ŚLEDZIONA

-Jest narządem barwy ciemnoczerwonej, spoistości miękkiej, o wymiarach średnio 4x7 x 12 cm i masie ok. 150 g. Wymiary i ciężar śledziony są bardzo zmienne, zależnie od stanu i czynności organizmu.
-Na kształt śledziony wpływają sąsiadujące z nią narządy. Tak więc wyróżniamy na niej gładką i wypukłą powierzchnię przeponową oraz położone od strony jamy brzusznej powierzchnie: żołądkową, nerkową i okrężniczą . Między powierzchniami nerkową i żołądkową znajduje się wnęka śledziony. Przez wnękę wnika do narządu tętnica śledzionowa oraz wychodzi kilka gałęzi żylnych, łączących się w żyłę śledzionową.

-Powierzchnię przeponową od pozostałych oddzielają brzegi: górny, na którym można dostrzec kilka wcięć, dolny. Brzeg górny przechodzi w dolny na końcach śledziony przednim i tylnym.
-Śledziona leży w podżebrzu lewym, schowana pod łukiem żebrowym, między IX a XI żebrem. Oś długa śledziony, łącząca oba końce, jest równoległa do X żebra. Śledziona przylega do przepony, żołądka, nerki lewej, okrężnicy i ogona trzustki.

BUDOWA

-Narząd otoczony jest torebką łącznotkankową.

-Wysyła ona przegrody do miąższu śledziony, dzieląc ją na nieregularne zraziki.

-Zarówno w torebce, jak i w przegrodach łącznotkankowych spotykamy włókna mięśniowe gładkie, umożliwiające kurczenie się śledziony.

-W miąższu śledziony wyróżniamy grudki śledzionowe, które są ośrodkami rozmnażania limfocytów.
-Przez każdą grudkę przechodzi tętniczka, która następnie rozpada się na drobne naczynia, zwane pędzelkami. Otwierają się one do rozszerzonych naczyń włosowatych żylnych, zwanych zatokami.

-Ściany zatok zbudowane są z komórek, o wydłużonych jądrach, w kształcie pręcików. Zatoki śledzionowe łączą się w żyły, które zbierają się w żyłę śledzionową.

Śledziona składa się z dwóch rodzajów tkanki:

- miazgi białej, która zbudowana głównie jest z limfocytów zgromadzonych wokół naczyń będących odgałęzieniami tętnicy śledzionowej , którą krew dopływa do śledziony.

- miazgi czerwonej, w której lezą wysepki miazgi zbudowane z tkanki łącznej, w której są makrofagi oraz komórki krwi. Głównym zadaniem tej tkanki jest filtrowanie krwi i usuwanie z niej uszkodzonych i starych erytrocytów]

Możliwe jest również jednoczesne występowanie 2 lub 3 śledzion, z tym, że śledziony dodatkowo są znacznie mniejsze. Stan taki nie jest uznawany za patologię.

FUNKCJE

- UPRZĄTA STARE KRWINKI- z zalegających w niej co najmniej 50 ml krwi śledziona wychwytuje i niszczy starzejące się krwinki czerwone i płytki krwi

-WSPIERA ODPORNOŚĆ- jako część układu limfatycznego, bierze udział w wytwarzaniu limfocytów- komórek odpornościowych. Produkuje także przeciwciała niezbędne do walki z zakażeniami.

- PODTRZYMUJE ŻYCIE KOMÓREK- w śledzionie powstają substancje magazynujące energię i ułatwiające przepływ krwi. Umożliwiają utrzymanie się tkanek przy życiu w przypadkach ich niedotlenienia

- MAGAZYNUJE KREW- nie zawsze cała krew znajduje się w krwiobiegu. Zdarza się , że jej część jest magazynowana- przede wszystkim w wątrobie i śledzionie

CHOROBY POWODUJĄCE POWIĘKSZENIE ŚLEDZIONY

Choroby układowe

-ostre choroby zakaźne

-nadciśnienie wrotne (np. w marskości wątroby, zakrzepie żyły wrotnej lub śledzionowej)

-żółtaczka hemolityczna

-białaczki, ziarnica złośliwa, mięsak,

Choroby samej śledziony:

-zawał śledziony

-torbiele i inne guzy śledziony

-pourazowy krwiak śledziony

1

---