Konspekt p-grzybicze WOZ, 3 ROK, pielęgniarstwo materiały 3 ROK!, Farmakologia, FARMA


Podział leków przeciwgrzybiczych

1. Antybiotyki

gryzeofulwina

antybotyki polienowe: nystatyna (1951), natamycyna, amfoterycyna B

2. Pochodne imidazolowe

I generacja (leki głównie do stosowania miejscowego):

Mikonazol (1969), klotrimazol, flutrimazol, fentikonazol, izokonazol, ekonazol, bifonazol, chlormidazol,

II. generacja

Ketokonazol

III generacja = pochodne triazolowe

Itrakonazol (1980), Flukonazole,

Nowsze leki: worikonazol, sertakonazol, posakonazol, rawukonazol

3. Pochodne pirydyny

Cyklopiroksamina (1973)

4. Pochodne morfoliny

Amorolfina (1981)

5. Pochodne alliloaminy

Terbinafina (1988), naftifina, butenafina,

6. Pochodne echinokandyny

Kaspofungina, mikafungina, anidulafungina,

7. Leki (preparaty) o działaniu niespecyficznym:

Maść Whitfielda (1907),

kwas undecylenowy (1940),

barwniki (fiolet krystaliczny, fuksyna),

alkohole, fenole, ketony, aldehydy (etanol, fenol, rezorcyna, aceton)

inne: siarczek selenu, pirytion cynkowy, boraks, tiosiarczan sodowy,

glikol propylenowy,

Mechanizmy działania leków przeciwgrzybiczych

1. Blokowanie różnych etapów syntezy ergosterolu w błonie komórkowej grzyba:

pochodne imidazolu, terbinafina, amorolfina

2. Uszkodzenie błony komórkowej grzyba (tworzenie kompleksów z ergosterolem)

antybiotyki polienowe

3. Zaburzenie przyswajania i magazynowania substancji niezbędnych do syntezy błony komórkowej oraz transportu aminokwasów (duże stężenia) cyklopiroksamina

4. Hamowanie podziału komórkowego (dz. antymitotyczne) gryzeofulwina

5. Hamowanie syntezy kwasów nukleinowych (dz. antymetaboliczne) 5-fluorocytozyna

6. Hamowanie syntezy 1,3 beta glukanu (wbudowywania glukozy do fibryl) echinokandyny

Pochodne imidazolu

I generacja

1. Mikonazol (Daktarin, Gyno-Femidazol)

szerokie spektrum dz. przeciwgrzybiczego: dermatofity, drożdżaki,grzyby dimorficzne, Streptomyces,

w leczeniu zygomikozy , aspergilozy i mycetoma, bakteriobójczo lub -statycznie na gronkowce, paciorkowce, Bacillus, Nocardia, wykazuje działanie p/świądowe

wskazania: grzybice skóry gładkiej i owłosionej, paznokci, narządów płciowych, przewodu pokarmowego, pieluszkowe zapalenie skóry, trądzik pospolity(azotan + nadtlenek benzoilu)

dz. niepożądane: miejscowe odczyny alergiczne (podrażnienie, zaczerwienienie, świąd, pieczenie, nadmierne złuszczanie, maceracja)

Uwaga: kategoria C, unikać w I trymestrze ciąży, ostrożnie w okresie karmienia

Interakcje: nie stosować lateksowych mechanicznych środków antykoncepcyjnych podczas terapii preparatami dopochwowymi

prep. złożone: Daktacort (hydrokortyzon), Mycosolon (mazipredon),

recepturowe -z mocznikiem

2. Clotrimazol (Canesten) - aktywny w stosunku do dermatofitów, Candida albicans, Pityrosporum, słabo wobec bakterii G(+), stosowany głównie miejscowo.

wskazania: kandydoza narządów płciowych, skóry, łupież, wspomagająco - grzybica paznokci i rzęsistkowica

Uwaga: kategoria B - ostrożnie u kobiet karmiących

3. Izokonazol (Travogen, prep. złoż. Travocort - diflukortolon)

spektrum: dermatofity, Candida, Pityrosporum, bakteriobójczo na G(+)

osiąga wysokie stężenia w warstwie zrogowaciałej naskórka tworząc barierę ochronną

z powierzchni błon śluzowych wchłania się w ok. 5%, wykazuję dz. p/zapalne !

