Szanowni Panstwo, przesylam kilka informacji uzupełniających wczorajszy wyklad z PNP.
1. Kwestia eksterytorialności misji dyplomatycznych - jak mowilem podczas wykładu, pomieszczenia misji dyplomatycznych nie sa eksterytorialne, bowiem stoi to w sprzeczności z zasada suwerenności panstwa. Art. 22 Konwencji (w załączniku) stanowi, ze pomieszczenia misji sa nietykalne, ale to nie oznacza eksterytorialności czyli wylaczenia z terytorium panstwa przyjmującego a wiec i jego suwerenności. Art. 41 punkt 3 stanowi, ze pomieszczenia misji nie mogą być wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem. Nietykalnosc nie oznacza eksterytorialności.
Ponizej kilka przykładów naruszenia nietykalności pomieszczen misji.
RPA - 1985. Policja goniąc zbiegłego z aresztu obywatela Holandii wkroczyła na teren ambasady Holandii w Pretorii i siłą go porwała. Po ostrym proteście władz tego kraju, musiała go zwolnić i przekazać ambasadzie.
IRAN - 1979. Kilkaset osób wkroczyło do ambasady USA. Przebywali tam prawie rok. Zerwanie stosunków, próba odbicia.
POLSKA - 1990. Protest studentów pod ambasadą Laosu został uznany przez władze tego kraju za naruszenie jej nietykalności.
ALBANIA - 1990. W Tiranie obywatele Albanii szukali schronienia w placówkach zachodnich, skąd wyciągali ich funkcjonariusze SB. Kraje wysyłające protestowały, niektóre placówki, w tym polską, ostrzelano.
Berno - 1982. Grupka Polaków wkroczyła do polskiej ambasady. Władze wydały zgodę na wkroczenie policji szwajcarskiej i aresztowanie osób, które przetrzymywały ambasadora. Zostały skazane przez sąd szwajcarski.
USA - 1980. Policja amerykańska otoczyła ambasadę libijską, gdy jej czterech pracowników nie opuściło na czas terytorium USA.
Kuba - 1981. Kubańczycy wkroczyli do ambasady Ekwadoru. Policja otoczyła placówkę i zapowiedziała, że wkroczy jedynie za zgodą władz państwa wysyłającego.
„Wojna ambasad” Iran vs Francja. Policja francuska otoczyła ambasadę Iranu, gdzie przebywał tłumacz, który odmówił złożenia zeznać w charakterze świadka. Iran zrobił to samo. Zerwanie stosunków w lipcu 1987 r
2. Granica - płaszczyzna w obrębie której zawarte jest terytorium państwowe. Oddziela ona je od innego państwa albo terytorium, które nie podlega jurysdykcji. Mogą być naturalne i sztuczne.
3. Terytorium - Określony obszar geograficzny albo przestrzenna sfera ludzkiej działalności. Niezbędny dla istnienia państwa. Prawo międzynarodowe zabrania wykonywania suwerenności na terytorium innego państwa. Terytorium państwa - przedmiot władzy państwowej, obszar, na jakim istnieje i działa władza państwowa w sposób wyłączny (w stosunku do osób, rzeczy i zdarzeń).
Przestrzeń lądowa
Przestrzeń morska (wody wewnętrzne i terytorialne)
Przestrzeń powietrzna (nad terytorium lądowym i morskim)
Terytoria podlegające suwerenności państwowej
Terytoria nie podlegające władzy państwowej (morze otwarte, dna mórz poza jurysdykcją państwa, przestrzeń kosmiczna). Przestrzeń kosmiczna nie podlega jurysdykcji żadnego państwa (również księżyc i ciała niebieskie).
Jeszcze raz terytorium morskie.
1. Obszary morskie podlegające wyłącznej jurysdykcji państwa nadbrzeżnego
morskie wody wewnętrzne - pomiędzy lądem a wewnętrzną granicą morza terytorialnego. Również zatoki i wody portów, przestrzeń powietrzna nad nimi i dno pod nimi. Państwo ma prawo regulowania dostępu obcych statków. Prawo nieszkodliwego przepływu dla wód, które wcześniej były terytorialne a w wyniku wyznaczenia nowej linii podstawowej stały się wodami wewnętrznymi. PNP - nie zagraża pokojowi, bezpieczeństwu lub porządkowi państwa nadbrzeżnego.
morze terytorialne - pas pomiędzy wodami wewnętrznymi a morzem otwartym. Do 12 mil ograniczone „prawem nieszkodliwego przepływu”, również dno i powietrze. Wysuwanie dalszych roszczeń ponad 12 mil jest sprzeczne z prawem.
