KALKULACJA

Przykład

W przedsiębiorstwie wytwarza się jednorodny wyrób. Dane odnoszące się do poszczególnych pozycji kosztów w lutym 2007 zamieszczono w tabeli. Wielkość produkcji w tym okresie wynosiła 250 sztuk wyrobu gotowego.

Techniczny koszt wytworzenia

Pozycje kalkulacyjne kosztów	Koszty całkowite [zł]
Materiały bezpośrednie Wynagrodzenia bezpośrednie Koszty wydziałowe Techniczny koszt wytworzenia	10 000 5 000 500 15 500

Na podstawie danych z tabeli ustalić koszt jednostkowy wyrobu.

Zadanie 1

W przedsiębiorstwie przemysłowym „KROKUS” na koniec badanego okresu, który stanowił jeden miesiąc, po rozliczeniu kosztów produkcji pomocniczej i kosztów wydziałowych na koncie „Produkcja podstawowa” zgrupowano koszty produkcji składające się z następujących pozycji:

- materiały bezpośrednie 1 000 zł

- płace bezpośrednie 700 zł

- koszty wydziałowe 500 zł

2 200 zł

Przedsiębiorstwo prowadzi produkcję masową nieskomplikowanego jednego asortymentu.
W bieżącym miesiącu wytworzono 80 sztuk jednorodnych wyrobów gotowych oraz 40 sztuk półfabrykatów, które z punktu widzenia poniesionych kosztów produkcji przerobiono w 50% w stosunku do wyrobów gotowych.

Półfabrykaty wyceniono według kosztu planowanego następujący koszt ich wytworzenia - według poszczególnych pozycji kalkulacyjnych kosztów:

- materiały bezpośrednie 200 zł

- płace bezpośrednie 140 zł

- koszty wydziałowe 100 zł

440 zł

Zadanie 2

W przedsiębiorstwie produkcyjnym koszty wytworzenia wyrobów były następujące:

a) materiały bezpośrednie 16 000 zł

b) pozostałe koszty 14 000 zł

Materiały do produkcji wydawane są sukcesywnie.

W danym okresie sprawozdawczym wytworzono 600 szt. wyrobów gotowych.

Występuje również produkcja w toku w ilości 1000 sztuk o stopniu zaawansowania produkcji 40%.

Na podstawie podanych informacji:

1. ustal koszt wytworzenia 1 sztuki wyrobu

2. ustal koszt jednostkowy produkcji w toku

3. ustal koszty całkowite wyrobów gotowych i produkcji w toku

REMAMANET PRODUKCJI NIEZAKOŃCZONEJ NA KONIEC OKRESU

I
K_pn - koszt produkcji niezakończonej

II

KOSZTY PRZEROBU = PŁACE + K. WYDZIAŁOWE

Zadanie 3

W okresie sprawozdawczym wyprodukowano 1 000 wyrobów gotowych Z i 200 półfabrykatów Z przerobionych w 50% z punktu widzenia poniesionych kosztów przerobu. Koszty produkcji bieżącego miesiąca w układzie pozycji kalkulacyjnych były następujące:

- materiały bezpośrednie 96 000 zł

- płace bezpośrednie 33 000 zł

- koszty wydziałowe 16 500 zł

145 500 zł

Obliczyć koszt jednostkowy produktu Z

Zadanie 4

Zakłady przemysłu metalowego produkują z blachy dwa rodzaje pudełek do pasty: o pojemności 100 i 150 g. W ciągu bieżącego okresu wyprodukowano 5100 pudełek o pojemności 100 g oraz 2000 pudełek o pojemności 150 g. Za przedmiot kalkulacji przyjmuje się 100 pudełek każdego rodzaju. Koszty produkcji są proporcjonalne do pojemności pudełek. Poniesione w ciągu miesiąca koszty produkcji pudeł są następujące:

- materiały bezpośrednie 4 050 zł

- płace bezpośrednie 1 620 zł

- koszty wydziałowe 1 134 zł

6 804 zł

Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami według pozycji kalkulacyjnych

Pozycje kalkulacyjne	Kc	Ilość wytworzona	Współ- czynnik	Liczba jednostek współczyn- nikowych	Koszt jednostki współczyn- nikowej	Koszt wyrobu gotowego	Koszt wykonanej produkcji w zł
1	2	3	4	5	6	7	8
Materiały bezpośrednie: - pudełka 100 g - pudełka 150 g
Płace bezpośrednie: - pudełka 100 g - pudełka 150 g
Koszty wydziałowe: - pudełka 100 g - pudełka 150 g
Razem tkw: - pudełka 100 g - pudełka 150 g

Zadanie 5

Przedsiębiorstwo wytwarza dwa produkty A i B różniące się wagą i pracochłonnością procesu produkcyjnego. Produkt A waży 15 kg, produkt B - 3 kg. Pracochłonność mierzona liczbą roboczogodzin wynosi odpowiednio: produkt A - 10 rh, produkt B - 5rh. W minionym okresie wyprodukowano 1 000 szt. produktu A i 3 000 szt. produktu B. Produkcja niezakończona wynosi odpowiednio: produkt A - 80 szt., produkt B - 40 szt. Wiemy także, że materiały są wydawane w całości z chwilą rozpoczęcia procesu produkcyjnego, a stopień zaawansowania kosztów przerobu wynosi 75 %.