wskazania: grzybice skóry gładkiej, owłosionej, narządów płciowych, łupież

uwaga : bezpieczny w stosowaniu u kobiet ciężarnych i w okresie karmienia

unikać kontaktu z oczami !

przeciwwskazania: nie stosować na zmiany skórne pochodzenia gruźliczego, wirusowego, i nowotworowego

II generacja

Ketokonazol (Nizoral)

Spektrum: grzybobójczo lub -statycznie na dermatofity, drożdżaki, grzyby dimorficzne (Coccidioides, Histoplasma, Paracocciodioides), słabiej na Aspergillus, Sporotrix i Mucor

wykazuje dz. p/świądowe i p/zapalne

farmakokinetyka: p.o. dobrze się wchłania, w 90% wiąże się z albuminami, metabolizowany w wątrobie (CYP3A4) !!!, w niewielkim stopniu wydalany przez nerki

wskazania: doustnie w leczeniu grzybic układowych (kandydoza , blastomikoza, histoplazmoza, kokcydioidomikoza, parakokcidioidomikoza) oraz powierzchownych skóry, błon śluzowych (pochwy, jamy ustnej i przewodu pokarmowego), włosów i paznokci, wywołanych prze dermatofity i drożdżaki. Miejscowo w zakażeniach powierzchownych skóry tułowia i kończyn oraz błon śluzowych (dermatofity lub kandydoza) oraz

w leczeniu łupieżu i łojotokowego zapalenia skóry (Malassezia)

dz. niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, rzadko uszkodzenie watroby (enzymy, bilirubina), osłabienie, reakcje nadwrażliwości (miejscowe), bóle i zawroty głowy.

Hamuje syntezę hormonów sterydowych! Mogą wystapić objawy niedoboru testosteronu (ginekomastia , oligospermia, spadek libido, zaburzenia miesiączkowania)

kategoria C: postaci doustnych nie stosować w okresie ciąży ani karmienia,

natomiast preparaty do stosowania miejscowego - można bezpiecznie stosować

Może wystąpić oporność na lek w przypadku przewlekłego leczenia kandydozy.

Interakcje

alkohol - reakcja disufiramowa, leki hepatotoksyczne - wzrost ryzyka uszkodzenia wątroby

osłabienie działania ketokonazolu przez leki alkalizujące , cholinolityki, spazmolityki, omeprazol, ranitydyna, sukralfat (etap wchłaniania), karbamazepina, fenytoina, ryfampicyna, izoniazyd (metabolizm)

wzrost biodostępności ketokonazolu- ritonawir (korekta dawki)

ketokonazol łącznie z terfenadyną lub atemizolem = zaburzenia rytmu serca

ketokonazol nasila działanie : cyklosporyny A, cisapridu, digoksyny, chinidyny, benzodiazepin (triazolowe), pimozydu, statyn (simwa- i lowa-), acenokumarolu

III generacja - pochodne triazolowe

Flukonazol ((Diflucan, Mycosyst) spektrum: Candida spp. i Cryptococcus neoformans,Coccidioides immitis, Blastomyces dermatitidis, Histoplasma capsulatum, Microsporum canis, słabo na pozostałe dermatofity

Przypadki opornych szczepów Candida albicans

Farmakokinetyka: dobra biodostępność po podaniu p.o. Dobrze penetruje do ośrodkowego układu nerwowego !

wydalany głównie z moczem, słabiej hamuje ludzki cytochrom P450 (nie wpływa na syntezę hormonów ale może zmieniać metabolizm innych leków )

wskazania: ostra i nawracająca kandydoza pochwy, jamy ustnej, gardła, przełyku i układu oddechowego, kandydoza wieloogniskowa uogólniona (otrzewna, wsierdzie, drogi moczowe), grzybice skóry, łupież pstry, kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, profilaktyka zakażeń grzybiczych u chorych z upośledzoną odpornością

dz. niepożądane: uczulenie, dyspepsja, rzadko uszkodzenie wątroby

Kategoria C. Nie stosować w okresie karmienia (stężenie jak w osoczu), przenika przez łożysko,

