PSYCHOLOGIA!

ZARZĄDZANIE SOBĄ W TOKU STUDIÓW

• przygotowanie zawodowe

• przygotowanie do rodzinnego uczestnictwa

• przygotowanie do pełnienia roli związanej z przynależnością do inteligencji

Problem promocji własnego zdrowia:

- odżywianie

- wydolność psychofizyczna

- reakcje na sytuacje trudne

- troska o wydolność immunologiczną

Jak się uczyć:

• uczestnictwo w wykładach, aktywność asymilacyjna czy eksploracyjna

• uczestnictwo w ćwiczeniach

• sporządzanie notatek - problem analfabetyzmu funkcjonalnego

• uczenie się przedmiotu

- student spełniający wymagania "kujon"

- student samorealizujący się "badacz"

• higiena psychiczna w toku uczenia się

• uczestnictwo w życiu kulturalnym miasta i w życiu studenta jako twórcy

• uczestnictwo w wolontariacie

Psychologia jest naukowym studium zachowania i doświadczenia rzeczywistości

Słowo psychologia pochodzi z greckiego, psyche - umysł, dusza, logos - badanie

Po raz pierwszy użyto terminu psychologia w okresie odrodzenia. Psychologia jest nauką o zjawiskach psychicznych.

Początek XXw - nauka o świadomości

Behawioryzm - nauka o zachowaniu

Dzisiaj - nauka o człowieku i jego czynnościach

NATURA ŻYCIA

człowiek otoczenie

Życie, aktywność, działalność - funkcjonowanie czegoś, energia i witalność, egzystencja, procesy organizmu umożliwiające reagowanie na bodźce i zwykłe poruszenie się oraz odżywianie się, wzrastanie i rozmnażanie

Próba opisu czyjegoś życia:

• sprawność - procesy instrumentalne

• kierunkowość

• dynamika - procesy kierunkowe, emocjonalno - motywacyjne

Człowiek (regulacja) Otoczenie

Zasady biologiczne jednostki:

• metabolizm - optymalna dieta

• homeostaza - ruch, praca, odpoczynek

• stres - radzenie sobie ze stresem

• immunologia - higiena życia

- optymalny proces leczenia

Właściwości otoczenia:

• ekosystem (przeszłość, teraźniejszość, przyszłość)

• człowiek w przestrzeni

• człowiek w relacjach z drugim człowiekiem

• stresy środowiskowe

• przyjazne budownictwo

poziom fizjologii ( na cechy fizykochemiczne otoczenia)

Regulacja

poziom psychiczny ( na znaczenie otoczenia)

Standardy regulacji - potrzeby ( Abraham jakiś tam)

Wsparcie:

• Zasobów biologicznych

• kierowanie przyjaznego otoczenia

• edukacja do wolności

Samorealizacja -----> poczucie autonomii, niezależności, poczucie umiejscowienia, kontroli zewnętrznej siebie, sprostanie wyzwaniom

szacunek, uznanie

prestiż społeczny, wiedza

przynależność przyjaźń, miłość

bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne

szczytowe osiągnięcia materialne i duchowe, przekraczające istniejące standardy stałe dążenie do rozwoju - m.in. nabywanie nowych kompetencji

niedobór, podstawowa defensywa, spowodowana strachem

METABOLIZM - wymiana

Metabolizm - wymiana między ustrojem a jego otoczeniem

metabolizm - to wszystkie reakcje chemiczne zachodzące wewnątrz organizmu, w wyniku których jest możliwe jego funkcjonowanie

HOMEOSTAZA

Homeois - podobny stasis - trwanie, stanie w miejscu

Każdy system dąży do równowagi

Równowaga - homeostaza lub homeodynamika oscyluje między tendencją do zmian i tendencją do stabilizacji

• prekursor Claude Bernard

• kontynuator Walter Canon

• Dzieło Hansa Selyego

- Organizm posiada kilka tysięcy systemów kontrolnych

Szczególną rolę pełni autonomiczny układ nerwowy i regulacja hormonalna

Nauką o wydzielaniu wewnętrznym zajmuję się endokrynologia

Zaburzenia homeostazy powoduje choroby

Homeostaza słabnie wraz z wiekiem

STRES

Hans Selye - twórca koncepcji ogólnej zespołu adaptacji GAS

GAS obejmuje 3 fazy:

1. reakcje alarmową ( uciekaj albo walcz)

2. stadium odporności (stawiania oporu)

3. stadium wyczerpania ( zagrożenie życia)

"Stres jest solą życia, ale może też zabić"

Naucz się metod radzenia sobie ze stresem zanim napięcie nadweręży ci zdrowie i zniszczy twoje szczęście.