Na wytworzenie produktów poniesiono następujące koszty:

Pozycje kalkulacyjne	Koszt
1. Koszty bezpośrednie	150 000,00 zł
materiały bezpośrednie płace bezpośrednie	70 000,00 zł 80 000,00 zł
2. Koszty wydziałowe	50 000,00 zł
3. Razem Techniczny Koszt Wytworzenia	200 000,00 zł

Wyliczenie dla poszczególnych pozycji kosztów jednostek przeliczeniowych, odzwierciedlających wzajemne relacje tych produktów. Dla materiałów będą to relacje wagowe:

- produkt A 15 kg

- produkt B 3 kg

Relacje te będą więc wynosiły dla materiałów 5 : 1, dla pozostałych pozycji 2:1.

Przeliczenie produkcji niezakończonej na zakończoną z uwzględnieniem stopnia zaawansowania dla poszczególnych pozycji kosztów.

Rozmiary produkcji	Liczba wyrobów gotowych	Liczba półfabrykatów	% zaawansowania	Razem
dla materiałów bezpośrednich: - produkt A - produkt B dla kosztów przerobu: - produkt A - produkt B

Kalkulacja kosztów jednostkowych:

Pozycje kalkulacyjne	Kc	Ilość jedn. kalkul.	Współ. przelicz.	Liczba jedn. przelicz.	Koszt jedn. przelicz.	Kj wytworz.	Koszt wytworz.
1	2	3	4	5	6	7	8
Materiały bezpośrednie: a) wyrób A b) wyrób B
Płace bezpośrednie: a) wyrób A b) wyrób B
Koszty wydziałowe: a) wyrób A b) wyrób B
Razem tkw: a) wyrób A b) wyrób B

KALULACJA DOLICZENIOWA

Zadanie 6

W okresie sprawozdawczym jednostka gospodarcza wytwarzała produkcję na podstawie dwóch zleceń produkcyjnych:

- zlecenie 1 obejmuje 10 szt. produktów gotowych A

- zlecenie 2 obejmuje 40 szt. produktów gotowych B.

Koszty produkcji ujęte na koncie syntetycznym w przekroju pozycji analitycznych kształtują się następująco:

Treść	Zlecenie 1	Zlecenia 2	Razem
Materiały bezpośrednie	18 000	36 000	54 000
Wynagrodzenia bezpośrednie	6 000	4 000	10 000
Koszty wydziałowe			4 000
Razem			68 000

W danym okresie oba zlecenia produkcyjne zostały zakończone, a produkty gotowe przyjęte do magazynu. Koszty wydziałowe są rozliczane w stosunku do wynagrodzeń bezpośrednich

Pozycje kalkulacyjne	Zlecenie 1		Zlecenie 2
		Koszt wytworzenia zlecenia	Kj wyroby A	Koszt wytworzenia zlecenia	Kj wyroby B
Materiały bezpośrednie
Wynagrodzenia bezpośrednie
Koszty wydziałowe
Razem

Zadanie 8

W okresie sprawozdawczym jednostka gospodarcza poniosła następujące koszty:

Treść	Koszty w zł
		ogółem	Produkt A	Produkt B
Materiały bezpośrednie	6 000	4 000	2 000
Koszty zakupu	600
Wynagrodzenia bezpośrednie	3 600	2 000	1 600
Koszty wydziałowe	1 800
Koszty zarządu	2 400
Koszty sprzedaży	720
Razem	15 120

W danym okresie wytworzono i sprzedano :

- 10 szt. produktów gotowych A

- 200 szt. produktów gotowych B.

Koszty pośrednie są rozliczane za pomocą następujących kluczy podziałowych:

1. koszty zakupu - w stosunku do materiałów bezpośrednich;

2. koszty wydziałowe proporcjonalnie do wynagrodzeń bezpośrednich;

3. koszty zarządu - dług technicznego kosztu wytworzenia produktów;

4. koszty sprzedaży - w stosunku do całkowitego kosztu produktów gotowych

Pozycje kalkulacyjne	Produkty gotowe A		Produkty gotowe B
		Koszt własny sprzedanych produktów	Kj wyroby A	Koszt własny sprzedanych produktów	Kj wyroby B
Materiały bezpośrednie
Koszty zakupu
Wynagrodzenia bezpośrednie
Koszty wydziałowe
Techniczny koszt wytworzenia
Koszty ogólnego zarządu
Zakładowy (całkowity) koszt produktów gotowych
Koszt sprzedaży
Koszt własny sprzedanych produktów gotowych

---