Interakcje

Nasila działanie: doustnych hipoglikemizujących, acenokumarolu, fenytoiny, cyklosporyny B,

Nie stosować łącznie z terfenadyną, lub astemizolem, cisapridem, innymi poch. imidazolu

Hydrochlorotiazyd nasila działanie flukonazolu, ryfampicyna - obniża

Dz. niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle i zawroty głowy, rzadko uszkodzenie wątroby,

reakcje nadwrażliwości,

Itrakonazol (Orungal

Bardzo szerokie spektrum działania p/grzybiczego: dermatofity, inne grzyby nitkowate(Fonsecaea, Cladosporium, Pseudoallescheria, Mallassezia), drożdżaki (różne gatunki Candida), grzyby dimorficzne, Aspergillus i Penicillum, ,

Farmakokinetyka: dobra biodostępność, optymalne wchłanianie - po posiłku (ważne pH), długo utrzymuje się w tkankach po zakończeniu terapii (paznokcie - 6 miesięcy - dawkowanie pulsacyjne)

słabo przenika do OUN, metabolizm w wątrobie,

wskazania: grzybice pochwy , skóry, paznokci, jamy ustnej (Candida, dermatofity), łupież pstry, grzybicze zapalenie rogówki, grzybice układowe (aspergiloza, kandydoza, kryptokokoza, zakażenia grzybami dimorficznymi)

przeciwskazania: zastoinowa niewydolność serca, czynna choroba wątroby, niewydolność nerek,

nie zaleca się u dzieci

dz. niepożądane: zab. żołądkowo-jelitowe, niewydolność wątroby, reakcje alergiczne, zaburzenia cyklu, rzadko - neuropatia obwodowa, hipokaliemia , obrzęki, wypadanie włosów

Kategoria C - nie stosować w okresie ciąży ani karmienia

Interakcje:

Nie łączyć jw. oraz ze statynami, benzodiazepinami, dofetylidem, mizolastyną, pimozydem i chinidyną

Ryfampicyna, fenytoina ( indukcja enzymatyczna) - zmniejszają dostępność

Klarytromycyna, - zwiększa biodostępność

Monitorowanie stężenia (korekta dawki leków) przy stosowaniu równoległym:

doustne p/zakrzepowe, IH proteazy HIV, niektóre cytostatyki, immunosupresyjne, alfentanyl, ataraktyki, metyloprednizolon, antagoniści kanału Ca, ebastyna

Worikonazol (Vfend)

Skuteczność kliniczna potwierdzona w stosunku do: Aspergillus, Candida spp., Scedosporium, Fusarium, działa również na Alternaria, Blastomyces, Cryptococcus, Madurella, Penicilium, Fonsacaeae, Phialophora, Scopulariopsis, Exophiala, Trichosporon

Dostępność leku - 96%, nie podawać z tłustymi pokarmami, przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego, w 60% wiąże się z białkami osocza

wskazania:leczenie chorych z upośledzeniem odporności, inwazyjna aspergiloza, inwazyjne zakażenie Candida spp oporne na flukonazol, ciężkie zakażenia Fusarium, Scedosporium,

farmakokokinetyka nieliniowa, preparaty: p.o. oraz i.v. - dawki nasycające i podtrzymujące

Uwaga : konieczna kontrola czynności nerek i wątroby, kategoria C - nie należy karmić piersią ani stosować

w okresie ciąży

Interakcje: hamuje CYP 3A4, 2C19, oraz 2C9 - podobnie jak flukonazol

Dz. niepożądane: zaburzenia widzenia, żołądkowo-jelitowe, ból głowy i brzucha, obj. grypopodobne, odczyn w miejscu podania

Pochodne alliloaminy

Terbinafina (Lamisil)

Grzybobójczo na dermatofity, pleśnie i niektóre grzyby dimorficzne, grzybobójczo lub -statycznie na sp. Candida vel Malassezia,

Silnie wiążę się z białkami krwi, przenika przez skórę właściwą, duże stężenia osiąga w mieszkach włosów i paznokciach, kategoria B - nie stosować preparatów doustnych w okresie karmienia

Dz. niepożadane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, nadwrażliwość, miejscowe podrażnienie, unikać kontaktu leku z oczami