Reakcje na stres:

• Stres - wyzwanie i radzenie sobie skoncentrowane na problemie

• Stres - koncentracja na emocjach

Problem przewlekłego stresu

Problem wsparcia.

IMMUNOLOGIA

Problem zabezpieczenia integralności strukturalnej i czynnościowej ustrojów żywych. Kwestia układu odporności. Niszczy patogeny. Stąd problemy:

• immunologia infekcyjna

• zjawiska depresji

• nowotwory

• przeszczepianie tkanek

RELACJE LEKARZ - PACJENT

Psychiatra angielski Balint twierdził - najczęściej używanym lekiem jest sam lekarz. Nie ma schorzeń czysto somatycznych.

Antoni Kępiński twierdził - wiedza lekarska składa się z 2 tomów: aktualnej, świeżej, naukowej oraz starej, zniszczonej, pozornie wątpliwej.

JEST ONA WAŻNA!!

Trudnym problemem jest SPECJALIZACJA I KOLEKTYWIZACJA leczenia.

A gdzie lekarz od człowieka i co zrobić z "ziemią niczyją"?

Główne tematy

• stosunki międzyludzkie wymiar personalny i instytucjonalny

• komunikacja w stosunkach międzyludzkich - komunikacja niewerbalna i werbalna

• komunikacja niewerbalna w relacjach z pacjent- personel medyczny

• psychologiczne aspekty grania roli pacjent - klient

• charakterystyka związków pacjenta z personelem medycznym. Problem przeniesienia i przeciwprzeniesienia

• Problem komunikowania się z pacjentami z problemami psychicznymi na tle osobowościowym - typ zależny a władczy; podejrzliwy, impulsywny, cierpiętniczy, władczy, samotnik, dramatyzujący

• Struktura rozmowy diagnostyczno - terapeutycznej

• charakterystyka komunikowania się w interwencji kryzysowej w stosunku do ofiar oraz najbliższych

• Komunikowanie się z pacjentem w facie terminalnej oraz z najbliższymi

• Problem komunikowania się z personelem medycznym wypalony zawodowo

• Komunikowanie się w sytuacji konfliktu

• Etyka w komunikowaniu się z pacjentem

Komplementarna, szeroka oferta opieki nad zdrowiem i chorobą

Cecha charakteryzująca rolę
tradycyjna	nowoczesna
1. koncentracja na chorobie i człowieku chorym	1. komplementarność opieki nad zdrowiem i człowiekiem zdrowym oraz nad chorobą i człowiekiem chorym
2. dominacja czynności i świadczeń usługowych o charakterze instrumentalnym	2. wysokie znaczenie edukacji, doradztwa, upodmiotowienie pacjena, partnerstwo
3. minimalna współpraca z rodziną, orientacja na indywidualna opiekę	3. rozszerzenie pojęcia pacjent/klient na rodzinę, społeczność lokalną,
4. podejmowanie zadań na zlecenie lekarza

Trudnym problemem jest specjalizacja i kolektywizacja leczenia

• A gdzie lekarz od człowieka i co zrobić z "ziemią niczyją"?

• Relacja lekarza z pacjentem to relacja człowieka cierpiącego z człowiekiem czującym odpowiedzialność za życie pacjenta. Stąd konieczność empatii w relacjach społecznych

• Zawsze jest chory człowiek, a nie narząd

• Sytuacje relacji lekarz - pacjent:

- krótkotrwały i bezosobowy, zabiegowy

- długotrwały i osobowy

• Zawody medyczne są zawodami zaufania publicznego

Relacje lekarz - pacjent w ujęciu Michaela Calnana:

- lekarze o orientacji medycznej - troska głównie o organiczny aspekt choroby

- lekarz o orientacji społecznej - troska o stan fizyczny i społeczny aspekt zdrowia

Rodzaje związku lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty a pacjenta

• model aktywności - bierności

• model kierowania i współpracy

• model obustronnego uczestnictwa

Dlaczego człowiek - podmiot, a nie człowiek - rola?

