, nowoczesne macierzyństwo i ojcostwo)

11 Wpływ bezrobocia oraz migracji na jakość życia małżeńskiego oraz pełnienie ról

12 Mity na temat małżeństwa

1. Małżonkowie powinni być najlepszymi przyjaciółmi

2. Miłość romantyczna to podstawa dobrego małżeństwa

3. Związki pozamałżeńskie niszczą małżeństwo

4.Jeśli dręczy cię poczucie winy, przyznaj się do wszystkiego

5. Małżonkowie powinni wszystko robić wspólnie

6. Nad małżeństwem trzeba pracować

7. Szczęśliwe małżeństwo wymaga całkowitego zaufania

8. Małżonkowie powinni uszczęśliwiać się nawzajem

9. Dobrzy małżonkowie powinni "prać brudy" w domu

10. Dobry mąż reperuje wszystko; dobra żona robi pranie

11. Narodziny dziecka naprawią nieudane małżeństwo

12. Małżeństwo to partnerstwo doskonałe

13. Małżeństwo może spełnić wszystkie twoje pragnienia

14. Prawdziwi kochankowie odgadują swoje myśli i uczucia

15. Lepsze nieszczęśliwe małżeństwo niż rozbity dom

16. Ambicje męża są ważniejsze od kariery żony

17. Jeśli mąż lub żona chce odejść, nie pozwól na to i walcz

18. Miłość może czasem powrócić na nowo

19. Rywalizacja między małżonkami podsyca związek

20. Dokładaj wszelkich starań, by twój partner(ka) stał(a) się lepszy(a)

21. Przeciwieństwa się przyciągają i uzupełniają

22. Nie powinno się omawiać spraw małżeńskich z innymi ludźmi

23. Nie kochaj się, kiedy czujesz złość

24. Ciesz się tym, co masz

Bardzo ważną rzeczą w małżeństwie jest komunikacja. Często przyczyną nieporozumień jest niezbyt uważne lub wybiórcze przyjmowanie przekazywanych treści - słyszymy to co chcemy usłyszeć. Innym nieporozumieniem małżeńskim jest przeświadczenie o takiej samej możliwości a nawet konieczności odczuwania przez oboje małżonków. Kolejna trudnością jest przeświadczenie jednego z małżonków, że druga strona powinna bez słów odczytywać i respektować niemal wszystkie jego życzenia. zakresy wartości, które są istotne w małżeństwie:
1. niezależność - zależność - dla mężczyzny pojęcie niezależność łączy się z siłą, wolnością, swobodnym dysponowaniem sobą. Dla kobiet oznacza to samotność, wynikająca z braku rzeczywistego kontaktu z mężczyzną oraz niemożność liczenia na jego pomoc i opiekę. 
2. bliskość - dystansowość - większość problemów bierze się z poczucia wyobcowania i braku bliskiego kontaktu z drugim człowiekiem. W praktyce okazuje się, że człowiek sam wyznacza dystans, który podświadomie pragnie utrzymać wobec innych. Dlatego bardzo ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, jaki zakres bliskości i intymności pragnie się uzyskać od współpartnera. 
3. poczucie własności i kontroli
4. submisja i dominacja - czyli kto ulega, a kto dominuje w małżeństwie. Zazwyczaj każde z małżonków ma określone zakresy kontroli nad jakąś dziedziną wspólnego życia i to stwarza stan równowagi i pozwala obojgu czuć się równie ważnymi i cenionymi osobami w swoim związku. Bywają jednak układy, gdzie jedna ze stron dominuje i narzuca partnerowi określony styl zachowań. 
5. zdolność kochania i akceptowania

Według V. Albisetti, aby być konstruktywną, komunikacja w małżeństwie:nie może oskarżać, nie może wyśmiewać, nie może dominować, nie może żywić urazy, nie może być drobiazgowa, powtarzać się. Postawy wynikające z biologii i z wychowania typowe dla płci przejawiają się również w werbalnym komunikowaniu się kobiet i mężczyzn ze sobą. Kobiety nastawione są na:współpracę tworzenie więzi wsparcie, utrzymywanie bliskości, wyrażanie emocji. Mężczyźni zaś nastawieni są na: rywalizację, rozwiązywanie problemów, działanie, utrzymywanie dystansu walkę, zgrywanie twardzieli :) Z postaw tych wynikają dwa odmienne style komunikowania się. W treściach wypowiedzi i w ich charakterze odbijają się jak w lustrze te dwie odmienne postawy życiowe.

intencje mogące pojawić się w trakcie komunikacji u nadawcy informacji:· zaspokojenie własnych
potrzeb,· zaspokojenie potrzeb odbiorcy, · zapoznanie innej osoby z własnymi odczuciami, poglądami, przekonaniami itp. (bez chęci wywierania jakiegokolwiek wpływu), · rozładowanie napięcia, · konieczność zrealizowania z drugą osobą określonych celów czy zadań

D.W. Johnson (l985) dzieli na cztery zakresy: 1. otwarta komunikacja decydująca o
wzajemnym poznaniu i zaufa­niu partnerów; 2. przekazywania ciepła, sympatii, rzutowania
emocjonalnego kon­taktu i wyznaczające dokładne i jednoznaczne wzajemne porozu­mienie; 3. komunikowanie swej akceptacji i wsparcia w sytuacji udzielania pomocy, konstruktywna pomoc; 4. wspólne rozwiązywania problemów i konfliktów.”

Istnieją dwa czynniki , które warunkują autentyczną komunikację : otwartość i empatia. Te dwa czynniki umożliwiają nieustanne poznawanie swego partnera i wypracowanie takich zachowań, które pozwalają łatwiej z nim żyć 

---