Interakcje : w niewielkim stopniu wpływa na aktywność cytochromu P450 (cyklosporyna, tobutamid, antykoncepcyjne - wydalanie ), rifampicyna - przyśpiesza metabolizm

wskazania: zakażenia skóry gładkiej i owłosionej oraz paznokci dermatofitami, pleśniami lub innymi grzybami

Pochodna morfoliny

Amorolfina (Loceryl)

działa na: Candida, dermatofity, pleśnie (Alternaria, Hendersonula, Scopulariopsis), Cladosporium,. Histoplazma, Coccidioides, Sporotrix, bakterie z rodz. Actinomyces

wskazania: grzybica paznokci

dz. niepożądane: miejscowe podrażnienia w miejscu zastosowania lakieru/kremu

kategoria C - nie stosować w okresie karmienia,

Pochodna pirydyny

Cyclopiroksolamina (Batrafen, Dafnegin, Pirolam, Stieprox) - poch. pirydyny

działa na: dermatofity, drożdżaki , pleśnie (Aspergillus, Penicillium), grzyby dimorficzne, bakterie G+ (Staphylococcus, Streptococcus) i G- (Escherichia, Proteus, Salmonella, Klebsiella, Bacillus, Pseudomonas), Mycoplasma

działa przeciwświądowo i przeciwzapalnie przez hamowanie kaskady kwasu arachidonowgego

Wskazania: zakażenia grzybicze skóry gładkiej i owłosionej, paznokci, pochwy,

Dz. niepożądane: miejscowe podrażnienia, kategoria B - nie zaleca się stosowania w okresie ciąży i karmienia

Niespecyficzne działanie:

Kwas undecylenowy (Undofen, Mykodermina)

Działa grzybobójczo na dermatofity

Wskazania: grzybice skóry gładkiej i owłosionej, profilaktyka zakażeń

Dz.. niepożądane: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, zaburzenia węchowe, obrzęk stawów i węzłów chłonnych (przedawkowanie)

Echinokandyny

Nowa klasa leków przeciwgrzybiczych o nowym, odmiennym mechanizmie działania: hamują syntezę 1,3 glukanu w ścianie komórkowej grzyba

Caspofungina (Cancidas), Merck Res. Lab

Spektrum: grzybobójcza w stosunku do Candida, ale nie działa na Cryptococcus, aktywna wobec Aspergillus,

Wskazania: inwazyjna aspergiloza w przypadkach oporności lub nietolerancji Amfoterycyny B lub itrakonazolu oraz inwazyjna kandydoza w razie oporności na flukonazol, lek do podawania we wlewie dożylnym

Antybiotyki polienowe

Mechanizm ich działania polega na wiązaniu się antybiotyku z ergosterolem błon komórkowych grzybów co prowadzi do wycieku kationów i aminokwasów z wnętrza komórki. Należą do nich: amfoterycyna B, nystatyna i natamycyna.

Amfoterycyna B jest stosowana w ciężkich układowych i (lub) wieloogniskowych oraz uogólnionych zakażeniach grzybami m.in. w rozsianej kandydozie, aspergilozie, kryptokokowym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych, mukormikozie. Jest lekiem bardzo toksycznym. Podana dożylnie nawet w dawkach terapeutycznych wywołuje liczne działania niepożądane takie jak: nefrotoksyczność, hipertermię, bóle głowy, spadek ciśnienia tętniczego, niedokrwistość, trombocytopenię, zakrzepowe zapalenie żył, reakcje uczuleniowe; rzadziej uszkodzenie wątroby.

Najczęściej jest stosowana we wlewach dożylnych; doustnie w grzybicach przewodu pokarmowego. Rzadko występuje oporność grzybów na działanie amfoterycyny B.

Postać liposomalna i kompleks lipidowy charakteryzują się lepszą biodostępnością i mniejszą toksycznością a zwłaszcza słabszą nefrotoksycznością.

Preparaty

Fungizone (preparat konwencjonalny) subst. sucha do przygotowania roztworu do wlewu iv.,

kaps., zawiesina do picia, 3% lotion,

AmBisome (postać liposomalna) subst. sucha do przygotowania roztworu do wlewu iv.