Tradycyjny system społeczny a zdrowie :

* reakcja religijna

* reakcja magiczna

Nowoczesny system społeczny a zdrowie

*reakcja opiekuńcza

*reakcja medyczna, techniczna

Rola chorego:

* rola chorego jest rolą najważniejszą i nadrzędną (inne są wtórne)

* bierność - pacjent cierpi i ma prawo do otrzymywania pomocy

* raczej afektywny aniżeli poznaczy stosunek pacjenta do własnej choroby

* zgoda na zależność od innych ( to nie jest bierność) i pomoc ze str. innych jest rzeczą naturalną

Przeniesienie oraz przeciwprzeniesienie

* przeniesienie - przesunięcie uczuć i postaw pacjenta z dawnych relacji na osobę lekarza. Np. z rodziców, rodzeństwa, współmałżonka, innych

W psychoterapii dynamicznej mówi się o nerwicy przeniesieniowej. Może być przeniesienie pozytywne i negatywne. Jest to opór w psychoterapii

* przeciwprzeniesienie - to samo, ale w relacji lekarz - pacjent

Są to mechanizmy nieświadome

DOBRY LEKARZ

• Części składowe więzi lekarza z pacjentem

* wiara i zaufanie

* wzbudzanie nadziei, zmniejszenie strachu i zwątpienia

* empatia

* Wyrażający troskę

* umiejętność porozumiewania się

PSYCHOLOG RADZI!

• problem przyjęcia do szpitala w izbie przyjęć - co usprawnić?

• problem przyjęcia na oddział - wprowadzenie w rolę pacjenta

• problem edukacji dotyczący stylu życia pacjenta po wypisie ze szpitala - zaniedbana kwestia!

SZTUKA DIALOGU!

Rozmowa jest naszą czynnością codzienną, stanowiącą najczęstrzy rodzaj kontaktu człowieka z innymi ludzmi. wymieniamy nurtujące nas myśli ujmując je w słowa, które mają swoją wagę, chociaż nie zawsze uświadamiamy sobie znaczenie tego faktu. Słowa mogą ranić, krzywdzić, zadawać cierpienie, wyprowadzać z równowagi, obrażać, ale równocześnie mają one moc podnoszenia na duchu, uwznioślania, odkrywania nowych horyzontów myslowych i jednoczenia nas w miłości.

PO CO LUDZE ROZMAWIAJĄ?

Ludzie ze sobą rozmawiają co najmniej z kilku powodów.

po pierwsze - aby zdobyć potrzebne informacje od innej osoby lub osób, które je posiadają. Informacje są potrzebne dla poznania interesującego wy nicika rzeczywistości, pdojęcia

Proces rozmowy

W rozmowie zawsze występują osoby, czyli strony rozmowy - dwie, a czasem i więcej osób.

Sytuację rozmowy można zdefiniować jako interakcje co najmniej dwojga ludzi. Jej partnerzy wzajemnie na siebie oddziałują - a więc występuje ciąg bodźców i reakcje (zdarzeń), przebiegającuch w czasie i określonym porządki logiczno - formalnym.

Powyższą interakcję (sprzeżenia zwrotne) można przedstawić na przygładzie rozmowy dwojga osób

Osoba A osoba B

Schemat ilustruje sytuację, w której dwie osoby oddziałują wzajemnie na siebie, tzn. przekazują sobie informacje, uczucia oraz intencje.

Proces rozmowy

Opis sytuacji rozmowy można wyrazić następująco:

- istnieją 2 różniące się perspektywy "widzenia" danej westii oraz stategii jej rozwiązania

- strony są zjednoczone intencją osiągnięcia wyyniku poprzez zachowania kooperacyjne.

Stopień zjednoczenia i kooperacji zależy od wytworzonej więzi między partnerami oraz wzajemnego zaufania

Determinanty skuteczności rozmowy

Najczęstszymi formami komunikowania się dialog

---