JURYSDYKCJA PAŃSTWA NADBRZEŻNEGO - na morzu terytorialnym statki podlegają jurysdykcji administracyjnej, karnej i cywilnej państwa nadbrzeżnego. Wyłączone są okręty wojenne i niehandlowe statki państwowe.
2. Wody podlegające ograniczonej jurysdykcji państwa nadbrzeżnego
morski pas przyległy - obszar morza otwartego o szerokości do 24 mil przylegający do zewnętrznej granicy morza terytorialnego.
strefa wyłącznego rybołówstwa - państwo nadbrzeżne ma takie same uprawnienia dot. rybołówstwa jak na morzu terytorialnym. Może sprzedawać licencje.
morska strefa ekonomiczna - 200 mil od linii podstawowej morza terytorialnego (poza morzem terytorialnym). Przekreślono zasadę otwartego rybołówstwa. Państwo ma suwerenne prawo do badania, eksploatacji, ochrony i gospodarowania zasobami. Wszystkie państwa korzystają z wolności żeglugi i przelotu, układania kabli, rurociągów i innych zgodnych z prawem sposobów korzystania z zasobów morza.
3. Obszary morskie poza jurysdykcją państwa nadbrzeżnego
Morze otwarte - wolność żeglugi, rybołówstwa, zakładania kabli i rurociągów, przelotu. Mogą z nich korzystać wszystkie państwa.
Dna mórz i oceanów poza granicami jurysdykcji - 1970 - Deklaracja zasad dot. Dna mórz i oceanów == Wspólne dziedzictwo ludzkości.
Zapraszam serdecznie na kolejny wyklad
Pozdrawiam Marcin Piechocki
Cd NOTATEK
Liberalizm
• Stawia na czele wolność, indywidualizm, równość (równe uprawnienia do równej wolności), kapitalizm, państwo ograniczone, zmiana ewolucyjna.
• Pojawiła się w XVII wieku (Amerykańska Deklaracja Niepodległości 1776, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789)
• Liberalizm polityczny - sposób sprawowania władzy państwowej (m.in. stosunek do swobód obywatelskich, wolności słowa, stowarzyszeń, zgromadzeń itp., demokratyczny ustrój, państwo prawa, ochrona obywateli przed ingerencją państwa.
• Liberalizm ekonomiczny - wolny rynek, wolna konkurencja, własność prywatna.
• Czołowi przedstawiciele: John Locke, Adam Smith, John Stuart Mill, Monteskiusz, Francis Wolter, Alexis de Tocqueville, Jeremy Bentham, John Maynard Keynes (!!!), Friedrich August von Hayek, Milton Friedman.
Konserwatyzm
• Conservare - zachowywać
• W sensie potocznym termin znany od średniowiecza, politycznie ukształtowało się w XIX wieku
• Idee: poszanowanie tradycji chronionej przez zachowawcze elity społeczne, posłuszeństwo autorytetom boskim i ziemskim, antyegalitaryzm - hierarchiczne społeczeństwo, niechęć do zmian, gospodarka (Nowa Prawica - liberalizm, konserwatywni tradycjonaliści wątpią w wolny rynek), krytyka demokracji - suwerenność ludu prowadzi do rządów motłochu, najlepszym ustrojem monarchia.
• Główni przedstawiciele: Edmund Burke, Margaret Thatcher
Socjalizm
• Sociare - łączenie ludzi
• Jako ruch polityczny pojawił się w XIX wieku, zwłaszcza jako sprzeciw wobec liberalizmu (indywidualizmu, egoizmu, kapitalizmu (socjaliści chcieli go zmieniać, komuniści obalić), chciwości - prowadzących do rozpadu społeczeństwa)
• Społeczeństwo rozumiane jako grupa (kolektywy) a nie zbiór jednostek (altruizm zamiast egoizmu), przekształcenie własności prywatnej we własność społeczną (komuniści chcieli przymusowo wywłaszczać), państwo złem koniecznym, interes jednostki poniżej interesu ogółu.
• Socjalizm demokratyczny - reforma kapitalizmu, wybory, demokracja przedstawicielska, ekonomia mieszana, prawa socjalne.