Abelcet (kompleks lipidowy) zawiesina do wlewów dożylnych

Amphocil (zawiesina koloidalna) subs. liofilizowana do przygotowania roztworu do wlewu iv

Nystatyna jest najczęściej stosowana w leczeniu kandydozy jamy ustnej, przewodu pokarmowego, układu moczowo-płciowego, skóry, oczu, paznokci. Działa miejscowo. Na ogół dobrze tolerowana.

Preparaty

Nystatyna draż, gran do sporządzania zawiesiny po., tabl. dopochw., puder leczniczy

Triacomb krem (nystatyna+triamcynolon+ neomycyna+gramicydyna)

Natamycyna działa na drożdżaki Candida, niektóre pleśnie (Aspergillus spp., Cephalosporium, Fusarium, Penicillium), grzyby dimorficzne, a także na pierwotniaki (Trichomonas vaginalis, T. intestinalis, Giardia lamblia, Chilomastix mesnili). Spośród antybiotyków polienowych ma najszersze spektrum działania miejscowego. Nie wchłania się po podaniu p.o. jak również po zastosowaniu na skórę lub błony śluzowe.
Stosowana w kandydozie jamy ustnej, przewodu pokarmowego, zewnętrznych narządów płciowych i pochwy, skóry, paznokci, ucha zewnętrznego.

Preparaty

Natamycyna tabl. dopochw.

Pimafucin glob. dopochw., krem

Pimafucort krem, maść (natamycyna+hydrokortyzon+neomycyna)

Efekty poprawy stanu miejscowego powinny być widoczne po 7-10 dniach.

Flucytozyna

Aktywnym składnikiem leku jest 5-fluorocytozyna (antymetabolit pirymidyny). Związek ten w komórce grzyba jest przekształcany do: (1) fluorouracylu, który zaburza funkcję RNA i hamuje syntezę białek oraz (2) fluorodeoksyurydyny, która zaburza syntezę DNA.

Stosowana w leczeniu uogólnionej kandydozy, kryptokokozy, aspergilozy i chromoblastomikozy. Podawana jest (przez pierwsze 2 tygodnie) razem z amfoterycyną B w kryptokoko wym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych u chorych na AIDS. W trakcie leczenia trzeba okresowo kontrolować morfologię krwi (liczbę leukocytów), czynność wątroby oraz nerek.

Preparat Ancotil tabl., roztwór do wlewu iv.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Zaliczenie z receptury-2, materiały ŚUM, IV rok, Farmakologia, III rok, 7 - Receptura (TheMordor), Z
Farmakologia zestaw9, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
Farmakologia zestawy pytań, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
Farmakologia zestaw2, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
Farmakologia zestaw12, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
leki p-padaczkowe tabela, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmakologia, reszta niezrzeszona, ko
Zaliczenie z receptury-10, materiały ŚUM, III rok, Farmakologia, III rok, 7 - Receptura (TheMordor),
WYKŁAD (2008) - Hormony kory nadnerczy, materiały ŚUM, IV rok, Farmakologia, IV rok, 8 - Hormony (Th
14.11.28-RZS, studia, 4 rok, farmakologia, materiały, W07-RZS
15.02.06-Anemia-materiały do wykładu, studia, 4 rok, farmakologia, materiały, C21W15-niedokrwistosci
Leki naczyniowe, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmakologia, reszta niezrzeszona, kolokwium I
do 3 kolokwium 2012, materiały farmacja, Materiały 3 rok, Farmakognozja, Farmakognozja do wyjsciówki
Farmakologia zestaw5, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
ANKSJOLITYKI, materiały farmacja, Materiały 4 rok, farmakologia, reszta niezrzeszona, kolokwium I
Farmakologia zestaw4, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
Farmakologia zestaw15, Pielęgniarstwo, II rok, Farmakologia
cukrzyca, MATERIAŁY PIELĘGNIARSTWO ŚUM, pielęgniarstwo materiały 2 ROK!, MATERIAŁY NA DRUGI ROK, DO
pl.op.5, Pielęgniarstwo, rok I, podstawy pielęgniarstwa, materiały
WZR KONSPEKTU ZAJ DYDAKTYCZNYCH(1), moje, pielęgniarstwo, Pielęg. mgr I rok, dydaktyka

więcej podobnych podstron