• Główni przedstawiciele: Henri Saint-Simon, Ferdinand Lassalle.
Socjalizm
• Communis - wspólny
• Pojawił się pod koniec XIX wieku, początkowo związany z socjalizmem (skrajny socjalizm)
• Idee - sprzeciw proletariatu wobec burżuazji, kapitalizmowi, wyzyskowi, wspólnota - człowiek istotą społeczną, równość, sprawiedliwość (każdemu wg potrzeb), likwidacja wolnego rynku, państwo ostatecznie ma zniknąć, zmiany mają charakter rewolucyjny.
• Materializm dialektyczny: związek świadomości z materią w haśle „byt określa świadomość” (pierwotność materii względem świadomości)
• Główni przedstawiciele: Karol Marks, Friedrich Engels, Włodzimierz Lenin.
Populizm
• Termin znany od końca XIX wieku
• W Ameryce Płn. określano nim ruch obrony farmerów, drobnych wytwórców, niekiedy nawet robotników przed milionerami lub korporacjami.
• Współcześnie oznacza on ruchy wymierzone w instytucje demokratyczne państw. Pojawiają się one w odpowiedzi na kryzys wewnętrzny państwa lub w związku z zagrożeniami wynikającymi z globalizacji.
• Gloryfikacja ludu, który jest ostoją wszystkich cnót. Jest prawdziwą wspólnotą, z której wyłączone zostały elity i obcy
• Odwrócony egalitaryzm - lud jest lepszy od rządzących, Motyw zdrady rządzących
• Ruch z silnym przywódcą. Zależność od lidera, łatwo dochodzi do rozpadu po jego odejściu
• Nietypowe formy protestu: demonstracje, strajki, blokady, Jeśli zorganizuje się w partię, w nazwie Liga lub Front
• Populiści głoszą potrzebę walki z elitami, jednak sami aspirują do roli nowych elit politycznych. Populiści chcą władzy.
• Wzywanie do referendów przy jednoczesnym niskim poparciu dla tych ugrupowań wcale im nie służy. Populiści nie mają szans na mobilizację większości.
• Ograniczone poparcie wyborcze nie pozwala na organizację „Międzynarodówki populistycznej”.
• Ustalenie wspólnych celów byłoby niezwykle trudne, np. rola państwa
• Populiści zmieniają cele polityczne i nie prezentują spójnej ideologii. Najczęściej wytykają jeden aspekt rzeczywistości, np. rządzące elity są skorumpowane
• Populizm jest reakcją na bezalternatywność systemu politycznego.
• Pojawienie się partii radykalnych, populistycznych jest sygnałem dla partii tradycyjnych, by zróżnicowały ofertę polityczną - spolaryzowały własne pozycje.
Rasizm
• Przypisywanie różnic rasowych (rasa wyższa, wrodzone różnice fizyczne i psychiczne, mieszanie ras jest szkodliwe).
• Pozycja człowieka w społeczeństwie zależy od jego rasy, prawo ma utrwalać różnice rasowe, państwo odrzuca demokrację i liberalizm.
• Antysemityzm, rasizm w USA, rasizm amerykański
• Główni przedstawiciele: Artur de Gobineau, Johann Gottlieb Fichte, Houston Chamberlain.
Nacjonalizm
• Naród najwyżej w hierarchii narodów, jest najdoskonalszą formą życia społecznego, naród powinien troszczyć się o swoje interesy, egoizm narodowy może prowadzić do wojen.
• W odróżnieniu od patriotyzmu dąży do podporządkowania interesów innych narodów, swojemu narodowi
• Każdy naród ma swój nacjonalizm
Anarchizm
• An i arkhe - brak rządu
• Idee: wolność (życie bez przymusu), ludzie dobrowolnie uzgadniają swoje cele, społeczeństwo oparte na harmonii człowieka z przyrodą, ludzie są równi i nie dążą do rządzenia innymi, odrzucenie wszelkiej władzy (zwłaszcza państwa).
• Główni przedstawiciele: Pierre Proudhon, Michaił Bakunin.
Faszyzm
• Fascio - pęczek rózg
• Włochy (1922) - kryzys demokracji parlamentarnej, wrogość wobec liberalizmu i komunizmu, nacjonalizm (we Włoszech i Niemczech), antydemokratyzm, antyindywidualizm, silne państwo autorytarne/totalitarne, rasizm, kult wodza, polityka dominująca nad ekonomią, zmiany gwałtowne,